ਨੰਗਾ ਦੋਜਕਿ ਚਾਲਿਆ ਤਾ ਦਿਸੈ ਖਰਾ ਡਰਾਵਣਾ ॥ ଯେବେ ସେ ନଗ୍ନ ହୋଇ ନର୍କକୁ ଯାଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେ ବାସ୍ତବରେ ବଡ ଭୟାନକ ଲାଗିଥାଏ। ਕਰਿ ਅਉਗਣ ਪਛੋਤਾਵਣਾ ॥੧੪॥ ସେ ନିଜେ କରିଥିବା ଅବଗୁଣ ପାଇଁ ପଶ୍ଚାତାପ କରିଥାଏ ॥14॥ ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥ ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1 ॥ ਦਇਆ ਕਪਾਹ ਸੰਤੋਖੁ ਸੂਤੁ ਜਤੁ ਗੰਢੀ ਸਤੁ ਵਟੁ ॥ ହେ ପଣ୍ଡିତ! ଦୟାର ତୁଳା ହେଉ, ସନ୍ତୋଷର
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥ ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1 ॥ ਨਾਨਕ ਮੇਰੁ ਸਰੀਰ ਕਾ ਇਕੁ ਰਥੁ ਇਕੁ ਰਥਵਾਹੁ ॥ ହେ ନାନକ! ଚଉରାଅଶି ଲକ୍ଷ ଯୋନିରେ ସୁମେରୁ ପର୍ବତ ସମାନ ମାନବ-ଶରୀର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଟେ, ଏହି ଶରୀରରେ ଏକ ରଥ ଓ ଏକ ସାରଥି ଥାଏ। ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਫੇਰਿ ਵਟਾਈਅਹਿ ਗਿਆਨੀ ਬੁਝਹਿ ਤਾਹਿ ॥ ଯୁଗ ଯୁଗ ପରେ ଏହା ବଦଳିଥାଏ ଆଉ ଜ୍ଞାନୀ ପୁରୁଷ ହିଁ ଏହି ଭେଦକୁ
ਅੰਧੀ ਰਯਤਿ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੀ ਭਾਹਿ ਭਰੇ ਮੁਰਦਾਰੁ ॥ ଅନ୍ଧ ପ୍ରଜା ଜ୍ଞାନ ବିହୀନ ଅଟେ ଆଉ ମୃତକ ଭଳି ଚୁପଚାପ ଅନ୍ୟାୟ ସହିଥାଏ। ਗਿਆਨੀ ਨਚਹਿ ਵਾਜੇ ਵਾਵਹਿ ਰੂਪ ਕਰਹਿ ਸੀਗਾਰੁ ॥ ଜ୍ଞାନୀ ନୃତ୍ୟ କରିଥାଏ, ବାଜ ବଜାଇଥାଏ ଆଉ ଅନେକ ପ୍ରକାର ରୂପ ଧାରଣ କରି ଶୃଙ୍ଗାର କରିଥାଏ। ਊਚੇ ਕੂਕਹਿ ਵਾਦਾ ਗਾਵਹਿ ਜੋਧਾ ਕਾ ਵੀਚਾਰੁ ॥ ସେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଵରରେ ଚିତ୍କାର କରିଥାଏ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ,
ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਸੋ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥ ଯିଏ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଶିଥାଏ, ତାହାକୁ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ। ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥ ଆଉ ହରିଙ୍କ ନାମ ସେ ନିଜ ମନରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ। ਨਾਨਕ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋ ਪਾਏ ॥ ହେ ନାନକ! ପ୍ରଭୁଙ୍କ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି ଦ୍ଵାରା ସବୁ କିଛି ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ। ਆਸ ਅੰਦੇਸੇ ਤੇ ਨਿਹਕੇਵਲੁ ਹਉਮੈ ਸਬਦਿ ਜਲਾਏ ॥੨॥ ଆଶା, ଚିନ୍ତା ଠାରୁ ସେ
ਓਨੑੀ ਮੰਦੈ ਪੈਰੁ ਨ ਰਖਿਓ ਕਰਿ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਧਰਮੁ ਕਮਾਇਆ ॥ ସେ କୁମାର୍ଗରେ ନିଜ ପାଦ ରଖେ ନାହି ଆଉ ଶୁଭ କର୍ମ ଏବଂ ଧର୍ମ କରିଥାଏ। ਓਨੑੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋੜੇ ਬੰਧਨਾ ਅੰਨੁ ਪਾਣੀ ਥੋੜਾ ਖਾਇਆ ॥ ସେ ଦୁନିଆର ବନ୍ଧନକୁ ଛିନ୍ନ କରିଥାଏ ଆଉ ଅଳ୍ପ ଅନ୍ନ ଖାଇଥାଏ। ਤੂੰ ਬਖਸੀਸੀ ਅਗਲਾ ਨਿਤ ਦੇਵਹਿ ਚੜਹਿ ਸਵਾਇਆ ॥ ହେ ଇଶ୍ଵର! ତୁ ହିଁ ମହାନ ଦାତା ଅଟୁ,
ਸੂਖਮ ਮੂਰਤਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨ ਕਾਇਆ ਕਾ ਆਕਾਰੁ ॥ ଅଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ରୂପ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଅଟେ, ତାହାଙ୍କ ନାମ ନିରଞ୍ଜନ ଅଟେ ଆଉ ଏହି ଦୁନିଆ ହିଁ ତାହାଙ୍କ ଶରୀର ଅଟେ। ਸਤੀਆ ਮਨਿ ਸੰਤੋਖੁ ਉਪਜੈ ਦੇਣੈ ਕੈ ਵੀਚਾਰਿ ॥ ଦାନୀର ମନରେ ସନ୍ତୋଷ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ସେ ଦାନ ଦେବା ବିଷୟରେ ବିଚାର କରିଥାଏ। ਦੇ ਦੇ ਮੰਗਹਿ ਸਹਸਾ ਗੂਣਾ ਸੋਭ ਕਰੇ ਸੰਸਾਰੁ ॥ ପରନ୍ତୁ, ପ୍ରଦତ୍ତ
ਗਿਆਨੁ ਨ ਗਲੀਈ ਢੂਢੀਐ ਕਥਨਾ ਕਰੜਾ ਸਾਰੁ ॥ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରାପ୍ତି କେବଳ କଥାରେ ହୁଏନାହିଁ, ଏହାର କଥନ କରିବା ଲୁହା ଭଳି କଠିନ ଅଟେ। ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਤਾ ਪਾਈਐ ਹੋਰ ਹਿਕਮਤਿ ਹੁਕਮੁ ਖੁਆਰੁ ॥੨॥ ଯଦି ଭଗବାନଙ୍କ କୃପା ହୋଇଯାଏ, ତାହାହେଲେ ହିଁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ଅନ୍ୟ ଚତୁରତା ଏବଂ ଛଳ, କପଟ ନାଶ କରିଥାନ୍ତି॥2॥ ਪਉੜੀ ॥ ପଉଡି ॥ ਨਦਰਿ ਕਰਹਿ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਨਦਰੀ
ਵਿਸਮਾਦੁ ਪਉਣੁ ਵਿਸਮਾਦੁ ਪਾਣੀ ॥ ପବନ ଆଉ ଜଳ ମଧ୍ୟ ବିସ୍ମୟର କାରଣ ଅଟେ। ਵਿਸਮਾਦੁ ਅਗਨੀ ਖੇਡਹਿ ਵਿਡਾਣੀ ॥ ବଡ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଯେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ଅଗ୍ନି ଅଦ୍ଭୁତ ଖେଳ ଖେଳିଥାଏ। ਵਿਸਮਾਦੁ ਧਰਤੀ ਵਿਸਮਾਦੁ ਖਾਣੀ ॥ ଧରିତ୍ରିର ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର ବିଷୟ ଅଟେ ଆଉ ଜୀବଙ୍କ ଉତ୍ପତ୍ତିର ଚାରି ସ୍ରୋତ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ। ਵਿਸਮਾਦੁ ਸਾਦਿ ਲਗਹਿ ਪਰਾਣੀ ॥ ଜୀବ ଯେଉଁ ପଦାର୍ଥର ସ୍ଵାଦରେ ଲାଗିଛି,
ਮਹਲਾ ੨ ॥ ମହଲା 2॥ ਜੇ ਸਉ ਚੰਦਾ ਉਗਵਹਿ ਸੂਰਜ ਚੜਹਿ ਹਜਾਰ ॥ ଯଦି ଶହେ ଚନ୍ଦ୍ର ଉଦୟ ହୋଇଯାନ୍ତି ଆଉ ହଜାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ହିଁ ଉଜ୍ଜଳ ହୋଇଯାନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ମଧ୍ୟ ਏਤੇ ਚਾਨਣ ਹੋਦਿਆਂ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਘੋਰ ਅੰਧਾਰ ॥੨॥ ସଂସାରରେ ଏତେ ପ୍ରକାଶ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଘୋର ଅନ୍ଧକାର ହିଁ ହେବ॥2॥ ਮਃ ੧ ॥ ମହଲା 1 ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਨ ਚੇਤਨੀ
ਜਨਮ ਮਰਣ ਅਨੇਕ ਬੀਤੇ ਪ੍ਰਿਅ ਸੰਗ ਬਿਨੁ ਕਛੁ ਨਹ ਗਤੇ ॥ ଜନ୍ମ-ମରଣର ଅନେକ ଚକ୍ର ବିତାଇଛି, କିନ୍ତୁ ପ୍ରିୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସଙ୍ଗତିର ବିନା ମୋର କୌଣସି ଗତି ନାହିଁ। ਕੁਲ ਰੂਪ ਧੂਪ ਗਿਆਨਹੀਨੀ ਤੁਝ ਬਿਨਾ ਮੋਹਿ ਕਵਨ ਮਾਤ ॥ (ହେ ପ୍ରିୟ ପ୍ରଭୁ!) ମୋର କୌଣସି ବଢିଆ କୁଳ ନାହିଁ, ମୋର ସୁନ୍ଦର ରୂପ ନାହିଁ, ଅନ୍ତର (ଗୁଣର) ସୁଗନ୍ଧି ନାହିଁ, ମୋତେ ଆତ୍ମିକ ଜୀବନ ବିଷୟରେ କିଛି