ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ ਸੁ ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣੈ ਮਾਨੈ ਹੁਕਮੁ ਸਮਾਇਦਾ ॥੯॥
gurmukh ho-ay so hukam pachhaanai maanai hukam samaa-idaa. ||9||
One who follows the Guru’s teachings, understands God’s will and by obeying His will, merges in God. ||9||
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥੯॥
گُرمُکھِہوءِسُہُکمُپچھانھےَمانےَہُکمُسمائِدا
گورمکھ ۔ مرید مرشد۔ ۔ حکم۔ رضا ۔ فرمان۔ مانے حکم ۔ فرمانبردار۔ سمائید۔ محو ومجذوب
۔ مرید مرشد ہونے سے رضائے الہٰی کی سمجھ آتی ہے ۔ رضا و فرمان تسلیم کرتا ہے
جو سچے صدیوی الہٰی نام سچ حق و حقیقت کا سودا گر ہو جاتا ہے وہ اسی حقیقی سودا کو خریدتا ہے اس سچے حقیقی سودے کی سوداگری کوئی ہی کرتا ہے جسکا ملاپ کامل مرشد سے ہو جائے مرشد اسے یہ سچ حق و حقیقت کا سودا دلواتا ہے
ਹੁਕਮੇ ਆਇਆ ਹੁਕਮਿ ਸਮਾਇਆ ॥
hukmay aa-i-aa hukam samaa-i-aa.
One comes into the world by God’s Command and merges into Him by His will,
ਜੀਵ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ (ਜਗਤ ਵਿਚ) ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
ہُکمےآئِیاہُکمِسمائِیا॥
حکمے آئیا۔ پیدا ہوا۔ زیر فرمان۔ سمائیا۔ مٹ گیا۔ رحلت ہوا
اور وہ رضائے الہٰی سے خد امین محو ومجذوب ہو جاتا ہے ـ
ਹੁਕਮੇ ਦੀਸੈ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇਆ ॥
hukmay deesai jagat upaa-i-aa.
to him it becomes clear that the entire world comes into existence as per His will.
ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ہُکمےدیِسےَجگتُاُپائِیا
۔ دیسے جگت سبائیا۔ سارا عالم دکھائی دیتا ہے ۔ اپائیا۔ پیدا کیا ہوا
۔ اور فرمان سے سمٹ جاتا ہے اور اسے معلوم ہا جاتا ہے کہ سارا عالم خدا کے زیر رضا و فرمان وجود میں آئیا ہے
ਹੁਕਮੇ ਸੁਰਗੁ ਮਛੁ ਪਇਆਲਾ ਹੁਕਮੇ ਕਲਾ ਰਹਾਇਦਾ ॥੧੦॥
hukmay surag machh pa-i-aalaa hukmay kalaa rahaa-idaa. ||10||
The heavens, this world and the nether regions have been created by God’s command and His Power supports them by His command. ||10||
ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਸੁਰਗ-ਲੋਕ ਮਾਤ-ਲੋਕ ਤੇ ਪਤਾਲ-ਲੋਕ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਆਪਣੀ ਸੱਤਿਆ ਨਾਲ ਇਸ (ਜਗਤ) ਨੂੰ ਆਸਰਾ ਦੇਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ॥੧੦॥
ہُکمےسُرگُمچھُپئِیالاہُکمےکلارہائِدا
۔ کلا ۔ طاقت
انسان زیر فرمان الہٰی پیدا ہوتا ہےاسکے فرمان سے ہی یہ عالم جنت اور پاتال وجود میں آئے ہیں اور فرمان کی قوت سے ہی سہارا اور آسرا ملتا ہے
ਹੁਕਮੇ ਧਰਤੀ ਧਉਲ ਸਿਰਿ ਭਾਰੰ ॥
hukmay Dhartee Dha-ul sir bhaaraN.
This earth came into existence by God’s will, whose weight is believed to be on the head of a mythical bull (but it is actually supported by righteousness).
ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਧਰਤੀ ਬਣੀ ਜਿਸ ਦਾ ਬੋਝਬਲਦ ਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ (ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)।
ہُکمےدھرتیِدھئُلسِرِبھارنّ॥
دہول۔ انسان فرض انسانیت۔ سربھار۔ کے بوجھکے نیچے ۔
حکم خدا سے زمین فرض انسانی اور انسانیت کے سہارے قائم ہے
ਹੁਕਮੇ ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਗੈਣਾਰੰ ॥
hukmay pa-un paanee gainaaraN.
Air, water, fire and sky came into being by God’s command.
ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਹਵਾ ਪਾਣੀ (ਆਦਿਕ ਤੱਤ ਬਣੇ) ਤੇ ਆਕਾਸ਼ ਬਣਿਆ।
ہُکمےپئُنھپانھیِگیَنھارنّ॥
گینار۔ آسمان
فرمان خدا سے ہی ہوا ، پانی اور آسمان ہے قائم۔
ਹੁਕਮੇ ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਹੁਕਮੇ ਖੇਲ ਖੇਲਾਇਦਾ ॥੧੧॥
hukmay siv saktee ghar vaasaa hukmay khayl khaylaa-idaa. ||11||
The human mind got entangled with materialism by God’s command; He is directing the worldly play in His will. ||11||
ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲਹੀ ਜੀਵਾ ਦਾ ਮਾਇਆ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਵਾਸ ਹੋਇਆ। ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਜਗਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੌਤਕ ਕਰਰਿਹਾ ਹੈ ॥੧੧॥
ہُکمےسِۄسکتیِگھرِۄاساہُکمےکھیلکھیلائِدا॥
۔ سوسکتی گھرواسا۔ دنیاوی دولت ۔ دلمیں بستی
حکم کے مطابق ہی دنیاوی دولت کے اندر وح اور جسم بستا ہے اور رضا و فرمان میں ہی دنیا میں کھیل تماشے ہو رہے ہیں ۔ کراتا ہے خود خدا
ਕਮੇ ਆਡਾਣੇ ਆਗਾਸੀ ॥
hukmay aadaanay aagaasee.
The sky is stretched (over the earth) as per God’s will.
ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਆਕਾਸ਼ ਤਣੇ ਗਏ,
ہُکمےآڈانھےآگاسیِ॥
آڈانے آگاسی ۔ جدائی پائے ہوئے آسمان
فرمان خدا سے آسمان ہے قائم دائم
ਹੁਕਮੇ ਜਲ ਥਲ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਵਾਸੀ ॥
hukmay jal thal taribhavan vaasee.
It is as per His will that creatures live in water, earth, and the universe.ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਅੰਦਰ ਜੀਵ ਪਾਣੀ, ਸੁੱਕੀ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨਾਂ ਜਹਾਨਾਂ ਅੰਦਰ ਵਸਦੇ ਹਨ।
ہُکمےجلتھلت٘رِبھۄنھۄاسیِ॥
۔ تربھون۔ تینوں عالموں ۔
۔ حکم سے ہی زمین اور تینوں عالم ہیں قائم جن میں خدا خود بستا ہے ۔
ਹੁਕਮੇ ਸਾਸ ਗਿਰਾਸ ਸਦਾ ਫੁਨਿ ਹੁਕਮੇ ਦੇਖਿ ਦਿਖਾਇਦਾ ॥੧੨॥
hukmay saas giraas sadaa fun hukmay daykh dikhaa-idaa. ||12||
By His command, God bestows breaths and sustenance to His beings and it is by His will, God watches over His beings and gives them power to see. ||12|
ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਦਾ ਰਿਜ਼ਕ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੀ ਰਜ਼ਾ ਵਿਚ ਹੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੧੨॥
ہُکمےساسگِراسسداپھُنِہُکمےدیکھِدِکھائِدا
ساس گراس۔ سانس اور لقمہ ۔ فن ۔ دوبارہ
حکم سے ہی زندگیاں ہیں قائم اور حکم سے روزی رزق سب کو ملتا ہے اور نگرانی کرتا ہے
ਹੁਕਮਿ ਉਪਾਏ ਦਸ ਅਉਤਾਰਾ ॥
hukam upaa-ay das a-utaaraa.
It was in His will, that God created the ten incarnations of god Vishnu,
ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ (ਵਿਸ਼ਨੂ ਦੇ) ਦਸ ਅਵਤਾਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ,
ہُکمِاُپاۓدسائُتارا॥
دس اوتار۔ پیغمبر۔ پیغام پہنچانے والے ۔
فرمان سے ہی دس اوتار ہوئے پیدا
ਦੇਵ ਦਾਨਵ ਅਗਣਤ ਅਪਾਰਾ ॥
dayv daanav agnat apaaraa.
and the uncounted and infinite gods and devils.
ਅਣਗਿਣਤ ਤੇ ਬੇਅੰਤ ਦੇਵਤੇ ਬਣਾਏ ਤੇ ਦੈਂਤ ਬਣਾਏ।
دیۄدانۄاگنھتاپارا
دیو دیوتے ۔ دانو ۔ بد انسان ۔ اگنت ۔ شمار سے بعید۔
بیشمار فرشتے اور دیو بنائے
ਮਾਨੈ ਹੁਕਮੁ ਸੁ ਦਰਗਹ ਪੈਝੈ ਸਾਚਿ ਮਿਲਾਇ ਸਮਾਇਦਾ ॥੧੩॥
maanai hukam so dargeh paijhai saach milaa-ay samaa-idaa. ||13||
One who accepts God’s will, is honored in His presence; God merges him with Himself by uniting with Naam. ||13||
ਜੇਹੜਾ ਜੀਵ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿਚ ਆਦਰ ਪਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਨਾਮ ਵਿਚ ਜੋੜ ਕੇ ਆਪਣੇ (ਚਰਨਾਂ) ਵਿਚ ਲੀਨ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ॥੧੩॥
مانےَہُکمُسُدرگہپیَجھےَساچِمِلاءِسمائِدا॥੧੩॥
پیبھے ۔ پہنائے جاتے ہیں۔ خلعتیں پاتے ہیں۔ وقار اور قدرقیمت پاتے ہیں۔ ساچ ملائے سمائید۔ سچ وحققیت الہٰی نام ست میں لگات کر محو ومجذوب کر لیتاہے(
۔ جو رضائے خدا میں راضی رہتا ہے دبار خد امیں خلعتیں پاتا ہے اور پہنایا جاتا ہے ۔ خدا اپنے ساتھ ملاتا ہے
ਹੁਕਮੇ ਜੁਗ ਛਤੀਹ ਗੁਦਾਰੇ ॥
hukmay jug chhateeh gudaaray.
In His will, God spent thirty six ages in pitch darkness.
ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ (‘ਧੁੰਧੂਕਾਰਾਂ’ ਦੇ) ਛੱਤੀ ਜੁਗ ਗੁਜ਼ਾਰ ਦਿੱਤੇ,
ہُکمےجُگچھتیِہگُدارے॥
کدارے ۔ گذارے ۔
اسکے حکم میں ہی چھتیں زمانے گذرے جبکہ اندھیرا ہی اندھیرا تھا ۔
ਹੁਕਮੇ ਸਿਧ ਸਾਧਿਕ ਵੀਚਾਰੇ ॥
hukmay siDh saaDhik veechaaray.
In His will, He created adepts, seekers, and thoughtful people.
ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਉਹ ਸਿੱਧ ਸਾਧਿਕ ਤੇ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
ہُکمےسِدھسادھِکۄیِچارے॥
ویچارے ۔ سمجھدار۔
اپنی رضا و فرمان سے اپنے جنہون نے مقصد اور مفہوم زندگی کا سمجھا ایسے دانش پیدا کئے اور جو اسمیں کوشاں رہے
ਆਪਿ ਨਾਥੁ ਨਥੀ ਸਭ ਜਾ ਕੀ ਬਖਸੇ ਮੁਕਤਿ ਕਰਾਇਦਾ ॥੧੪॥
aap naath natheeN sabh jaa kee bakhsay mukat karaa-idaa. ||14||
God Himself is the Master of all, the entire world is bound by His will; He liberates him from the worldly bonds upon whom He bestows grace. ||14||
ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਖਸਮ ਹੈ, ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਉਸੇ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਬੱਝੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਜੀਵ ਉਤੇ ਉਹ ਮੇਹਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਦੇ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੧੪॥
آپِناتھُنتھیِسبھجاکیِبکھسےمُکتِکرائِدا
ناتھ ۔ مالک ۔ ناتھی ۔ زیر گرفت۔ زیر فرمان
پیدا کئے خود مالک ہوا اور سارے عالم کو اپنے زیر فرمان کیا جس پر کرتا ہے کرم عنایت اسے دنیاوی بندھنوں سے نجات دلاتا ہے
ਕਾਇਆ ਕੋਟੁ ਗੜੈ ਮਹਿ ਰਾਜਾ ॥
kaa-i-aa kot garhai meh raajaa.
God dwells like a king in the fort- like the human body.
ਪ੍ਰਭੂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੇਹ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
کائِیاکوٹُگڑےَمہِراجا॥
راجہ ۔ حکمران
اسکے قلعہ کے اندر وہ بہ حیثیت راجہ ہے
ਨੇਬ ਖਵਾਸ ਭਲਾ ਦਰਵਾਜਾ ॥
nayb khavaas bhalaa darvaajaa.
The mouth is like a magnificent gate of this fort and the sensory organs are like the courtiers and servants.
ਇਸ ਨੂੰ (ਮੂੰਹ) ਸੋਹਣਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਰਮ ਇੰਦ੍ਰੇ ਤੇ ਗਿਆਨ ਇੰਦ੍ਰੇ ਉਸ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਹਨ।
نیبکھۄاسبھلادرۄاجا॥
۔ نیب۔ تابع۔ کھواس۔ خاص خدمتگار ۔ بھلا دروازہ ۔ اچھا منہ ۔
یہ جسم انسانی اسکا ایک قلعہ ہے جس میں مونہ ایک خوبصورت دروازہ بنائیا ہے ۔
ਮਿਥਿਆ ਲੋਭੁ ਨਾਹੀ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਲਬਿ ਪਾਪਿ ਪਛੁਤਾਇਦਾ ॥੧੫॥
mithi-aa lobh naahee ghar vaasaa lab paap pachhutaa-idaa. ||15||
Because of falsehood and greed, the mind is not able to enter within itself; being engrossed in greed and sin, one keeps regretting. ||15||
ਝੂਠ ਤੇ ਲੋਭ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੀਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਅੱਪੜਨਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਲੋਭ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪਾਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੀਵ ਪਛੁਤਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੧੫॥
مِتھِیالوبھُناہیِگھرِۄاسالبِپاپِپچھُتائِدا
مھتیا ۔ جھوٹا۔ لوبھ ۔ لالچ۔ ناہی گھر واسا حقیقت اور سچ دلمیں بسنے نہیں یدتا۔ پاپ۔ گناہ ۔
اور اعضائے کار و علم اسکے درباری ہیں جھوٹ اور لالچ اسکے اس قلعے میں بسنے میں رکاوٹیں پیدا کرتا ہے ۔ لالچ اور گناہوں کیوجہ سے انسان پچھتاتا رہتا ہے
ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਨਗਰ ਮਹਿ ਕਾਰੀ ॥
sat santokh nagar meh kaaree.
That village-like body in which contentment and truthfulness are the workers,
ਜਿਸ ਸਰੀਰ-ਨਗਰ ਵਿਚ ਸੇਵਾ, ਸੰਤੋਖ, ਕਾਰਿੰਦੇ ਹਨ।
ستُسنّتوکھُنگرمہِکاریِ॥
ست۔ سچ۔ سنتوکھ ۔ صبر۔ نگر۔ شہر۔ مراد جسم۔ کاری ۔ کارندے ۔ کام کرنیوالے ۔
جس انسان کے اندر سچ صبر اور پاک بلند اخلاق ہے بستا
ਜਤੁ ਸਤੁ ਸੰਜਮੁ ਸਰਣਿ ਮੁਰਾਰੀ ॥
jat sat sanjam saran muraaree.
the mind dwelling in that body develops virtues like chastity, truth and self-control and remains in God’s refuge.
(ਉਸ ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਜੀਵ) ਜਤ, ਉੱਚਾ ਆਚਰਨ ਤੇ ਸੰਜਮ ਸਹਿਤ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਰਨ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
جتُستُسنّجمُسرنھِمُراریِ॥
جت ۔ بلند اخلاق۔ سنجم۔ ضبط۔ سرن مراری ۔ الہٰی پناہ
اور اپنے آپ پر ضبط ہے اسکی اور پناہگیر خدا کا ہے
ਨਾਨਕ ਸਹਜਿ ਮਿਲੈ ਜਗਜੀਵਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਪਤਿ ਪਾਇਦਾ ॥੧੬॥੪॥੧੬॥
naanak sahj milai jagjeevan gur sabdee pat paa-idaa. ||16||4||16||
O’ Nanak, remaining in the state of spiritual poise, he realizes God, the life of the world, and receives honor in His presence by focusing on the Guru’s divine word. ||16||4||16||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਅਡੋਲ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਟਿਕੇ ਉਸ ਜੀਵ ਨੂੰ ਜਗਤ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭੂ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਜੁੜ ਕੇ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਇੱਜ਼ਤ ਪਾਂਦਾ ਹੈ ॥੧੬॥੪॥੧੬॥
نانکسہجِمِلےَجگجیِۄنُگُرسبدیِپتِپائِدا
۔ جگجیون ۔ زندگی بخشنے والا۔ گرسبدی ۔ کلام مرشد۔
۔ اے نانک۔ روحانی سکون کی حالتمیں اسکو ملاپ اس عالم کے مالک کا پاتا ہے کلام مرشد سے قدروقیمت اور عزت پاتا ہے ۔
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
maaroo mehlaa 1.
Raag Maaroo, First Guru:
مارۄُمحلا 1॥
ਸੁੰਨ ਕਲਾ ਅਪਰੰਪਰਿ ਧਾਰੀ ॥
sunn kalaa aprampar Dhaaree.
There is nothing beyond the infinite God who has acquired His power from nothing except Himself.
ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੋਰ ਕੁਝ ਭੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਜੋ ਨਿਰੋਲ ਆਪ ਹੀ ਆਪ ਹੈ, ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਹੈ।
سُنّنکلااپرنّپرِدھاریِ॥
سن۔خاموشی و حدت ۔ اپرنپر۔ نہایت وسیع ۔ لا محدود۔ دھاری۔ اخیتار کی ۔ کلال۔ قوت
واحد خدا واحد وقت جسنے اپنائی ہے جو لا محدود ہستی ہے
ਆਪਿ ਨਿਰਾਲਮੁ ਅਪਰ ਅਪਾਰੀ ॥
aap niraalam apar apaaree.
That limitless God is self-sufficient all by Himself.
ਉਹ ਅਪਰ ਤੇ ਅਪਾਰ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੇ ਸਹਾਰੇ ਆਪ ਹੀ ਹੈ (ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਆਸਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ)।
آپِنِرالمُاپراپاریِ॥
۔ نرالم۔ بیلاگ۔ غیر متاثر
۔ جو خود بے واسطہ بلا تعلق جاویداں اور وسیع ہے ۔
ਆਪੇ ਕੁਦਰਤਿ ਕਰਿ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਸੁੰਨਹੁ ਸੁੰਨੁ ਉਪਾਇਦਾ ॥੧॥
aapay kudrat kar kar daykhai sunnahu sunn upaa-idaa. ||1||
God creates a state in which there is nothing except Him and then He creates the creation and looks after it. ||1||
ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਿਰੋਲ ਉਹ ਹਾਲਤ ਭੀ ਆਪ ਹੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਤੇ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤਿ ਰਚ ਕੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ॥੧॥
آپےکُدرتِکرِکرِدیکھےَسُنّنہُسُنّنُاُپائِدا॥੧॥
۔ قدرت ۔ قائنات ۔ سن ۔ بلا حرکت۔ اپائیدا۔ پیدا کرتا ہے
اپنی قادر انہ ہستی پیدا کرکے خود ہی اسے دیکھتا ہے جب اسکے علاوہ کچھ نہ تھا مراد جب کچھ نہ تھا تو خدا تھا
ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਸੁੰਨੈ ਤੇ ਸਾਜੇ ॥
pa-un paanee sunnai tay saajay.
God created air and water entirely from Himself
ਪਰਮਾਤਮਾਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਹਵਾ ਪਾਣੀ (ਆਦਿਕ ਤੱਤ)ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ।
پئُنھُپانھیِسُنّنےَتےساجے॥
۔ سن ۔ ساکت ۔ طاری۔ سنے ۔ خاموشی و ساکت
اس وحدت سے ہوا اور پانی پیدا کئے ۔
ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਇ ਕਾਇਆ ਗੜ ਰਾਜੇ ॥
sarisat upaa-ay kaa-i-aa garh raajay.
Having created the universe, He created the fort-like human bodies and installed minds as the Kings in the forts.
ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਕੇ (ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਹੀ) ਸਰੀਰ ਤੇ ਸਰੀਰ-ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜੇ (ਮਨ) ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ l
س٘رِسٹِاُپاءِکائِیاگڑراجے॥
گڑ ۔ قلعہ ۔ راجے ۔ من حکمراں
عالم پیدا کرکے یہ جسمانی قلعہ تعمری کیا اور اسکا راجہ بنائیا
ਅਗਨਿ ਪਾਣੀ ਜੀਉ ਜੋਤਿ ਤੁਮਾਰੀ ਸੁੰਨੇ ਕਲਾ ਰਹਾਇਦਾ ॥੨॥
agan paanee jee-o jot tumaaree sunnay kalaa rahaa-idaa. ||2||
O’ God! Your divine light pervades as soul in the bodies made from fire and water etc, Your Power rests in Your absolute self. ||2||
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਅੱਗ ਪਾਣੀ ਆਦਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਬਣੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਜੀਵਾਤਮਾ ਤੇਰੀ ਹੀ ਜੋਤਿ ਹੈ। ਤੂੰ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਟਿਕਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈਂ ॥੨॥
اگنِپانھیِجیِءُجوتِتُماریِسُنّنےکلارہائِدا
۔ اگن ۔ آگ۔ جیؤ۔ روح ۔ جوت۔ نور۔ روشنی ۔ سنے کالا۔ رہائید۔ سکتے میں طاقت مرکوز تھی
آگ پانی روح جو الہٰی نور کا ہی جذ ہے اور وحدت میں طاقت سنبھالی ہے
ਸੁੰਨਹੁ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਉਪਾਏ ॥
sunnahu barahmaa bisan mahays upaa-ay.
God created gods like Brahma, Vishnu and Mahesh from His absolute self,
ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂ ਸ਼ਿਵ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਹੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ।
سُنّنہُب٘رہمابِسنُمہیسُاُپاۓ॥
مہیش ۔ شوجی ۔
وحدت سے برہما ۔ وشنو اور شوجی کیے پیدا
ਸੁੰਨੇ ਵਰਤੇ ਜੁਗ ਸਬਾਏ ॥
sunnay vartay jug sabaa-ay.
and all the ages passed in His absolute self.
ਸਾਰੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜੁਗ ਨਿਰੋਲ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਵਿਚ ਹੀ ਬੀਤਦੇ ਗਏ।
سُنّنےۄرتےجُگسباۓ॥
ورتے ۔ گذرے ۔ سبائے ۔ سارے
وہ اسکے ملا پ سے سارے وہم گمان اور بھٹکن مٹتی ہے
ਇਸੁ ਪਦ ਵੀਚਾਰੇ ਸੋ ਜਨੁ ਪੂਰਾ ਤਿਸੁ ਮਿਲੀਐ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਇਦਾ ॥੩॥
is pad veechaaray so jan pooraa tis milee-ai bharam chukaa-idaa. ||3||
One who reflects on this amazing state of God, becomes perfect; one should remain in the company of such a person because he eradicates the doubt of others. ||3||
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਇਸ (ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ) ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੋਚ-ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਟਿਕਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ (ਹੋਰ ਹੋਰ ਆਸਰੇ ਭਾਲਣ ਦੀ) ਉਕਾਈ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ। ਅਜੇਹੇ ਪੂਰਨ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਉਹ ਹੋਰਨਾਂ ਦੀ ਭਟਕਣਾ ਭੀ ਦੂਰ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੩॥
اِسُپدۄیِچارےسوجنُپوُراتِسُمِلیِئےَبھرمُچُکائِدا
۔ پد۔ نقطہ ۔ وچارے ۔ سوچے ۔ سمجھے ۔ سو۔ وہ ۔ جن پورا۔ کامل خدمتگار
اور دیرنہ عرصہ اور زمانہ گذرا اس وحدت میں اس حالت کو جو سمجھے کامل انسان ہے
ਸੁੰਨਹੁ ਸਪਤ ਸਰੋਵਰ ਥਾਪੇ ॥
sunnahu sapat sarovar thaapay.
God also created the seven reservoirs ( five senses, mind and intellect) from His absolute self. ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸੱਤ ਸਰੋਵਰ (ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਗਿਆਨ ਇੰਦ੍ਰੇ ਮਨ ਤੇ ਬੱਧ-ਇਹ) ਭੀ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਹਨ।
سُنّنہُسپتسروۄرتھاپے॥
سپت سرؤور۔ سات سمندر۔ پانچ اعضائےاحساس ۔ من اور بدھ
اس وحدت اور یکسوئی سے سات سمندر پیدا کیے مراد پانچ اعضائے
ਜਿਨਿ ਸਾਜੇ ਵੀਚਾਰੇ ਆਪੇ ॥
jin saajay veechaaray aapay.
God who has created the creatures, keeps them in His thoughts.
ਜਿਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਜੀਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੋਚ-ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
جِنِساجےۄیِچارےآپے॥
۔ جن۔ جسنے (سازے ) سابے ۔ پیدا کئے ۔
احساساعقل اور من ۔
ਤਿਤੁ ਸਤ ਸਰਿ ਮਨੂਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਵੈ ਫਿਰਿ ਬਾਹੁੜਿ ਜੋਨਿ ਨ ਪਾਇਦਾ ॥੪॥
tit sat sar manoo-aa gurmukh naavai fir baahurh jon na paa-idaa. ||4||
One who follows the Guru’s teachings and bathes his mind in the pool of Truth, is not cast into the rounds of reincarnation again. ||4||
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਨ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈ ਕੇ ਉਸ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸਰ (ਪ੍ਰਭੂ) ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮੁੜ ਜੂਨਾਂ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ॥੪॥
تِتُستسرِمنوُیاگُرمُکھِناۄےَپھِرِباہُڑِجونِنپائِدا॥
تت ست سر۔ ان سات سمندوں میں منوآ۔ من ۔ بہوڑ۔ دوبارہ
ان سات سمندروں میں من اگر مرشد کے وسیلے سے غسل کرے تو دوبار تناسخ میں نہیں پڑنا پڑتا۔
ਸੁੰਨਹੁ ਚੰਦੁ ਸੂਰਜੁ ਗੈਣਾਰੇ ॥
sunnahu chand sooraj gainaaray.
The sun, the moon and the sky have emerged from His absolute self.
ਚੰਦ ਸੂਰਜ ਆਕਾਸ਼ ਭੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਹੀ ਆਪੇ ਤੋਂ ਬਣੇ।
سُنّنہُچنّدُسوُرجُگیَنھارے॥
گینارے ۔ آسمان
وحدت خدا سے ہی سورج چاند بنائے
ਤਿਸ ਕੀ ਜੋਤਿ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਰੇ ॥
tis kee jot taribhavan saaray
God’s divine light is pervading in all the three worlds (universe).
ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹੀ ਜੋਤਿ ਸਾਰੇ ਤਿੰਨਾਂ ਭਵਨਾਂ ਵਿਚ ਪਸਰ ਰਹੀ ਹੈ।
تِسکیِجوتِت٘رِبھۄنھسارے॥
۔ جوت۔ نور ۔ روشنی ۔ تربھون۔ تینوں عالموں میں
اور اسی نے تینوں عالموں کو اپنے نور سے روشنائیا ہے
ਸੁੰਨੇ ਅਲਖ ਅਪਾਰ ਨਿਰਾਲਮੁ ਸੁੰਨੇ ਤਾੜੀ ਲਾਇਦਾ ॥੫॥
sunnay alakh apaar niraalam sunnay taarhee laa-idaa. ||5||
The indescribable and limitless God, without any other support, remains absorbed in His absolute self. ||5||
ਉਹ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਤੇ ਬੇਅੰਤ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਆਸਰੇ ਤੋਂ ਬੇ-ਮੁਥਾਜ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਆਪੇ ਵਿਚ ਮਸਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੫॥
سُنّنےالکھاپارنِرالمُسُنّنےتاڑیِلائِدا
۔ وحدت خدا سے ہی اعداد و شمار سے بعید لا محدود انوکھا اس وحدت میں دھیان لگاتا ہے
ਸੁੰਨਹੁ ਧਰਤਿ ਅਕਾਸੁ ਉਪਾਏ ॥
sunnahu Dharat akaas upaa-ay.
God created the earth and the sky out of His absolute self,
ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਧਰਤੀ ਆਕਾਸ਼ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਹੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ।
سُنّنہُدھرتِاکاسُاُپاۓ॥
اس وحدت سے ہی زمین آسمان بنائے
ਬਿਨੁ ਥੰਮਾ ਰਾਖੇ ਸਚੁ ਕਲ ਪਾਏ ॥
bin thammaa raakhay sach kal paa-ay.
and infusing His power has held these in place without any supporting pillars.
ਉਹ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਹੀ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟਿਕਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
بِنُتھنّماراکھےسچُکلپاۓ॥
تھما ۔ آصرا۔ تھملا۔ راکھے ۔ رکھے ۔ ٹکائے ۔
اور تینوں عالموں دنیاوی دولت میں باندھا ۔
ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਜਿ ਮੇਖੁਲੀ ਮਾਇਆ ਆਪਿ ਉਪਾਇ ਖਪਾਇਦਾ ॥੬॥
taribhavan saaj maykhulee maa-i-aa aap upaa-ay khapaa-idaa. ||6||
Having created the three worlds, God keeps these tied to the rope of materialism; He creates everything and then on His own, destroys it. ||6||
ਤਿੰਨੇ ਭਵਨ ਪੈਦਾ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਦੀ ਤੜਾਗੀ ਵਿਚ ਬੰਨ੍ਹੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਹੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਆਪ ਹੀ ਨਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ॥੬॥
ت٘رِبھۄنھساجِمیکھُلیِمائِیاآپِاُپاءِکھپائِدا
میکھلی ۔ باندھنے والیرسی ۔ تڑاگی ۔ کھپائید۔ مٹاتا ہے
خود ہی پیدا کرکے خود ہی مٹاتا ہے
ਸੁੰਨਹੁ ਖਾਣੀ ਸੁੰਨਹੁ ਬਾਣੀ ॥
sunnahu khaanee sunnahu banee.
Out of His absolute self, God created the four sources of creation and the forms of speech.
ਪ੍ਰਭੂ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਹੀ ਜੀਵ-ਉਤਪੱਤੀ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਖਾਣੀਆਂ ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਣੀਆਂ ਰਚਦਾ ਹੈ।
سُنّنہُکھانھیِسُنّنہُبانھیِ॥
کھانی ۔ کان ۔ بانی ۔ زبان ۔ کلام
اس وحدت سے ہی جانداروں کی پدائش کی کانیں اور زبانیں بنی ہیں۔
ਸੁੰਨਹੁ ਉਪਜੀ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਣੀ ॥
sunnahu upjee sunn samaanee.
Everything emerges from the absolute God and is absorbed back in His absolute self.
ਉਸ ਦੇ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂ ਹੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਪੇ ਵਿਚ ਹੀ ਸਮਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
سُنّنہُاُپجیِسُنّنِسمانھیِ॥
اس وحدت سے عالم پیدا ہوکر اسی میں سمٹ جاتا ہے
ਉਤਭੁਜੁ ਚਲਤੁ ਕੀਆ ਸਿਰਿ ਕਰਤੈ ਬਿਸਮਾਦੁ ਸਬਦਿ ਦੇਖਾਇਦਾ ॥੭॥
ut-bhuj chalat kee-aa sir kartai bismaad sabad daykhaa-idaa. ||7||
First of all, the creator God created the play of vegetation growth by itself and then He revealed this wondrous play through the word of His command.||7||
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਤਾਰ ਨੇ ਜਗਤ-ਰਚਨਾ ਦਾ ਕੁਝ ਅਜੇਹਾ ਕੌਤਕ ਹੀ ਰਚਿਆ ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਵਿਚ ਬਨਸਪਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਉੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵਿਖਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੭॥
اُتبھُجُچلتُکیِیاسِرِکرتےَبِسمادُسبدِدیکھائِدا॥੭॥
۔ اتبھج۔ اپنے آپ ۔ بغیر پیدا کیے ۔ چلت ۔ چالو۔ جاری ہوا۔ خودرو۔ بسماد۔ چران کن ۔ سبد ۔آواز ۔ کلام ۔ فرمان ۔
یہ حیران کرنیوالا کھیل بنائیا اور دکھاتا ہے کہ اس زمین سے خود ہی سبزہ زار پیدا ہوتا ہے
ਸੁੰਨਹੁ ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਦੁਇ ਕੀਏ ॥
sunnahu raat dinas du-ay kee-ay.
God made both night and day from His absolute self.
ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਨਿਰੋਲ ਆਪਣੇ ਆਪੇ ਤੋਂਦੋਵੇਂ ਦਿਨ ਤੇ ਰਾਤ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ।
سُنّنہُراتِدِنسُدُءِکیِۓ॥
اس پانی وحدت سے دن اور رات بنائے ۔
ਓਪਤਿ ਖਪਤਿ ਸੁਖਾ ਦੁਖ ਦੀਏ ॥
opat khapat sukhaa dukh dee-ay.
God Himself subjected (the creatures) to birth and death, and gave them pleasures and sorrows.
ਆਪ ਹੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਤੇ ਮਰਨ, ਸੁਖ ਤੇ ਦੁਖ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
اوپتِکھپتِسُکھادُکھدیِۓ॥
اوپت۔ پیدائش ۔ گھپت ۔ خاتمہ
خود ہی موت اور پیدائش بنائی آرام و آسائش و عذاب پہنچاتا ہے
ਸੁਖ ਦੁਖ ਹੀ ਤੇ ਅਮਰੁ ਅਤੀਤਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਿਜ ਘਰੁ ਪਾਇਦਾ ॥੮॥
sukh dukh hee tay amar ateetaa gurmukh nij ghar paa-idaa. ||8||
One who follows the Guru’s teachings, remains unaffected by pleasures and sorrows; he achieves immortal status and remains united with God. ||8||
ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈ ਕੇ ਸੁਖਾਂ ਦੁਖਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਅਟੱਲ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਾਲਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ ਘਰ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜੇਹੜਾ ਸਦਾ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਉਹ ਸਦਾ ਲਈ ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੁੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ॥੮॥
سُکھدُکھہیِتےامرُاتیِتاگُرمُکھِنِجگھرُپائِدا
۔ امر۔ جاویداں۔ صدیوی ۔ دنیاوی تاثرات سےبیباک پاک
جو گرو کی تعلیمات پر عمل کرتا ہے ، خوشیوں اور غموں سے متاثر نہیں رہتا ہے۔ وہ ہمیشہ کی حیثیت حاصل کرتا ہے اور خدا کے ساتھ متحد رہتا ہے