ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਜੋ ਨਾਮਿ ਸਮਾਨੇ ਸੁੰਨ ਰਹਿਆ ਲਿਵ ਸੋਈ ॥੪॥੪॥
ହେ କବୀର! ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ, ତାହାର ଲଗ୍ନ ଶୂନ୍ୟ ସମାଧିରେ ଲାଗି ରହିଥାଏ||4||4||
ਜਉ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਮੋ ਕਉ ਦੂਰਿ ਕਰਤ ਹਉ ਤਉ ਤੁਮ ਮੁਕਤਿ ਬਤਾਵਹੁ ॥
ହେ ରାମ! ଯଦି ତୁମେ ମୋତେ ନିଜ ଠାରୁ ଦୂର କରିଦିଅ, ତାହାହେଲେ କୁହ ଯେ ମୁକ୍ତି କଣ?
ਏਕ ਅਨੇਕ ਹੋਇ ਰਹਿਓ ਸਗਲ ਮਹਿ ਅਬ ਕੈਸੇ ਭਰਮਾਵਹੁ ॥੧॥
ଏକ ତୁ ହିଁ ଅନେକ ରୂପ ହୋଇ ସବୁଙ୍କ ଠାରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଟୁ, ବର୍ତ୍ତମାନ କିପରି ଭ୍ରମ ହୋଇ ପାରିବ?||1||
ਰਾਮ ਮੋ ਕਉ ਤਾਰਿ ਕਹਾਂ ਲੈ ਜਈ ਹੈ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ତୁମେ ମୋତେ ପାର କରାଇବା ପାଇଁ କେଉଁଠିକୁ ନେବ?
ਸੋਧਉ ਮੁਕਤਿ ਕਹਾ ਦੇਉ ਕੈਸੀ ਕਰਿ ਪ੍ਰਸਾਦੁ ਮੋਹਿ ਪਾਈ ਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୋତେ ବୁଝାଅ ଯେ ମୁକ୍ତି କିପରି ଅଟେ, କେଉଁଠିକୁ ନେଇ ମୋତେ ମୁକ୍ତି ଦେବ ମୁକ୍ତି ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ତୋର କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି||1||ରୁହ||
ਤਾਰਨ ਤਰਨੁ ਤਬੈ ਲਗੁ ਕਹੀਐ ਜਬ ਲਗੁ ਤਤੁ ਨ ਜਾਨਿਆ ॥
ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରମ ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଜାଣି ନାହିଁ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମନୁଷ୍ୟ ସଂସାରର ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ କରାଇବା ଓ ମୁକ୍ତ ହେବା କଥା କହିଥାଏ।
ਅਬ ਤਉ ਬਿਮਲ ਭਏ ਘਟ ਹੀ ਮਹਿ ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥੨॥੫॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେ ନିଜ ଶରୀରରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଜପ କରି ପବିତ୍ର ହୋଇ ଯାଇଛୁ ଏବଂ ଆମର ମନ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଛି||2||5||
ਜਿਨਿ ਗੜ ਕੋਟ ਕੀਏ ਕੰਚਨ ਕੇ ਛੋਡਿ ਗਇਆ ਸੋ ਰਾਵਨੁ ॥੧॥
ଯିଏ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ଦୁର୍ଗ ବନାଇ ଥିଲା, ସେହି ରାବଣ ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଛାଡି ଯାଇଛି||1||
ਕਾਹੇ ਕੀਜਤੁ ਹੈ ਮਨਿ ਭਾਵਨੁ ॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ତୁ କାହିଁକି ମନ ଇଚ୍ଛା କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଅଛୁ?
ਜਬ ਜਮੁ ਆਇ ਕੇਸ ਤੇ ਪਕਰੈ ਤਹ ਹਰਿ ਕੋ ਨਾਮੁ ਛਡਾਵਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯେତେବେଳେ ଯମ ଆସି କେଶ ଧରିଥାଏ, ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ହିଁ ତାହାଙ୍କ ଠାରୁ ଛଡାଇ ଥାଏ||1||ରୁହ||
ਕਾਲੁ ਅਕਾਲੁ ਖਸਮ ਕਾ ਕੀਨੑਾ ਇਹੁ ਪਰਪੰਚੁ ਬਧਾਵਨੁ ॥
ଏହି କାଳ ମଧ୍ୟ ଅକାଳପୁରୁଷଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବନା ହୋଇଛି, ସେଥିରେ ଏହି ଜଗତ ବନ୍ଧା ହୋଇ ରହିଛି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਤੇ ਅੰਤੇ ਮੁਕਤੇ ਜਿਨੑ ਹਿਰਦੈ ਰਾਮ ਰਸਾਇਨੁ ॥੨॥੬॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ଯାହାର ହୃଦୟରେ ରାମନାମ ରୂପୀ ରସାୟନ ହୋଇଥାଏ, ସେ ହିଁ ଅନ୍ତରେ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ||2||6||
ਦੇਹੀ ਗਾਵਾ ਜੀਉ ਧਰ ਮਹਤਉ ਬਸਹਿ ਪੰਚ ਕਿਰਸਾਨਾ ॥
ଏହି ଶରୀର ଏକ ଗାଁର ସ୍ଥାନର ସ୍ଵାମୀ ଅଟେ ଏବଂ ଏଥିରେ କାମ, କ୍ରୋଧ ଭଳି ପାଞ୍ଚ କୃଷକ ରହିଥାନ୍ତି।
ਨੈਨੂ ਨਕਟੂ ਸ੍ਰਵਨੂ ਰਸਪਤਿ ਇੰਦ੍ਰੀ ਕਹਿਆ ਨ ਮਾਨਾ ॥੧॥
ଏହି ଆଖି, ନାକ, କାନ, ଜିହ୍ଵା ଭଳି ଇନ୍ଦ୍ରିୟ କାହାର କଥା ମାନନ୍ତି ନାହିଁ||1||
ਬਾਬਾ ਅਬ ਨ ਬਸਉ ਇਹ ਗਾਉ ॥
ହେ ବାବା! ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଁ ଏହି ଗ୍ରାମରେ ପୁନଃ ବାସ କରିବା ଚାହେଁ ନାହିଁ,
ਘਰੀ ਘਰੀ ਕਾ ਲੇਖਾ ਮਾਗੈ ਕਾਇਥੁ ਚੇਤੂ ਨਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କାରଣ ଏଠାରେ ଥିବା ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତ ପ୍ରତି କ୍ଷଣରେ ହିସାବ ମାଗିଥାଏ||1||ରୁହ||
ਧਰਮ ਰਾਇ ਜਬ ਲੇਖਾ ਮਾਗੈ ਬਾਕੀ ਨਿਕਸੀ ਭਾਰੀ ॥
ଯେତେବେଳେ ଧର୍ମରାଜ ହିସାବ ମାଗିଥାନ୍ତି, ମୋ’ ତରଫରୁ ବହୁତ ବାକି (ଅଧର୍ମ) ବାହାରିଥାଏ।
ਪੰਚ ਕ੍ਰਿਸਾਨਵਾ ਭਾਗਿ ਗਏ ਲੈ ਬਾਧਿਓ ਜੀਉ ਦਰਬਾਰੀ ॥੨॥
କାମ, କ୍ରୋଧ ରୂପୀ ପାଞ୍ଚ କୃଷକ କେଉଁଠିକୁ ଦୌଡି ଚାଲି ଯାଆନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ ଜୀବ ରୂପୀ ସ୍ଵାମୀକୁ ଧର୍ମରାଜ ଦରବାରକୁ ବାନ୍ଧି ନିଅନ୍ତି||2||
ਕਹੈ ਕਬੀਰੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਸੰਤਹੁ ਖੇਤ ਹੀ ਕਰਹੁ ਨਿਬੇਰਾ ॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ହେ ସନ୍ଥଜନ! ମୋର କଥା ଧ୍ୟାନପୂର୍ବକ ଶୁଣ; ନିଜ ଖେତରେ ହିଁ (ନିଜ କର୍ମ) ହିସାବ ତୁଟାଇ ଦିଅ।
ਅਬ ਕੀ ਬਾਰ ਬਖਸਿ ਬੰਦੇ ਕਉ ਬਹੁਰਿ ਨ ਭਉਜਲਿ ਫੇਰਾ ॥੩॥੭॥
ହେ ଈଶ୍ଵର! ବର୍ତ୍ତମାନ ତୁ ଜୀବକୁ କ୍ଷମା କରିଦିଅ ଏବଂ ପୁନର୍ବାର ସଂସାର ଚକ୍ରରେ ଆଣ ନାହିଁ||3||7||
ਰਾਗੁ ਮਾਰੂ ਬਾਣੀ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ਕੀ
ରାଗ ମାରୁ ବାଣୀ କବୀର ଜୀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਅਨਭਉ ਕਿਨੈ ਨ ਦੇਖਿਆ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
ହେ ବୈରାଗୀ! ଭକ୍ତି-ଭାବନା ବିନା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ କେହି ଦେଖି ନାହାନ୍ତି।
ਬਿਨੁ ਭੈ ਅਨਭਉ ਹੋਇ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੧॥
ଦୁନିଆରେ ଭୟ ରହିତ ହେବା ପରେ ହିଁ ଭକ୍ତି-ଭାବନା, ସତ୍ୟର ଜ୍ଞାନ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ||1||
ਸਹੁ ਹਦੂਰਿ ਦੇਖੈ ਤਾਂ ਭਉ ਪਵੈ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
ଯେତେବେଳେ ମନୁଷ୍ୟ ମାଲିକ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିଥାଏ, ତାହାର ମନରେ ପ୍ରେମ ଭାବନା ଜାତ ହୋଇଥାଏ।
ਹੁਕਮੈ ਬੂਝੈ ਤ ਨਿਰਭਉ ਹੋਇ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੨॥
ଯେତେବେଳେ ସେ ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝି ନେଇଥାଏ, ସେ ନିର୍ଭୀକ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ||2||
ਹਰਿ ਪਾਖੰਡੁ ਨ ਕੀਜਈ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
ଯଦି ଭଗବାନଙ୍କୁ ପାଇବା ଚାହିଁ ଥାଅ, କୌଣସି ଗର୍ବ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ।
ਪਾਖੰਡਿ ਰਤਾ ਸਭੁ ਲੋਕੁ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੩॥
କିନ୍ତୁ ସଂସାରର ସମସ୍ତେ ଗର୍ବୀ ଓ ପ୍ରବଞ୍ଚନାରେ ଲୀନ ଅଛନ୍ତି||3||
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਪਾਸੁ ਨ ਛੋਡਈ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
ତୃଷ୍ଣା କଦାପି ସାଥି ଛାଡେ ନାହିଁ ଏବଂ
ਮਮਤਾ ਜਾਲਿਆ ਪਿੰਡੁ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੪॥
ମମତା ଶରୀରକୁ ହିଁ ଜଳାଇ ଦେଇଥାଏ||4||
ਚਿੰਤਾ ਜਾਲਿ ਤਨੁ ਜਾਲਿਆ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥ ਜੇ ਮਨੁ ਮਿਰਤਕੁ ਹੋਇ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੫॥
ଯଦି ମନ ଅହଂ ଭାବନାରୁ ମୃତ ହୋଇଯାଏ, ଚିନ୍ତା ତ୍ୟାଗ କରି ସାଧନା ଦ୍ଵାରା ତନର ମମତାକୁ ଦୂର କରାଯାଇ ପାରେ||5||
ਸਤਿਗੁਰ ਬਿਨੁ ਬੈਰਾਗੁ ਨ ਹੋਵਈ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
ହେ ବୈରାଗୀ! ସମସ୍ତେ ବୈରାଗ୍ୟ ପାଇବା ଚାହିଁ ପାରନ୍ତି,
ਜੇ ਲੋਚੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੬॥
କିନ୍ତୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ବୈରାଗ୍ୟ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏନାହିଁ||6||
ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
ଯଦି ଉତ୍ତମ ଭାଗ୍ୟ ହୋଇଥାଏ, ସଦଗୁର ମିଳିଥାନ୍ତି ଏବଂ
ਸਹਜੇ ਪਾਵੈ ਸੋਇ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੭॥
ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ସତ୍ୟର ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଯାଏ||7||
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਇਕ ਬੇਨਤੀ ਬੈਰਾਗੀਅੜੇ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଠାରେ ମୋର ଏକ ବିନତି ଯେ
ਮੋ ਕਉ ਭਉਜਲੁ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਿ ਵਣਾਹੰਬੈ ॥੮॥੧॥੮॥
ମୋତେ ଭବସାଗରରୁ ପାର କରାଇ ଦିଅ||8||1||8||