ਤੂੰ ਆਪੇ ਹੀ ਘੜਿ ਭੰਨਿ ਸਵਾਰਹਿ ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸੁਹਾਵਣਿਆ ॥੮॥੫॥੬॥
tooN aapay hee gharh bhann savaareh naanak naam suhaavani-aa. ||8||5||6||
You Yourself create, destroy and refashion Your creation. O’ Nanak, You adorn and embellish mortals with Your Name.
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ!) ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ ਘੜ ਕੇ ਭੰਨ ਕੇ ਸੰਵਾਰਦਾ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ (ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ) ਸੋਹਣੇ ਬਣਾਂਦਾ ਹੈਂ l
توُنّ آپے ہیِ گھڑِ بھنّنِ سۄارہِ نانک نامِ سُہاۄنھِیا
۔ (اے خدا) تو خود ہی بناتا ،مٹاتا وسنوارتا ہے ۔ نانک : خود ہی نام کی برکت سے اسکی وضع وقطع سنوارتا ہے
ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੩ ॥
maajh mehlaa 3.
Raag Maajh, by the Third Guru:
ਸਭ ਘਟ ਆਪੇ ਭੋਗਣਹਾਰਾ ॥
sabh ghat aapay bhoganhaaraa.
It is God who enjoys everything in the world, as He pervades in all hearts.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਸਾਰੇ ਸਰੀਰਾਂ ਵਿਚ (ਵਿਆਪਕ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ) ਆਪ ਹੀ (ਜਗਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਦਾਰਥ) ਭੋਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।
سبھ گھٹ آپے بھوگنھہارا ॥
سب گھٹ ۔ ہر دل میں ۔ بھوگنہارا ۔ استعمال کرنیوالا ۔ زیر تصرف لانیوالا
خدا ہر دل میں بس گر خود ہی اس کو تصرف میں لا رہا ہے
ਅਲਖੁ ਵਰਤੈ ਅਗਮ ਅਪਾਰਾ ॥
alakh vartai agam apaaraa.
The infinite and incomprehensible God is invisibly present in all.
(ਫਿਰ ਭੀ ਉਹ) ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਅਪਹੁੰਚ ਹੈ ਤੇ ਬੇਅੰਤ ਹੈ।
الکھُ ۄرتےَ اگم اپارا ॥
۔ الکھ ۔ حساب سے بعید ۔ بیشمار ۔ اگم ۔ انسانی رسائی سے اوپر
تاہم پوشیدہ ہے انسانی رسائی سے بلند اور لا محدود اور بیشمار ہے
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਮੇਰਾ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਧਿਆਈਐ ਸਹਜੇ ਸਚਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੧॥
gur kai sabad mayraa har parabh Dhi-aa-ee-ai sehjay sach samaavani-aa. ||1||
Through the Guru’s word, we should meditate on the beloved God so that we may intuitively merge in Him.
ਉਸ ਪਿਆਰੇ ਹਰਿ-ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਜੁੜ ਕੇ ਸਿਮਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। (ਜੇਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਸਿਮਰਦੇ ਹਨ ਉਹ) ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਸਮਾਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ
گُر کےَ سبدِ میرا ہرِ پ٘ربھُ دھِیائِئےَ سہجے سچِ سماۄنھِیا ॥੧॥
شبد۔ کلام ۔ یبہے ۔ قدرتا ۔ روحانی سکون میں ۔ سچ۔ خدا ۔۔ سوجھے ۔ سمجھ ائے
۔ اس پیارے خدا کو سبق مرشد کے ذریعے یاد کرنا چاہئے ۔ جو یاد کرتے ہیں ہمیشہ روحانی سکون پاتے ہیں اور خدا کو دل میں بساتے ہیں ۔
ਹਉ ਵਾਰੀ ਜੀਉ ਵਾਰੀ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਵਣਿਆ ॥
ha-o vaaree jee-o vaaree gur sabad man vasaavani-aa.
I dedicate myself to the person who enshrines the Guru’s word in his mind.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਮੈਂ ਸਦਾ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਤੋਂ ਸਦਕੇ ਕੁਰਬਾਨ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਜੇਹੜਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ (ਆਪਣੇ) ਮਨ ਵਿਚ ਵਸਾਂਦਾ ਹੈ।
ہءُ ۄاریِ جیِءُ ۄاریِ گُر سبدُ منّنِ ۄساۄنھِیا ॥
میں ہمیشہ اس انسان پر قربان ہوں جو سبق مرشد کو دل میں بساتا ہے ۔
ਸਬਦੁ ਸੂਝੈ ਤਾ ਮਨ ਸਿਉ ਲੂਝੈ ਮਨਸਾ ਮਾਰਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
sabad soojhai taa man si-o loojhai mansaa maar samaavani-aa. ||1|| rahaa-o.
If one understands the Guru’s word, then one wrestles with the mind, and by controlling vicious desires, becomes worthy of uniting with God.
ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਤਰ-ਆਤਮੇ ਟਿਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਕਾਮਨਾ ਮਾਰ ਕੇ (ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ) ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ l
سبدُ سوُجھےَ تا من سِءُ لوُجھےَ منسا مارِ سماۄنھِیا ॥੧॥ رہاءُ ॥
لوجھے ۔ لڑئے ۔ جھگڑے ۔ منسا ۔ارادہ ۔۔
جب سبق انسانی ذہن میں بیٹھ جاتا ہے تو وہ اسے اپنے دل سے مقابلہ کرا ہے اور دلی خواہشات ختم کرکے خدا دل میں بستا ہے
ਪੰਚ ਦੂਤ ਮੁਹਹਿ ਸੰਸਾਰਾ ॥
panch doot muheh sansaaraa.
The five vices (lust, anger, greed, attachment, and ego) are deceiving the world.
(ਹੇ ਭਾਈ! ਕਾਮਾਦਿਕ) ਪੰਜ ਵੈਰੀ ਜਗਤ (ਦੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ) ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਰਹੇ ਹਨ,
پنّچ دوُت مُہہِ سنّسارا
پنچ دولت ۔پانچ دشمن۔ موہے ۔ محبت میں
پانچ دشمنوں نے روحانیت اور روحانی زندگی کو لوٹ رہے ہیں
ਮਨਮੁਖ ਅੰਧੇ ਸੁਧਿ ਨ ਸਾਰਾ ॥
manmukh anDhay suDh na saaraa.
Self willed, blinded by Maya, does not have any knowledge or understanding about the vices.
ਪਰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਾਹ ਅਕਲ ਹੈ ਨਾਹ (ਇਸ ਲੁੱਟ ਦੀ) ਖ਼ਬਰ ਹੈ।
منمُکھ انّدھے سُدھِ ن سارا ॥
منکھ ۔ خودی پسند ۔ مرید من ۔ سدھ ۔ سوچھی ۔ عقل و ہوش۔ سار۔ جذ ۔ہوش
مگر مرید من اور خودی پسند دنیاوی دولت کی محبت میں سرشار انسان کو نہ سمجھ ہے نہ خبر ہے۔(
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੁ ਅਪਣਾ ਘਰੁ ਰਾਖੈ ਪੰਚ ਦੂਤ ਸਬਦਿ ਪਚਾਵਣਿਆ ॥੨॥
gurmukh hovai so apnaa ghar raakhai panch doot sabad pachaavani-aa. ||2||
The person who follows Guru’s teachings protects his home (mind and body) from these five demons, and through the Guru’s word, destroys them.
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਘਰ ਬਚਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਟਿਕ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਪੰਜਾਂ ਵੈਰੀਆਂ ਦਾ ਨਾਸ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ
گُرمُکھِ ہوۄےَ سُ اپنھا گھرُ راکھےَ پنّچ دوُت سبدِ پچاۄنھِیا ॥੨॥
پچاونیا۔جلا دیتا ہے ۔(2)گورمکھ ۔ فرمانبرداری مرشد ۔مرید مرشد
جیسے مرشد کی محبت و قربت حاصل ہے وہ سبق مرشد پر عمل پیرا ہوکر ان پانچوں احساسات بد انسانیت دشمنوں کو ختم کر دیتا ہے
ਇਕਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਸਚੈ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ॥
ik gurmukh sadaa sachai rang raatay.
The Guru’s followers are always imbued with the love of the eternal God.
ਜੇਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਦਾ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ,
اِکِ گُرمُکھِ سدا سچےَ رنّگِ راتے ॥
۔ رنگ۔ پریم۔پیار۔ راتے مخمور
جنہیں مرشد کی صحبت و قربت حاصل ہے وہ ہمیشہ الہٰی پریم پیار سے مخمور رہتے ہیں
ਸਹਜੇ ਪ੍ਰਭੁ ਸੇਵਹਿ ਅਨਦਿਨੁ ਮਾਤੇ ॥
sehjay parabh sayveh an-din maatay.
Always immersed in the love of God, they intuitively remember Him.
ਉਹ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹਰ ਵੇਲੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
سہجے پ٘ربھُ سیۄہِ اندِنُ ماتے ॥
اندن۔ ہر روز ۔ ماتے ۔مست ۔ مدہوش ۔(3)
وہ روحانی سکون میں سر شار الہٰی ریاض کرتے ہیں
ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਚੇ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਹਰਿ ਦਰਿ ਸੋਭਾ ਪਾਵਣਿਆ ॥੩॥
mil pareetam sachay gun gaavahi har dar sobhaa paavni-aa. ||3||
Meeting with their Beloved God, they sing His Glorious Praises and they receive honor in His Court.
ਉਹ ਪ੍ਰੀਤਮ-ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਉਸ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਹਨ l
مِلِ پ٘ریِتم سچے گُنھ گاۄہِ ہرِ درِ سوبھا پاۄنھِیا ॥੩॥
اور خدا سے ملاپ سے الہٰی سفت صلاح کرتے ہیں ۔ اور بارگاہ الہٰی میں عزت و حشمت پاتے ہیں ۔(3)
ਏਕਮ ਏਕੈ ਆਪੁ ਉਪਾਇਆ ॥
aykam aikai aap upaa-i-aa.
First, God (who was alone and intangible) revealed Himself;
ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਇਕੱਲਾ ਆਪ (ਨਿਰਗੁਣ-ਸਰੂਪ) ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਰਗਟ ਕੀਤਾ।
ایکم ایکےَ آپُ اُپائِیا ॥
ایکم۔پہلاں ۔ ایکے ۔داحد ۔ وحدت ۔ آپ ۔خود ۔ اپائیا پیدا کیا ۔
پہلے پہل آغاز عالم سے پہلے صرف خدا ہی تھا پھر اس نے آپ کو ظہور پذیر کیا اور اس نے اپنے آپ کو دو رنگ دیئے واحد یا وحدت اور دوسرا عالمی پھیلاؤ ۔
ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਜਾ ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ ਮਾਇਆ ॥
dubiDhaa doojaa taribaDh maa-i-aa.
He revealed Himself in the form of His creation and became tangible and then He created the three-pronged Maya (vice, virtue and power)
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਿਰ ਉਹ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਵਾਲਾ (ਨਿਰਗੁਣ ਤੇ ਸਰਗੁਣ ਰੂਪਾਂ ਵਾਲਾ) ਬਣ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੀ ਮਾਇਆ ਰਚ ਦਿੱਤੀ।
دُبِدھا دوُجا ت٘رِبِدھِ مائِیا ॥
دبدھا۔ دوئی ۔دوئش ۔دوقسماں واحد اور پھیلاؤ ۔ تربدھ۔ تین اوصاف ۔تین طریقوں والی
اور تین اوصاف والی مادیات پیدا کی یعنی تین قسم کے احساسا انسانی جو انسان صحت مرشد میں رہتا ہے
ਚਉਥੀ ਪਉੜੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਊਚੀ ਸਚੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵਣਿਆ ॥੪॥
cha-uthee pa-orhee gurmukh oochee sacho sach kamaavani-aa. ||4||
The Guru’s follower spiritually rises to the fourth state in which he remains unaffected by the three impulses of Maya. He always meditates on God’s Name.
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਆਤਮਕ ਟਿਕਾਣਾ ਮਾਇਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ (ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ) ਤੋਂ ਉਤਾਂਹ ਉੱਚਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਦਾ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ l
چئُتھیِ پئُڑیِ گُرمُکھِ اوُچیِ سچو سچُ کماۄنھِیا ॥੪॥
پوڑی ۔ منزل ۔چھوتی ۔تینوں اوصاف سے بلند منزل
اس کی روح تینوں اوصاف سے بلند ہوکر صدیوی سچ خدا کے نام سچ حق وحقیقت کی ریاض میں توجہ اور دھیان کرتاہے
ਸਭੁ ਹੈ ਸਚਾ ਜੇ ਸਚੇ ਭਾਵੈ ॥
sabh hai sachaa jay sachay bhaavai.
All is true (and right), if it pleases God.
ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਜਿਹੜਾ ਸੱਚੇ ਸਾਈਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਸੱਚ ਹੈ।
سبھُ ہےَ سچا جے سچے بھاۄےَ
سب ۔سبھ ۔ ہرجا ہر ایک جگہ ۔ ۔ بھاوے۔ اچھا لگے ۔
اگر الہٰی رضا ہو تو یہ یقین ہو جاا ہے کہ خدا ذرے ذرے میں ہر جگہ بسا ہے
ਜਿਨਿ ਸਚੁ ਜਾਤਾ ਸੋ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵੈ ॥
jin sach jaataa so sahj samaavai.
The one who realized God, he remains in intuitive peace and poise.
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਪਾ ਲਈ, ਉਹ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
جِنِ سچُ جاتا سو سہجِ سماۄےَ ॥
جاتا ۔سمجھا ۔
۔ جسنے سچے خدا کی پہچان کر لی وہ پر سکون ہو جاتا ہے
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਣੀ ਸਚੇ ਸੇਵਹਿ ਸਾਚੇ ਜਾਇ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੫॥
gurmukh karnee sachay sayveh saachay jaa-ay samaavani-aa. ||5||
It is the duty of the Guru’s follower to always remember God, and ultimately merge with Him.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਹੀ ਇਹ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਹੀ ਜਾ ਕੇ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ l
گُرمُکھِ کرنھیِ سچے سیۄہِ ساچے جاءِ سماۄنھِیا ॥੫॥
سچے ۔خدا ۔ سچے سیوے ۔ الہٰی خدمت ۔ کرنی ۔کار کرتب
مریدان مرشد کی کار سچے خدا کی کدمت ہے اور سچے خدا میں یکسوئی پاتا ہے ۔
ਸਚੇ ਬਾਝਹੁ ਕੋ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਆ ॥
sachay baajhahu ko avar na doo-aa.
O’ my friends, except the eternal God, there is no one else.
ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦੂਜਾ (ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ)
سچے باجھہُ کو اۄرُ ن دوُیا ॥
(5) ذوا۔ دوسرا
سچے خدا کے بغیر کوئی دوسرا نہیں
ਦੂਜੈ ਲਾਗਿ ਜਗੁ ਖਪਿ ਖਪਿ ਮੂਆ ॥
doojai laag jag khap khap moo-aa.
Attached to duality, humanity suffers and deteriorate spiritually.
ਜਗਤ (ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ਕੇ ਤੇ ਸੁਖ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ) ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਸਹੇੜਦਾ ਹੈ।
دوُجےَ لاگِ جگُ کھپِ کھپِ موُیا ॥
۔ دوبے ۔ دنیاوی عشق ۔ کھپ کھپ ۔ ذلیل و خوار ۔ موآ۔ روحانی موت
، دوئی،دوئش میں خدا کو بھلا کر روحانی سکون دینے والے کو بھلا کر دنیاوی آرام و آسائش کی خاطر روحانی زندگی ختم کر بیٹھتا ہے ۔
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੁ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ਏਕੋ ਸੇਵਿ ਸੁਖੁ ਪਾਵਣਿਆ ॥੬॥
gurmukh hovai so ayko jaanai ayko sayv sukh paavni-aa. ||6||
The Guru’s follower only loves God and by always remembering Him lives in peace and enjoys bliss.
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਹੀ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਪਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਹੀ ਸਿਮਰਨ ਕਰ ਕੇ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦਾ ਹੈ l
گُرمُکھِ ہوۄےَ سُ ایکو جانھےَ ایکو سیۄِ سُکھُ پاۄنھِیا ॥੬॥
جو انسان مرشد کی صحبت میں رہا ہے وہ واحد کدا کی پرستش سے روحانی سکون اور خوشی پاتا ہے ۔(6)
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਸਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥
jee-a jant sabh saran tumaaree.
All beings and creatures are under Your Protection.
(ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਜਗਤ ਦੇ) ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਤੇਰਾ ਹੀ ਆਸਰਾ ਤੱਕ ਸਕਦੇ ਹਨ।
جیِء جنّت سبھِ سرنھِ تُماریِ ॥
تمام جاندار اے خدا تیرے سہارے ہیں
ਆਪੇ ਧਰਿ ਦੇਖਹਿ ਕਚੀ ਪਕੀ ਸਾਰੀ ॥
aapay Dhar daykheh kachee pakee saaree.
The world is like a chessboard wherein You have placed beings both imperfect and perfect (spiritually elevated), but You look after all.
(ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਇਹ ਤੇਰਾ ਰਚਿਆ ਜਗਤ, ਮਾਨੋ, ਚਉਪੜ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ), ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ (ਇਸ ਚਉਪੜ ਉੱਤੇ) ਕੱਚੀਆਂ ਪੱਕੀਆਂ ਨਰਦਾਂ (ਭਾਵ, ਉੱਚੇ ਤੇ ਕੱਚੇ ਜੀਵਨ ਵਾਲੇ ਜੀਵ) ਰਚ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈਂ।
آپے دھرِ دیکھہِ کچیِ پکیِ ساریِ ॥
۔ ساری ۔ نرو ۔
تو خود ہی انکو نیک و بد کامل اور ادھورے ہونکی تصدیق کرتا ہے ۔ اور خود ہی پرورش و نگران ہے ۔(7)
ਅਨਦਿਨੁ ਆਪੇ ਕਾਰ ਕਰਾਏ ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਵਣਿਆ ॥੭॥
an-din aapay kaar karaa-ay aapay mayl milaavani-aa. ||7||
You always make them do deeds (according Your will), and You Yourself then unite them with You.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਹਰ ਰੋਜ਼ (ਹਰ ਵੇਲੇ) ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ (ਜੀਵਾਂ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਹੋ ਕੇ ਜੀਵਾਂ ਪਾਸੋਂ) ਕਾਰ ਕਰਾਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਾਂਦਾ ਹੈ l
اندِنُ آپے کار کراۓ آپے میلِ مِلاۄنھِیا ॥੭॥
خدا سب کے ساتھ ہے اور سب کا نگہبان ہے اور ملاپ کراتا ہے ۔
ਤੂੰ ਆਪੇ ਮੇਲਹਿ ਵੇਖਹਿ ਹਦੂਰਿ ॥
tooN aapay mayleh vaykheh hadoor.
O’ God, You stay close at hand and look after all mortals and unite them with Yourself.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਹੋ ਕੇ ਸਭ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੋੜਦਾ ਹੈਂ।
توُنّ آپے میلہِ ۄیکھہِ ہدوُرِ ॥
حدور۔ حاضر ناظر
اور تمام جانداروں میں حاضر ناظر موجود ہے
ਸਭ ਮਹਿ ਆਪਿ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ॥
sabh meh aap rahi-aa bharpoor.
You Yourself are totally pervading amongst all.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਹਾਜ਼ਰ-ਨਾਜ਼ਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
سبھ مہِ آپِ رہِیا بھرپوُرِ ॥
خدا ہر جگہ موجود ہیں
ਨਾਨਕ ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੋਝੀ ਪਾਵਣਿਆ ॥੮॥੬॥੭॥
naanak aapay aap vartai gurmukh sojhee paavni-aa. ||8||6||7||
O’ Nanak, God Himself is pervading everywhere; only the Guru’s followers understand this.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਸਭ ਥਾਈਂ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ l
نانک آپے آپِ ۄرتےَ گُرمُکھِ سوجھیِ پاۄنھِیا
۔ اے نانک مرشد کی صحبت میں رہنے والے کو یہ سمجھ آجاتی ہیں کہ
ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੩ ॥
maajh mehlaa 3.
Raag Maajh, by the Third Guru:
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਣੀ ਗੁਰ ਕੀ ਮੀਠੀ ॥
amrit banee gur kee meethee.
The Guru’s words are like the Ambrosial Nectar that brings love and peace in life.
ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਮਿਠਾਸ ਭਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ,
انّم٘رِت بانھیِ گُر کیِ میِٹھیِ ॥
انمرت۔ آب حیات ۔
سچے مرشد کا کلام روحانی زندگی روحانیت عنایت کرنیوالی ہے ۔ زندگی کی شیریں بنانے والی ہے ۔رہاؤ
ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਿਰਲੈ ਕਿਨੈ ਚਖਿ ਡੀਠੀ ॥
gurmukh virlai kinai chakh deethee.
But only a rare Guru’s followers has relished it and seen the change it brings.
ਪਰ ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨੇ ਇਸ ਬਾਣੀ ਦਾ ਰਸ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਵੇਖੀ ਹੈ।
گُرمُکھِ ۄِرلےَ کِنےَ چکھِ ڈیِٹھیِ ॥
گورمکھ۔ مرید مرشد ۔ کنے۔ کسے نے
۔ مگر کسی نے ہی مرید مرشد نے اسکا لطف لیا ہے
ਅੰਤਰਿ ਪਰਗਾਸੁ ਮਹਾ ਰਸੁ ਪੀਵੈ ਦਰਿ ਸਚੈ ਸਬਦੁ ਵਜਾਵਣਿਆ ॥੧॥
antar pargaas mahaa ras peevai dar sachai sabad vajaavani-aa. ||1||
By partaking this supreme elixir, one’s inner self is illuminated, and one feels as if the divine word is being played in God’s court.
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦਾ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਰਸ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਹੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੂਝ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ l
انّترِ پرگاسُ مہا رسُ پیِۄےَ درِ سچےَ سبدُ ۄجاۄنھِیا ॥੧॥
انتر۔ دل میں ۔ پرگاس۔ روشنی ۔ در۔ دروازے پر ۔۔
اسکے دل میں انسانی زندگی کی صحیح سمجھ اور لطف آتا ہے ۔ اور وہ دل میں خدا کی یاد بساتا ہے ۔ اور اسکے دل میں کلام مرشد اپنا پورا احساس رکھتا ہے ۔
ਹਉ ਵਾਰੀ ਜੀਉ ਵਾਰੀ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਵਣਿਆ ॥
ha-o vaaree jee-o vaaree gur charnee chit laavani-aa.
I dedicate myself to the one who keeps the mind attuned to the Guru’s word.
ਮੈਂ ਸਦਾ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਤੋਂ ਸਦਕੇ ਕੁਰਬਾਨ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਜੇਹੜੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਚਿੱਤ ਜੋੜੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ہءُ ۄاریِ جیِءُ ۄاریِ گُر چرنھیِ چِتُ لاۄنھِیا ॥
میں اس آدمی پر قرباں ہوں جو اپنے دل میں مرشد کا پیار اور پریم رکھتا ہے ۔۔
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰੁ ਸਾਚਾ ਮਨੁ ਨਾਵੈ ਮੈਲੁ ਚੁਕਾਵਣਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
satgur hai amrit sar saachaa man naavai mail chukaavani-aa. ||1|| rahaa-o.
The true Guru is like a pool of nectar. Whoever bathes in this pool (follows the Guru’s teachings) with true devotion, washes off all the dirt of vices.
ਸਤਿਗੁਰੂ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਜਲ ਦਾ ਕੁੰਡ ਹੈ, ਉਹ ਕੁੰਡ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ (ਭੀ) ਹੈ। (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ) ਮਨ (ਉਸ ਕੁੰਡ ਵਿਚ) ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, (ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ) ਮੈਲ ਦੂਰ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ l
ستِگُرُ ہےَ انّم٘رِت سرُ ساچا منُ ناۄےَ میَلُ چُکاۄنھِیا
انمرتسر۔ آب حیات کا چشمہ ۔تالاب۔ساچا۔دائمی ۔سچا ۔ ناوے ۔ نہاوے ۔غسل ۔
سچا مرشد آب حیات کا چشمہ ہے جس کے غسل سے قلب کی غلاظت دور ہو جاتی ہے
ਤੇਰਾ ਸਚੇ ਕਿਨੈ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
tayraa sachay kinai ant na paa-i-aa.
O’ eternal God, no one has ever found the limits of Your virtues.
ਹੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਨੇ ਤੇਰੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਅਖ਼ੀਰ ਨਹੀਂ ਲੱਭਾ।
تیرا سچے کِنےَ انّتُ ن پائِیا ॥
اے سچے خدا تیرے اوصاف کی آخر کسی کو معلوم نہیں ہوئی ۔
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਕਿਨੈ ਵਿਰਲੈ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥
gur parsaad kinai virlai chit laa-i-aa.
Through Guru’s grace, only a rare person has fixed his mind on You.
ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ (ਤੇਰੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ) ਚਿੱਤ ਜੋੜਿਆ ਹੈ।
گُر پرسادِ کِنےَ ۄِرلےَ چِتُ لائِیا ॥
۔ پرساد۔ رحمت سے
کوئی ہی ایسا آدمی ہے جس نے رحمت مرشد سے تجھے دل میں بسایا ہو
ਤੁਧੁ ਸਾਲਾਹਿ ਨ ਰਜਾ ਕਬਹੂੰ ਸਚੇ ਨਾਵੈ ਕੀ ਭੁਖ ਲਾਵਣਿਆ ॥੨॥
tuDh saalaahi na rajaa kabahooN sachay naavai kee bhukh laavani-aa. ||2||
O’ God, bless me with so much yearning for Your Name, that I may never feel satiated of praising You.
(ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਮਿਹਰ ਕਰ ਕਿ) ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਦਾ ਕਰਦਾ ਕਦੇ ਭੀ ਨਾਹ ਰੱਜਾਂ, ਤੇਰੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਨਾਮ ਦੀ ਭੁੱਖ ਮੈਨੂੰ ਸਦਾ ਲੱਗੀ ਰਹੇ l
تُدھُ سالاہِ ن رجا کبہوُنّ سچے ناۄےَ کیِ بھُکھ لاۄنھِیا ॥੨॥
نہ رجا۔ سیر نہیں ہوتا ۔ صلاح۔ ستائش ۔ کبہوں ۔کبھی بھی ۔ ناوے۔ نام کی
اے خدا کرم فرما کر میں تیری صفت صلاح سے کبھی سیر نہ ہوں اور تیرے نام کی بھوک مجھے لگتی رہے ۔(2)
ਏਕੋ ਵੇਖਾ ਅਵਰੁ ਨ ਬੀਆ ॥
ayko vaykhaa avar na bee-aa.
Now, except God, I see no one else,
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਹੁਣ ਮੈਂ (ਹਰ ਥਾਂ) ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ, (ਉਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮੈਨੂੰ) ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ (ਦਿੱਸਦਾ)।
ایکو ۄیکھا اۄرُ ن بیِیا ॥
) بیا۔ دوسرا
مجھے ایک ہی دکھائی دیتا ہے اسکے علاوہ دوسرا کوئی دکھائی نہیں پڑتا
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਆ ॥
gur parsaadee amrit pee-aa.
because by Guru’s Grace, I have partaken of the Ambrosial Nectar of Naam.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮੈਂ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹਰਿ-ਨਾਮ-ਰਸ ਪੀਤਾ ਹੈ।
گُر پرسادیِ انّم٘رِتُ پیِیا ॥
رحمت مرشد سے آب حیات نوش کیا ہے
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਤਿਖਾ ਨਿਵਾਰੀ ਸਹਜੇ ਸੂਖਿ ਸਮਾਵਣਿਆ ॥੩॥
gur kai sabad tikhaa nivaaree sehjay sookh samaavani-aa. ||3||
Through the Guru’s word, I have satiated all my desires for the Maya, and now I remain intuitively merged in a state of peace.
ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਜੁੜ ਕੇ ਮੈਂ ਮਾਇਆ ਦੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੂਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਹੁਣ ਮੈਂ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਿਚ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ l
گُر کےَ سبدِ تِکھا نِۄاریِ سہجے سوُکھِ سماۄنھِیا ॥੩॥
تکھا ۔ پیاس ۔ سیبے ۔روحانی سکون ۔(3)
اور کلام مرشد اپنا کے میری خواہشات کی پیاس مٹ گئی ہے ۔ اب میں روحانی سکون میں روحانی خوشی میں مسرور ہوں ۔(3)
ਰਤਨੁ ਪਦਾਰਥੁ ਪਲਰਿ ਤਿਆਗੈ ॥ ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਲਾਗੈ ॥
ratan padarath palar ti-aagai. manmukh anDha doojai bhaa-ay laagai.
A self-conceited blind fool, attached to duality, gives up the priceless Naam for worthless straw (Maya).
ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਮਨਮੁਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ-ਰਤਨ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਵੱਟੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
رتنُ پدارتھُ پلرِ تِیاگےَ ॥
پلر ۔ پرالی۔
دنیاوی محبت کے اندھیرے میں خودی پسند دنیاوی دولت کی محبت کی گرفت میں رہتا ہے ۔ اور الہٰی نام کی دولت کو کوڑے کبار کے عوض گنواتا ہے
ਜੋ ਬੀਜੈ ਸੋਈ ਫਲੁ ਪਾਏ ਸੁਪਨੈ ਸੁਖੁ ਨ ਪਾਵਣਿਆ ॥੪॥
jo beejai so-ee fal paa-ay supnai sukh na paavni-aa. ||4||
Whatever (evil) one sows, (the same evil fruit) one reaps, and doesn’t find peace, even in dream.
ਜੇਹੜਾ (ਦੁਖਦਾਈ ਬੀਜ) ਉਹ ਮਨਮੁਖ ਬੀਜਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਉਹੀ (ਦੁਖਦਾਈ) ਫਲ ਉਹ ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਦੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਭੀ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਨਹੀਂ ਪਾਂਦਾ l
جو بیِجےَ سوئیِ پھلُ پاۓ سُپنے سُکھُ ن پاۄنھِیا
۔ انسان جو بوتا ہے اسی کا پھل کھاتا ہے ۔ وہ کبھی خواب میں بھی روحانی سکون حاصل نہیں کر سکتا
ਅਪਨੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਸੋਈ ਜਨੁ ਪਾਏ ॥
apnee kirpaa karay so-ee jan paa-ay.
Only that person on whom God shows His mercy obtains priceless Naam.
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਉੱਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹੀ ਮਨੁੱਖ (ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ,
اپنیِ کِرپا کرے سوئیِ جنُ پاۓ ॥
جس انسان پر الہٰی رحمت ہو وہی روحانی سکون پاتا ہے
ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
gur kaa sabad man vasaa-ay.
Because such a person enshrines the Guru’s word in the mind.
(ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ) ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵਸਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
گُر کا سبدُ منّنِ ۄساۓ ॥
اور کلام یا سبق مرشد دل میں بساتا ہے