ਗੁਣ ਮਹਿ ਗੁਣੀ ਸਮਾਏ ਜਿਸੁ ਆਪਿ ਬੁਝਾਏ ਲਾਹਾ ਭਗਤਿ ਸੈਸਾਰੇ ॥
gun meh gunee samaa-ay jis aap bujhaa-ay laahaa bhagat saisaaray.
A virtuous person whom God grants insight, remains immersed in God Who is the source of all virtues. He reaps the benefit of meditating on God in this world.
ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ) ਸੂਝ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਵਿਚ ਟਿਕ ਕੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ-ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਭਗਤੀ ਦਾ ਲਾਭ ਖੱਟਦਾ ਹੈ।
گُنھ مہِ گُنھیِ سماۓ جِسُ آپِ بُجھاۓ لاہا بھگتِ سیَسارے ॥
بجھائے ۔ سمجھتا ہے ۔ لاہا بھگت سیسارے ۔ دنیا میں۔ الہٰی پیار ہی منافع بخش ہے ۔
وہ جسے خود سمجھاتا ہے اس دنیا میں مجذوب ہوجاتا ہے ۔ وہ جسے خود سمجھاتاہے اس دنیا میں الہٰی عشق ہی منافع ہے
ਬਿਨੁ ਭਗਤੀ ਸੁਖੁ ਨ ਹੋਈ ਦੂਜੈ ਪਤਿ ਖੋਈ ਗੁਰਮਤਿ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੇ ॥
bin bhagtee sukh na ho-ee doojai patkho-ee gurmat naam aDhaaray.
He makes God’s Name as the anchor of his life by following Guru’s teachings; he believes that no peace can prevail without meditating on God and those who love material things lose their honor.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਉਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਉਹ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਨੂੰ (ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ) ਆਸਰਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ (ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ) ਭਗਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸਣ ਵਾਲੇ ਇੱਜ਼ਤ ਗਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
بِنُ بھگتیِ سُکھُ ن ہوئیِ دوُجے پتِ کھوئیِ گُرمتِ نامُ ادھارے ॥
د وبے نہ دوئی ۔ دوئش اور دنیاوی دولت کی محبت۔ پت ۔ عزت۔ گرمت۔ سبق مرشد ۔ ادھارے ۔ آسرا۔
بغیر الہٰی عشق کے آرام نہیں ملتا دوئی میں انسان عزت گنواتا ہے
ਵਖਰੁ ਨਾਮੁ ਸਦਾ ਲਾਭੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨੋ ਏਤੁ ਵਾਪਾਰਿ ਲਾਏ ॥
vakhar naam sadaa laabh hai jis no ayt vaapaar laa-ay.
The one whom God engages in meditation on Naam, always meditates and then attains the reward of Naam.
ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ (ਨਾਮ-) ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਲਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਦਾ ਨਾਮ-ਸਮਾਨ ਦਾ ਹੀ ਸੌਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾਮ ਦਾ ਹੀ ਲਾਭ ਖੱਟਦਾ ਹੈ।
ۄکھرُ نامُ سدا لابھُ ہےَ جِس نو ایتُ ۄاپارِ لاۓ ॥
وکھر ۔ سودا۔ ایت ۔ اس ۔
الہٰی نام سچ و حقیقت کی سوداگری میں صدیوی منافع ہے
ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਵਣਜੀਅਹਿ ਜਾਂ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਇ ਬੁਝਾਏ ॥੧॥
ratan padaarath vanjee-ah jaaN satgur day-ay bujhaa-ay. ||1||
When The True Guru imparts insight only then one deals in the commodity of Naam. ||1||
ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ) ਸਮਝ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ (ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ) ਕੀਮਤੀ ਰਤਨਾਂ ਦਾ ਹੀ ਵਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ॥੧॥
رتن پدارتھ ۄنھجیِئہِ جاں ستِگُرُ دےءِ بُجھاۓ ॥੧॥
جسے اس سوداگری میں لگائے خڈا۔ اگر سچا مرشد سمجھائے قیمتی نعمتوں کا سوداگر۔
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਭੁ ਦੁਖੁ ਹੈ ਖੋਟਾ ਇਹੁ ਵਾਪਾਰਾ ਰਾਮ ॥
maa-i-aa moh sabhdukh hai khotaa ih vaapaaraa raam.
The attachment to Maya brings pain only and it is a losing business.
ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਨਿਰਾ ਦੁੱਖ ਹੀ (ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ) ਹੈ ਤੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਲਈ ਘਾਟਾ ਪਾਣ ਵਾਲਾ ਵਪਾਰ ਹੈ।
مائِیا موہُ سبھُ دُکھُ ہےَ کھوٹا اِہُ ۄاپارا رام ॥
دنیاوی دولت ایک عذاب ہے او ر اس کے لئے دوڑ دہوپ گھاٹے والا غیر منافع بخش سوداگری ہے ۔
ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬਿਖੁ ਖਾਵਣੀ ਬਹੁ ਵਧਹਿ ਵਿਕਾਰਾ ਰਾਮ ॥
koorh bol bikhkhaavnee baho vaDheh vikaaraa raam.
In this business, one has to swallow the poison of ill-gotten worldly wealth, because of which the vices within increase greatly.
ਝੂਠ ਬੋਲ ਬੋਲ ਕੇ ਮਨੁੱਖ (ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਵਾਲੀ) ਜ਼ਹਿਰ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, (ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਕਾਰ ਵਧਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
کوُڑُ بولِ بِکھُ کھاۄنھیِ بہُ ۄدھہِ ۄِکارا رام ॥
کوڑ۔ کفر۔ جھوٹ۔ وکار۔ بد فعل ۔ بد عمل۔ برائیاں۔
جھوٹ بول کر روحانی یا اخلاقی موت لانے والا کام زہر کھانے کے مترادف ہے ۔
ਬਹੁ ਵਧਹਿ ਵਿਕਾਰਾ ਸਹਸਾ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰਾ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਪਤਿ ਖੋਈ ॥
baho vaDheh vikaaraa sahsaa ih sansaaraa bin naavai patkho-ee.
In this way, the evil keeps on multiplying and the world becomes skeptical, and one loses one’s honor without meditating on God’s Name.
ਇੰਜ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਕਾਰ ਵਧਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਹ ਜਗਤ ਸਹਿਮ ਦਾ ਘਰ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਇੱਜ਼ਤ ਗਵਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
بہُ ۄدھہِ ۄِکارا سہسا اِہُ سنّسارا بِنُ ناۄےَ پتِ کھوئیِ ॥
سہسا ۔ شک ۔ خوف۔ ڈر۔ پت کھوئی ۔ عزت گنوانا۔
اس طرح ، برائی بڑھتی ہی جاتی ہے اور دنیا شکوک و شبہات میں مبتلا ہوجاتی ہے ، اور خدا کے نام پر غور کیے بغیر شخص اپنی عزت کھو دیتا ہے۔
ਪੜਿ ਪੜਿ ਪੰਡਿਤ ਵਾਦੁ ਵਖਾਣਹਿ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਸੁਖੁ ਨ ਹੋਈ ॥
parh parh pandit vaad vakaaneh bin boojhay sukh na ho-ee.
Because of this, by studying Vedas extensively, the pundits describe many conflicting theories, but peace is not obtained without understanding the importance of remembering God.
ਵੇਦ ਪੜ੍ਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪੰਡਤ ਵਿਅਰਥ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਵਿੱਚ ਜੁਟਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੋਝੀ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਸੁਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
پڑِ پڑِ پنّڈِت ۄادُ ۄکھانھہِ بِنُ بوُجھے سُکھُ ن ہوئیِ ॥
داد۔ جھگڑا ۔ پوجھے ۔ سمجھے ۔
اس کی وجہ سے ، ویدوں کا بڑے پیمانے پر مطالعہ کرنے سے ، پنڈت متعدد متضاد نظریات بیان کرتے ہیں ، لیکن خدا کو یاد رکھنے کی اہمیت کو سمجھے بغیر امن حاصل نہیں ہوتا ہے۔
ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਕਦੇ ਨ ਚੂਕੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਪਿਆਰਾ ॥
aavan jaanaa kaday na chookai maa-i-aa moh pi-aaraa.
The result is that the cycle of birth and death never ends for a person who loves material things,
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਦਾ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਪਿਆਰਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਦਾ।
آۄنھ جانھا کدے ن چوُکےَ مائِیا موہ پِیارا ॥
آون جانا ۔ آواگون ۔ تناسخ ۔ دکھ ۔ عذاب۔
یہ نتیجہ یہ ہے کہ پیدائش اور موت کا دور کبھی بھی اس شخص کے لئے ختم نہیں ہوتا ہے جو مادی چیزوں سے محبت کرتا ہے
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਭੁ ਦੁਖੁ ਹੈ ਖੋਟਾ ਇਹੁ ਵਾਪਾਰਾ ॥੨॥
maa-i-aa moh sabhdukh hai khotaa ih vaapaaraa. ||2||
The attachment to Maya brings pain only and it is a losing business. ||2||
ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਨਿਰਾ ਦੁੱਖ ਹੀ (ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ) ਹੈ, ਤੇ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਲਈ) ਘਾਟਾ ਪਾਣ ਵਾਲਾ ਵਪਾਰ ਹੈ ॥੨॥
مائِیا موہُ سبھُ دُکھُ ہےَ کھوٹا اِہُ ۄاپارا ॥੨॥
مایا سے لگاؤ صرف درد لاتا ہے اور یہ ایک ہارنے والا کاروبار ہے
ਖੋਟੇ ਖਰੇ ਸਭਿ ਪਰਖੀਅਨਿ ਤਿਤੁ ਸਚੇ ਕੈ ਦਰਬਾਰਾ ਰਾਮ ॥
khotay kharay sabh parkhee-antit sachay kai darbaaraa raam.
All human beings, whether good or bad, are examined in the presence of the eternal God.
ਭੈੜੇ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਸਾਰੇ (ਜੀਵ) ਉਸ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਪਰਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
کھوٹے کھرے سبھِ پرکھیِئنِ تِتُ سچے کےَ دربارا رام ॥
پرکھین ۔ شناکت ہوتی ہے ۔
نیک و بد سارے جانداروں کی صدیوی سچے بارگاہ الہٰی میں شناخت کیجاتی ہے
ਖੋਟੇ ਦਰਗਹ ਸੁਟੀਅਨਿ ਊਭੇ ਕਰਨਿ ਪੁਕਾਰਾ ਰਾਮ ॥
khotay dargeh sutee-an oobhay karan pukaaraa raam.
The evil doors are rejected and they cry for help.
ਭੈੜੇ ਬੰਦੇ ਤਾਂ ਦਰਗਾਹ ਵਿਚ ਰੱਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਉਥੇ ਖਲੋ ਕੇ ਪੁਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
کھوٹے درگہ سُٹیِئنِ اوُبھے کرنِ پُکارا رام ॥
سلیئن۔ اوبھے کرن پکار ۔ گھڑے ۔ آہ وزاری کرتے ہیں
بدکارداروں کو ذلیل وخوار ہونا پڑتا ہے اور گھڑے آہ وزاری کرتے ہیں
ਊਭੇ ਕਰਨਿ ਪੁਕਾਰਾ ਮੁਗਧ ਗਵਾਰਾ ਮਨਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
oobhay karan pukaaraa mugaDh gavaaraa manmukh janam gavaa-i-aa.
These spiritually ignorant and foolish people bewail and thus these self-willed people waste away their human life.
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਗਵਾ ਲਿਆ, ਉਹ ਮੂਰਖ ਗਵਾਰ (ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਤੇ) ਖਲੋਤੇ ਪੁਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਹਾੜੇ-ਤਰਲੇ ਕਰਦੇ ਹਨ)।
اوُبھے کرنِ پُکارا مُگدھ گۄارا منمُکھِ جنمُ گۄائِیا ॥
مگدھ ۔ مورکھ ۔ نادان ۔ گوار۔ جاہل۔ جنم گوائیا زندگی بیکار ضائع کی ۔
اور مور کھ نادان بیوقوف جاہل آہ وزاری کرتے ہیں اور زندگی برباد کر لیتے ہیں ۔
ਬਿਖਿਆ ਮਾਇਆ ਜਿਨਿ ਜਗਤੁ ਭੁਲਾਇਆ ਸਾਚਾ ਨਾਮੁ ਨ ਭਾਇਆ ॥
bikhi-aa maa-i-aa jin jagatbhulaa-i-aa saachaa naam na bhaa-i-aa.
Because of this poisonous worldly attachments, which has misled the entire world, eternal God’s Name did not seem pleasing to them.
ਜਿਸ ਮਾਇਆ-ਜ਼ਹਿਰ ਨੇ ਜਗਤ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਾ।
بِکھِیا مائِیا جِنِ جگتُ بھُلائِیا ساچا نامُ ن بھائِیا ॥
وکھیا۔ زہر ۔ جگت بھلائیا عالم کو گمراہ کی ۔ساچا نام۔ صدیوی سچا سچ و حقیقت الہٰی نام۔ نہ بھائیا۔ اچھا نہ محسوس ہوا۔
اس دنایوی دولت کی محبت جسے تمام عالم کو گمراہ کر دکھا ہے سچا الہٰی نام سچ وحقیقت اچھا نہیں لگتا ۔
ਮਨਮੁਖ ਸੰਤਾ ਨਾਲਿ ਵੈਰੁ ਕਰਿ ਦੁਖੁ ਖਟੇ ਸੰਸਾਰਾ ॥
manmukh santaa naal vair kar dukhkhatay sansaaraa.
Besides, the self-willed people suffer more pain for their hostility towards the saintly people.
ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲਾ ਜਗਤ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਵੈਰ ਕਰ ਕੇ ਦੁੱਖ ਵਿਹਾਝਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
منمُکھ سنّتا نالِ ۄیَرُ کرِ دُکھُ کھٹے سنّسارا ॥
سنتا ۔ پاکدامن خدا رسیدہ مرشد ۔
مرید من خودی پسند خدا رسیدہ پادکامن مرشد سےد شمنی رکھنے ہیں
ਖੋਟੇ ਖਰੇ ਪਰਖੀਅਨਿ ਤਿਤੁ ਸਚੈ ਦਰਵਾਰਾ ਰਾਮ ॥੩॥
khotay kharay parkhee-antit sachai darvaaraa raam. ||3||
All human beings, whether good or bad, are scrutinized in the presence of that eternal God. ||3||
ਭੈੜੇ ਅਤੇ ਚੰਗੇ (ਸਾਰੇ ਜੀਵ) ਉਸ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਪਰਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੩॥
کھوٹے کھرے پرکھیِئنِ تِتُ سچےَ درۄارا رام ॥੩॥
د کھ گھٹے ۔عذاب کماتے ہیں۔
تمام انسان ، خواہ اچھے ہوں یا برے ، اس ابدی خدا کی موجودگی میں جانچ پڑتال کی جاتی ہیں۔
ਆਪਿ ਕਰੇ ਕਿਸੁ ਆਖੀਐ ਹੋਰੁ ਕਰਣਾ ਕਿਛੂ ਨ ਜਾਈ ਰਾਮ ॥
aap karay kis aakhee-ai hor karnaa kichhoo na jaa-ee raam.
God Himself molds human beings as good or bad, so how can we complain about anybody; therefore nothing else can be done.
(ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ‘ਖੋਟੇ ਖਰੇ’) ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਤੇ ਕੀ ਗਿਲਾ ਕਰੀਏ, ਹੋਰ ਕੁਝ ਭੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
آپِ کرے کِسُ آکھیِئےَ ہور کرنھا کِچھوُ ن جائیِ رام ॥
آپ کرے ۔ جب کرتا ہے خود خدا ۔ کچھو نہ جائے ۔ دوسرا کوئی کر نہیں سکتا ۔
کرنے اور کرانے والا ہو جب خود خدا تو عذر وگلہ شکوہ کس سے کیا جائے لہذا دیگر کوئی کچھ کر سکتا نہیں۔
ਜਿਤੁ ਭਾਵੈ ਤਿਤੁ ਲਾਇਸੀ ਜਿਉ ਤਿਸ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਰਾਮ ॥
jitbhaavai tit laa-isee ji-o tis dee vadi-aa-ee raam.
God engages the human beings to follow the path according to His will as it pleases Him.
ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਠੀਕ ਲਗਦਾ ਹੈ ਉਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਉਸ ਰਾਹੇ ਪਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਤਿਵੇਂ ਕਰਾਂਦਾ ਹੈ)।
جِتُ بھاۄےَ تِتُ لائِسیِ جِءُ تِس دیِ ۄڈِیائیِ رام ॥
جت بھاوے ۔ جیسا چاہتا ہے ۔ تت۔ تیسا ۔ لا یئی ۔ لگاتا ہے ۔
جیسی ہے رضا اس کی اسمیں وہ لگاتا ہے ۔ یہی ہے عظمت اس کی ۔
ਜਿਉ ਤਿਸ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਆਪਿ ਕਰਾਈ ਵਰੀਆਮੁ ਨ ਫੁਸੀ ਕੋਈ ॥
ji-o tis dee vadi-aa-ee aap karaa-ee varee-aam na fusee ko-ee.
His greatness is that He Himself makes all to behave the way He wishes, and no one is brave or coward by oneself.
ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਿਵੇਂ ਹੀ (ਜੀਵਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕੰਮ) ਕਰਾਂਦਾ ਹੈ (ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ) ਨਾਹ ਕੋਈ ਜੀਵ ਸੂਰਮਾ ਹੈ ਨਾਹ ਕੋਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ।
جِءُ تِس دیِ ۄڈِیائیِ آپِ کرائیِ ۄریِیامُ ن پھُسیِ کوئیِ ॥
در یام ۔ بہادر۔ پھسی ۔ بزدل ۔
اس کی عظمت یہ ہے کہ وہ خود ہی سب کو اپنی مرضی کے مطابق برتاؤ کرنے کی کوشش کرتا ہے ، اور کوئی بھی شخص خود بہادر یا بزدل نہیں ہے۔
ਜਗਜੀਵਨੁ ਦਾਤਾ ਕਰਮਿ ਬਿਧਾਤਾ ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਸੋਈ ॥
jagjeevan daataa karam biDhaataa aapay bakhsay so-ee.
The beneficent God, the savior of the world is the architect of the destiny of the human beings and He Himself grants forgiveness.
ਜਗਤ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਦਾਤਾਰ ਜੋ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
جگجیِۄنُ داتا کرمِ بِدھاتا آپے بکھسے سوئیِ ॥
جگجیون داتا۔ زندگی کی نعمت بخشنے والا۔ کرم ودھاتا۔ اعملا کے مطابق حالات پیدا کرنےو الا۔
اور کرم یا عمال کے مطابق طرز زندگی بنانے والا خود ہی کرم فرماتا ہے ۔ انسان پر ۔
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਆਪੁ ਗਵਾਈਐ ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਪਤਿ ਪਾਈ ॥
gur parsaadee aap gavaa-ee-ai naanak naam pat paa-ee.
Nanak says, we can do away with our ego by Guru’s grace only and can be honored by attuning ourselves to Naam.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾ-ਭਾਵ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾਮ ਵਿਚ ਜੁੜ ਕੇ ਇੱਜ਼ਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
گُر پرسادیِ آپُ گۄائیِئےَ نانک نامِ پتِ پائیِ ॥
گر پرسادی ۔ رحمت مرشد سے ۔ آپ گوایئے ۔ خودی ختم کریں۔ نام پت ۔ الہٰی نام سچ و حقیقت و عزت ملتی ہے ۔
اے نانک رحمت مرشد خودی گرختم ہوجائے تو عزت و حرمت پاتا ہے انسان ۔
ਆਪਿ ਕਰੇ ਕਿਸੁ ਆਖੀਐ ਹੋਰੁ ਕਰਣਾ ਕਿਛੂ ਨ ਜਾਈ ॥੪॥੪॥
aap karay kis aakhee-ai hor karnaa kichhoo na jaa-ee. ||4||4||
God Himself molds human beings as good or bad, so how can we complain about anybody; nothing else can be done. ||4||4||
(ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ‘ਖੋਟੇ ਖਰੇ’) ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਤੇ ਕੀ ਗਿਲਾ ਕਰੀਏ, ਹੋਰ ਕੁਝ ਭੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ॥੪॥੪॥
آپِ کرے کِسُ آکھیِئےَ ہور کرنھا کِچھوُ ن جائیِ ॥੪॥੪॥
لٹنی کھوٹے اور کھرے بنانا والا ہے خود کرتار لہذا اس کے علاوہ نہیں کوئی دوسرا جس سے گلہ شکوہ کیا جائے ۔
ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
vad-hans mehlaa 3.
Raag Wadahans, Third Guru:
ۄڈہنّسُ مہلا ੩॥
ਸਚਾ ਸਉਦਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਹੈ ਸਚਾ ਵਾਪਾਰਾ ਰਾਮ ॥
sachaa sa-udaa har naam hai sachaa vaapaaraa raam.
God’s Name is The True merchandise, and meditating on God’s Name is the true trade.
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਸਦਾ ਨਾਲ ਨਿਭਣ ਵਾਲਾ ਸੌਦਾ ਹੈ ਵਪਾਰ ਹੈ।
سچا سئُدا ہرِ نامُ ہےَ سچا ۄاپارا رام ॥
سچا سودا۔ صڈیوی خرید کی ہوئی اشیا ۔ ہر نام ۔ الہٰی نام۔ سچ و حقیقت اصلیت ۔ سچا واپارا۔ سچی سوداگری ۔
الہٰی نام سچ وحقیقت ہی صڈیوی ساتھی ساتھ دینے والا سودا ہے اور سوداگری ہے ۔
ਗੁਰਮਤੀ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਣਜੀਐ ਅਤਿ ਮੋਲੁ ਅਫਾਰਾ ਰਾਮ ॥
gurmatee har naam vanjee-ai at mol afaaraa raam.
Therefore, we should deal in God’s Name by following Guru’s teachings because It is of immense value.
ਇਹ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਉਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਵਣਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
گُرمتیِ ہرِ نامُ ۄنھجیِئےَ اتِ مولُ اپھارا رام ॥
گرمتی ۔ سبق مرشد سے ۔ وجھیئے ۔ سوداگیر کریں۔
سبق و ہدایات مرشد پر عمل کرنے سے ہی اس کی سوداگری کی جا سکتی ہے کیونکہ یہ نہایت قیمتی ہے ۔
ਅਤਿ ਮੋਲੁ ਅਫਾਰਾ ਸਚ ਵਾਪਾਰਾ ਸਚਿ ਵਾਪਾਰਿ ਲਗੇ ਵਡਭਾਗੀ ॥
at mol afaaraa sach vaapaaraa sach vaapaar lagay vadbhaagee.
Extremely valuable is this true trade and very fortunate are those traders who are engaged in this true business of meditating on God’s Name.
ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਵਪਾਰ ਬਹੁਤ ਮੁੱਲ ਪਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੇਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਇਸ ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵੱਡੇ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
اتِ مولُ اپھارا سچ ۄاپارا سچِ ۄاپارِ لگے ۄڈبھاگیِ ॥
ات ۔ مول ۔ اپھارا۔ نہایت بھاری قسمت والا۔
یہ نہایت بھاری قیمتی سوداگری کا سچا صدیوی بیپار میں بلند قسمت لگتے ہیں۔
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਭਗਤੀ ਰਾਤੇ ਸਚਿ ਨਾਮਿ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ॥
antar baahar bhagtee raatay sach naam liv laagee.
While leading their day to day life, they are imbued from inside out with devotion, and their consciousness is attuned to the eternal Name of God.
ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਕਾਰ-ਵਿਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਅੰਤਰ-ਆਤਮੇ ਭਗਤੀ-ਰੰਗ ਨਾਲ ਰੰਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਗਨ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
انّترِ باہرِ بھگتیِ راتے سچِ نامِ لِۄ لاگیِ ॥
انتر باہر۔ دل وجان سے ۔ بھگتی راتے ۔ الہٰی پیار میں محو ومجذوب۔ سچ نام لولاگی ۔ سچے نام سچ ۔ حقیقت و اصلیت سے پیار نہیت زیادہ پریم پیار ۔
ایسے انسانوں پر روحانی طور پر الہٰی عشق اثر انداز ہوجاتا ہے اور وہ سچ و حقیقت میں محو ومجذوب رہتے ہیں
ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋਈ ਸਚੁ ਪਾਏ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਾ ॥
nadar karay so-ee sach paa-ay gur kai sabad veechaaraa.
But only the one who is blessed by God’s glance of grace, realizes the eternal God by reflecting on the Guru’s word.
ਜਿਸ ਉਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਮੇਹਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕੇਵਲ ਉਹੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਕੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਹਰਿ-ਨਾਮ-ਸੌਦਾ ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ندرِ کرے سوئیِ سچُ پاۓ گُر کےَ سبدِ ۄیِچارا ॥
ندر۔ نظر عنایت و شفقت ۔ گر کے سبد ویچار۔ کلام مرشد کو سمجھنے سوچنے سے ۔
۔ جس پر الہٰی نظر عنایت و شفقت ہوگی انہیں ہی ایسا سچا سودا نصیب ہوتا ہے جو کلام مرشد کو سوچتے اور سمجھتے ہیں۔
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਤਿਨ ਹੀ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਸਾਚੈ ਕੇ ਵਾਪਾਰਾ ॥੧॥
naanak naam ratay tin hee sukh paa-i-aa saachai kay vaapaaraa. ||1||
O’ Nanak, only those who are imbued with the love of Naam have attained spiritual peace by meditating on Naam. ||1||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜੇਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ-ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹੀ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ-ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ॥੧॥
نانک نامِ رتے تِن ہیِ سُکھُ پائِیا ساچےَ کے ۄاپارا ॥੧॥
اے نانک۔ وہی سچے واپار کا بیوپار کرتے ہیں اور وہی روحانی سکون و آسائش پاتے ہیں۔
ਹੰਉਮੈ ਮਾਇਆ ਮੈਲੁ ਹੈ ਮਾਇਆ ਮੈਲੁ ਭਰੀਜੈ ਰਾਮ ॥
haN-umai maa-i-aa mail hai maa-i-aa mail bhareejai raam.
Ego and love of Maya are like dirt, the mind of a human being remains engrossed with the dirt of Maya.
ਹਉਮੈ ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਮੈਲ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਨ ਮਾਇਆ (ਦੀ ਮਮਤਾ) ਦੀ ਮੈਲ ਨਾਲ ਲਿਬੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ہنّئُمےَ مائِیا میَلُ ہےَ مائِیا میَلُ بھریِجےَ رام ॥
ہونمے ۔ مائیا۔ خودی اور دنیاوی دولت ۔ میل ۔ روحانی واخلازی ناپاکیزگی ۔ مائیا میل بھریجے ۔ مائیا یا دنیاوی سرمایہ ۔ انسانی زندگیا ور اخلاق کو غلاظت مراد برائیوں بد عملیوں سے بھر دیتا ہے ۔
خودی اور دنیاوی دولت کی محبت انسانی روحانی زندگی اور اخلاق کو ناپاک بنانےو الی ہے اس سےا نسانی ذہن برائیوں بد اخلاقیوں ا ور سرمایہ عالمی کی محبت میں ناپاک رہتا ہے
ਗੁਰਮਤੀ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲਾ ਰਸਨਾ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ਰਾਮ ॥
gurmatee man nirmalaa rasnaa har ras peejai raam.
The mind becomes immaculate by following the teachings of the Guru; our tongue tastes the divine nectar of God’s Name.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਉਤੇ ਤੁਰਿਆਂ ਮਨ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇੰਜ ਜੀਭ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ-ਜਲ ਪੀਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
گُرمتیِ منُ نِرملا رسنا ہرِ رسُ پیِجےَ رام ॥
گرمتی ۔ سبق یا واعظ مرشد۔ من نرملا۔ دل یا قلب پاک ہوجاتا ہے ۔
سبق و واعظ مرشد سے دل پاک ہوجاتا ہے زبان سےا لہٰی لطف لیتا ہے ذہن الہٰی پریم پیار میں سر شار رہتاہے قبل و دل سچے کلام کی سو چ و سمجھ سے با سمجھ و شعور ہوجاتا ہے ۔
ਰਸਨਾ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ਅੰਤਰੁ ਭੀਜੈ ਸਾਚ ਸਬਦਿ ਬੀਚਾਰੀ ॥
rasnaa har ras peejai antar bheejai saach sabad beechaaree.
By reflecting on the teachings of the Guru, the tongue tastes the divine nectar of God’s Name and our soul remains satiated with God’s love.
ਜੀਭ ਨਾਲ ਹਰਿ ਨਾਮ-ਜਲ ਪੀਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇੰਜ ਹਿਰਦਾ ਤਰੋ-ਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ-ਵਾਨ ਹੋ ਜਈਦਾ ਹੈ।
رسنا ہرِ رسُ پیِجےَ انّترُ بھیِجےَ ساچ سبدِ بیِچاریِ ॥
رسنا ہر رس سیجے ۔ زبان سے الہٰی لطف لیجیئے ۔ رسنا۔ زبان۔ انتر بھیجے ۔ ذہن متاثر ہوتا ہے ۔ساچ سبد ویچاری ۔ سچے کلام کو سچتے اور سمجھنے سے ۔
گرو کی تعلیمات پر غور کرنے سے ، زبان خدا کے نام کے آسمانی امرت کا ذائقہ چکھتی ہے اور ہماری روح خدا کی محبت سے سیر ہوتی ہے۔
ਅੰਤਰਿ ਖੂਹਟਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਿ ਭਰਿਆ ਸਬਦੇ ਕਾਢਿ ਪੀਐ ਪਨਿਹਾਰੀ ॥
antar khoohtaa amritbhari-aa sabday kaadh pee-ai panihaaree.
Deep within us is the ambrosial nectar of Naam like a beautiful fountain; by meditating on Naam through the the Guru’s word, our conscious pulls out this nectar and savors it.
ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਨਾਮ-ਜਲ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਚਸ਼ਮਾ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸੁਰਤ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਨਾਮ-ਜਲ ਭਰਨਾ ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਅੰਦਰਲੇ ਚਸ਼ਮੇ ਵਿਚੋਂ ਨਾਮ-ਜਲ) ਕੱਢ ਕੇ ਪੀਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
انّترِ کھوُہٹا انّم٘رِتِ بھرِیا سبدے کاڈھِ پیِئےَ پنِہاریِ ॥
انتر کھوہٹا۔ دل میں کنوآن۔ انمرت بھریا۔ آب حیات سےبھر ا ہوا۔ پنہاری ۔ پانی بھرنےو الی ۔
انسان کے ذہن و دل و دماغ میں آب حیات کا کنؤاں آب حیات سے بھرا ہوا ہے ۔ جسے پینے والا کلام و واعظ مرشد سے نکال کر پی سکتا ہے ۔
ਜਿਸੁ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋਈ ਸਚਿ ਲਾਗੈ ਰਸਨਾ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥
jis nadar karay so-ee sach laagai rasnaa raam raveejai.
But, only the one on whom God shows His grace, attunes to the eternal God and recites God’s Name with the tongue.
ਜਿਸ ਉਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਮੇਹਰ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹੀ ਮਨੁੱਖ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਵਿਚ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਜੀਭ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
جِسُ ندرِ کرے سوئیِ سچِ لاگےَ رسنا رامُ رۄیِجےَ ॥
س چ لاگے ۔ حقیقت اور سچ اپناتا ہے ۔
و ہی انسان الہٰی نام سچ و حقیقت راستے پر چل سکتا ے جس پر الہٰی نگاہ شفقت ہوگی اور زبان سے الہٰی نام میں محو ومجذوب ہوکر بیان کرتا ہے ۔
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੇ ਨਿਰਮਲ ਹੋਰ ਹਉਮੈ ਮੈਲੁ ਭਰੀਜੈ ॥੨॥
naanak naam ratay say nirmal hor ha-umai mail bhareejai. ||2||
O’ Nanak, immaculate are those who are imbued with Naam, the rest of the world remains filled with the dirt of ego. ||2||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜੇਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ-ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਬਾਕੀ ਦੀ ਲੁਕਾਈ ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੈਲ ਨਾਲ ਲਿਬੜੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ॥੨॥
نانک نامِ رتے سے نِرمل ہور ہئُمےَ میَلُ بھریِجےَ ॥੨॥
نام رے سے نرمل۔ نام میں محو ومجذوب۔
اے نانک۔ الہٰی نام صدیوی سچ و حقیقت میں محویوت سے انسان پاک وپائس ہوجاتے ہیں ۔ باقی دوسرے خودی کی غلاضت سے ناپاک رہتے ہیں۔
ਪੰਡਿਤ ਜੋਤਕੀ ਸਭਿ ਪੜਿ ਪੜਿ ਕੂਕਦੇ ਕਿਸੁ ਪਹਿ ਕਰਹਿ ਪੁਕਾਰਾ ਰਾਮ ॥
pandit jotkee sabh parh parh kookday kis peh karahi pukaaraa raam.
The pundits and astrologers study extensively and scream about different philosophies but I wonder who are they trying to impress?
ਪੰਡਿਤ ਅਤੇ ਜੋਤਸ਼ੀ ਇਹ ਸਾਰੇ (ਜੋਤਸ਼ ਆਦਿਕ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ) ਪੜ੍ਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਕਿਸ ਨੂੰ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਸੁਣਾਂਦੇ ਹਨ?
پنّڈتِ جوتکیِ سبھِ پڑِ پڑِ کوُکدے کِسُ پہِ کرہِ پُکارا رام ॥
سپنڈت ۔ علم دان۔ عالم ۔ جو تکی ۔ حوتش۔ جاننے والے جو تشی ۔ کوکدے ۔ بلند آواز سے ۔ کس ۔ پیہ کر یہہ پکار ۔ کیسے سنائیں ۔
عالم اور نجومی اونچی آوازوں میں پڑھ گر سناتے ہیں اور واعظ و نصیحتیں کرتے ہیں۔ مگر کس سے یہ پکار کرتے ہیں۔ ۔