ਵਖਤੁ ਵੀਚਾਰੇ ਸੁ ਬੰਦਾ ਹੋਇ ॥
ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀ ଜୀବନ କାଳର ବିଚାର କରିଥାଏ, ସେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସଚ୍ଚା ଭକ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਕੁਦਰਤਿ ਹੈ ਕੀਮਤਿ ਨਹੀ ਪਾਇ ॥
ଭଗବାନ ପ୍ରକୃତିରେ ନିବାସ କରିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ, ତାଙ୍କରି ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।
ਜਾ ਕੀਮਤਿ ਪਾਇ ਤ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥
ଯଦି ମନୁଷ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ ଜାଣିଦିଏ, ତଥାପି ସେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିପାରିବ ନାହିଁ।
ਸਰੈ ਸਰੀਅਤਿ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰੁ ॥
କିଛି ଲୋକ ସାରିଆତ ଦ୍ଵାରା ମାଲିକ-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ବିଚାର କରନ୍ତି।
ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਕੈਸੇ ਪਾਵਹਿ ਪਾਰੁ ॥
ପରନ୍ତୁ, ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ବୁଝିବା ବିନା ସେ କେମିତି ପାର ହେବ?
ਸਿਦਕੁ ਕਰਿ ਸਿਜਦਾ ਮਨੁ ਕਰਿ ਮਖਸੂਦੁ ॥
ଧୈର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଅ ଆଉ ମନକୁ ନାମ ସ୍ମରଣରେ ଲଗାଇବା ଜୀବନ ମନୋରଥ ବନାଅ।
ਜਿਹ ਧਿਰਿ ਦੇਖਾ ਤਿਹ ਧਿਰਿ ਮਉਜੂਦੁ ॥੧॥
ତାପରେ, ଯେଉଁ ଆଡକୁ ଦେଖିବ, ଇଶ୍ଵର ହିଁ ଇଶ୍ଵରଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଦର୍ଶନ କରିବ ॥1॥
ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3 ॥
ਗੁਰ ਸਭਾ ਏਵ ਨ ਪਾਈਐ ਨਾ ਨੇੜੈ ਨਾ ਦੂਰਿ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ସଙ୍ଗତି (ଶାରୀରିକ ରୂପରେ) ନିକଟ କିମ୍ବା ଦୂରରେ ରହିଲେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ।
ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਤਾਂ ਮਿਲੈ ਜਾ ਮਨੁ ਰਹੈ ਹਦੂਰਿ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ସଦଗୁରୁ ସେତେବେଳେ ମିଳନ୍ତି, ଯଦି ମନ ତାଙ୍କରି ଉପସ୍ଥିତିରେ ସର୍ବଦା ବିଚରଣ କରୁଥାଏ। ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਸਪਤ ਦੀਪ ਸਪਤ ਸਾਗਰਾ ਨਵ ਖੰਡ ਚਾਰਿ ਵੇਦ ਦਸ ਅਸਟ ਪੁਰਾਣਾ ॥
ସୃଷ୍ଟିରେ ସାତ ଦ୍ଵୀପ, ସାତ ସମୁଦ୍ର, ନବ ଖଣ୍ଡ, ଚାରି ବେଦ ଏବଂ ଅଠର ପୁରାଣ ଅଛି।
ਹਰਿ ਸਭਨਾ ਵਿਚਿ ਤੂੰ ਵਰਤਦਾ ਹਰਿ ਸਭਨਾ ਭਾਣਾ ॥
ପ୍ରଭୁ! ତୁମେ ଏହି ସବୁରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛ ଆଉ ତୁମେ ସବୁଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଅଟ।
ਸਭਿ ਤੁਝੈ ਧਿਆਵਹਿ ਜੀਅ ਜੰਤ ਹਰਿ ਸਾਰਗ ਪਾਣਾ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ସମସ୍ତ ଜୀବ- ଜନ୍ତୁ ସର୍ବଦା ତୁମର ହିଁ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି।
ਜੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਆਰਾਧਦੇ ਤਿਨ ਹਉ ਕੁਰਬਾਣਾ ॥
ଯେଉଁ ଗୁରୁମୁଖ ହରିଙ୍କ ବନ୍ଦନା କରେ, ମୁଁ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗିତ ଅଟେ।
ਤੂੰ ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਕਰਿ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣਾ ॥੪॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ତୁମେ ହିଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଲୀଳା ରଚନା କରି ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସମସ୍ତଙ୍କ ଠାରେ ବିଦ୍ୟମାନ ହେଉଛ ॥4॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3 ॥
ਕਲਉ ਮਸਾਜਨੀ ਕਿਆ ਸਦਾਈਐ ਹਿਰਦੈ ਹੀ ਲਿਖਿ ਲੇਹੁ ॥
ଦୁଆତ ଆଉ କଲମ ମଗାଇବା କଣ ଆବଶ୍ୟକ ? ଯାହା ଲେଖିବା ଚାହୁଁଛ, ତାହାକୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ହିଁ ଲେଖ।
ਸਦਾ ਸਾਹਿਬ ਕੈ ਰੰਗਿ ਰਹੈ ਕਬਹੂੰ ਨ ਤੂਟਸਿ ਨੇਹੁ ॥
ହୃଦୟରେ ଲେଖିଲେ ତୁମେ ସର୍ବଦା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଲୀନ ରହିବ ଆଉ କେବେ ମଧ୍ୟ ସେହି ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରୁ ଅଲଗା ହେବେ ନାହିଁ।
ਕਲਉ ਮਸਾਜਨੀ ਜਾਇਸੀ ਲਿਖਿਆ ਭੀ ਨਾਲੇ ਜਾਇ ॥
କଲମ ଆଉ ଦୁଆତ ନାଶଶୀଳ ଅଟେ, ଲିଖିତ କାଗଜ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ।
ਨਾਨਕ ਸਹ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਜਾਇਸੀ ਜੋ ਧੁਰਿ ਛੋਡੀ ਸਚੈ ਪਾਇ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ପ୍ରେମ ପ୍ରଭୁ ପ୍ରାରମ୍ଭରୁ ହିଁ ଜୀବର ଭାଗ୍ୟରେ ଲେଖିଦେଇଛନ୍ତି, ସେହି ପ୍ରେମ କେବେ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗି ପାରିବ ନାହିଁ। ॥1॥
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3 ॥
ਨਦਰੀ ਆਵਦਾ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਈ ਵੇਖਹੁ ਕੋ ਵਿਉਪਾਇ ॥
ଯେଉଁ ବସ୍ତୁ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଅଟେ, ସେ କେବେ ମଧ୍ୟ ଅନନ୍ତକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଣୀର ସାଥି ଦିଏ ନାହିଁ। ତୁମେ ପରୀକ୍ଷା କରିପାର, ଦେଖିପାର।
ਸਤਿਗੁਰਿ ਸਚੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਸਚਿ ਰਹਹੁ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
ଏଣୁ, ସଦଗୁରୁ ସର୍ବଦା ସତ୍ୟର ପ୍ରେରଣା ଦେଇଛନ୍ତି; ସେହି ସତ୍ୟରେ ମନ ଲାଗାଇଲେ ସତ୍ୟର ପ୍ରାପ୍ତି ହେବ।
ਨਾਨਕ ਸਬਦੀ ਸਚੁ ਹੈ ਕਰਮੀ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ସେହି ସତ୍ୟ ପ୍ରଭୁ ନାମ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ମିଳିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କରି ଉପଲବ୍ଧି ଶୁଭ କର୍ମ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ହୋଇଥାଏ ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਹਰਿ ਅੰਦਰਿ ਬਾਹਰਿ ਇਕੁ ਤੂੰ ਤੂੰ ਜਾਣਹਿ ਭੇਤੁ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ସମସ୍ତ ସୃଷ୍ଟିରେ ତୁମେ ମହଜୁଦ ଅଛ। ଏହି ରହସ୍ୟକୁ ତୁମେ ହିଁ ଜାଣ।
ਜੋ ਕੀਚੈ ਸੋ ਹਰਿ ਜਾਣਦਾ ਮੇਰੇ ਮਨ ਹਰਿ ਚੇਤੁ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ଯାହା କିଛି କରିଥାଏ, ତାହାକୁ ପରମାତ୍ମା ଜାଣିଥାନ୍ତି। ହେ ମୋର ମନ!ତୁ ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଚିନ୍ତନ କର।
ਸੋ ਡਰੈ ਜਿ ਪਾਪ ਕਮਾਵਦਾ ਧਰਮੀ ਵਿਗਸੇਤੁ ॥
ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀ ପାପ କରିଥାଏ, କେବଳ ସେ ହିଁ ଭୟରେ ରହିଥାଏ। ପରନ୍ତୁ, ଧର୍ମ କରିବା ବାଲା ନିତ୍ୟ ପ୍ରସନ୍ନ ଚିତ୍ତ ରହିଥାନ୍ତି।
ਤੂੰ ਸਚਾ ਆਪਿ ਨਿਆਉ ਸਚੁ ਤਾ ਡਰੀਐ ਕੇਤੁ ॥
ହେ ଭଗବାନ! ତୁମେ ସତ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ ଅଟ, ତୁମର ନ୍ୟାୟ ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଅଟେ। ଏଣୁ, (ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଶରଣରେ) ଆମକୁ କେଉଁ କଥାର ଭୟ ଅଛି?
ਜਿਨਾ ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਪਛਾਣਿਆ ਸੇ ਸਚਿ ਰਲੇਤੁ ॥੫॥
ହେ ନାନକ! ଯିଏ ସତ୍ୟ (ପରମାତ୍ମା)ଙ୍କୁ ଜାଣିଦେଇଛି, ସେ ସେହି ସତ୍ୟରେ ହିଁ ବିଲୀନ ହୋଇଯାଏ ॥5॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3 ॥
ਕਲਮ ਜਲਉ ਸਣੁ ਮਸਵਾਣੀਐ ਕਾਗਦੁ ਭੀ ਜਲਿ ਜਾਉ ॥
ଦୁଆତ ସହିତ କଲମ ମଧ୍ୟ ଜଳିଯାଏ, ଲେଖାହୋଇଥିବା କାଗଜ ମଧ୍ୟ ଜଳିଯାଏ,
ਲਿਖਣ ਵਾਲਾ ਜਲਿ ਬਲਉ ਜਿਨਿ ਲਿਖਿਆ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ॥
ସ୍ଵୟଂ ଲେଖିବା ବାଲା ମଧ୍ୟ ଜଳି ମରିଯାଏ, ଯିଏ ଦୈତ୍ୟ-ଭାବ ବିଷୟରେ ଲେଖିଅଛି।
ਨਾਨਕ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਵਣਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕਰਣਾ ਜਾਇ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ପ୍ରାଣୀ ସେହି କର୍ମ କରେ, ଯିଏ ତାହାର ପୂର୍ବ ଜନ୍ମର କର୍ମ-ଫଳ ଅନୁସାରେ ଥାଏ। ଅନ୍ୟ କିଛି ମଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ॥1॥
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3 ॥
ਹੋਰੁ ਕੂੜੁ ਪੜਣਾ ਕੂੜੁ ਬੋਲਣਾ ਮਾਇਆ ਨਾਲਿ ਪਿਆਰੁ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କିଛି ପଢିବା ଏବଂ କହିବା ମିଥ୍ୟା ଅଟେ। ଏହା ତ ମାୟା ସହିତ ପ୍ରେମ ଉତ୍ପର୍ଣ୍ଣ କରିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਕੋ ਥਿਰੁ ਨਹੀ ਪੜਿ ਪੜਿ ਹੋਇ ਖੁਆਰੁ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟତୀତ ଆଉ ନ୍କିଛି ମଧ୍ୟ ଅଟଳ ହୋଇନପାରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସବୁ ପଢି ପଢି ମନୁଷ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ।
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਵਡੀ ਹੈ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨੁ ਹਰਿ ਕਾ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ମହାନ ଅଟେ ଆଉ ଭଗବାନଙ୍କ ଭଜନ କରିବା ହିଁ ଜୀବ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଅଟେ।
ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਵਡੀ ਹੈ ਜਾ ਨਿਆਉ ਹੈ ਧਰਮ ਕਾ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ମହାନ ଅଟେ, କାରଣ ଭଗବାନଙ୍କ ନ୍ୟାୟ ଧର୍ମର ହିଁ ଅଟେ।
ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਵਡੀ ਹੈ ਜਾ ਫਲੁ ਹੈ ਜੀਅ ਕਾ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ମହାନ ଅଟେ, ଯାହା ଜୀବକୁ ମହିମା କରିବାର ହିଁ ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਵਡੀ ਹੈ ਜਾ ਨ ਸੁਣਈ ਕਹਿਆ ਚੁਗਲ ਕਾ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ମହାନ ଅଟେ, ଯିଏ ସେହି ନିନ୍ଦୁକର କଥା ଶୁଣନ୍ତି ନାହିଁ।
ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਵਡੀ ਹੈ ਅਪੁਛਿਆ ਦਾਨੁ ਦੇਵਕਾ ॥੬॥
ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ମହାନ ଅଟେ, କାରଣ, ସେ ପଚାରିବା ବିନା ସବୁଙ୍କ କାମନା ପୁରା କରନ୍ତି। ॥6॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3 ॥
ਹਉ ਹਉ ਕਰਤੀ ਸਭ ਮੁਈ ਸੰਪਉ ਕਿਸੈ ਨ ਨਾਲਿ ॥
ସାରା ଦୁନିଆ ‘ମୁଁ ମୁଁ’ ଅର୍ଥାତ ଅହଂକାର କରି କରି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। ମୃତ୍ୟୁର ସମୟରେ ସେ ଧନ-ସମ୍ପତ୍ତି କାହା ସାଥିରେ ଯାଏ ନାହିଁ।
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ਸਭ ਜੋਹੀ ਜਮਕਾਲਿ ॥
ମୋହ ମାୟାରେ ଫସି ସମସ୍ତେ ଦୁଃଖ ହିଁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛନ୍ତି। ଯମଦୂତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରତାଡିତ କରେ।