ਦਹ ਦਿਸ ਬੂਡੀ ਪਵਨੁ ਝੁਲਾਵੈ ਡੋਰਿ ਰਹੀ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥੩॥
ମାୟାର ବିକାରରେ ବୁଡିଥିବା ପ୍ରାଣୀ ବାୟୁରେ ଦଶ ଦିଗରେ ଝୁଲୁଥାଏ, ପରନ୍ତୁ, ମୁଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରୀତିର ସୂତ୍ରରେ ଯୋଡି ହୋଇଛି ॥3॥
ਉਨਮਨਿ ਮਨੂਆ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਨਾ ਦੁਬਿਧਾ ਦੁਰਮਤਿ ਭਾਗੀ ॥
ଭ୍ରମ ଦୂର ହୋଇଥିବା ଆତ୍ମା ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ହୋଇଛି ଆଉ ଦ୍ଵିଧା ତଥା ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧି ଦୂର ହୋଇଯାଇଛି।
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਅਨਭਉ ਇਕੁ ਦੇਖਿਆ ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ॥੪॥੨॥੪੬॥
ହେ କବୀର! ରାମଙ୍କ ନାମରେ ବୃତ୍ତି ଲଗାଇ ମୁଁ ନିର୍ଭୟ ଏକ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଦେଖିଛି ॥4॥2॥43॥
ਗਉੜੀ ਬੈਰਾਗਣਿ ਤਿਪਦੇ ॥
ଗଉଡି ବଇରାଗଣି ତିପଦେ॥
ਉਲਟਤ ਪਵਨ ਚਕ੍ਰ ਖਟੁ ਭੇਦੇ ਸੁਰਤਿ ਸੁੰਨ ਅਨਰਾਗੀ ॥
ନିଜର ଭାବନାକୁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡି ମୁଁ ଶରୀରର ଛଅ ଚକ୍ରର ଭେଦ ଦେଖିଅଛି ଆଉ ମୋର ମନ ପ୍ରଭୁ ଉପରେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଯାଇଛି।
ਆਵੈ ਨ ਜਾਇ ਮਰੈ ਨ ਜੀਵੈ ਤਾਸੁ ਖੋਜੁ ਬੈਰਾਗੀ ॥੧॥
ହେ ବୈରାଗୀ! ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସନ୍ଧାନ କର, ଯିଏ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ, ନା ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ, ନା ମରନ୍ତି, ନା ଜନ୍ମ ହୁଅନ୍ତି ॥1॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਮਨ ਹੀ ਉਲਟਿ ਸਮਾਨਾ ॥
ମୋର ମନ ବିକାର ଆଡକୁ ଦୌଡକୁ ମୋଡି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଇଛି।
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਅਕਲਿ ਭਈ ਅਵਰੈ ਨਾਤਰੁ ਥਾ ਬੇਗਾਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ମୋର ବୁଦ୍ଧି ବିଭିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଛି, ଅନ୍ୟଥାରେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହିଁ ଅଜ୍ଞାନ ଥିଲି ॥1॥ରୁହ॥
ਨਿਵਰੈ ਦੂਰਿ ਦੂਰਿ ਫੁਨਿ ਨਿਵਰੈ ਜਿਨਿ ਜੈਸਾ ਕਰਿ ਮਾਨਿਆ ॥
ଯିଏ ନିକଟରେ ଥିଲା, ସେ ଦୂର ହୋଇଯାଇଛି ଆଉ ପୁଣି ଯିଏ ଦୂରରେ ଥିଲେ ସେ ନିକଟ ହୋଇଛି, ତାହାଙ୍କ ପାଇଁ ଯିଏ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଯେପରି ଭାବିଥାଏ, ସେପରି ହିଁ ଅନୁଭବ କରିଥାଏ।
ਅਲਉਤੀ ਕਾ ਜੈਸੇ ਭਇਆ ਬਰੇਡਾ ਜਿਨਿ ਪੀਆ ਤਿਨਿ ਜਾਨਿਆ ॥੨॥
ଯେପରି ମିଶିରିର ସରବତର ଆନନ୍ଦ ତାହାକୁ ପାନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଜାଣିଥାଏ ॥2॥
ਤੇਰੀ ਨਿਰਗੁਨ ਕਥਾ ਕਾਇ ਸਿਉ ਕਹੀਐ ਐਸਾ ਕੋਇ ਬਿਬੇਕੀ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋର ନିର୍ଗୁଣ କଥା କିପରି ବତାଇବି? କଣ ଏପରି କେହି ବିବେକୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଛି?
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਜਿਨਿ ਦੀਆ ਪਲੀਤਾ ਤਿਨਿ ਤੈਸੀ ਝਲ ਦੇਖੀ ॥੩॥੩॥੪੭॥
ହେ କବୀର! ମନୁଷ୍ୟ ଆତ୍ମିକ ଜ୍ଞାନର ଯେପରି ଅନୁଭବ କରିଥାଏ, ସେପରି ହିଁ ଈଶ୍ଵରୀୟ ଝଲକ ସେ ଦେଖିଥାଏ ॥3॥3॥47॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି॥
ਤਹ ਪਾਵਸ ਸਿੰਧੁ ਧੂਪ ਨਹੀ ਛਹੀਆ ਤਹ ਉਤਪਤਿ ਪਰਲਉ ਨਾਹੀ ॥
ସେଠାରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି ବର୍ଷା, ଋତୁ, ସାଗର, ଧୂପ ଏବଂ ଛାୟା ନଥାଏ, ଅଥବା ପ୍ରଳୟ ମଧ୍ୟ ନଥାଏ।
ਜੀਵਨ ਮਿਰਤੁ ਨ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਬਿਆਪੈ ਸੁੰਨ ਸਮਾਧਿ ਦੋਊ ਤਹ ਨਾਹੀ ॥੧॥
ଯେଉଁଠି ଜୀବନ-ମୃତ୍ୟୁ ନାହିଁ, ନା ହିଁ ଦୁଃଖ-ସୁଖ ଅନୁଭବ ହୋଇନଥାଏ, ସେଠାରେ କେବଳ ଶୂନ୍ୟ ସମାଧି ଥାଏ ତଥା ଦ୍ଵିଧା ନଥାଏ ॥1॥
ਸਹਜ ਕੀ ਅਕਥ ਕਥਾ ਹੈ ਨਿਰਾਰੀ ॥
ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥାର କଥା ଅନୁପମ ଏବଂ ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ ଅଟେ।
ਤੁਲਿ ਨਹੀ ਚਢੈ ਜਾਇ ਨ ਮੁਕਾਤੀ ਹਲੁਕੀ ਲਗੈ ਨ ਭਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତାହା ତଉଲି ଯାଏ ନାହିଁ ଆଉ ନା ସମାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ, ନା ହି ତାହା ହାଲୁକା ଲାଗିଥାଏ ଆଉ ନା ହିଁ ଭାରି ଲାଗିଥାଏ ॥1॥ରୁହ॥
ਅਰਧ ਉਰਧ ਦੋਊ ਤਹ ਨਾਹੀ ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਤਹ ਨਾਹੀ ॥
ଲୋକ ଅଥବା ପରଲୋକ ଦୁଇଟି ସେଠାରେ ନଥାଏ, ରାତି ଦିନ ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ନଥାଏ।
ਜਲੁ ਨਹੀ ਪਵਨੁ ਪਾਵਕੁ ਫੁਨਿ ਨਾਹੀ ਸਤਿਗੁਰ ਤਹਾ ਸਮਾਹੀ ॥੨॥
ପୁଣି ସେଠାରେ ଜଳ, ପବନ ଏବଂ ଅଗ୍ନି ମଧ୍ୟ ନଥାଏ, ସଦଗୁରୁ ସେଠାରେ ରହିଥାନ୍ତି ॥2॥
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਰਹੈ ਨਿਰੰਤਰਿ ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਲਹੀਐ ॥
ଅଗମ୍ୟ ଏବଂ ଅଗୋଚର ପରମାତ୍ମା ସେଠାରେ ନିଜେ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ହିଁ ନିବାସ କରିଥାନ୍ତି, ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ହିଁ ପରମାତ୍ମା ପାଇ ହୁଏ।
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਬਲਿ ਜਾਉ ਗੁਰ ਅਪੁਨੇ ਸਤਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਰਹੀਐ ॥੩॥੪॥੪੮॥
ହେ କବୀର! ମୁଁ ନିଜ ଗୁରୁ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଅଟେ, ଆଉ ସତସଙ୍ଗତିରେ ମିଳି ରହିଥାଏ ॥3॥4॥48॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି ॥
ਪਾਪੁ ਪੁੰਨੁ ਦੁਇ ਬੈਲ ਬਿਸਾਹੇ ਪਵਨੁ ਪੂਜੀ ਪਰਗਾਸਿਓ ॥
ପାପ ଏବଂ ପୂଣ୍ୟ ଦୁଇଟି ବଳଦ ଭଳି ଏବଂ ପ୍ରାଣ ପୁଞ୍ଜି ଭଳି ପ୍ରକଟ ହୋଇଛି।
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਗੂਣਿ ਭਰੀ ਘਟ ਭੀਤਰਿ ਇਨ ਬਿਧਿ ਟਾਂਡ ਬਿਸਾਹਿਓ ॥੧॥
ଏହି ବିଧି ଦ୍ଵାରା ବଳଦ କିନା ଯାଇଛି, ବଳଦର ପିଠି ଉପରେ ହୃଦୟର ତୃଷ୍ଣା ରହିଅଛି ॥1॥
ਐਸਾ ਨਾਇਕੁ ਰਾਮੁ ਹਮਾਰਾ ॥
ଆମର ରାମ ଏପରି ଧନୀ ସାହୁକାର ଅଟନ୍ତି,
ਸਗਲ ਸੰਸਾਰੁ ਕੀਓ ਬਨਜਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯିଏ ସାରା ଦୁନିଆକୁ ନିଜ ବ୍ୟାପାରୀ ବନାଇଛି ॥1॥ରୁହ॥
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਭਏ ਜਗਾਤੀ ਮਨ ਤਰੰਗ ਬਟਵਾਰਾ ॥
କାମ ଓ କ୍ରୋଧ ଦୁଇଟି ଅର୍ଥାତ ଶ୍ଵାସର ପୁଞ୍ଜିର କିଛି ଭାଗ କାମ ଏବଂ କ୍ରୋଧରେ ଫସି ନଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ ଆଉ ପ୍ରାଣିର ମନର ତରଂଗ ଲୁଟେରା ଅଟନ୍ତି।
ਪੰਚ ਤਤੁ ਮਿਲਿ ਦਾਨੁ ਨਿਬੇਰਹਿ ਟਾਂਡਾ ਉਤਰਿਓ ਪਾਰਾ ॥੨॥
ପାଞ୍ଚ ବିକାର (କାମ, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ, ମୋହ, ଅହଂକାର) ମିଶି ଲୁଟ ହୋଇଥିବା ପଦାର୍ଥ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ବାଣ୍ଟି ନିଅନ୍ତି, ଏହି ପ୍ରକାରେ ବଳଦ ପାର ହୋଇଯାଏ ॥2॥
ਕਹਤ ਕਬੀਰੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਸੰਤਹੁ ਅਬ ਐਸੀ ਬਨਿ ਆਈ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି – ହେ ସନ୍ଥଜନ! ଶୁଣ, ଏବେ ଏପରି ଅବସ୍ଥା ଆସି ଯାଇଛି ଯେ
ਘਾਟੀ ਚਢਤ ਬੈਲੁ ਇਕੁ ਥਾਕਾ ਚਲੋ ਗੋਨਿ ਛਿਟਕਾਈ ॥੩॥੫॥੪੯॥
(ପ୍ରଭୁ- ସ୍ମରଣ-ରୂପୀ) ଉଚ୍ଚ ପାହାଡ ଉପରେ ଚଢି ଏକ ବଳଦ ଥକି ଯାଇଛି ଆଉ ତୃଷ୍ଣାର ସଉଦା ଫିଙ୍ଗି ନିଜ ଯାତ୍ରାରେ ଚାଲୁଅଛି ॥3॥5॥46॥
ਗਉੜੀ ਪੰਚਪਦਾ ॥
ଗଉଡି ପଞ୍ଚପଦା ॥
ਪੇਵਕੜੈ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਹੈ ਸਾਹੁਰੜੈ ਜਾਣਾ ॥
ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ (ଇହଲୋକ ରୂପୀ) ବାପା ଘରେ ଚାରି ଦିନ ହିଁ ରହିବାକୁ ପଡିବ, ତାପରେ ସେ ( ପରଲୋକ-ରୂପୀ) ଶ୍ଵଶୁର ଘରକୁ ହିଁ ଯିବାକୁ ପଡିବ
ਅੰਧਾ ਲੋਕੁ ਨ ਜਾਣਈ ਮੂਰਖੁ ਏਆਣਾ ॥੧॥
ମୂର୍ଖ, ନିରୀହ ଏବଂ ଜ୍ଞାନହୀନ ଦୁନିଆ ଏହା ବୁଝେ ନାହିଁ ॥1॥
ਕਹੁ ਡਡੀਆ ਬਾਧੈ ਧਨ ਖੜੀ ॥
କୁହ! (ଏହା କେଉଁ କୌତୁକ ଅଟେ?) ପତ୍ନୀ ଏବେ ଅଧା ଧୋତି ପିନ୍ଧି ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଛନ୍ତି
ਪਾਹੂ ਘਰਿ ਆਏ ਮੁਕਲਾਊ ਆਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଅତିଥି ଘରେ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଛନ୍ତି ଆଉ ତାହାର ପତି ତାହାକୁ ନେବା ପାଇଁ ଆସିଛନ୍ତି ॥1॥ରୁହ॥
ਓਹ ਜਿ ਦਿਸੈ ਖੂਹੜੀ ਕਉਨ ਲਾਜੁ ਵਹਾਰੀ ॥
ଏହି ଯେଉଁ ସୁନ୍ଦର କୂଅ ଅଛି, କେଉଁ ସ୍ତ୍ରୀ ରସି ପକାଉଛି?
ਲਾਜੁ ਘੜੀ ਸਿਉ ਤੂਟਿ ਪੜੀ ਉਠਿ ਚਲੀ ਪਨਿਹਾਰੀ ॥੨॥
ମାଠିଆ ସହିତ ଯାହାର ରସି ଛିଣ୍ଡି ଯାଉଛି, ସେ ଜଳ ଭରିବା ବାଲୀ ଇହଲୋକରୁ ଉଠି ପରଲୋକ ଚାଲିଯାଏ ॥2॥
ਸਾਹਿਬੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਅਪੁਨਾ ਕਾਰਜੁ ਸਵਾਰੇ ॥
ଯଦି ମାଲିକ ଦୟାର ଘରକୁ ଆସନ୍ତି ଆଉ ନିଜ କୃପା ଦୃଷ୍ଟି ଧାରଣ କରନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ସଫଳ କରାଇଥାଏ।