ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
sireeraag mehlaa 3.
Siree Raag, by the Third Guru:
ਪੰਖੀ ਬਿਰਖਿ ਸੁਹਾਵੜਾ ਸਚੁ ਚੁਗੈ ਗੁਰ ਭਾਇ ॥
pankhee birakh suhaavrhaa sach chugai gur bhaa-ay.
The soul-bird in the beautiful tree of the body pecks at Truth with love for the Guru.
ਜੀਵ-ਪੰਛੀ ਇਸ ਸਰੀਰ-ਰੁੱਖ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਗੁਰੂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ-ਚੋਗਾ ਚੁਗਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੋਹਣੇ ਜੀਵਨ ਵਾਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
پنّکھیِ بِرکھِ سُہاۄڑا سچُ چُگےَ گُر بھاءِ ॥
پنکھی۔ پرندے ۔ برکھ ۔ شجر ۔ درخت
جسم کے خوبصورت درخت میں روح پرندہ سچائی کو گرو کے لئے پیار سے دیکھتا ہے۔
ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਵੈ ਸਹਜਿ ਰਹੈ ਉਡੈ ਨ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
har ras peevai sahj rahai udai na aavai jaa-ay.
He drinks the nectar of God’s Name, and resides in spiritual peace and does not wander around for Maya and is thus saved from the cycle of birth and death.
ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਰਸ ਪੀਂਦਾ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਚੋਗੇ ਵਲ) ਭਟਕਦਾ ਨਹੀਂ ਫਿਰਦਾ, (ਇਸ ਵਾਸਤੇ) ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ l
ہرِ رسُ پیِۄےَ سہجِ رہےَ اُڈےَ ن آۄےَ جاءِ ॥
وہ خدا کے نام کا امرت پیتے ہیں ، اور روحانی سکون میں رہتے ہیں اور مایا کے لئے نہیں گھومتے ہیں اور یوں پیدائش اور موت کے چکر سے نجات پاتے ہیں
ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥
nij ghar vaasaa paa-i-aa har har naam samaa-ay. ||1||
This way, he realizes God within himself. He remains absorbed in God’s Name.
ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ (ਅਸਲ) ਘਰ ਵਿਚ (ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ) ਨਿਵਾਸ ਮਿਲਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਦਾ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ l
نِج گھرِ ۄاسا پائِیا ہرِ ہرِ نامِ سماءِ ॥੧॥
اس طرح ، وہ اپنے اندر خدا کو محسوس کرتا ہے۔ وہ خدا کے نام میں مشغول رہتا ہے ۔
ਮਨ ਰੇ ਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
man ray gur kee kaar kamaa-ay.
O’ my mind, follow the Guru’s teachings.
ਹੇ ਮੇਰੇ ਮਨ! ਗੁਰੂ ਦੀ ਦੱਸੀ ਕਾਰ ਕਰ।
من رے گُر کیِ کار کماءِ ॥
میرے دماغ ، گرو کی تعلیمات پر عمل کریں
ਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਜੇ ਚਲਹਿ ਤਾ ਅਨਦਿਨੁ ਰਾਚਹਿ ਹਰਿ ਨਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
gur kai bhaanai jay chaleh taa an-din raacheh har naa-ay. ||1|| rahaa-o.
If you act according to the Guru’s Will, you shall always remain immersed in God’s Name.
ਜੇ ਤੂੰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰੇਂਗਾ, ਤਾਂ ਤੂੰ ਹਰ ਵੇਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿਚ ਜੁੜਿਆ ਰਹੇਂਗਾ l
گُر کےَ بھانھےَ جے چلہِ تا اندِنُ راچہِ ہرِ ناءِ ॥੧॥ رہاءُ ॥
اگر آپ گرو کی مرضی کے مطابق کام کرتے ہیں تو آپ ہمیشہ خدا کے نام پر ڈوبے رہیں گے
ਪੰਖੀ ਬਿਰਖ ਸੁਹਾਵੜੇ ਊਡਹਿ ਚਹੁ ਦਿਸਿ ਜਾਹਿ ॥
pankhee birakh suhaavrhay oodeh chahu dis jaahi.
The soul-birds who even look beautiful in their body-trees wanders around in all four directions in search of food (Maya)
ਜੇਹੜੇ ਜੀਵ-ਪੰਛੀ (ਆਪੋ ਆਪਣੇ) ਸਰੀਰ ਰੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ (ਬੈਠੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਤਾਂ) ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ (ਪਰ ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਚੋਗੇ ਪਿੱਛੇ) ਉੱਡਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ, ਚੌਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਭਟਕਦੇ ਹਨ।
پنّکھیِ بِرکھ سُہاۄڑے اوُڈہِ چہُ دِسِ جاہِ ॥
لالے دل مرشد کے بتائے راستے پر گامزن رہ ۔ جو مرشد کی رضا میں رہتا ہے وہ ہر روز الہٰی نام میں دھیان لگاتا ہے ۔ جو انسان اور ارواح دنیاوی دولت کے لئے چاروں طرف بھٹکتے پھرتے ہیں ۔
ਜੇਤਾ ਊਡਹਿ ਦੁਖ ਘਣੇ ਨਿਤ ਦਾਝਹਿ ਤੈ ਬਿਲਲਾਹਿ ॥
jaytaa oodeh dukh ghanay nit daajheh tai billaahi.
The more they wander around, the more they suffer and burn in worldly desires and bewail.
ਉਹ ਜਿਤਨਾ ਹੀ (ਚੋਗੇ ਪਿੱਛੇ) ਉੱਡਦੇ ਹਨ, ਉਤਨਾ ਹੀ ਵਧੀਕ ਦੁੱਖ ਸਹਾਰਦੇ ਹਨ, ਸਦਾ ਖਿੱਝਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵਿਲਕਦੇ ਹਨ।
جیتا اوُڈہِ دُکھ گھنھے نِت داجھہِ تےَ بِللاہِ ॥
واجیہہ ۔ جلتے ہیں ۔ حسد کرنا ۔
وہ جتنی زیادہ کوشش کرتے ہیں اتنا ہی زیادہ عذاب اٹھاتے ہیں ۔ اور ہر روز خواہشات کی آگ میں جلتے رہتے ہیں اور آہ و زاری کرتے ہیں ۔
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮਹਲੁ ਨ ਜਾਪਈ ਨਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲ ਪਾਹਿ ॥੨॥
bin gur mahal na jaap-ee naa amrit fal paahi. ||2||
Without the Guru’s teachings, they do not find God’s presence in their heart, and they do not obtain the Ambrosial Fruit of God’s Name.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ) ਟਿਕਾਣਾ ਦਿੱਸਦਾ ਨਹੀਂ, ਨਾਹ ਹੀ ਉਹ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਨਾਮ-ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ l
بِنُ گُر مہلُ ن جاپئیِ نا انّم٘رِت پھل پاہِ ॥੨॥
بغیر مرشد کے الہٰی ٹھکانے کا پتہ نہیں چلتا ۔ نہ روحانی زندگی دینے والا نام ( جو ایک قیمتی میوہ ہے) پاتے ہیں ۔
ਗੁਰਮੁਖਿ ਬ੍ਰਹਮੁ ਹਰੀਆਵਲਾ ਸਾਚੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
gurmukh barahm haree-aavlaa saachai sahj subhaa-ay.
The Guru’s follower is like God’s evergreen tree. he always remain absorbed in His love and devotion in a state of intuitive peace and poise.
ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ, ਮਾਨੋ, ਇਕ ਹਰਾ-ਭਰਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਉਹ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਜੁੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਮਗਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
گُرمُکھِ ب٘رہمُ ہریِیاۄلا ساچےَ سہجِ سُبھاءِ ॥
گورمکھ ۔ مرید مرشد ۔ حضوریہ مرشد ۔ سنبھائے ۔ پریم میں ۔ ساکھا ۔ شاخ
(2) مرید مرشد اللہ تعالٰی سے یکسوئی پا لیتا ہے ۔ ویسا ہو جاتا ہے اسے ایک سر سبز شجر خیال کرؤ ۔ جو ہمیشہ خدا سے یکسورہتا ہے اور روحانی سکون پذیر رہتا ہے ۔
ਸਾਖਾ ਤੀਨਿ ਨਿਵਾਰੀਆ ਏਕ ਸਬਦਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
saakhaa teen nivaaree-aa ayk sabad liv laa-ay
By always remaining immersed in God’s praises, he conquers all the three modes of Maya (vice, virtues and power).
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਸੁਰਤ ਜੋੜ ਕੇ, ਮਾਇਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਰੂਪ-ਟਹਣੀਆਂ ਉਸ ਨੇ ਦੂਰ ਕਰ ਲਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ساکھا تیِنِ نِۄاریِیا ایک سبدِ لِۄ لاءِ ॥
تین اوصاف ۔ رجو۔ ستو۔ تمحو ۔ شبد کلام
اور اُسے دنیاوی دولت کی تینوں شاخوں یا اسکی تین صورتوں رجو۔سنو۔ تموں پر عبورحاصل ہوتا ہے
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲੁ ਹਰਿ ਏਕੁ ਹੈ ਆਪੇ ਦੇਇ ਖਵਾਇ ॥੩॥
amrit fal har ayk hai aapay day-ay khavaa-ay. ||3||
God’s Name alone is the Ambrosial Fruit, He Himself blesses the mortal with It.
ਕੇਵਲ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਮਈ ਮੇਵਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
انّم٘رِت پھلُ ہرِ ایکُ ہےَ آپے دےءِ کھۄاءِ ॥੩॥
۔ انمرت ۔پھل ) روحانی زندگی دینے والا پھل مراد نام ۔(
اور اسے صرف الہٰی نام کا پھل لگتا ہے
ਮਨਮੁਖ ਊਭੇ ਸੁਕਿ ਗਏ ਨਾ ਫਲੁ ਤਿੰਨਾ ਛਾਉ ॥
manmukh oobhay suk ga-ay naa fal tinnaa chhaa-o.
The self-willed people are of no help to anybody. They are like those trees which wither away standing; they neither bear fruit nor yield Shade.
(ਪਰ) ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ, ਮਾਨੋ, ਉਹ ਰੁੱਖ ਹਨ ਜੋ ਖਲੋਤੇ ਖਲੋਤੇ ਹੀ ਸੁੱਕ ਗਏ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾਹ ਹੀ ਫਲ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਨਾਹ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਛਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, (ਭਾਵ, ਨਾਹ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਪਾਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ, ਤੇ ਨਾਹ ਹੀ ਉਹ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ)।
منمُکھ اوُبھے سُکِ گۓ نا پھلُ تِنّنا چھاءُ ॥
جو دائمی ہے وہ خدا خود کھلاتا ہے ۔(3) خود پسندی ۔ من کے پیروکار اس اُکھڑے درخت کی مانند ( کھڑسک) سوکھ جاتے ہیں ۔ نہ ان کو پھل آتا ہے نہ چھاؤں ہوتی ہے ۔
ਤਿੰਨਾ ਪਾਸਿ ਨ ਬੈਸੀਐ ਓਨਾ ਘਰੁ ਨ ਗਿਰਾਉ ॥
tinnaa paas na baisee-ai onaa ghar na giraa-o.
Don’t even bother to sit near them, they have no spiritual support.
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਬੈਠਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਘਰ-ਘਾਟ ਨਹੀਂ ਹੈ (ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਆਤਮਕ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ)।
تِنّنا پاسِ ن بیَسیِئےَ اونا گھرُ ن گِراءُ ॥
انکی صحبت نہ کرؤ نہ وہ پھل دیتے ہیں نہ سایہ ۔ نہ ان کا کوئی گھر گھاٹ ہوتا ہے ۔
ਕਟੀਅਹਿ ਤੈ ਨਿਤ ਜਾਲੀਅਹਿ ਓਨਾ ਸਬਦੁ ਨ ਨਾਉ ॥੪॥
katee-ah tai nit jaalee-ah onaa sabad na naa-o. ||4||
They always remain unhappy and miserable, they have neither the Guru’s word, nor God’s Name.
ਉਹ ਸਦਾ ਹੀ ਵੱਢੇ ਤੇ ਸਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਦੁਖੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ)। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ਨਾਂ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਹਰੀ ਦਾ ਨਾਮ।
کٹیِئہِ تےَ نِت جالیِئہِ اونا سبدُ ن ناءُ ॥੪॥
مراد نہ وہ الہٰی ریاض کرتے ہیں نہ خدمت ہمیشہ ایسے درخت کو کاٹتے اور جلاتے ہیں ۔ یعی وہ ہمیشہ عذاب پاتے ہیں ۔ نہ انکے پاس کلام ہے نہ نام ۔
ਹੁਕਮੇ ਕਰਮ ਕਮਾਵਣੇ ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਫਿਰਾਉ ॥
hukmay karam kamaavnay pa-i-ai kirat firaa-o.
They act according to God’s command and wander in the cycles of birth and death, in accordance with their destiny based on the past deeds.
ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰਬਲੇ ਅਮਲਾਂ ਦੇ ਅਨੂਕੂਲ ਭਟਕਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ।
ہُکمے کرم کماۄنھے پئِئےَ کِرتِ پھِراءُ ॥
(4) انسان الہٰی فرمان میں ہی اعمال کرتا ہے ۔ اور وہ اعمالمانے کے مطابق تناسخ میں پڑے رہتے ہیں ۔
ਹੁਕਮੇ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣਾ ਜਹ ਭੇਜਹਿ ਤਹ ਜਾਉ ॥
hukmay darsan daykh-naa jah bhayjeh tah jaa-o.
While others by God’s Command, are Blessed with His Vision. They live in obedience to God’s will.
ਤੇਰੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਕਈ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਰਾ ਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਧਰ ਤੂੰ ਭੇਜਦਾ ਹੈਂ ਉਧਰ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ہُکمے درسنُ دیکھنھا جہ بھیجہِ تہ جاءُ ॥
اور الہٰی فرمان کے مطابق ہی الہٰی دیدار حاصل ہوجاتا ہے ۔ جہاں بھیجتا ہے جاتا ہے ۔ الہٰی حکم سے ہی سچ و حق یقنی حقیقت بستی ہے اور لہٰی فرمان
ਹੁਕਮੇ ਹਰਿ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸੈ ਹੁਕਮੇ ਸਚਿ ਸਮਾਉ ॥੫॥
hukmay har har man vasai hukmay sach samaa-o. ||5||
By Your Command, God dwells within their minds; by Your Command they remain merged in Truth.
ਤੇਰੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਕਈ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਤੇਰਾ ਹਰਿ ਨਾਮ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਤੇਰੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਤੇਰੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਸਰੂਪ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲੀਨਤਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈl
ہُکمے ہرِ ہرِ منِ ۄسےَ ہُکمے سچِ سماءُ ॥੫॥
(5)دل میں بستا ہے خدا ۔
ਹੁਕਮੁ ਨ ਜਾਣਹਿ ਬਪੁੜੇ ਭੂਲੇ ਫਿਰਹਿ ਗਵਾਰ ॥
hukam na jaaneh bapurhay bhoolay fireh gavaar.
The wretched people do not understand God’s Will; these ignorants wander around lost in doubts.
ਕਈ ਐਸੇ ਵਿਚਾਰੇ ਮੂਰਖ ਹਨ ਜੋ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਉਹ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਕੇ ਭਟਕਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ।
ہُکمُ ن جانھہِ بپُڑے بھوُلے پھِرہِ گۄار ॥
جاہل نادان حکم نہیں سمجھتا ۔
ਮਨਹਠਿ ਕਰਮ ਕਮਾਵਦੇ ਨਿਤ ਨਿਤ ਹੋਹਿ ਖੁਆਰੁ ॥
manhath karam kamaavday nit nit hohi khu-aar.
They go about their business stubborn-mindedly; each and every day they suffer disgrace and distress.
ਚਿੱਤ ਦੀ ਜ਼ਿੱਦ ਨਾਲ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਦੀਵ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਬੇਇਜ਼ਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
منہٹھِ کرم کماۄدے نِت نِت ہوہِ کھُیارُ ॥
اپنی من کی ضد سے کام کرتے ہیں اور ہر روز ذلیل ہوتے ہیں ۔
ਅੰਤਰਿ ਸਾਂਤਿ ਨ ਆਵਈ ਨਾ ਸਚਿ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥੬॥
antar saaNt na aavee naa sach lagai pi-aar. ||6||
They neither attain peace of mind, nor embrace love for God.
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਨਾਹ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਬਣਦਾ ਹੈ l
انّترِ ساںتِ ن آۄئیِ نا سچِ لگےَ پِیارُ ॥੬॥
نہ انہیں سکون ملتا ہے نہ الہٰی پیار ۔
ਗੁਰਮੁਖੀਆ ਮੁਹ ਸੋਹਣੇ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ ॥
gurmukhee-aa muh sohnay gur kai hayt pi-aar.
Beauteous are those Guru’s followers, who bear love and affection for the Guru.
ਸੁੰਦਰ ਹਨ ਚਿਹਰੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸੇਵਕਾਂ ਦੇ, ਜੋ ਗੁਰਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੀਤ ਤੇ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
گُرمُکھیِیا مُہ سوہنھے گُر کےَ ہیتِ پِیارِ ॥
(6) مریدان مرشد شرطرو ہوتے ہیں کیونکہ انکے دل میں مرشد کے لئے اتشاہ اور پیار ہے ۔
ਸਚੀ ਭਗਤੀ ਸਚਿ ਰਤੇ ਦਰਿ ਸਚੈ ਸਚਿਆਰ ॥
sachee bhagtee sach ratay dar sachai sachiaar.
Through true devotional worship, they are imbued with Truth; and are judged True at God’s court.
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਲੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚ ਨਾਲ ਰੰਗੀਜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਉਤੇ ਉਹ ਸੱਚੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
سچیِ بھگتیِ سچِ رتے درِ سچےَ سچِیار ॥
وہ سچی عبادت ور ریاضت میں مشغول رہتے ہیں اور سچے الہٰی دربار میں خوش (اخلاقی) اخلاق مانے جاتے ہیں ۔
ਆਏ ਸੇ ਪਰਵਾਣੁ ਹੈ ਸਭ ਕੁਲ ਕਾ ਕਰਹਿ ਉਧਾਰੁ ॥੭॥
aa-ay say parvaan hai sabh kul kaa karahi uDhaar. ||7||
Blessed is their coming into the world, because they not only save themselves but also save their entire lineage.
ਉਹਨਾਂ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਜਗਤ ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਕਬੂਲ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਕੁਲ ਦਾ ਭੀ ਪਾਰ-ਉਤਾਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ l
آۓ سے پرۄانھُ ہےَ سبھ کُل کا کرہِ اُدھارُ ॥੭॥
ان کا اس عالم میں پیدا ہونا اور زندگی گذارنا مقبول ہوجاتا ہے اور سارے خاندان اور قبیلے کو بھی مقبولیت اور کامیابی میلتی ہے ۔
ਸਭ ਨਦਰੀ ਕਰਮ ਕਮਾਵਦੇ ਨਦਰੀ ਬਾਹਰਿ ਨ ਕੋਇ ॥
sabh nadree karam kamaavday nadree baahar na ko-ay.
All do their deeds under God’s Glance of Grace; no one is outside His command.
ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਕਰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਜੀਵ ਨਹੀਂ l
سبھ ندریِ کرم کماۄدے ندریِ باہرِ ن کوءِ ॥
(7) سارے انسان اور جاندار الہٰی نظر میں کام کرتے ہیں اور اسکی نظر سے کوئی اوجھل نہیں ۔
ਜੈਸੀ ਨਦਰਿ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਸਚਾ ਤੈਸਾ ਹੀ ਕੋ ਹੋਇ ॥
jaisee nadar kar daykhai sachaa taisaa hee ko ho-ay.
Whatever kind of Grace God bestows on any one, so does that person becomes.
ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭੂ ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਨਿਗਾਹ ਕਰ ਕੇ ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਵਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੀਵ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
جیَسیِ ندرِ کرِ دیکھےَ سچا تیَسا ہیِ کو ہوءِ ॥
جس پر جیسی نظر ہوتی ہے وہ ویسا ہوجاتا ہے ۔
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਵਡਾਈਆ ਕਰਮਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੮॥੩॥੨੦॥
naanak naam vadaa-ee-aa karam paraapat ho-ay. ||8||3||20||
O’ Nanak, all honors come through devotion to God’s Name, which is obtained only by His Mercy.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਨਾਮ ਨਾਲ ਵਡਿਆਈਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ
نانک نامِ ۄڈائیِیا کرمِ پراپتِ ہوءِ
الہٰی نام میں بھاری عظمتیں ہیں (مگر کرم و عناایت سے ملتی ہیں۔
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
sireeraag mehlaa 3.
Siree Raag, by the Third Guru:
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਮਨਮੁਖਿ ਬੂਝ ਨ ਪਾਇ ॥
gurmukh naam Dhi-aa-ee-ai manmukh boojh na paa-ay.
The self-willed people do not understand that meditation on God’s Name can be done only through the Guru’s teachings.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆਂ (ਹੀ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਿਆਂ (ਸਿਮਰਨ ਦੀ) ਸੂਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।
گُرمُکھِ نامُ دھِیائیِئےَ منمُکھِ بوُجھ ن پاءِ ॥
گورمکھ۔ مرید مرشد ۔ دھیایئے۔ دھیان لگائیں
مرشد کے وسیلے سے نام میں دھیان لگاؤ خودی پسند اسکو سمجھتا نہیں ۔
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਮੁਖ ਊਜਲੇ ਹਰਿ ਵਸਿਆ ਮਨਿ ਆਇ ॥
gurmukh sadaa mukh oojlay har vasi-aa man aa-ay.
The Guru’s followers are always honored (here and at God’s Court) because God has come to dwell within their minds.
ਜੇਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਵਿਚ ਸਦਾ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆ ਵੱਸਦਾ ਹੈ
گُرمُکھِ سدا مُکھ اوُجلے ہرِ ۄسِیا منِ آءِ ॥
مریدان مرشد ہمیشہ سر خرور رہتے ہیں ۔ کیونکہ خدا انکے دل میں بستا ہے ۔
ਸਹਜੇ ਹੀ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ਸਹਜੇ ਰਹੈ ਸਮਾਇ ॥੧॥
sehjay hee sukh paa-ee-ai sehjay rahai samaa-ay. ||1||
Peace is obtained through intuitive understanding and intuitively they remain absorbed in God’s Name.
ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਉਹ ਸਾਹਿਬ ਅੰਦਰ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
سہجے ہیِ سُکھُ پائیِئےَ سہجے رہےَ سماءِ ॥੧॥
روحانی سکون سے روحانی سکون حاصل ہوتا ہے ۔
ਭਾਈ ਰੇ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ਹੋਇ ॥
bhaa-ee ray daasan daasaa ho-ay.
O’ brother, serve the God’s devotees with humility.
ਹੇ ਭਾਈ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸੇਵਕਾਂ ਦਾ ਸੇਵਕ ਬਣ,
بھائیِ رے داسنِ داسا ہوءِ ॥
اے بھائی خادموں کا خادم ہوجا ۔
ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਗੁਰ ਭਗਤਿ ਹੈ ਵਿਰਲਾ ਪਾਏ ਕੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
gur kee sayvaa gur bhagat hai virlaa paa-ay ko-ay. ||1|| rahaa-o.
Service to the Guru is worship of the Guru by following his teachings. Rare are those who understand it.
ਇਹੀ ਹੈ ਗੁਰੂ ਦੀ (ਦੱਸੀ) ਸੇਵਾ, ਇਹ ਹੈ ਗੁਰੂ ਦੀ (ਦੱਸੀ) ਭਗਤੀ। (ਇਹ ਦਾਤਿ) ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ (ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ) ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ
گُر کیِ سیۄا گُر بھگتِ ہےَ ۄِرلا پاۓ کوءِ ॥੧॥ رہاءُ ॥
یہی مرشد کی خدمت ہے ۔ یہی بھگتی یا ریاضت عبادت ہے ۔ جو کسی کو ہی ملتی ہے وہ ہمیشہ خوش قسمت ہیں جو مرشد کے پریم میں زندگی کے سفر پر گامزن ہونے نہیں ۔
ਸਦਾ ਸੁਹਾਗੁ ਸੁਹਾਗਣੀ ਜੇ ਚਲਹਿ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥
sadaa suhaag suhaaganee jay chaleh satgur bhaa-ay.
The soul-bride always remains united with God, if she acts in accordance with the Will of the True Guru.
ਜੇਕਰ ਸੁਭਾਗਤਾ ਵਾਲੀ ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਟੁਰੇ ਤਾਂ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪਰਮਾਤਮਾ-ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਾਣੇਗੀ।
سدا سُہاگُ سُہاگنھیِ جے چلہِ ستِگُر بھاءِ ॥
انہیں الہٰی خوشنودی حاصل ہوتی ہے ۔
ਸਦਾ ਪਿਰੁ ਨਿਹਚਲੁ ਪਾਈਐ ਨਾ ਓਹੁ ਮਰੈ ਨ ਜਾਇ ॥
sadaa pir nihchal paa-ee-ai naa oh marai na jaa-ay.
She attains her Eternal, Husband-God, who never dies or goes away.
(ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆਂ) ਉਹ ਪਤੀ-ਪ੍ਰਭੂ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਦਾ ਅਟੱਲ ਹੈ, ਜੋ ਨਾਹ ਮਰਦਾ ਹੈ ਨਾਹ ਕਦੇ ਜੰਮਦਾ ਹੈ।
سدا پِرُ نِہچلُ پائیِئےَ نا اوہُ مرےَ ن جاءِ ॥
اُسکا خدا سے ملاپ ہو جاتا ہے جو دائمی ہے لافناہ ہے ۔
ਸਬਦਿ ਮਿਲੀ ਨਾ ਵੀਛੁੜੈ ਪਿਰ ਕੈ ਅੰਕਿ ਸਮਾਇ ॥੨॥
sabad milee naa veechhurhai pir kai ank samaa-ay. ||2||
United through the Guru’s teachings, she shall not be separated again. She is merged with her groom-God
ਜੇਹੜੀ ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਤੀ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੜ ਵਿੱਛੁੜਦੀ ਨਹੀਂ, ਸਦਾ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਤੀ ਵਿਚ ਸਮਾਈ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ l
سبدِ مِلیِ نا ۄیِچھُڑےَ پِر کےَ انّکِ سماءِ ॥੨॥
جو انسان کلام سے ملاپ حاصل کر لیتا ہے ۔ اسے خدااپنی پناہ اور گود میں لے لیتا ۔
ਹਰਿ ਨਿਰਮਲੁ ਅਤਿ ਊਜਲਾ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਪਾਇਆ ਨ ਜਾਇ ॥
har nirmal at oojlaa bin gur paa-i-aa na jaa-ay.
God is extremely immaculate; He cannot be realized without the Guru’s word.
ਪਰਮਾਤਮਾ ਪਵਿਤ੍ਰ-ਸਰੂਪ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਵਿਤ੍ਰ-ਸਰੂਪ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਉਸ ਨਾਲ ਮਿਲਾਪ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।
ہرِ نِرملُ اتِ اوُجلا بِنُ گُر پائِیا ن جاءِ ॥
(2) خدا ایک پاک ہستی ہے جس سے مرشد کے بغیر ملا پ نہیں ہو سکتا ۔
ਪਾਠੁ ਪੜੈ ਨਾ ਬੂਝਈ ਭੇਖੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇ ॥
paath parhai naa boojh-ee bhaykhee bharam bhulaa-ay.
God cannot be understood by reading scriptures; the deceitful pretenders remain deluded in doubt.
ਧਾਰਮਕ ਗ੍ਰੰਥ ਵਾਚਣ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ। ਦਿਖਾਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਦੇਹ ਅੰਦਰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਏ ਹੋਏ ਹਨ।
پاٹھُ پڑےَ نا بوُجھئیِ بھیکھیِ بھرمِ بھُلاءِ ॥
جو صرف کرنے اور پڑھنے سے حقیقت یعنی حق وسچ وحقیقت اور خدا کی سمجھ نہیں آتی ۔
ਗੁਰਮਤੀ ਹਰਿ ਸਦਾ ਪਾਇਆ ਰਸਨਾ ਹਰਿ ਰਸੁ ਸਮਾਇ ॥੩॥
gurmatee har sadaa paa-i-aa rasnaa har ras samaa-ay. ||3||
God is realized only through the Guru’s Teachings, and one remains permeated with the Sublime Essence of God’s Name.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਤਿ ਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਹੀ ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਤੇ (ਮਨੁੱਖ ਦੀ) ਜੀਭ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਸੁਆਦ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ
گُرمتیِ ہرِ سدا پائِیا رسنا ہرِ رسُ سماءِ ॥੩॥
مذہبی لباس اور بناوٹوں سے بھٹکنوں میں پڑکر انسان کج روی اختیار کر لیتا ہے ۔ سبق مرشد میں دھیان اور عمل سے الہٰی ملاپ حاصل ہوتا ہے اور زبان الہٰی لطف سے مسرور رہتی ہے۔
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਚੁਕਾਇਆ ਗੁਰਮਤੀ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
maa-i-aa moh chukaa-i-aa gurmatee sahj subhaa-ay.
The person who follows the Guru’s instructions sheds love for worldly riches and intuitively remains imbued with God’s love.
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਮੁਕਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਟਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿਂਦਾ ਹੈ।
مائِیا موہُ چُکائِیا گُرمتیِ سہجِ سُبھاءِ ॥
(3) دنیاوی دولت کی محبت ختم روحانی سکون سبق مرشد سے ملتا ہے ۔