ਕੋਊ ਨਰਕ ਕੋਊ ਸੁਰਗ ਬੰਛਾਵਤ ॥
କିଛି ନର୍କ ଭୋଗ କରନ୍ତି ଆଉ କିଛି ସ୍ଵର୍ଗ ସ୍ଵର୍ଗ ଅଭିଳାଷ କରନ୍ତି।
ਆਲ ਜਾਲ ਮਾਇਆ ਜੰਜਾਲ ॥
ମାୟାର ଘରୋଇ ଜାଲ ଆଉ ଜଞ୍ଜାଳ,
ਹਉਮੈ ਮੋਹ ਭਰਮ ਭੈ ਭਾਰ ॥
ଅହଂକାର, ସନ୍ଦେହ ଆଉ ଭୟର ଭାର, ବନାଇଛନ୍ତି।
ਦੂਖ ਸੂਖ ਮਾਨ ਅਪਮਾਨ ॥
ଦୁଃଖ-ସୁଖ, ମାନ-ଅପମାନ
ਅਨਿਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੀਓ ਬਖੵਾਨ ॥
ସବୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ କରାଯାଇଛି
ਆਪਨ ਖੇਲੁ ਆਪਿ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ॥
ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ତମାସା ରଚି ସ୍ଵୟଂ ଦେଖୁଛନ୍ତି।
ਖੇਲੁ ਸੰਕੋਚੈ ਤਉ ਨਾਨਕ ਏਕੈ ॥੭॥
ନାନକ! ଯେତେବେଳେ ଏହି ଖେଳକୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରନ୍ତି ଏକ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସ୍ଵୟଂ ହୋଇଯାନ୍ତି।॥7॥
ਜਹ ਅਬਿਗਤੁ ਭਗਤੁ ਤਹ ਆਪਿ ॥
ଯେଉଁଠାରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ଅନନ୍ତ ପ୍ରଭୁ ଅଛନ୍ତି ସେଠାରେ ତାଙ୍କରି ଭକ୍ତ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଭକ୍ତ ଅଛନ୍ତି ସେଠାରେ ସ୍ଵୟଂ ପରମାତ୍ମା ଅଛନ୍ତି।
ਜਹ ਪਸਰੈ ਪਾਸਾਰੁ ਸੰਤ ਪਰਤਾਪਿ ॥
ସବୁ ଜାଗାରେ ସନ୍ଥଙ୍କ ମହିମା ପାଇଁ ପ୍ରଭୁ ଜଗତର ପ୍ରସାର କରୁଛନ୍ତି।
ਦੁਹੂ ਪਾਖ ਕਾ ਆਪਹਿ ਧਨੀ ॥
ଦୁଇ ପକ୍ଷର ମାଲିକ ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ଅଟେ।
ਉਨ ਕੀ ਸੋਭਾ ਉਨਹੂ ਬਨੀ ॥
ପ୍ରଭୁଜୀ ନିଜର ଶୋଭା ସ୍ଵୟଂ ଜାଣନ୍ତି।
ਆਪਹਿ ਕਉਤਕ ਕਰੈ ਅਨਦ ਚੋਜ ॥
ପ୍ରଭୁ ନିଜେ ଖେଳ ଖେଳୁଛନ୍ତି ଆଉ ନିଜେ ଆନନ୍ଦ ତମାସା କରୁଛନ୍ତି,
ਆਪਹਿ ਰਸ ਭੋਗਨ ਨਿਰਜੋਗ ॥
ନିଜେ ହିଁ ଫଳ ଭୋଗିବାବାଲା ଆଉ ନିଜେ ହିଁ ନିର୍ଲିପ୍ତ ଅଟେ।
ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਆਪਨ ਨਾਇ ਲਾਵੈ ॥
ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗେ, ତାକୁ ନିଜ ନାମରେ ଜୋଡନ୍ତି,
ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਖੇਲ ਖਿਲਾਵੈ ॥
ଆଉ ଯାହାକୁ ଚାହାନ୍ତି ମାୟାର (ସଂସରର) ଖେଳ ଖେଳାନ୍ତି।
ਬੇਸੁਮਾਰ ਅਥਾਹ ਅਗਨਤ ਅਤੋਲੈ ॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ଅନନ୍ତ! ହେ ଅଥଳ! ହେ ଅସଂଖ୍ୟ! ହେ ଅଟଳ ପ୍ରଭୁ!
ਜਿਉ ਬੁਲਾਵਹੁ ਤਿਉ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਬੋਲੈ ॥੮॥੨੧॥
ଯେପରି ତୁ ବୋଲୁଚୁ ସେପରି ତୋର ଦାସ ବୋଲୁଛନ୍ତି।॥8॥21॥
ਸਲੋਕੁ ॥
ଶ୍ଳୋକ॥
ਜੀਅ ਜੰਤ ਕੇ ਠਾਕੁਰਾ ਆਪੇ ਵਰਤਣਹਾਰ ॥
ହେ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ପାଳନବାଲା ପ୍ରଭୁ! ତୁ ନିଜେ ସବୁ ଜାଗାରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ଅଛୁ
ਨਾਨਕ ਏਕੋ ਪਸਰਿਆ ਦੂਜਾ ਕਹ ਦ੍ਰਿਸਟਾਰ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁ ଜାଗାରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି, (ତାହାଙ୍କ ବିନା ଆଉ କେହି) କେଉଁଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ? ॥1॥
ਅਸਟਪਦੀ ॥
ଅଷ୍ଟପଦୀ॥
ਆਪਿ ਕਥੈ ਆਪਿ ਸੁਨਨੈਹਾਰੁ ॥
ପ୍ରଭୁ ନିଜେ ବୋଲୁଛନ୍ତି, ନିଜେ ଶୁଣୁଛନ୍ତି,
ਆਪਹਿ ਏਕੁ ਆਪਿ ਬਿਸਥਾਰੁ ॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଏକ ଅଟନ୍ତି ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ତାହାଙ୍କ ବିସ୍ତାର ଅଟନ୍ତି।
ਜਾ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਏ ॥
ଯେବେ ସେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ସେ ଦୁନିଆର ନିର୍ମାଣ କରନ୍ତି
ਆਪਨੈ ਭਾਣੈ ਲਏ ਸਮਾਏ ॥
ଆଉ ଯେବେ ସେ ଏପରି କରନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ସେ ପୁନର୍ବାର ତାକୁ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ଲୀନ କରିଦିଅନ୍ତି।
ਤੁਮ ਤੇ ਭਿੰਨ ਨਹੀ ਕਿਛੁ ਹੋਇ ॥
ହେ ପରମାତ୍ମା! ତୁମ ବିନା କିଛି ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ।
ਆਪਨ ਸੂਤਿ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਪਰੋਇ ॥
(ନିଜ ଆଦେଶ-ରୂପ) ସୂତାରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଗତକୁ ବାନ୍ଧି ରଖିଅଛ।
ਜਾ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਜੀਉ ਆਪਿ ਬੁਝਾਏ ॥
ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟକୁ ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ବୁଝିବା ଆଶୀର୍ବାଦ କରନ୍ତି
ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਸੋਈ ਜਨੁ ਪਾਏ ॥
ସେହି ମନୁଷ୍ୟ ସତ୍ୟନାମ ପ୍ରାପ୍ତ କରିନିଏ।
ਸੋ ਸਮਦਰਸੀ ਤਤ ਕਾ ਬੇਤਾ ॥
ସେ ସମଦର୍ଶୀ ତଥା ତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞାତା ଅଟନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਸਗਲ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਕਾ ਜੇਤਾ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ସେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଗତକୁ ଜିତିବାବାଲା ଅଟେ॥1॥
ਜੀਅ ਜੰਤ੍ਰ ਸਭ ਤਾ ਕੈ ਹਾਥ ॥
ସବୁ ଜୀବଜନ୍ତୁ ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବଶରେ ଅଛନ୍ତି,
ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਅਨਾਥ ਕੋ ਨਾਥੁ ॥
ସେ ଦୀନମାନଙ୍କୁ ଦୟା କରନ୍ତି, ଆଉ, ଅନାଥମାନଙ୍କ ନାଥ ଅଟନ୍ତି।
ਜਿਸੁ ਰਾਖੈ ਤਿਸੁ ਕੋਇ ਨ ਮਾਰੈ ॥
ଯେଉଁ ଜୀବଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି ତାହାକୁ କେହି ମାରି ପାରେ ନାହିଁ
ਸੋ ਮੂਆ ਜਿਸੁ ਮਨਹੁ ਬਿਸਾਰੈ ॥
ପୂର୍ବରୁ ମୃତ ଥାଏ ସେହି ଜୀବ ଯାହାକୁ ପ୍ରଭୁ ଭୁଲି ଯାଆନ୍ତି।
ਤਿਸੁ ਤਜਿ ਅਵਰ ਕਹਾ ਕੋ ਜਾਇ ॥
ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଛାଡି ଆଉ କେଉଁଠିକୁ କିଏ ଯାଉଛି?
ਸਭ ਸਿਰਿ ਏਕੁ ਨਿਰੰਜਨ ਰਾਇ ॥
ସବୁ ଜୀବଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଏକ ସ୍ଵୟଂ ପ୍ରଭୁ ହିଁ ଅଛନ୍ତି
ਜੀਅ ਕੀ ਜੁਗਤਿ ਜਾ ਕੈ ਸਭ ਹਾਥਿ ॥
ଯାହାଙ୍କ ବଶରେ ପ୍ରାଣୀର ସବୁ ଯୁକ୍ତି ଅଛି।
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਜਾਨਹੁ ਸਾਥਿ ॥
ବାହାର ଭିତର ସବୁ ଜାଗାରେ ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଜାଣ,
ਗੁਨ ਨਿਧਾਨ ਬੇਅੰਤ ਅਪਾਰ ॥
ଯିଏ ଗୁଣର ଖଜଣା, ଅନନ୍ତ ଆଉ ଅପାର ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਸਦਾ ਬਲਿਹਾਰ ॥੨॥
ଦାସ ନାନକ ସଦା ତାଙ୍କରି ପାଖରେ ସମର୍ପିତ॥2॥
ਪੂਰਨ ਪੂਰਿ ਰਹੇ ਦਇਆਲ ॥
ଦୟାର ଘର ପ୍ରଭୁଜୀ ସବୁ ଜାଗାରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଟନ୍ତି,ଆଉ
ਸਭ ਊਪਰਿ ਹੋਵਤ ਕਿਰਪਾਲ ॥
ଆଉ ସବୁ ଜୀବ ଉପରେ କୃପା କରନ୍ତି।
ਅਪਨੇ ਕਰਤਬ ਜਾਨੈ ਆਪਿ ॥
ପ୍ରଭୁ ନିଜ ଖେଳ ନିଜେ ଜାଣନ୍ତି,
ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਰਹਿਓ ਬਿਆਪਿ ॥
ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ପ୍ରଭୁ ସବୁଙ୍କ ଠାରେ ଅଛନ୍ତି।
ਪ੍ਰਤਿਪਾਲੈ ਜੀਅਨ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ॥
ସେ ଅନେକ ବିଧିରେ ଜୀବଙ୍କୁ ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି।
ਜੋ ਜੋ ਰਚਿਓ ਸੁ ਤਿਸਹਿ ਧਿਆਤਿ ॥
ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଜୀବଙ୍କୁ ସେ ଜାତ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନେ ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି।
ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥
ଯାହା ଉପରେ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଥାନ୍ତି ତାହା ସାଥିରେ ଯୋଡି ହୋଇଯାନ୍ତି,
ਭਗਤਿ ਕਰਹਿ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥
ଏପରି ଭକ୍ତ ତାଙ୍କରି ଗୁଣ ଗାଇ ଗାଇ ତାଙ୍କରି ଭକ୍ତି କରିଥାନ୍ତି।
ਮਨ ਅੰਤਰਿ ਬਿਸ੍ਵਾਸੁ ਕਰਿ ਮਾਨਿਆ ॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଧାରଣ କରି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ (ବାସ୍ତବ ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଲା) ମାନିଯାଇଛନ୍ତି,
ਕਰਨਹਾਰੁ ਨਾਨਕ ਇਕੁ ਜਾਨਿਆ ॥੩॥
ସେମାନେ ଏକ କର୍ତ୍ତାକୁ ହିଁ ଚିହ୍ନିଛନ୍ତି।॥3॥
ਜਨੁ ਲਾਗਾ ਹਰਿ ਏਕੈ ਨਾਇ ॥
(ଯେଉଁ) ସେବକ ଏକ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମରେ ଲାଖି ହୋଇ ରହିଛି,
ਤਿਸ ਕੀ ਆਸ ਨ ਬਿਰਥੀ ਜਾਇ ॥
ତାହାର ଆଶା କେବେ ମଧ୍ୟ ଖାଲି ରହେ ନାହିଁ।
ਸੇਵਕ ਕਉ ਸੇਵਾ ਬਨਿ ਆਈ ॥
ସେବକକୁ ଏହା ଶୋଭା ଦିଏ କି ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ସେବା କରୁ।
ਹੁਕਮੁ ਬੂਝਿ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਈ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଇଛା ବୁଝି ତାଙ୍କୁ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନ (ମୋକ୍ଷ) ମିଳିଯାଏ।
ਇਸ ਤੇ ਊਪਰਿ ਨਹੀ ਬੀਚਾਰੁ ॥
ତାହାକୁ ଏହା (ନାମ-ସ୍ମରଣ) ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କୌଣସି ବିଚାର ବୁଝେ ନାହିଁ।
ਜਾ ਕੈ ਮਨਿ ਬਸਿਆ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ॥
ଯାହାର ମନରେ ଅକାଳ-ପୁରୁଷ ବାସ କରନ୍ତି,
ਬੰਧਨ ਤੋਰਿ ਭਏ ਨਿਰਵੈਰ ॥
(ମାୟାର ) ବନ୍ଧନ ଛିଣ୍ଡାଇ ସେ ଶତୃହୀନ ହୋଇଯାଏ
ਅਨਦਿਨੁ ਪੂਜਹਿ ਗੁਰ ਕੇ ਪੈਰ ॥
ଆଉ ସବୁ ସମୟରେ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ଚରଣ ପୂଜା କରେ।
ਇਹ ਲੋਕ ਸੁਖੀਏ ਪਰਲੋਕ ਸੁਹੇਲੇ ॥
ସେହି ମନୁଷ୍ୟ ଏହି ଜନ୍ମରେ ଖୁସି ଅଟେ, ଆଉ ପରଲୋକରେ ସୁଖୀ ହୋଇଥାଏ।