ਪੂਰਨ ਹੋਤ ਨ ਕਤਹੁ ਬਾਤਹਿ ਅੰਤਿ ਪਰਤੀ ਹਾਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥પરંતુ આ ક્યારેય પૂરી થતી નથી અને અંતમાં પ્રાણી હરિ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥ ਸਾਂਤਿ ਸੂਖ ਨ ਸਹਜੁ ਉਪਜੈ ਇਹੈ ਇਸੁ ਬਿਉਹਾਰਿ ॥વાસ્તવમાં તેનો આ જ વ્યવહાર છે કે તેના કારણે મનમાં સુખ, શાંતિ તેમજ આનંદ ઉત્પન્ન થતા નથી ਆਪ ਪਰ ਕਾ ਕਛੁ ਨ ਜਾਨੈ ਕਾਮ
ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਦਰਸੁ ਪ੍ਰਭ ਜਾਚੈ ਮਨ ਤਨ ਕੋ ਆਧਾਰ ॥੨॥੭੮॥੧੦੧॥દાસ નાનક પ્રભુ દર્શન જ ઈચ્છે છે તે જ મન તનનો આશરો છે ॥૨॥૭૮॥૧૦૧॥ ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥સારંગ મહેલ ૫॥ ਮੈਲਾ ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਜੀਉ ॥પરમાત્માના નામ વગર જીવન ગંદુ છે ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਸਾਚੈ ਆਪਿ ਭੁਲਾਇਆ ਬਿਖੈ ਠਗਉਰੀ ਪੀਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥વાસ્તવમાં વિકારોની ઠગબુટ્ટી પીવડાવીને
ਸਾਜਨ ਮੀਤ ਸਖਾ ਹਰਿ ਮੇਰੈ ਗੁਨ ਗੋੁਪਾਲ ਹਰਿ ਰਾਇਆ ॥પ્રભુ જ મારા સજ્જન, મિત્ર તેમજ હિતૈષી છે અને તેના જ ગુણ ગાઉ છું ਬਿਸਰਿ ਨ ਜਾਈ ਨਿਮਖ ਹਿਰਦੈ ਤੇ ਪੂਰੈ ਗੁਰੂ ਮਿਲਾਇਆ ॥੧॥તે પળ માટે હૃદયથી ભૂલી ન જાય તેથી સંપૂર્ણ ગુરુએ મને તેનાથી મળાવી દીધો છે ॥૧॥ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਰਾਖੇ ਦਾਸ ਅਪਨੇ ਜੀਅ ਜੰਤ
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥સારંગ મહેલ ૫॥ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੰਤ ਜਨਾ ਕੀ ਜੀਵਨਿ ॥હે સખી! પરમાત્મા જ ભક્તજનોનું જીવન છે ਬਿਖੈ ਰਸ ਭੋਗ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਰਾਮ ਨਾਮ ਰਸੁ ਪੀਵਨਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥તે અમૃતમય સુખસાગર રામનામનું જ રસપાન કરે છે અને આ જ રસને ભોગવે છે ॥૧॥વિરામ॥ ਸੰਚਨਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਧਨੁ ਰਤਨਾ ਮਨ ਤਨ ਭੀਤਰਿ ਸੀਵਨਿ
ਸੋਧਤ ਸੋਧਤ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰਿਓ ਭਗਤਿ ਸਰੇਸਟ ਪੂਰੀ ॥શોધતા-શોધતા આ જ સાર-તત્વ નીકળ્યું છે કે ભક્તિ જ શ્રેષ્ઠ તેમજ સંપૂર્ણ છે ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਇਕ ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਅਵਰ ਸਗਲ ਬਿਧਿ ਊਰੀ ॥੨॥੬੨॥੮੫॥હે નાનક! રામ નામ વગર બીજા બધા માર્ગો અધૂરા તેમજ અસફળ છે ॥૨॥૬૨॥૮૫॥ ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥સારંગ મહેલ ૫॥ ਸਾਚੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦਾਤਾਰਾ ॥સાચા સદ્દગુરુ બધાને
ਛੋਡਹੁ ਕਪਟੁ ਹੋਇ ਨਿਰਵੈਰਾ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸੰਗਿ ਨਿਹਾਰੇ ॥જે છળ-કપટ છોડીને નિર્વેર સજ્જન બનીને રહે છે તે પ્રભુને આસપાસ જ જોવે છે ਸਚੁ ਧਨੁ ਵਣਜਹੁ ਸਚੁ ਧਨੁ ਸੰਚਹੁ ਕਬਹੂ ਨ ਆਵਹੁ ਹਾਰੇ ॥੧॥તે સાચા નામ ધનનો વ્યાપાર કરે છે સાચું નામ ધન જ એકત્રિત કરે છે આ રીતે ક્યારેય હારનું મુખ જોતા નથી ॥૧॥ ਖਾਤ
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥સારંગ મહેલ ૫॥ ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਕੀ ਗਤਿ ਠਾਂਢੀ ॥હરિનામનું સંકીર્તન હંમેશા મનને શાંતિ આપવાવાળું છે ਬੇਦ ਪੁਰਾਨ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਧੂ ਜਨ ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਕਾਢੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥વેદો, પુરાણો તેમજ સ્મૃતિઓ વગેરેનું વિશ્લેષણ કરીને સાધુ-પુરુષોએ આ જ નિષ્કર્ષ કાઢ્યો છે ॥૧॥વિરામ॥ ਸਿਵ ਬਿਰੰਚ ਅਰੁ ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕ ਤਾ ਮਹਿ ਜਲਤੌ ਫਿਰਿਆ ॥શિવ, બ્રહ્મા અને
ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥સારંગ મહેલ ૫॥ ਮੇਰੈ ਗੁਰਿ ਮੋਰੋ ਸਹਸਾ ਉਤਾਰਿਆ ॥મારા ગુરુએ મારો સંશય-ભય દૂર કરી દીધો છે ਤਿਸੁ ਗੁਰ ਕੈ ਜਾਈਐ ਬਲਿਹਾਰੀ ਸਦਾ ਸਦਾ ਹਉ ਵਾਰਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥તેથી આવા ગુરુ પર બલિહાર જાઉં છું હંમેશા તેના પર બલિહાર જાઉં છું ॥૧॥વિરામ॥ ਗੁਰ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਪਿਓ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨ ਮਨਿ ਧਾਰਿਆ
ਜਿਨ ਸੰਤਨ ਜਾਨਿਆ ਤੂ ਠਾਕੁਰ ਤੇ ਆਏ ਪਰਵਾਨ ॥હે ઠાકુર! સંતજનોએ તને જાણી લીધા છે તેનો જન્મ સફળ થઈ ગયો છે ਜਨ ਕਾ ਸੰਗੁ ਪਾਈਐ ਵਡਭਾਗੀ ਨਾਨਕ ਸੰਤਨ ਕੈ ਕੁਰਬਾਨ ॥੨॥੪੧॥੬੪॥નાનક ફરમાવે છે કે સંતજનોની સંગત ઉત્તમ ભાગ્યથી પ્રાપ્ત થાય છે અને હું તો સંતો પર બલિહાર જાઉં છું ॥૨॥૪૧॥૬૪॥ ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ ॥સારંગ મહેલ
ਤਿਨ ਸਿਉ ਰਾਚਿ ਮਾਚਿ ਹਿਤੁ ਲਾਇਓ ਜੋ ਕਾਮਿ ਨਹੀ ਗਾਵਾਰੀ ॥੧॥મનુષ્ય તેની સાથે પ્રેમ લગાવીને હળી-મળી રહે છે જે મૂર્ખ જરાય કામ આવતા નથી ॥૧॥ ਹਉ ਨਾਹੀ ਨਾਹੀ ਕਿਛੁ ਮੇਰਾ ਨਾ ਹਮਰੋ ਬਸੁ ਚਾਰੀ ॥હું કંઈ પણ નથી ન તો મારુ કંઈ પોતાનું છે અને અમારો કોઈ વશ ચાલી શકતો નથી ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਨਾਨਕ ਕੇ