ਆਗੈ ਘਾਮ ਪਿਛੈ ਰੁਤਿ ਜਾਡਾ ਦੇਖਿ ਚਲਤ ਮਨੁ ਡੋਲੇ ॥
ପୂର୍ବ ଗରମ ଏବଂ ପର ଶୀତ ଋତୁ ଦେଖି ମନ ବିଚଳିତ ହୋଇଥାଏ।
ਦਹ ਦਿਸਿ ਸਾਖ ਹਰੀ ਹਰੀਆਵਲ ਸਹਜਿ ਪਕੈ ਸੋ ਮੀਠਾ ॥
ଦଶ ଦିଗରେ ବନସ୍ପତିର ସବୁଜିମା ଏବଂ ଯାହା ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ପକ୍ଵ ହୋଇଥାଏ, ତାହା ମିଠା ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਅਸੁਨਿ ਮਿਲਹੁ ਪਿਆਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਭਏ ਬਸੀਠਾ ॥੧੧॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଆଶ୍ଵିନ ମାସରେ ହେ ପ୍ରିୟ! ତୁମେ ଆସି ମିଳନ କର; କାରଣ ସଦଗୁରୁ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ବନିଛନ୍ତି||11||
ਕਤਕਿ ਕਿਰਤੁ ਪਇਆ ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਭਾਇਆ ॥
କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ ଯାହା ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ସେହି ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਦੀਪਕੁ ਸਹਜਿ ਬਲੈ ਤਤਿ ਜਲਾਇਆ ॥
ସେହି ଦୀପକ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ଜଳିଥାଏ, ଯାହାକୁ ଜ୍ଞାନ ତତ୍ତ୍ଵ ଦ୍ଵାରା ଜଳାଇ ଯାଇଥାଏ।
ਦੀਪਕ ਰਸ ਤੇਲੋ ਧਨ ਪਿਰ ਮੇਲੋ ਧਨ ਓਮਾਹੈ ਸਰਸੀ ॥
ଏପରି ଦୀପକରେ ପ୍ରେମର ତେଲ ଅଛି, ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ଆନନ୍ଦ ଏବଂ ସୁଖର ଅନୁଭବ କରିଥାଏ।
ਅਵਗਣ ਮਾਰੀ ਮਰੈ ਨ ਸੀਝੈ ਗੁਣਿ ਮਾਰੀ ਤਾ ਮਰਸੀ ॥
ଅବଗୁଣରେ ମରିବା ବାଲା ମୁକ୍ତି ପାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଗୁଣରେ ଲିପ୍ତ ରହିବା ବାଲା ମୁକ୍ତି ପାଇଥାଏ।
ਨਾਮੁ ਭਗਤਿ ਦੇ ਨਿਜ ਘਰਿ ਬੈਠੇ ਅਜਹੁ ਤਿਨਾੜੀ ਆਸਾ ॥
ପ୍ରଭୁ ଯାହାକୁ ନାମ-ଭକ୍ତି ଦେଇଥାନ୍ତି, ସେ ସଚ୍ଚା ଘରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥାଏ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ଆଶାରେ ହିଁ ରହିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਮਿਲਹੁ ਕਪਟ ਦਰ ਖੋਲਹੁ ਏਕ ਘੜੀ ਖਟੁ ਮਾਸਾ ॥੧੨॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ପରମେଶ୍ଵର! କବାଟ ଖୋଲି ମିଳନ କର, ଅନ୍ୟଥା ତୋ’ ବିନା ଏକ କ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଏକ ଯୁଗ ଭଳି ଲାଗୁଅଛି||12||
ਮੰਘਰ ਮਾਹੁ ਭਲਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਅੰਕਿ ਸਮਾਵਏ ॥
ମାର୍ଗଶିର ମାସ ଭଲ ଅଟେ, ଏଥିରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଗୁଣ ଅନ୍ତର୍ମନରେ ବାସ କରିଥାଏ।
ਗੁਣਵੰਤੀ ਗੁਣ ਰਵੈ ਮੈ ਪਿਰੁ ਨਿਹਚਲੁ ਭਾਵਏ ॥
ଗୁଣବାନ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ନିଶ୍ଚଳ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିଥାଏ।
ਨਿਹਚਲੁ ਚਤੁਰੁ ਸੁਜਾਣੁ ਬਿਧਾਤਾ ਚੰਚਲੁ ਜਗਤੁ ਸਬਾਇਆ ॥
ବିଧାତା ବୁଦ୍ଧିମାନ, ଚତୁର ଏବଂ ନିଶ୍ଚଳ ଅଟନ୍ତି, ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସାର ଚଞ୍ଚଳ ଅଟେ।
ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਗੁਣ ਅੰਕਿ ਸਮਾਣੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਣੇ ਤਾ ਭਾਇਆ ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ହୋଇଥାଏ, ହୃଦୟରେ ଜ୍ଞାନ-ଧ୍ୟାନର ଶୁଭ ଗୁଣ ବାସ କରିଥାଏ।
ਗੀਤ ਨਾਦ ਕਵਿਤ ਕਵੇ ਸੁਣਿ ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਦੁਖੁ ਭਾਗੈ ॥
ପ୍ରଭୁ-ନାମର ଗାନ, ନାଦ ଓ କବିତା ଶୁଣି ଦୁଃଖ ନିବୃତ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਨਾਨਕ ਸਾ ਧਨ ਨਾਹ ਪਿਆਰੀ ਅਭ ਭਗਤੀ ਪਿਰ ਆਗੈ ॥੧੩॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ସେହି ଜୀବ ରୂପୀ ନାରୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରିୟ ଲାଗିଥାଏ, ଯିଏ ହୃଦୟ ସହିତ ଭକ୍ତି କରିଥାଏ ଏବଂ ସେବାରେ ସଦା ତତ୍ପର ରହିଥାଏ||13||
ਪੋਖਿ ਤੁਖਾਰੁ ਪੜੈ ਵਣੁ ਤ੍ਰਿਣੁ ਰਸੁ ਸੋਖੈ ॥
ପୌଷ ମାସରେ ଏତେ କାକର ପଡିଥାଏ ଯେ ବନ-ତୃଣ ବନସ୍ପତି ସବୁ ଶୁଖି ଯାଇଥାଏ।
ਆਵਤ ਕੀ ਨਾਹੀ ਮਨਿ ਤਨਿ ਵਸਹਿ ਮੁਖੇ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ମନ, ତନ, ମୁଖରେ ତୁ ହିଁ ବାସ କରିଛୁ, ଆମର ପାଖକୁ ତୁ କାହିଁକି ଆସୁ ନାହୁଁ।
ਮਨਿ ਤਨਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਜਗਜੀਵਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਰੰਗੁ ਮਾਣੀ ॥
ମନ-ତନ ସବୁ ଜାଗାରେ ହିଁ ବ୍ୟାପ୍ତ ଅଛନ୍ତି ଆଉ ଶବ୍ଦ-ଗୁରୁଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਅੰਡਜ ਜੇਰਜ ਸੇਤਜ ਉਤਭੁਜ ਘਟਿ ਘਟਿ ਜੋਤਿ ਸਮਾਣੀ ॥
ଅଣ୍ଡଜ, ଜରାୟୁଜ, ସ୍ଵେଦଜ ଓ ଉଦ୍ଭିଦଜ ସଂସାରର କୋଣ କୋଣରେ ପ୍ରଭୁ-ଜ୍ୟୋତି ହିଁ ରହିଥାଏ।
ਦਰਸਨੁ ਦੇਹੁ ਦਇਆਪਤਿ ਦਾਤੇ ਗਤਿ ਪਾਵਉ ਮਤਿ ਦੇਹੋ ॥
ହେ ଦୟାଳୁ ଦାତା! ଦର୍ଶନ ଦିଅ, ସଦବୁଦ୍ଧି ପ୍ରଦାନ କର, ଯେପରି ଗତି ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ।
ਨਾਨਕ ਰੰਗਿ ਰਵੈ ਰਸਿ ਰਸੀਆ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਨੇਹੋ ॥੧੪॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଯାହାର ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ବନିଯାଇ ଥାଏ, ସେ ସବୁ ରସର ଆନନ୍ଦ ପାଇଥାଏ||14||
ਮਾਘਿ ਪੁਨੀਤ ਭਈ ਤੀਰਥੁ ਅੰਤਰਿ ਜਾਨਿਆ ॥
ଅନ୍ତର୍ମନରେ ଜ୍ଞାନର ତୀର୍ଥସ୍ନାନ ମାନାଯାଏ, ତାହାହେଲେ ମାଘ ମାସ ଜୀବ ପାଇଁ ପବିତ୍ର ବନି ଯାଇଛି।
ਸਾਜਨ ਸਹਜਿ ਮਿਲੇ ਗੁਣ ਗਹਿ ਅੰਕਿ ਸਮਾਨਿਆ ॥
ମନ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସ୍ତୁତିଗାନରେ ଲୀନ ହୋଇ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ମିଳନ କରିଛନ୍ତି।
ਪ੍ਰੀਤਮ ਗੁਣ ਅੰਕੇ ਸੁਣਿ ਪ੍ਰਭ ਬੰਕੇ ਤੁਧੁ ਭਾਵਾ ਸਰਿ ਨਾਵਾ ॥
ପ୍ରିୟତମଙ୍କ ଗୁଣ ଧାରଣ କରି ତାହାକୁ ଭଲ ଲାଗିବି। ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋତେ ସ୍ଵୀକାର ହେଲେ ମନ ରୂପୀ ସରୋବରରେ ସ୍ନାନ କରିବି।
ਗੰਗ ਜਮੁਨ ਤਹ ਬੇਣੀ ਸੰਗਮ ਸਾਤ ਸਮੁੰਦ ਸਮਾਵਾ ॥
ଏହା ଦ୍ଵାରା ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା ତ୍ରିବେଣୀ ସଙ୍ଗମ ତଥା ସାତ ସମୁଦ୍ରର ପବିତ୍ରତା ମୋତେ
ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਪੂਜਾ ਪਰਮੇਸੁਰ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਏਕੋ ਜਾਤਾ ॥
ଦାନ-ପୂଣ୍ୟ ଏବଂ ପୂଜା-ଅର୍ଚ୍ଚନା ଯୁଗ-ଯୁଗାନ୍ତର ଏକ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ମାନାଯାଏ।
ਨਾਨਕ ਮਾਘਿ ਮਹਾ ਰਸੁ ਹਰਿ ਜਪਿ ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਤਾ ॥੧੫॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ମାଘ ମାସରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଜପ ମହା ଆନନ୍ଦ ଦାୟକ ଅଟେ, ଏହା ଅଠଷଠି ତୀର୍ଥର ସ୍ନାନ ସମାନ ଅଟେ||15||
ਫਲਗੁਨਿ ਮਨਿ ਰਹਸੀ ਪ੍ਰੇਮੁ ਸੁਭਾਇਆ ॥
ଫାଲ୍ଗୁନ ମାସରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲାଗିଥାଏ, ମନ ଆନନ୍ଦିତ ହୋଇଯାଏ।
ਅਨਦਿਨੁ ਰਹਸੁ ਭਇਆ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ॥
ଅହଂ ଭାବ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଦ୍ଵାରା ନିତ୍ୟ ଖୁସି ମିଳିଥାଏ।
ਮਨ ਮੋਹੁ ਚੁਕਾਇਆ ਜਾ ਤਿਸੁ ਭਾਇਆ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਘਰਿ ਆਓ ॥
ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ହୋଇଥାଏ, ମନରୁ ମୋହ ଦୂର ହୋଇଯାଏ, ସେ କୃପା କରି ହୃଦୟ ଘରକୁ ଆସିଥାନ୍ତି।
ਬਹੁਤੇ ਵੇਸ ਕਰੀ ਪਿਰ ਬਾਝਹੁ ਮਹਲੀ ਲਹਾ ਨ ਥਾਓ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବିନା ଅନେକ ଶୃଙ୍ଗାର କରିଛି, ପରନ୍ତୁ ତାହାଙ୍କ ଚରଣରେ ସ୍ଥାନ ମିଳିନାହିଁ।
ਹਾਰ ਡੋਰ ਰਸ ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਪਿਰਿ ਲੋੜੀ ਸੀਗਾਰੀ ॥
ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ହୋଇଥାଏ, ହାର, ଡୋର, ରସ ପାଟ ସବୁ ଶୃଙ୍ଗାର ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਮੇਲਿ ਲਈ ਗੁਰਿ ਅਪਣੈ ਘਰਿ ਵਰੁ ਪਾਇਆ ਨਾਰੀ ॥੧੬॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ ହୋଇଥାଏ, ପତି-ପ୍ରଭୁ ହୃଦୟରେ ମିଳିଥାନ୍ତି||16||
ਬੇ ਦਸ ਮਾਹ ਰੁਤੀ ਥਿਤੀ ਵਾਰ ਭਲੇ ॥
ବାର ମାସ ଋତୁ, ତିଥି ଏବଂ ବାର ଭଲ ଅଟେ।
ਘੜੀ ਮੂਰਤ ਪਲ ਸਾਚੇ ਆਏ ਸਹਜਿ ਮਿਲੇ ॥
ଘଡି, ମୂହୁର୍ତ୍ତ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ଅଟେ ଏବଂ ସଚ୍ଚା ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ମିଳିଯାନ୍ତି।
ਪ੍ਰਭ ਮਿਲੇ ਪਿਆਰੇ ਕਾਰਜ ਸਾਰੇ ਕਰਤਾ ਸਭ ਬਿਧਿ ਜਾਣੈ ॥
ପ୍ରିୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ମିଶି ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସଫଳ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ କର୍ତ୍ତା-ପ୍ରଭୁ ସବୁ ବିଧି ଜାଣିଥାନ୍ତି।
ਜਿਨਿ ਸੀਗਾਰੀ ਤਿਸਹਿ ਪਿਆਰੀ ਮੇਲੁ ਭਇਆ ਰੰਗੁ ਮਾਣੈ ॥
ଯାହାକୁ ପ୍ରଭୁ ଶୁଭ ଗୁଣ ସହିତ ଶୃଙ୍ଗାର ଦେଇଥାନ୍ତି, ସେ ହିଁ ପ୍ରିୟ ଅଟେ ଏବଂ ପ୍ରଭୁ ମିଳନରେ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਘਰਿ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੀ ਜਾ ਪਿਰਿ ਰਾਵੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੋ ॥
ଯଦି ମନୁଷ୍ୟ ରମଣ କରିଥାଏ, ହୃଦୟ ଘର ରୂପୀ ଶେଯ ସୁନ୍ଦର ହୋଇଯାଏ, ଯେଉଁ ଗୁରୁମୁଖୀର ମସ୍ତକ ଉପରେ ଉତ୍ତମ ଭାଗ୍ୟ ଥାଏ।