ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧ ਦੁਤੁਕੀਆ
ବସନ୍ତ ମହଲା 5 ଘର 1 ଦୁତୁକୀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਸੁਣਿ ਸਾਖੀ ਮਨ ਜਪਿ ਪਿਆਰ ॥
ହେ ମନ! ଶିକ୍ଷା ଶୁଣି ପ୍ରେମ ସହିତ ଜପ କର।
ਅਜਾਮਲੁ ਉਧਰਿਆ ਕਹਿ ਏਕ ਬਾਰ ॥
କେବଳ ଏକ ଥର ନାରାୟଣଙ୍କ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିବା ଦ୍ଵାରା ଅଜାମଲର ଉଦ୍ଧାର ହୋଇଯାଏ।
ਬਾਲਮੀਕੈ ਹੋਆ ਸਾਧਸੰਗੁ ॥
ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କୁ ସାଧୁଙ୍କ ସଂଗତି ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି, ସେ ପାର ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି।
ਧ੍ਰੂ ਕਉ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਨਿਸੰਗ ॥੧॥
ଭକ୍ତ ଧୃବକୁ ଦର୍ଶନ ଦେଇ ଈଶ୍ଵର ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି||1||
ਤੇਰਿਆ ਸੰਤਾ ਜਾਚਉ ਚਰਨ ਰੇਨ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋର ସନ୍ଥଙ୍କ ଚରଣ ଧୂଳି ଚାହିଁ ଥାଏ,
ਲੇ ਮਸਤਕਿ ਲਾਵਉ ਕਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦੇਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଏହାକୁ ନେଇ ମସ୍ତକରେ ଲଗାଇବି, କୃପା କରି ପ୍ରଦାନ କର॥1॥ରୁହ॥
ਗਨਿਕਾ ਉਧਰੀ ਹਰਿ ਕਹੈ ਤੋਤ ॥
ଶୁଆକୁ ହରିନାମର ପାଠ କରାଇ ଗଣିକାରେ ଉଦ୍ଧାର ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਗਜਇੰਦ੍ਰ ਧਿਆਇਓ ਹਰਿ ਕੀਓ ਮੋਖ ॥
ହାତୀ ଧ୍ୟାନ କରିବା ପରେ ପରମାତ୍ମା ତାହାଙ୍କୁ କୁମ୍ଭୀର ଠାରୁ ମୁକ୍ତ କରାଇଲେ।
ਬਿਪ੍ਰ ਸੁਦਾਮੇ ਦਾਲਦੁ ਭੰਜ ॥
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସୁଦାମାର ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ ଦୂର କରିଦେଲେ।
ਰੇ ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਭਜੁ ਗੋਬਿੰਦ ॥੨॥
ମନ! ତୁ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଭଜନ କର||2||
ਬਧਿਕੁ ਉਧਾਰਿਓ ਖਮਿ ਪ੍ਰਹਾਰ ॥
ଦରେ ତୀର ମାରିଥିବା ଶିକାରୀକୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିଲେ।
ਕੁਬਿਜਾ ਉਧਰੀ ਅੰਗੁਸਟ ਧਾਰ ॥
ଆଙ୍ଗୁଠିର ସ୍ପର୍ଶ ମାତ୍ରେ ହିଁ କୁବ୍ଜାର ଉଦ୍ଧାର ହେଲା।
ਬਿਦਰੁ ਉਧਾਰਿਓ ਦਾਸਤ ਭਾਇ ॥
ସେବା ଭାବ କାରଣରୁ ବିଦୂରକୁ ପାର କରି ଦିଆଗଲା।
ਰੇ ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ॥੩॥
ହେ ମନ! ତୁ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କର||3||
ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਰਖੀ ਹਰਿ ਪੈਜ ਆਪ ॥
ଈଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ନିଜ ପ୍ରିୟ ଭକ୍ତ ପ୍ରହଲାଦାର ସମ୍ମାନ ରକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି।
ਬਸਤ੍ਰ ਛੀਨਤ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਰਖੀ ਲਾਜ ॥
ଯେତେବେଳେ କୌରବର ସଭାରେ ଦ୍ରୌପଦୀର ବସ୍ତ୍ରର ହରଣ କରାଯାଉଥିଲା , ଈଶ୍ଵର ସମ୍ମାନ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ।
ਜਿਨਿ ਜਿਨਿ ਸੇਵਿਆ ਅੰਤ ਬਾਰ ॥
ଯିଏ ଯିଏ ବିପଦ ସମୟରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସ୍ମରଣ କରିଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ମୁକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି।
ਰੇ ਮਨ ਸੇਵਿ ਤੂ ਪਰਹਿ ਪਾਰ ॥੪॥
ହେ ମନ! ତୁ ମଧ୍ୟ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କର, ସଂସାର-ସାଗରରୁ ପାର ହୋଇଯିବ||4||
ਧੰਨੈ ਸੇਵਿਆ ਬਾਲ ਬੁਧਿ ॥
ନିରୀହ ଭକ୍ତ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଅର୍ଚ୍ଚନା କରି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପାଇ ନେଇଛି।
ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਭਈ ਸਿਧਿ ॥
ତ୍ରିଲୋଚନ ଗୁରୁଙ୍କୁ ମିଶି ସଫଳତା ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛନ୍ତି।
ਬੇਣੀ ਕਉ ਗੁਰਿ ਕੀਓ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ॥
ବେଣୀକୁ ଗୁରୁ ସତ୍ୟର ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।
ਰੇ ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਹੋਹਿ ਦਾਸੁ ॥੫॥
ହେ ମନ! ତୁ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦାସ ହୁଅ||5||
ਜੈਦੇਵ ਤਿਆਗਿਓ ਅਹੰਮੇਵ ॥
ଜୟଦେବ ଅହଂ ଭାବନାକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ
ਨਾਈ ਉਧਰਿਓ ਸੈਨੁ ਸੇਵ ॥
ସୈନି ବାରିକ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସେବା କରି ସଂସାର-ସାଗରରୁ ପାର ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି।
ਮਨੁ ਡੀਗਿ ਨ ਡੋਲੈ ਕਹੂੰ ਜਾਇ ॥
ଭକ୍ତ ସୈନିର ମନ ନା ବିଚଳିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ନା ଦୋହଲିଛି।
ਮਨ ਤੂ ਭੀ ਤਰਸਹਿ ਸਰਣਿ ਪਾਇ ॥੬॥
ହେ ମନ! ତୁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଶରଣର ଲାଳସା କର||6||
ਜਿਹ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਠਾਕੁਰਿ ਕੀਓ ਆਪਿ ॥
ହେ ଠାକୁର! ଯାହା ଉପରେ ତୁ କୃପା କରିଛୁ,
ਸੇ ਤੈਂ ਲੀਨੇ ਭਗਤ ਰਾਖਿ ॥
ଏହି ଭକ୍ତକୁ ତୁ ସ୍ଵୟଂ ରକ୍ଷା କରିଛୁ।
ਤਿਨ ਕਾ ਗੁਣੁ ਅਵਗਣੁ ਨ ਬੀਚਾਰਿਓ ਕੋਇ ॥
ଅନେକ ଗୁଣ-ଅବଗୁଣ ଆଡକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ନାହୁଁ।
ਇਹ ਬਿਧਿ ਦੇਖਿ ਮਨੁ ਲਗਾ ਸੇਵ ॥੭॥
ଏହା ଦେଖି ଏହି ମନ ମଧ୍ୟ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଭକ୍ତିରେ ଲାଗି ଯାଇଛି||7||
ਕਬੀਰਿ ਧਿਆਇਓ ਏਕ ਰੰਗ ॥
ଭକ୍ତ କବୀର ପ୍ରେମପୂର୍ବକ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ
ਨਾਮਦੇਵ ਹਰਿ ਜੀਉ ਬਸਹਿ ਸੰਗਿ ॥
ନାମଦେବଙ୍କ ସହିତ ସର୍ବଦା ପରମାତ୍ମା ବାସ କରିଛନ୍ତି।
ਰਵਿਦਾਸ ਧਿਆਏ ਪ੍ਰਭ ਅਨੂਪ ॥
ରବିଦାସ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭଜନ କରିଛନ୍ତି।
ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਗੋਵਿੰਦ ਰੂਪ ॥੮॥੧॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁ ଦେବ ଦେବାଧିଦେବ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ରୂପ ଅଟନ୍ତି||8||1||
ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ବସନ୍ତ ମହଲା 5॥
ਅਨਿਕ ਜਨਮ ਭ੍ਰਮੇ ਜੋਨਿ ਮਾਹਿ ॥
ଆମେ ଜୀବ ଅନେକ ଜନ୍ମ ପାଇଛୁ,
ਹਰਿ ਸਿਮਰਨ ਬਿਨੁ ਨਰਕਿ ਪਾਹਿ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ସ୍ମରଣ କରିବା ବିନା ନର୍କ ଭୋଗ କରିଥାଏ।
ਭਗਤਿ ਬਿਹੂਨਾ ਖੰਡ ਖੰਡ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଭକ୍ତି ବିହୀନ ଜୀବ ଦୁଃଖ-କ୍ଲେଶରେ ପଡି ରହିଥାଏ ଏବଂ
ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਜਮੁ ਦੇਤ ਡੰਡ ॥੧॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ବୁଝି ନଥିବା ଯୋଗୁଁ ଯମ ତାହାକୁ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ||1||
ਗੋਬਿੰਦ ਭਜਹੁ ਮੇਰੇ ਸਦਾ ਮੀਤ ॥
ହେ ମୋର ମିତ୍ର! ସଦା ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଭଜନ କର ଏବଂ
ਸਾਚ ਸਬਦ ਕਰਿ ਸਦਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସଚ୍ଚା ଶବ୍ଦ ସହିତ ସଦା ପ୍ରେମ କର॥1॥ରୁହ॥
ਸੰਤੋਖੁ ਨ ਆਵਤ ਕਹੂੰ ਕਾਜ ॥
କେହି ମଧ୍ୟ କାମ ଦ୍ଵାରା ସନ୍ତୋଷ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ନାହାନ୍ତି ଏବଂ
ਧੂੰਮ ਬਾਦਰ ਸਭਿ ਮਾਇਆ ਸਾਜ ॥
ଏହି ମାୟାର ପ୍ରପଞ୍ଚ ବାଦଳର ଧୂଆଁ ଭଳି ଅଟେ।
ਪਾਪ ਕਰੰਤੌ ਨਹ ਸੰਗਾਇ ॥
ପାପ କରି ମନୁଷ୍ୟ ସଙ୍କୋଚ କରେନାହିଁ ଏବଂ
ਬਿਖੁ ਕਾ ਮਾਤਾ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥੨॥
ମନ୍ଦର ଜହରରେ ଲୀନ ରହି ଜନ୍ମ-ମରଣରେ ପଡି ରହିଥାଏ||2||
ਹਉ ਹਉ ਕਰਤ ਬਧੇ ਬਿਕਾਰ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ଯେତେ ଅଭିମାନ କରିଥାଏ, ତାହାର ବିକାରରେ ସେତେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ,
ਮੋਹ ਲੋਭ ਡੂਬੌ ਸੰਸਾਰ ॥
ଏହିପରି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସାର ଲୋଭ-ମୋହରେ ବୁଡି ରହିଥାଏ।
ਕਾਮਿ ਕ੍ਰੋਧਿ ਮਨੁ ਵਸਿ ਕੀਆ ॥
କାମ, କ୍ରୋଧ ମନକୁ ବଶୀଭୂତ କରିଛି,
ਸੁਪਨੈ ਨਾਮੁ ਨ ਹਰਿ ਲੀਆ ॥੩॥
ଯେଉଁ କାରଣରୁ ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଵପ୍ନରେ ମଧ୍ୟ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ନିଏ ନାହିଁ||3||
ਕਬ ਹੀ ਰਾਜਾ ਕਬ ਮੰਗਨਹਾਰੁ ॥
ମନୁଷ୍ୟ କେବେ ଅମୀର ବନିଯାଇ ଥାଏ, ଆଉ କେବେ ସଡକ ଉପରେ ଭିକ୍ଷା ମାଗିଥାଏ,
ਦੂਖ ਸੂਖ ਬਾਧੌ ਸੰਸਾਰ ॥
ଏହିପରି ପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସାର ଦୁଃଖ-ସୁଖରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇ ରହିଥାଏ।
ਮਨ ਉਧਰਣ ਕਾ ਸਾਜੁ ਨਾਹਿ ॥
ସେ ମନର ଉଦ୍ଧାରର କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରେନାହିଁ ଏବଂ
ਪਾਪ ਬੰਧਨ ਨਿਤ ਪਉਤ ਜਾਹਿ ॥੪॥
ନିତ୍ୟ ପାପର ବନ୍ଧନରେ ପଡି ରହିଥାଏ||4||
ਈਠ ਮੀਤ ਕੋਊ ਸਖਾ ਨਾਹਿ ॥
ଅନ୍ତ କାଳରେ ଘନିଷ୍ଠ ମିତ୍ର ମଧ୍ୟ ସାଥି ଦିଏ ନାହିଁ ଏବଂ
ਆਪਿ ਬੀਜਿ ਆਪੇ ਹੀ ਖਾਂਹਿ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ନିଜେ କରିଥିବା ଶୁଭକର୍ମର ଫଳ ହିଁ ପାଇଥାଏ।