ਜੇਹੀ ਸੁਰਤਿ ਤੇਹਾ ਤਿਨ ਰਾਹੁ ॥ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ ନିଜ ଜ୍ଞାନ ଅନୁସାରେ ଏହି ସଂସାରରେ କର୍ମ-ମାର୍ଗ ଅନୁସରଣ କରୁଛନ୍ତି। ਲੇਖਾ ਇਕੋ ਆਵਹੁ ਜਾਹੁ ॥੧॥ସବୁ ଜୀବଙ୍କ କର୍ମର ନିର୍ଣ୍ଣାୟର ନିୟମ ଏକ ହିଁ ଅଟେ, ଯାହା ଅନୁସାରେ ସେ ଜନ୍ମ-ମୃତ୍ୟୁ ଚକ୍ରରେ ରହିଥାଏ।॥1॥ ਕਾਹੇ ਜੀਅ ਕਰਹਿ ਚਤੁਰਾਈ ॥ହେ ଜୀବ! ତୁମେ ଚତୁରତା କାହିଁକି କରୁଛ? ਲੇਵੈ ਦੇਵੈ ਢਿਲ ਨ ਪਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ସେହି ଦାତା ପ୍ରଭୁ ନେବା ଓ
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੩ ॥ସିରିରାଗ ମହଲା 1 ଘରୁ 3 ॥ ਅਮਲੁ ਕਰਿ ਧਰਤੀ ਬੀਜੁ ਸਬਦੋ ਕਰਿ ਸਚ ਕੀ ਆਬ ਨਿਤ ਦੇਹਿ ਪਾਣੀ ॥ଗୁରୁଜୀ କହନ୍ତି ହେ ଜୀବ! ଶୁଭ କର୍ମକୁ ଭୂମି ବନାଇ ସେଥିରେ ଗୁରୁ-ଉପଦେଶ ରୂପୀ ବୀଜ ରୋପଣ କର ଆଉ ସତ୍ୟ-ନାମ ରୂପୀ ଜଳ ଏଥିରେ ସିଞ୍ଚନ କର। ਹੋਇ ਕਿਰਸਾਣੁ ਈਮਾਨੁ ਜੰਮਾਇ ਲੈ ਭਿਸਤੁ ਦੋਜਕੁ ਮੂੜੇ ਏਵ ਜਾਣੀ ॥੧॥ଏହି
ਜਿਨਾ ਰਾਸਿ ਨ ਸਚੁ ਹੈ ਕਿਉ ਤਿਨਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥ଯାହା ପାଖରେ ସତ୍ୟ ନାମର ପୁଞ୍ଜି ନାହିଁ, ତାହାକୁ ଆତ୍ମିକ ସୁଖ କିପରି ପ୍ରାପ୍ତି ହେବ? ਖੋਟੈ ਵਣਜਿ ਵਣੰਜਿਐ ਮਨੁ ਤਨੁ ਖੋਟਾ ਹੋਇ ॥ପାପ ରୂପୀ ଅନିଷ୍ଟକାରୀ ପଦାର୍ଥ କ୍ରୟ କରିଲେ ମନ ଓ ତନ ମଧ୍ୟ ଦୂଷିତ ହୋଇଯାଏ। ਫਾਹੀ ਫਾਥੇ ਮਿਰਗ ਜਿਉ ਦੂਖੁ ਘਣੋ ਨਿਤ ਰੋਇ ॥੨॥ଏପରି ଜୀବର ଦଶା ଜାଲରେ ଫସିଥିବା ମୃଗ ସମାନ
ਚਾਰੇ ਅਗਨਿ ਨਿਵਾਰਿ ਮਰੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਜਲੁ ਪਾਇ ॥ଗୁରୁମୁଖ ଜୀବ ହରି-ନାମ ରୂପୀ ଜଳ ଢାଳି ଚାରି-ଅଗ୍ନି (ହିଂସା, ମୋହ, କ୍ରୋଧ, ଲୋଭ) ଲିଭାଇଦିଏ। ਅੰਤਰਿ ਕਮਲੁ ਪ੍ਰਗਾਸਿਆ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਭਰਿਆ ਅਘਾਇ ॥ତାହାର ହୃଦୟ କମଳର ଶାନ୍ତିର ଖେଳି ଉଠେ, କାରଣ ତାହାର ହୃଦୟରେ ନାମ-ଅମୃତ ଭରି ରହିଛି। ਨਾਨਕ ਸਤਗੁਰੁ ਮੀਤੁ ਕਰਿ ਸਚੁ ਪਾਵਹਿ ਦਰਗਹ ਜਾਇ ॥੪॥੨੦॥ଗୁରୁଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ଜୀବ! ତୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କୁ ନିଜ ମିତ୍ର
ਅੰਤਰ ਕੀ ਗਤਿ ਜਾਣੀਐ ਗੁਰ ਮਿਲੀਐ ਸੰਕ ਉਤਾਰਿ ॥ଅନ୍ତର୍ମନର ରହସ୍ୟ ସେତେବେଳେ ଜାଣିପାରିବା, ଯେତେବେଳେ ସବୁ ଶଙ୍କା ଦୂର କରି ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ କରିବା। ਮੁਇਆ ਜਿਤੁ ਘਰਿ ਜਾਈਐ ਤਿਤੁ ਜੀਵਦਿਆ ਮਰੁ ਮਾਰਿ ॥ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଯେଉଁ ଯମ ଘରକୁ ଯିବାକୁ ପଡେ, ଜୀବିତ ରହିବା ସମୟରେ ନାମ ସ୍ମରଣ ଦ୍ଵାରା ସେହି ଯମକୁ କାହିଁକି ମାରିଦେବା ନାହିଁ? ਅਨਹਦ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਵਣੇ ਪਾਈਐ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥੨॥ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶରୁ
ਪੰਚ ਭੂਤ ਸਚਿ ਭੈ ਰਤੇ ਜੋਤਿ ਸਚੀ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥ଯେଉଁ ସତ୍ୟ ସ୍ଵରୂପର ଭୟରେ ପାଞ୍ଚ ଭୌତିକ ତତ୍ଵ (ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନବ ଶରୀର) ଅନୁରକ୍ତ ଅଟେ ସେହି ସତ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପରମ ଜ୍ୟୋତି ମନରେ ନିବାସ କରିଥାଏ। ਨਾਨਕ ਅਉਗਣ ਵੀਸਰੇ ਗੁਰਿ ਰਾਖੇ ਪਤਿ ਤਾਹਿ ॥੪॥੧੫॥ସଦଗୁରୁଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ସେହି ମାନବ ଜୀବକୁ ସମସ୍ତ ଅବଗୁଣ ବିସ୍ମୃତ ହୋଇଯାଇଛି ଆଉ ତାଙ୍କରି ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ରକ୍ଷା ସ୍ଵୟଂ ଗୁରୁ କରନ୍ତି॥4॥25॥ ਸਿਰੀਰਾਗੁ
ਦਰਿ ਘਰਿ ਢੋਈ ਨ ਲਹੈ ਦਰਗਹ ਝੂਠੁ ਖੁਆਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ପତି ଠାରେ ବିମୁଖ ହେବା ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଘର ନ ମିଳିବା ଭଳି ନିରଙ୍କାରଙ୍କ ବିମୁଖ ହେଲେ ପରଲୋକରେ ମଧ୍ୟ ଅପମାନିତ ହେବାକୁ ପଡେ॥1॥ରୁହ॥ ਆਪਿ ਸੁਜਾਣੁ ਨ ਭੁਲਈ ਸਚਾ ਵਡ ਕਿਰਸਾਣੁ ॥ନିରଙ୍କାର ସ୍ଵୟଂ ବୁଝିବାବାଲା, ସତ୍ୟ ଓ ବଡ କୃଷକ ଅଟନ୍ତି ଯିଏ ଜୀବଙ୍କ କର୍ମ ଭୁଲନ୍ତି ନାହିଁ। ਪਹਿਲਾ ਧਰਤੀ ਸਾਧਿ ਕੈ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਦੇ ਦਾਣੁ
ਕੇਤੀਆ ਤੇਰੀਆ ਕੁਦਰਤੀ ਕੇਵਡ ਤੇਰੀ ਦਾਤਿ ॥ହେ ନିରଙ୍କାର! ତୋର କେତେ ଶକ୍ତି ଅଛି ଆଉ ତୋର ଦାନ କେତେ ମହାନ (ଏହା ଅକଥନୀୟ ଅଟେ)। ਕੇਤੇ ਤੇਰੇ ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਿਫਤਿ ਕਰਹਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ॥କେତେ ଅସଂଖ୍ୟ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଓ ସ୍ଥୂଳ ଜୀବ-ଜନ୍ତୁ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଦିନରାତି ତୋର ସ୍ତୁତି ଗାନ କରୁଛନ୍ତି। ਕੇਤੇ ਤੇਰੇ ਰੂਪ ਰੰਗ ਕੇਤੇ ਜਾਤਿ ਅਜਾਤਿ ॥੩॥ତୋର କେତେ ରୂପରଙ୍ଗ, କେତେ ଜାତି, ଅଜାତି, ଉଚ୍ଚ
ਹੁਕਮੁ ਸੋਈ ਤੁਧੁ ਭਾਵਸੀ ਹੋਰੁ ਆਖਣੁ ਬਹੁਤੁ ਅਪਾਰੁ ॥ହେ ଅନନ୍ତ ପରମେଶ୍ଵର! ତୁମର ଇଚ୍ଛାରେ ସାଂସାରିକ କ୍ରିୟା ପାଇଁ ଆଦେଶ ହୋଇଥାଏ, ଅନ୍ୟ ନିରର୍ଥକ କଥା କହିବା ନିଷ୍ଫଳ ଅଟେ। ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਪੂਛਿ ਨ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰੁ ॥੪॥ସଦଗୁରୁଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଯେ ଏହି ସତ୍ୟସ୍ଵରୂପ ଅକାଳ-ପୁରୁଷ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ପଚାରି ବିଚାର କର ନାହିନ ଅର୍ଥାତ ସେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ଶକ୍ତି ଅଟେ॥4॥ ਬਾਬਾ ਹੋਰੁ ਸਉਣਾ ਖੁਸੀ ਖੁਆਰੁ ॥ହେ ପିତାଜୀ!
ਸੁਣਹਿ ਵਖਾਣਹਿ ਜੇਤੜੇ ਹਉ ਤਿਨ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥ଯେତେ ପୁରୁଷ ନାମର ଶ୍ରୋତା ଓ ବାଚକ ଅଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ପାଖରେ ମୁ ସମର୍ପିତ ଅଟେ। ਤਾ ਮਨੁ ਖੀਵਾ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਮਹਲੀ ਪਾਏ ਥਾਉ ॥੨॥ଏହି ନାମ ସ୍ମରଣ ରୂପୀ ମଦିରା ଦ୍ଵାରା ମନ ମସ୍ତ ହେଲେ ଜଣାଯିବ, ଯେବେ ଜିଜ୍ଞାସୁ ନିରଙ୍କାରଙ୍କ ସ୍ଵରୂପକୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରେ। ਨਾਉ ਨੀਰੁ ਚੰਗਿਆਈਆ ਸਤੁ ਪਰਮਲੁ ਤਨਿ ਵਾਸੁ ॥ଯିଏ ନାମ-ଜପ ଓ ସଦକର୍ମ ରୂପୀ