ਹਉ ਮੁਠੜੀ ਧੰਧੈ ਧਾਵਣੀਆ ਪਿਰਿ ਛੋਡਿਅੜੀ ਵਿਧਣਕਾਰੇ ॥
ପତି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ଦ୍ଵାରା ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ସୁହାଗିନୀ ବନିଯାଏ ଏବଂ ସତ୍ୟ ନାମ ତାହାକୁ ସୁନ୍ଦର ବନାଇ ଥାଏ।
ਗਾਵਹੁ ਗੀਤੁ ਨ ਬਿਰਹੜਾ ਨਾਨਕ ਬ੍ਰਹਮ ਬੀਚਾਰੋ ॥੮॥੩॥
ଏଥିପାଇଁ ବିରହର ଗୀତ ଗାଅ ନାହିଁ, ଏଣୁ ହେ ନାନକ! ବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ଚିନ୍ତନ କର||8||3||
ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ୱାଡହଂସ ମହଲା 1 ॥
ਜਿਨਿ ਜਗੁ ਸਿਰਜਿ ਸਮਾਇਆ ਸੋ ਸਾਹਿਬੁ ਕੁਦਰਤਿ ਜਾਣੋਵਾ ॥
ଯିଏ ଜଗତର ରଚନା କରି ସ୍ଵୟଂ ମଧ୍ୟ ସେଥିରେ ରହିଥାନ୍ତି, ସେହି ମାଲିକ ନିଜ ପ୍ରକୃତି ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଜଣାଯାଏ।
ਸਚੜਾ ਦੂਰਿ ਨ ਭਾਲੀਐ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣੋਵਾ ॥
ସତୀ ସ୍ୱରୂପ ପତି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଦୂରରେ ଖୋଜିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ, କାରଣ ସେ ପ୍ରତି ହୃଦୟରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି, ଏଥିପାଇଁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ହିଁ ଶବ୍ଦ ରୂପରେ ଜାଣ।
ਸਚੁ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣਹੁ ਦੂਰਿ ਨ ਜਾਣਹੁ ਜਿਨਿ ਏਹ ਰਚਨਾ ਰਾਚੀ ॥
ଯିଏ ଏହି ସୃଷ୍ଟି ରଚନା କରିଛନ୍ତିସେହି ସଚ୍ଚା ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସଚ୍ଚା ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ଜାଣ ଏବଂ ତାହାଙ୍କୁ ଦୂର ଭାବ ନାହିଁ।
ਨਾਮੁ ਧਿਆਏ ਤਾ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਪਿੜ ਕਾਚੀ ॥
ଯେବେ ମନୁଷ୍ୟ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମର ଧ୍ୟାନ-ମନନ କରିଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ, ଅନ୍ୟଥା ନାମ ବିନା ପରାଜିତ ହୋଇଥିବା ଜୀବନ ବିତାଇ ଥାଏ।
ਜਿਨਿ ਥਾਪੀ ਬਿਧਿ ਜਾਣੈ ਸੋਈ ਕਿਆ ਕੋ ਕਹੈ ਵਖਾਣੋ ॥
ଯିଏ ସୃଷ୍ଟି ରଚନା କରିଛନ୍ତି, ସେ ତାହାକୁ ଆଧାର ଦେବା ବିଧି ମଧ୍ୟ ଜାଣିଛନ୍ତି, କେହି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ପାରିବ?
ਜਿਨਿ ਜਗੁ ਥਾਪਿ ਵਤਾਇਆ ਜਾਲੋੁ ਸੋ ਸਾਹਿਬੁ ਪਰਵਾਣੋ ॥੧॥
ଯିଏ ସଂସାରର ରଚନା କରି ତାହା ଉପରେ ମୋହ-ମାୟାର ଜାଲ ବିଛାଇଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ହିଁ ନିଜ ମାଲିକ ଭାବିବା ଉଚିତ॥1॥
ਬਾਬਾ ਆਇਆ ਹੈ ਉਠਿ ਚਲਣਾ ਅਧ ਪੰਧੈ ਹੈ ਸੰਸਾਰੋਵਾ ॥
ହେ ବାବା! ଯିଏ ବି ଦୁନିଆକୁ ଆସିଛି, ସେଥିରେ ଅବଶ୍ୟ ଠକି ହୋଇ ଯାଇଛି, ଏହି ଦୁନିଆ ଏକ ଅର୍ଦ୍ଧ ରାସ୍ତା ବାଲା ସ୍ଥାନ ଅଟେ ଅର୍ଥାତ ଜନ୍ମ ମରଣ ଚକ୍ର ଅଟେ।
ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਸਚੜੈ ਲਿਖਿਆ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਪੁਰਬਿ ਵੀਚਾਰੋਵਾ ॥
ଜୀବର ପୂର୍ବ ଜନ୍ମର ଶୁଭାଶୁଭ କର୍ମର ବିଚାର କରି ପରମାତ୍ମା ତାହାର ମସ୍ତକରେ ଦୁଃଖ-ସୁଖ ଭାଗ୍ୟ ଲେଖିଛନ୍ତି।
ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਦੀਆ ਜੇਹਾ ਕੀਆ ਸੋ ਨਿਬਹੈ ਜੀਅ ਨਾਲੇ ॥
ଜୀବ କରିଥିବା କର୍ମ ଫଳ ସ୍ୱରୂପ ପରମେଶ୍ଵର ଦୁଃଖ-ସୁଖ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ସେ ଜୀବଙ୍କ ସାଥିରେ ରହିଥାଏ।
ਜੇਹੇ ਕਰਮ ਕਰਾਏ ਕਰਤਾ ਦੂਜੀ ਕਾਰ ਨ ਭਾਲੇ ॥
କର୍ତ୍ତା-ପ୍ରଭୁ ଯେପରି କର୍ମ ଜୀବଙ୍କ ଦ୍ଵାରା କରାଇ ଥାଆନ୍ତି, ସେ ସେପରି ହିଁ କର୍ମ କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ସେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ସନ୍ଧାନ କରେ ନାହିଁ।
ਆਪਿ ਨਿਰਾਲਮੁ ਧੰਧੈ ਬਾਧੀ ਕਰਿ ਹੁਕਮੁ ਛਡਾਵਣਹਾਰੋ ॥
ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ଦୁନିଆରୁ ନିର୍ଲିପ୍ତ ଅଟନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଦୁନିଆ ମୋହ-ମାୟାର ବନ୍ଧନରେ ଫସି ଯାଇଛି, ନିଜ ହୁକୁମ ଅନୁସାରେ ହିଁ ସେ ଜୀବଙ୍କୁ ମୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି
ਅਜੁ ਕਲਿ ਕਰਦਿਆ ਕਾਲੁ ਬਿਆਪੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਵਿਕਾਰੋ ॥੨॥
ଜୀବ ଦୈତ୍ୟଭାବରେ ଯୋଡି ହୋଇ ପାପ କରିଥାଏ ଏବଂ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସ୍ମରଣକୁ ଆଜି ଅଥବା କାଲୀ କରିବା ପାଇଁ ଟାଳି ଟାଳି ଆୟୁଷ ଚାଲିଯାଏ॥2॥
ਜਮ ਮਾਰਗ ਪੰਥੁ ਨ ਸੁਝਈ ਉਝੜੁ ਅੰਧ ਗੁਬਾਰੋਵਾ ॥
ମୃତ୍ୟୁର ମାର୍ଗ ବଡ ନିର୍ଜନ ଏବଂ ଘୋର ଅନ୍ଧାର ଅଟେ ଓ ଜୀବଙ୍କୁ ମାର୍ଗ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ।
ਨਾ ਜਲੁ ਲੇਫ ਤੁਲਾਈਆ ਨਾ ਭੋਜਨ ਪਰਕਾਰੋਵਾ ॥
ସେଠାରେ ନା ଜଳ ମିଳିଥାଏ, ନା ହିଁ ବିଶ୍ରାମ ପାଇଁ ଚାଦର ଥାଏ, ଆଉ ନା ବିଭିନ ପ୍ରକାର ସ୍ଵାଦିଷ୍ଟ ଭୋଜନ ଥାଏ।
ਭੋਜਨ ਭਾਉ ਨ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਕਾਪੜੁ ਸੀਗਾਰੋ ॥
ସେଠାରେ ଜୀବଙ୍କୁ ନା ଭୋଜନ, ନା ଶୀତଳ ଜଳ ଆଉ ବସ୍ତ୍ର ଓ ଶୃଙ୍ଗାର ପଦାର୍ଥ ମିଳିଥାଏ।
ਗਲਿ ਸੰਗਲੁ ਸਿਰਿ ਮਾਰੇ ਊਭੌ ਨਾ ਦੀਸੈ ਘਰ ਬਾਰੋ ॥
ସେଠାରେ ଜୀବଙ୍କୁ ଜଞ୍ଜିରରେ ରଖାଯାଏ, ଯମଦୂତ ମସ୍ତକ ଧରି ମାଡ ମାରିଥାଏ ଓ କିଛି ସୁଖର ସାହାରା ପାଏ ନାହିଁ।
ਇਬ ਕੇ ਰਾਹੇ ਜੰਮਨਿ ਨਾਹੀ ਪਛੁਤਾਣੇ ਸਿਰਿ ਭਾਰੋ ॥
ଏହି ମାର୍ଗରେ ବୁଣା ହୋଇଥିବା ବୀଜ ଫଳେ ନାହିଁ ଅର୍ଥାତ ପ୍ରୟାସ ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଯାଏ, ଜୀବ ପାପର ବୋଝ ନିଜ ମସ୍ତକ ଉପରେ ବୋହି ପଶ୍ଚାତାପ କରିଥାଏ।
ਬਿਨੁ ਸਾਚੇ ਕੋ ਬੇਲੀ ਨਾਹੀ ਸਾਚਾ ਏਹੁ ਬੀਚਾਰੋ ॥੩॥
କେବଳ ଏହି ସଚ୍ଚା ବିଚାର ଯେ ସଚ୍ଚା ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ବିନା ମନୁଷ୍ୟର କେହି ସଜ୍ଜନ ନାହାନ୍ତି॥3॥
ਬਾਬਾ ਰੋਵਹਿ ਰਵਹਿ ਸੁ ਜਾਣੀਅਹਿ ਮਿਲਿ ਰੋਵੈ ਗੁਣ ਸਾਰੇਵਾ ॥
ହେ ବାବା! ବାସ୍ତବରେ ବୈରାଗୀ ହୋଇ ସେ କ୍ରନ୍ଦନ କରିଥାଏ ଏବଂ ବିଳାପ କରି ବୁଝିଥାଏ, ଯିଏ ମିଶି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଯଶୋଗାନ କରି ଅଶ୍ରୁ ବୁହାଇ ଥାଏ।
ਰੋਵੈ ਮਾਇਆ ਮੁਠੜੀ ਧੰਧੜਾ ਰੋਵਣਹਾਰੇਵਾ ॥
ମୋହ-ମାୟାରେ ଠକି ହୋଇ ଓ ନିଜ ସାଂସାରିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ କ୍ରନ୍ଦନ କରି ରହିଥାଏ।
ਧੰਧਾ ਰੋਵੈ ਮੈਲੁ ਨ ਧੋਵੈ ਸੁਪਨੰਤਰੁ ਸੰਸਾਰੋ ॥
ସେ ସାଂସାରିକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ କ୍ରନ୍ଦନ କରିଥାଏ ଆଉ ନିଜ ବିକାରର ମଇଳା ଧୁଏ ନାହିଁ, ତାହାକୁ ଏହା ଜଣା ନାହିଁ ଯେ ସଂସାର ଏକ ସ୍ଵପ୍ନ ଭଳି ଅଟେ।
ਜਿਉ ਬਾਜੀਗਰੁ ਭਰਮੈ ਭੂਲੈ ਝੂਠਿ ਮੁਠੀ ਅਹੰਕਾਰੋ ॥
ଯେପରି ବାଜିଗର ଭ୍ରମ ଭରି ରହିଥିବା ଖେଳରେ ଭୁଲିଯାଏ, ସେପରି ହିଁ ମନୁଷ୍ୟ ମିଥ୍ୟା, କପଟ ଓ ଅହଂକାର ଗ୍ରସ୍ତ ଅଟେ।
ਆਪੇ ਮਾਰਗਿ ਪਾਵਣਹਾਰਾ ਆਪੇ ਕਰਮ ਕਮਾਏ ॥
ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସତମାର୍ଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ କର୍ମ କରାଇ ଥାନ୍ତି।
ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਰਾਖੇ ਨਾਨਕ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਏ ॥੪॥੪॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ, ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁ ତାହାର ସ୍ଵାଭାବିକ ସ୍ଵଭାବ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି ||4||4||
ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ୱାଡହଂସ ମହଲା 1 ॥
ਬਾਬਾ ਆਇਆ ਹੈ ਉਠਿ ਚਲਣਾ ਇਹੁ ਜਗੁ ਝੂਠੁ ਪਸਾਰੋਵਾ ॥
ହେ ବାବା! ଯିଏ ଏହି ଦୁନିଆକୁ ଜନ୍ମ ନେଇ ଆସିଥାଏ, ସେ ଏକ ଦିନ ନିଶ୍ଚୟ ଏଠାରୁ ଚାଲିଯିବାକୁ ହୁଏ, କାରଣ କ୍ଷଣ ଭଙ୍ଗୁର ଦୁନିଆରେ ମିଥ୍ୟାର ପ୍ରସାର ଚାଲିଛି।
ਸਚਾ ਘਰੁ ਸਚੜੈ ਸੇਵੀਐ ਸਚੁ ਖਰਾ ਸਚਿਆਰੋਵਾ ॥
ସଚ୍ଚା ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭକ୍ତି କରିବା ଦ୍ଵାରା ସଚ୍ଚା ଘର ମିଳିଥାଏ ଆଉ ସତ୍ୟବାଦୀ ହେବା ଦ୍ଵାରା ସତ୍ୟ ମିଳିଥାଏ।
ਕੂੜਿ ਲਬਿ ਜਾਂ ਥਾਇ ਨ ਪਾਸੀ ਅਗੈ ਲਹੈ ਨ ਠਾਓ ॥
ମିଥ୍ୟା ଏବଂ ଲାଳସା ଦ୍ଵାରା ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଵୀକୃତ ହୁଏନାହିଁ ଆଉ ତାହାକୁ ପରଲୋକରେ ଶରଣ ମିଳେନାହିଁ।
ਅੰਤਰਿ ਆਉ ਨ ਬੈਸਹੁ ਕਹੀਐ ਜਿਉ ਸੁੰਞੈ ਘਰਿ ਕਾਓ ॥
ଭିତରକୁ ଆସିବା ପାଇଁ ତାହାକୁ କେହି କହନ୍ତି ନାହିଁ ଅର୍ଥାତ ତାହାର ସ୍ଵାଗତ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ଏଣୁ ସେ ଶୂନ୍ୟ ଘରେ କାଉ ଭଳି ଥାଏ।
ਜੰਮਣੁ ਮਰਣੁ ਵਡਾ ਵੇਛੋੜਾ ਬਿਨਸੈ ਜਗੁ ਸਬਾਏ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମ ମରଣ ଚକ୍ରରେ ପଡି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରୁ ଲାମ୍ବା ସମୟ ପାଇଁ ବିଚ୍ଛେଦ ହୋଇଥାଏ, ଏହିପରି ସାରା ସଂସାର ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ।
ਲਬਿ ਧੰਧੈ ਮਾਇਆ ਜਗਤੁ ਭੁਲਾਇਆ ਕਾਲੁ ਖੜਾ ਰੂਆਏ ॥੧॥
ଲାଳସାରେ ମାୟାର ପ୍ରପଞ୍ଚ ଜଗତକୁ ଭୁଲାଇ ଦେଇଛି ଆଉ କାଳ(ମୃତ୍ୟୁ) ମସ୍ତକ ଉପରେ ରହି ଦୁନିଆକୁ କ୍ରନ୍ଦନ କରାଉଛି॥1॥