ਜਿਹ ਘਟੈ ਮੂਲੁ ਨਿਤ ਬਢੈ ਬਿਆਜੁ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯାହା କରିବା ଦ୍ଵାରା ମୂଳଧନ କମିଥାଏ ଏବଂ ସୁଧ ବଢିଥାଏ॥ରୁହ॥
ਸਾਤ ਸੂਤ ਮਿਲਿ ਬਨਜੁ ਕੀਨ ॥
ବାସ୍ତବରେ ଏହି ବ୍ୟାପାରୀମାନେ ମିଶି ବହୁତ ପ୍ରକାରର ବିକାରର ବ୍ୟାପାର କରି ନେଇଛନ୍ତି ଏବଂ
ਕਰਮ ਭਾਵਨੀ ਸੰਗ ਲੀਨ ॥
ନିଜ କୃତକର୍ମକୁ ସାଥିରେ ନେଇ ଯାଇଛି।
ਤੀਨਿ ਜਗਾਤੀ ਕਰਤ ਰਾਰਿ ॥
ତିନି ଗୁଣ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ହଙ୍ଗାମା କରିଥାନ୍ତି,
ਚਲੋ ਬਨਜਾਰਾ ਹਾਥ ਝਾਰਿ ॥੨॥
ଅନ୍ତତଃ, ପାଞ୍ଚ ବ୍ୟାପାରୀ ହାତ ଝାଡି ଚାଲି ଯାଇଥାନ୍ତି||2||
ਪੂੰਜੀ ਹਿਰਾਨੀ ਬਨਜੁ ਟੂਟ ॥
ଯେତେବେଳେ ଶ୍ଵାସର ପୁଞ୍ଜି ଛଡାଇ ନିଆଯାଏ, ସେତେବେଳେ ବ୍ୟାପାର ବନ୍ଦ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ ଏବଂ
ਦਹ ਦਿਸ ਟਾਂਡੋ ਗਇਓ ਫੂਟਿ ॥
ମନୁଷ୍ୟର ତନ ଓ ମନ ଦଶ ଦିଗରେ ବିଛୁରିତ ହୋଇଥାଏ।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਮਨ ਸਰਸੀ ਕਾਜ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ମନ! ତୋର କାମ ସେତେବେଳେ ସିଦ୍ଧ ହେବ,
ਸਹਜ ਸਮਾਨੋ ਤ ਭਰਮ ਭਾਜ ॥੩॥੬॥
ଯଦି ତୁ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥାରେ ଲୀନ ହେବୁ ତୋର ଭ୍ରମ ଦୂର ହୋଇଯିବ||3||6||
ਬਸੰਤੁ ਹਿੰਡੋਲੁ ਘਰੁ ੨
ବସନ୍ତ ହିଣ୍ଡୋଲ ଘର 2
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਮਾਤਾ ਜੂਠੀ ਪਿਤਾ ਭੀ ਜੂਠਾ ਜੂਠੇ ਹੀ ਫਲ ਲਾਗੇ ॥
ଯେତେବେଳେ ମାତା ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ପିତା ମିଠା ଅଟେ, ତାହାହେଲେ ତାହାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଜାତ ହୋଇଥିବା ଶିଶୁ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ହୋଇଥାଏ।
ਆਵਹਿ ਜੂਠੇ ਜਾਹਿ ਭੀ ਜੂਠੇ ਜੂਠੇ ਮਰਹਿ ਅਭਾਗੇ ॥੧॥
ଜନ୍ମ ନେବା ବାଲା ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ମନ୍ଦ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ରହି ମାରିବା ବାଲା ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ଏପରି ଭାଗ୍ୟହୀନ ଜୀବ ମିଥ୍ୟାରେ ହି ପଡି ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ||1||
ਕਹੁ ਪੰਡਿਤ ਸੂਚਾ ਕਵਨੁ ਠਾਉ ॥
ହେ ପଣ୍ଡିତ! କୁହ କେଉଁ ସ୍ଥାନ ପବିତ୍ର ଅଟେ,
ਜਹਾਂ ਬੈਸਿ ਹਉ ਭੋਜਨੁ ਖਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯେଉଁଠି ବସି ଭୋଜନ କରି ପାରିବି॥1॥ରୁହ॥
ਜਿਹਬਾ ਜੂਠੀ ਬੋਲਤ ਜੂਠਾ ਕਰਨ ਨੇਤ੍ਰ ਸਭਿ ਜੂਠੇ ॥
ମିଥ୍ୟା ବୋଲିବା କାରଣରୁ ଜିହ୍ଵା ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ଅପଶବ୍ଦ କାରଣରୁ ବଚନ ମଇଳା ଅଟେ, ମିଥ୍ୟା ଶୁଣିବା କାରଣରୁ କାନ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ମିଥ୍ୟା ଦେଖିବା କାରଣରୁ ନେତ୍ର ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਇੰਦ੍ਰੀ ਕੀ ਜੂਠਿ ਉਤਰਸਿ ਨਾਹੀ ਬ੍ਰਹਮ ਅਗਨਿ ਕੇ ਲੂਠੇ ॥੨॥
ହେ ପଣ୍ଡିତ! ବ୍ରାହ୍ମଣ ଏବା କାରଣରୁ ଅହଙ୍କାରର ଅଗ୍ନିରେ ତୁ ଜଳୁଅଛୁ, ପରନ୍ତୁ ତୋର କାମବାସନାର ମଇଳା ବାହାରେ ନାହିଁ||2||
ਅਗਨਿ ਭੀ ਜੂਠੀ ਪਾਨੀ ਜੂਠਾ ਜੂਠੀ ਬੈਸਿ ਪਕਾਇਆ ॥
ଅଗ୍ନି ମଧ୍ୟ ଅପବିତ୍ର ଅଟେ, ମଇଳା କାରଣରୁ ପାଣି ଅଶୁଦ୍ଧ ଅଟେ, ରୋଷେଇ କରୁଥିବା ସ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ,
ਜੂਠੀ ਕਰਛੀ ਪਰੋਸਨ ਲਾਗਾ ਜੂਠੇ ਹੀ ਬੈਠਿ ਖਾਇਆ ॥੩॥
ଯିଏ ପରଶି ଥାଏ ସେ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ଯିଏ ବସି ରୋଟି ଖାଇଥାଏ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ||3||
ਗੋਬਰੁ ਜੂਠਾ ਚਉਕਾ ਜੂਠਾ ਜੂਠੀ ਦੀਨੀ ਕਾਰਾ ॥
ଗୋବର ତଥା ରୋଷେଇ ଘର ମଧ୍ୟ ଅପବିତ୍ର ଅଟେ, ମଳିନ ଅଟେ।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਤੇਈ ਨਰ ਸੂਚੇ ਸਾਚੀ ਪਰੀ ਬਿਚਾਰਾ ॥੪॥੧॥੭॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ବାସ୍ତବରେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଶୁଦ୍ଧ ଅଟେ, ଯାହାର ମନରେ ସଚ୍ଚା ବିଚାର ବିଦ୍ୟମାନ ଥାଏ||4||1||7||
ਰਾਮਾਨੰਦ ਜੀ ਘਰੁ ੧
ରାମାନନ୍ଦ ଜୀ ଘର 1
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਕਤ ਜਾਈਐ ਰੇ ਘਰ ਲਾਗੋ ਰੰਗੁ ॥
ହେ ଭାଇ! ଆମେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ କାହିଁକି ଯିବୁ? ଯେତେବେଳେ ଘରେ ହିଁ (ପ୍ରଭୁ ଭକ୍ତିରେ) ସୁଖ-ଆନନ୍ଦ ଅଛି।
ਮੇਰਾ ਚਿਤੁ ਨ ਚਲੈ ਮਨੁ ਭਇਓ ਪੰਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୋର ଚିତ୍ତ ଦୋଳାୟମାନ ହୁଏନାହିଁ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ସ୍ଥିର ରହି ଯାଇଛି॥1॥ରୁହ॥
ਏਕ ਦਿਵਸ ਮਨ ਭਈ ਉਮੰਗ ॥
ଏକ ଦିନ ମୋର ମନରେ ମହତ୍ତ୍ୱାକାଂକ୍ଷା ହୋଇଛି।
ਘਸਿ ਚੰਦਨ ਚੋਆ ਬਹੁ ਸੁਗੰਧ ॥
ପୁଣି ମୁଁ ଚନ୍ଦନ ଲଗାଇ, ଅନ୍ୟ ସୁଗନ୍ଧିତ ପଦାର୍ଥ ନେଇ
ਪੂਜਨ ਚਾਲੀ ਬ੍ਰਹਮ ਠਾਇ ॥
ଠାକୁରଙ୍କ ପୂଜା ପାଇଁ ମନ୍ଦିର ଆଡକୁ ଚାଲିବାକୁ ଲାଗିଛି।
ਸੋ ਬ੍ਰਹਮੁ ਬਤਾਇਓ ਗੁਰ ਮਨ ਹੀ ਮਾਹਿ ॥੧॥
ପରନ୍ତୁ ଗୁରୁ ମନରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଦର୍ଶନ ବତାଇ ଦେଇଛନ୍ତି||1||
ਜਹਾ ਜਾਈਐ ਤਹ ਜਲ ਪਖਾਨ ॥
ଆମେ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନ ଓ ମନ୍ଦିରର ମୂର୍ତ୍ତି ପାଖକୁ ଚାଲିଯାଉ,
ਤੂ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਹੈ ਸਭ ਸਮਾਨ ॥
ପରନ୍ତୁ ହେ ଈଶ୍ଵର! ତୁ ସବୁଠାରେ ସମାନ ରୂପରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ଅଟୁ।
ਬੇਦ ਪੁਰਾਨ ਸਭ ਦੇਖੇ ਜੋਇ ॥
ବେଦ-ପୁରାଣ ସବୁଙ୍କୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଦେଖି ନେଇଛି,
ਊਹਾਂ ਤਉ ਜਾਈਐ ਜਉ ਈਹਾਂ ਨ ਹੋਇ ॥੨॥
ଏହି ନିଷ୍କର୍ଷ ଯେ ସେଠାକୁ ସେତେବେଳେ ଯିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଏ, ଯଦି ଈଶ୍ଵର ଆମର ଅନ୍ତର୍ମନରେ ବିଦ୍ୟମାନ ନାହାନ୍ତି||2||
ਸਤਿਗੁਰ ਮੈ ਬਲਿਹਾਰੀ ਤੋਰ ॥
ହେ ସଚ୍ଚା ଗୁରୁ! ମୁଁ ତୁମ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଅଟେ,
ਜਿਨਿ ਸਕਲ ਬਿਕਲ ਭ੍ਰਮ ਕਾਟੇ ਮੋਰ ॥
ଯିଏ ମୋର ସବୁ ଭ୍ରମ ଦୂର କରି ଦେଇଛନ୍ତି।
ਰਾਮਾਨੰਦ ਸੁਆਮੀ ਰਮਤ ਬ੍ਰਹਮ ॥
ରାମାନନ୍ଦ କହନ୍ତି ଯେ ଆମର ସ୍ଵାମୀ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ସର୍ବବ୍ୟାପକ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ
ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਕਾਟੈ ਕੋਟਿ ਕਰਮ ॥੩॥੧॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ କୋଟି କୋଟି କର୍ମଫଳକୁ ନାଶ କରିଥାଏ||3||1||
ਬਸੰਤੁ ਬਾਣੀ ਨਾਮਦੇਉ ਜੀ ਕੀ
ବସନ୍ତ ବାଣୀ ନାମଦେବ ଜୀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਸਾਹਿਬੁ ਸੰਕਟਵੈ ਸੇਵਕੁ ਭਜੈ ॥
ଯଦି ମାଲିକ କୌଣସି ସଙ୍କଟରେ ଥାଆନ୍ତି ଏବଂ ନଉକର ଭୟ କରି ଚାଲି ଯାଇଥାଏ, ତାହାହେଲେ
ਚਿਰੰਕਾਲ ਨ ਜੀਵੈ ਦੋਊ ਕੁਲ ਲਜੈ ॥੧॥
ଅଧିକ ସମୟ ବଞ୍ଚି ରହେ ନାହିଁ ଏବଂ ସେହି ନଉକର ଏବଂ ତାହାର କୁଳର ବଦନାମ ହୋଇଥାଏ||1||
ਤੇਰੀ ਭਗਤਿ ਨ ਛੋਡਉ ਭਾਵੈ ਲੋਗੁ ਹਸੈ ॥
ହେ ପରମେଶ୍ଵର! ମୁଁ ଆଦୌ ତୋର ଭକ୍ତି ଛାଡିବି ନାହିଁ, ଲୋକମାନେ ମୋତେ ଉପହାସ କରିଲେ ମଧ୍ୟ।
ਚਰਨ ਕਮਲ ਮੇਰੇ ਹੀਅਰੇ ਬਸੈਂ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତୋର ଚରଣ କମଳ ମୋର ହୃଦୟରେ ବାସ କରୁଛି॥1॥ରୁହ॥
ਜੈਸੇ ਅਪਨੇ ਧਨਹਿ ਪ੍ਰਾਨੀ ਮਰਨੁ ਮਾਂਡੈ ॥
ଯେପରି ପ୍ରାଣୀ ନିଜ ଧନ ଅଥବା ପତ୍ନୀର ରକ୍ଷା ପାଇଁ ମରିବା-ମାରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯାଏ,
ਤੈਸੇ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਨ ਛਾਡੈਂ ॥੨॥
ସେପରି ହିଁ ସନ୍ଥଜନ ରାମନାମର ଜପ କଦାପି ଛାଡନ୍ତି ନାହିଁ||2||
ਗੰਗਾ ਗਇਆ ਗੋਦਾਵਰੀ ਸੰਸਾਰ ਕੇ ਕਾਮਾ ॥
ଗଙ୍ଗା, ଗୟା ତଥା ଗୋଦାବରୀ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନର ଯାତ୍ରା ସଂସାରର କର୍ମକାଣ୍ଡ ହିଁ ଅଟେ।