ਕਬੀਰ ਚੁਗੈ ਚਿਤਾਰੈ ਭੀ ਚੁਗੈ ਚੁਗਿ ਚੁਗਿ ਚਿਤਾਰੇ ॥ ਜੈਸੇ ਬਚਰਹਿ ਕੂੰਜ ਮਨ ਮਾਇਆ ਮਮਤਾ ਰੇ ॥੧੨੩॥
kabeer chugai chitaarai bhee chugai chug chug chitaaray. jaisay bachrahi kooNj man maa-i-aa mamtaa ray. ||123||
Kabeer, the flamingo pecks and feeds, and remembers her chicks. She pecks and pecks and feeds, and remembers them always. Her chicks are very dear to her, just like the love of wealth and Maya is dear to the mortal’s mind. ||123||
O’ Kabir, just as even while pecking at its feed a flamingo is thinking about its off-springs (which it has left behind, similarly even when one is worshipping God, one’s mind keeps absorbed in) the attachment of worldly wealth and relatives. (That is why one is not able to realize the presence of God within and enjoy the bliss of His love). ||123||
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਕੂੰਜ ਚੋਗਾ ਚੁਗਦੀ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਭੀ ਚੇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਮੁੜ ਚੁਗਦੀ ਹੈ, ਚੋਗਾ ਭੀ ਚੁਗਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਚੇਤਾ ਭੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਜਿਵੇਂ ਕੂੰਜ ਦੀ ਸੁਰਤ ਹਰ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ, (“ਹਰਿ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਕੈ”) ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਨ ਮਾਇਆ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਦੀ ਤਾਂਘ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੧੨੩॥
کبیِرچُگےَچِتارےَبھیِچُگےَچُگِچُگِچِتارے॥جیَسےبچرہِکوُنّجمنمائِیاممتارے॥੧੨੩॥
چگے ۔ چنتی ہے ۔ چتارے ۔ دلمیں خیال کرتی ہے ۔ بچریہہ کونج ۔ کونج اپنے بچوں کا ۔ من مائیا ممتارے ۔ اس طرح سے دلمیں دنیاوی دولت کا خیال۔
کبیر ، فلیمنگو چھلکیاں کھاتا ہے اور پلاتا ہے ، اور اپنی لڑکیوں کو یاد کرتا ہے۔ وہ سینکتی ہے اور چھلکتی ہے اور کھلاتی ہے اور انہیں ہمیشہ یاد رکھتی ہے۔ اس کی لڑکیاں اسے بہت پسند کرتی ہیں ، بالکل اسی طرح جیسے دولت کی محبت اور مایا انسان کے ذہن میں پیاری ہے۔
ਕਬੀਰ ਅੰਬਰ ਘਨਹਰੁ ਛਾਇਆ ਬਰਖਿ ਭਰੇ ਸਰ ਤਾਲ ॥
kabeer ambar ghanhar chhaa-i-aa barakhbharay sar taal.
Kabeer, the sky is overcast and cloudy; the ponds and lakes are overflowing with water.
O’ Kabir, when the sky is overcast with clouds, all the pools and ponds get filled with rain water, but even then Chaatrik (the pied cuckoo) remains thirsty, (because it keeps craving for the special swaanti drop of water.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਵਰਖਾ ਰੁੱਤੇ) ਬੱਦਲ ਆਕਾਸ਼ ਵਿਚ (ਚਾਰ ਚੁਫੇਰੇ) ਵਿਛ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਰਖਾ ਕਰ ਕੇ (ਨਿੱਕੇ ਵੱਡੇ ਸਾਰੇ) ਸਰੋਵਰ ਤਾਲਾਬ ਭਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ,
کبیِرانّبرگھنہرُچھائِیابرکھِبھرےسرتال॥
انبر۔ آسمان ۔ گھنہر۔ بادل۔ چھائیا۔ آسمان ڈھکا ہوا ہے ۔ برکھ ۔ ہرس کر ۔ سر ۔ تال۔ تلاب۔ اور ندیاں ۔
اے کبیر آسمان میں بادل چھا جاتے ہیں بارش سے ندیاں اور تالاب بھر جاتے ہیں
ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਜਿਉ ਤਰਸਤ ਰਹੈ ਤਿਨ ਕੋ ਕਉਨੁ ਹਵਾਲੁ ॥੧੨੪॥
chaatrik ji-o tarsat rahai tin ko ka-un havaal. ||124||
Like the rainbird, some remain thirsty – what is their condition? ||124||
Similarly even though God is pervading in the entire world, yet the ordinary human beings keep hankering after worldly wealth, so naturally) their condition remains pitiable. ||124||
(ਪਰ ਪਪੀਹਾ ਫਿਰ ਭੀ ਵਰਖਾ ਦੀ ਬੂੰਦ ਨੂੰ ਤਰਸਦਾ ਤੇ ਕੂਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਹੈ, ਪਰ ਮਾਇਆ ਦੀ ਮਮਤਾ ਵਿਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਜੀਵ ਉਸ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ) (“ਹਰਿ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਕੈ”) ਉਹ ਪਪੀਹੇ ਵਾਂਗ ਤਰਲੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਦਾ ਮੰਦਾ ਹਾਲ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੧੨੪॥
چات٘رِکجِءُترسترہےَتِنکوکئُنُہۄالُ॥੧੨੪॥
چاترکپپہا۔ سارنگ۔ ترست۔ ترستا ہے ۔ تن کؤ۔ ان کا ۔ کؤن ۔ حوال۔ کیا حال ۔
مگر پپیہا بوند کے لئے ترستا اور پکار کرتا ہے یہی حال دنیاوی دولت کی مالیت کے دلدادہ انسان کا کہ ہر طرف خوشحالی کے باوجود ملکیتی پیاس کی وجہ سے ہر وقت عذاب میں رہتا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਚਕਈ ਜਉ ਨਿਸਿ ਬੀਛੁਰੈ ਆਇ ਮਿਲੈ ਪਰਭਾਤਿ ॥
kabeer chak-ee ja-o nis beechhurai aa-ay milai parbhaat.
Kabeer, the chakvi duck is separated from her love through the night, but in the morning, she meets him again.
O’ Kabir, when a Chakwi (shel duck) is separated (from its male partner) in the night, it comes and meets it at dawn (again.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਚਕਵੀ ਜਦੋਂ ਰਾਤ ਨੂੰ (ਆਪਣੇ ਚੁਕਵੇ ਤੋਂ) ਵਿਛੁੜਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਵੇਰ-ਸਾਰ ਮੁੜ ਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ (ਰਾਤ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮੇਲ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਂਞ ਇਹ ਹਨੇਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਚਾਰ ਪਹਿਰ ਹੀ ਵਿਛੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।
کبیِرچکئیِجءُنِسِبیِچھُرےَآءِمِلےَپربھاتِ॥
چکئی ۔ چکوی ۔ نس۔ رات۔ پچھرے ۔ جدا ہوجائے ۔ پربھات۔ صبح سویرے ۔
چکوی رات کو چکوکے سے جدا ہوجاتی ہے اور صبح سوہرے دوبار میں جاتے ہیں مگر دنیاوی ملکیت کی تلاش اور محبت ایسی ہے
ਜੋ ਨਰ ਬਿਛੁਰੇ ਰਾਮ ਸਿਉ ਨਾ ਦਿਨ ਮਿਲੇ ਨ ਰਾਤਿ ॥੧੨੫॥
jo nar bichhuray raam si-o naa din milay na raat. ||125||
Those who are separated from the Lord do not meet Him in the day, or in the night. ||125||
However they who remain attached with worldly riches and) get separated from God, they meet (Him) neither in the day nor in the night. ||125||
ਪਰ ਮਾਇਆ ਦੀ ਮਮਤਾ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਛੇਤੀ ਮੁੱਕ ਸਕੇ, ਇਹ ਤਾਂ ਜਨਮਾਂ ਜਨਮਾਂਤਰਾਂ ਤਕ ਖ਼ਲਾਸੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ; ਇਸ ਹਨੇਰੇ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ ਵਿਛੁੜਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਨਾਹ ਦਿਨੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਨਾਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ॥੧੨੫॥
جونربِچھُرےرامسِءُنادِنمِلےنراتِ॥੧੨੫॥
رم ۔ خدا
جو خدا سے جدا ہوئے انسان نہ دن کو ملنے دیتا ہے نہ رات کو ۔
ਕਬੀਰ ਰੈਨਾਇਰ ਬਿਛੋਰਿਆ ਰਹੁ ਰੇ ਸੰਖ ਮਝੂਰਿ ॥
kabeer rainaa-ir bichhori-aa rahu ray sankh majhoor.
Kabeer: O conch shell, remain in the ocean.
O’ conch, who has got separated from (the sea, which is like) the mine of pearls, Kabir says to you to remain in the ocean.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਵਿਛੁੜੇ ਹੋਏ ਹੇ ਸੰਖ! ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਵਿਚ ਹੀ ਟਿਕਿਆ ਰਹੁ,
کبیِرریَنائِربِچھورِیارہُرےسنّکھمجھوُرِ॥
رینائر۔ ہیروں کی کان سمندر۔ مجھور۔ میں۔ دیول۔ مندر۔ ٹھاکردوآرا۔
اے کبیر کہہ سمندر سے پچھڑے ہوئے سنکھ کو کہ سمند رمیں ہی رہے
ਦੇਵਲ ਦੇਵਲ ਧਾਹੜੀ ਦੇਸਹਿ ਉਗਵਤ ਸੂਰ ॥੧੨੬॥
dayval dayval Dhaahrhee dayseh ugvat soor. ||126||
If you are separated from it, you shall scream at sunrise from temple to temple. ||126||
(Otherwise every day), with the sunrise you would be emitting gloomy sounds from one temple to the other. (Similarly those human being who get separated from God keep suffering in pain from one existence to the other). ||126||
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸਾਰ ਹਰੇਕ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਡਰਾਉਣੀ ਢਾਹ ਮਾਰੇਂਗਾ ॥੧੨੬॥
دیۄلدیۄلدھاہڑیِدیسہِاُگۄتسوُر॥੧੨੬॥
دھاہڑی ۔ ڈراؤنی آواز۔ دیسیہہ۔ دیگا۔ اگوت سور ۔ سورج چڑھتے ہیں۔
درنہ ہر مندر میں ڈراؤنی آوازیں نکالیگا۔ مراد اے انسان اس لئے خدا سے واسطہ بناورنہ سنکھ کی طرح وہاڑنا پڑیگا۔
ਕਬੀਰ ਸੂਤਾ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਜਾਗੁ ਰੋਇ ਭੈ ਦੁਖ ॥
kabeer sootaa ki-aa karahi jaag ro-ay bhai dukh.
Kabeer, what are you doing sleeping? Wake up and cry in fear and pain.
O’ Kabir, what are you doing keeping asleep (in the false worldly dreams). Wake up, cry, (remember God), and worry about the impending pains and sufferings awaiting you.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ) ਸੁੱਤਾ ਹੋਇਆ (ਮਸਤ ਹੋਇਆ) ਕੀਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈਂ (ਕਿਉਂ ਅਜਾਈਂ ਉਮਰ ਗਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ?) ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋ ਅਤੇ (ਇਸ ਯਾਦ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਸੰਸਾਰਕ) ਸਹਿਮਾਂ ਤੇ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਹਾਸਲ ਕਰ (ਜੋ ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਤੋਂ ਵਿਛੁੜਿਆਂ ਆ ਘੇਰਦੇ ਹਨ। ਤੂੰ ਸਮਝਦਾ ਹੈਂ ਕਿ ਮੋਹ ਦੀ ਨੀਂਦ ਮਿੱਠੀ ਨੀਂਦ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਮੋਹ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਦੁੱਖਾਂ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਸਹਿਮਾਂ ਹੇਠ ਦੱਬੇ ਰਹਿਣਾ ਕਬਰ ਵਿਚ ਪੈਣ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਦੁੱਖਾਂ ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਸਹਿਮਾਂ ਭਰਿਆ ਜੀਵਨ ਸੁਖੀ ਜੀਵਨ ਨਹੀਂ ਹੈ)।
کبیِرسوُتاکِیاکرہِجاگُروءِبھےَدُکھ॥
سوتا۔ غفلت میں۔ جاگ۔ بیدار ہو۔ بھے ۔ خوف۔
اے کبیر۔ کیوں غفلت میں سو رہا ہے بیدار ہو خدا کو یاد کر خوف و عذاب سے نجات حاصل کر ۔
ਜਾ ਕਾ ਬਾਸਾ ਗੋਰ ਮਹਿ ਸੋ ਕਿਉ ਸੋਵੈ ਸੁਖ ॥੧੨੭॥
jaa kaa baasaa gor meh so ki-o sovai sukh. ||127||
Those who live in the grave – how can they sleep in peace? ||127||
(I wonder), how could any person sleep so peacefully whose permanent abode is going to be in a grave (which is full of perpetual pains and sufferings)? ||127||
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਵਾਸ ਸਦਾ (ਅਜੇਹੀ) ਕਬਰ ਵਿਚ ਰਹੇ, ਉਹ ਕਦੇ ਸੁਖੀ ਜੀਵਨ ਜਿਊਂਦਾ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ॥੧੨੭॥
جاکاباساگورمہِسوکِءُسوۄےَسُکھ॥੧੨੭॥
دکھ ۔ عذاب۔
جسے آخر قبر میں بسنا ہے وہ کیوں غفلت کرے ۔
ਕਬੀਰ ਸੂਤਾ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਉਠਿ ਕਿ ਨ ਜਪਹਿ ਮੁਰਾਰਿ ॥
kabeer sootaa ki-aa karahi uth ke na jaapeh muraar.
Kabeer, what are you doing sleeping? Why not rise up and meditate on the Lord?
O’ Kabir, what are you doing sleeping (and remaining absorbed in worldly attachments)? Why don’t you wake up and meditate on God?
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹੋ ਕੇ ਕਿਉਂ ਉਮਰ ਅਜਾਈਂ ਗਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ? ਇਸ ਮੋਹ ਨੀਂਦ ਵਿਚੋਂ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋ ਕੇ ਕਿਉਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ?
کبیِرسوُتاکِیاکرہِاُٹھِکِنجپہِمُرارِ॥
اُٹھ ۔ بیدار ہو۔ نہ چپے مرار۔ خدا کو یاد کر۔
اے کبیر کیوں غفلت کی نیند سو رہا ہے بیدار رہ کیوں نہیں کرتا یاد خدا آخر
ਇਕ ਦਿਨ ਸੋਵਨੁ ਹੋਇਗੋ ਲਾਂਬੇ ਗੋਡ ਪਸਾਰਿ ॥੧੨੮॥
ik din sovan ho-igo laaNbay god pasaar. ||128||
One day you shall sleep with your legs outstretched. ||128||
One day stretching your legs you would have such a sleep (that you won’t wake up again). ||128||
ਇਕ ਦਿਨ ਅਜੇਹਾ ਬੇ-ਬਸ ਹੋ ਕੇ ਸੌਣਾ ਪਏਗਾ ਕਿ ਮੁੜ ਉੱਠਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕੇਗਾ (ਇਕ ਦਿਨ ਸਦਾ ਦੀ ਨੀਂਦਰੇ ਸੌਣਾ ਪਏਗਾ) ॥੧੨੮॥
اِکدِنسوۄنُہوئِگولاںبےگوڈپسارِ॥੧੨੮॥
سودن۔ سونا۔ لانبے گوڈپسار ۔ بے فکر ہوکر سوئے گا ۔
ایک دن ایسا بے بس ہوکر سوئے گا کہ کبھی بیدار نہ ہوگا۔
ਕਬੀਰ ਸੂਤਾ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਬੈਠਾ ਰਹੁ ਅਰੁ ਜਾਗੁ ॥
kabeer sootaa ki-aa karahi baithaa rahu ar jaag.
Kabeer, what are you doing sleeping? Wake up, and sit up.
O’ Kabir, what are you doing remaining asleep (in worldly attachments)? Keep sitting and remain awake (meditating on that God),
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹੋ ਕੇ ਕਿਉਂ ਉਮਰ ਅਜਾਈਂ ਗਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ? ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋ, ਮਮਤਾ ਦੀ ਨੀਂਦ ਦੇ ਹੁਲਾਰੇ ਵਲੋਂ ਸੁਚੇਤ ਰਹੁ।
کبیِرسوُتاکِیاکرہِبیَٹھارہُارُجاگُ॥
اے کبیر کیوں غفلت کر رہا ہے اُٹھ بیدار ہو جس سے تو جدا ہوا ہے اُسی کا ساتھ ہے ۔
ਜਾ ਕੇ ਸੰਗ ਤੇ ਬੀਛੁਰਾ ਤਾ ਹੀ ਕੇ ਸੰਗਿ ਲਾਗੁ ॥੧੨੯॥
jaa kay sang tay beechhuraa taa hee kay sang laag. ||129||
Attach yourself to the One, from whom you have been separated. ||129||
from whose company you have been separated, get attached to that (God). ||129||
ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਤੋਂ ਵਿਛੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈਂ (ਅਤੇ ਇਹ ਸਹਿਮ ਤੇ ਕਲੇਸ਼ ਸਹਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈਂ) ਉਸੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੁੜਿਆ ਰਹੁ ॥੧੨੯॥
جاکےسنّگتےبیِچھُراتاہیِکےسنّگِلاگُ॥੧੨੯॥
اپنے آپ کو اسی سے جوڑو ، جس سے تم جدا ہو گئے ہو۔
ਕਬੀਰ ਸੰਤ ਕੀ ਗੈਲ ਨ ਛੋਡੀਐ ਮਾਰਗਿ ਲਾਗਾ ਜਾਉ ॥
kabeer sant kee gail na chhodee-ai maarag laagaa jaa-o.
Kabeer, do not leave the Society of the Saints; walk upon this Path.
O’ Kabir, we shouldn’t abandon the company of saints, we should (keep doing what the saint does, and thus) keep walking on the path that saint is treading upon.
(ਪਰ) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜੇ “ਜਾ ਕੇ ਸੰਗ ਤੇ ਬੀਛੁਰਾ, ਤਾਹੀ ਕੇ ਸੰਗ ਲਾਗੁ” ਵਾਲਾ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ) ਉਹ ਰਸਤਾ ਨਾਹ ਛੱਡੀਏ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਸੰਤ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਤੁਰੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
کبیِرسنّتکیِگیَلنچھوڈیِئےَمارگِلاگاجاءُ॥
گیل۔ محبت ۔ قربت ۔ مارگ۔ راستہ۔
اے کبیر محبوب الہٰی عاشق خدا سنت کی صحبت و قربت ترک نہ کرؤ
ਪੇਖਤ ਹੀ ਪੁੰਨੀਤ ਹੋਇ ਭੇਟਤ ਜਪੀਐ ਨਾਉ ॥੧੩੦॥
paykhat hee punneet ho-ay bhaytat japee-ai naa-o. ||130||
See them, and be sanctified; meet them, and chant the Name. ||130||
Because just by seeing them (and listening to their sermon) we get sanctified, and on meeting them (and by living in their company, we are inspired to) meditate on God’s Name. ||130||
ਸੰਤਾਂ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਿਆਂ ਮਨ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਬੈਠਿਆਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰੀਦਾ ਹੈ (ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ॥੧੩੦॥
پیکھتہیِپُنّنیِتہوءِبھیٹتجپیِئےَناءُ॥੧੩੦॥
پیکھت۔ دیکھتے ہی ۔ پنیت۔ پاک۔ بھینٹت ۔ ملاپ ۔ ساتھ ۔
اُسکی پیروی کرؤ اُسکے بتائے راستےپر چلو اُسکے دیدا ر سے پاک ہو جاؤگے اور ملاپ سے الہٰی یادوریاض کا شوق۔
ਕਬੀਰ ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਜੀਐ ਦੂਰਹਿ ਜਾਈਐ ਭਾਗਿ ॥
kabeer saakat sang na keejee-ai dooreh jaa-ee-ai bhaag.
Kabeer, do not associate with the faithless cynics; run far away from them.
O’ Kabir, we shouldn’t keep company with the worshipper of power (and worldly riches, and) run far away (from such a person.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜੇ “ਜਾ ਕੇ ਸੰਗ ਤੇ ਬੀਛੁਰਾ, ਤਾਹੀ ਕੇ ਸੰਗ ਲਾਗੁ” ਵਾਲਾ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ) ਰੱਬ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਬੰਦੇ ਦੀ ਸੁਹਬਤਿ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੀ ਹਟ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
کبیِرساکتسنّگُنکیِجیِئےَدوُرہِجائیِئےَبھاگِ॥
اےکبیر ۔ دوت دنیاوی سے محبت کرنیوالے کا ساتھ نہ کرؤ اس سے دور رہو
ਬਾਸਨੁ ਕਾਰੋ ਪਰਸੀਐ ਤਉ ਕਛੁ ਲਾਗੈ ਦਾਗੁ ॥੧੩੧॥
baasan kaaro parsee-ai ta-o kachh laagai daag. ||131||
If you touch a vessel stained with soot, some of the soot will stick to you. ||131||
Because), just as upon coming in touch with a black pot one gets at least some stain, (similarly by remaining in the company of a bad person one acquires at least some of that person’s faults). ||131||
(ਵੇਖ) ਜੇ ਕਿਸੇ ਕਾਲੇ ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਛੋਹੀਏ, ਤਾਂ ਥੋੜਾ-ਬਹੁਤ ਦਾਗ਼ ਲੱਗ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥੧੩੧॥
باسنُکاروپرسیِئےَتءُکچھُلاگےَداگُ॥੧੩੧॥
باسن کا روپریئے ۔ اگر کالے برتن کو چھؤ گے ۔
وہ کالے برتن کی مانند ہے جسکے چھونے سے داغدار ہو جاتا ہے ۔
ਕਬੀਰਾ ਰਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਜਰਾ ਪਹੂੰਚਿਓ ਆਇ ॥
kabeeraa raam na chayti-o jaraa pahooNchi-o aa-ay.
Kabeer, you have not contemplated the Lord, and now old age has overtaken you.
O’ Kabir, you haven’t (so far) remembered God, and old age has come upon you.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜੇ “ਜਾ ਕੇ ਸੰਗ ਤੇ ਬੀਛੁਰਾ, ਤਾਹੀ ਕੇ ਸੰਗ ਲਾਗੁ” ਦਾ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੇਲੇ-ਸਿਰ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਬੁਢੇਪੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਉੱਦਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ; ਪਰ ਜੇ ਜੁਆਨੀ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਭਜਨ ਨਾਹ ਕੀਤਾ (ਉਤੋਂ) ਬੁਢੇਪਾ ਆ ਅੱਪੜਿਆ (ਇਸ ਉਮਰ ਤਕ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਫਸੇ ਰਿਹਾਂ ਬੇਅੰਤ ਮੰਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਅੰਦਰ ਜਮ੍ਹਾ ਹੁੰਦੇ ਗਏ, ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੁਣ ਸਿਮਰਨ ਵਲ ਪਰਤਣ ਦੇਣਗੇ?)।
کبیِرارامُنچیتِئوجراپہوُنّچِئوآءِ॥
جرا۔ بڑھاپا۔ لاگی مندر دوآرتے ۔ آگ گھر کے دروازے پر آپہنچی ۔
اے کبیر نہیں یاد کیا خدا بڑھاپا آگیا جب در پر مندر کے پہنچ جائے آگ۔
ਲਾਗੀ ਮੰਦਿਰ ਦੁਆਰ ਤੇ ਅਬ ਕਿਆ ਕਾਢਿਆ ਜਾਇ ॥੧੩੨॥
laagee mandir du-aar tay ab ki-aa kaadhi-aa jaa-ay. ||132||
Now that the door of your mansion is on fire, what can you take out? ||132||
(But, just as when) the fire has reached the door of one’s house, it is impossible to take out (and save too many household things, similarly in this old age, it is almost impossible to sanctify your life. ||132||
ਜੇ ਕਿਸੇ ਘਰ ਨੂੰ ਬੂਹੇ ਵਲੋਂ ਹੀ ਅੱਗ ਲੱਗ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ (ਘਰ ਵਿਚੋਂ) ਬਹੁਤਾ ਕੁਝ (ਸੜਨੋਂ) ਬਚਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ (ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇ ਜੁਆਨੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਗਲ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਬੁਢੇਪੇ ਵਿਚ ਉਮਰ ਦੇ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਬਹੁਤ ਸੰਵਾਰਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ॥੧੩੨॥
لاگیِمنّدرِدُیارتےابکِیاکاڈھِیاجاءِ॥੧੩੨॥
اب کیا کاڈھیا جائے ۔ تو گھر سے کونسا سامان نکالا جا سکتا ہے ۔
مراد عمر کٹی عشق بتاں میں یاد خدا پھر کیسے ہو تو سامان گھر کا کیسے بچائیا جائیگا مراد کیسے روحانی واخلاقی سرمایہ بچائیا جائیگا۔
ਕਬੀਰ ਕਾਰਨੁ ਸੋ ਭਇਓ ਜੋ ਕੀਨੋ ਕਰਤਾਰਿ ॥
kabeer kaaran so bha-i-o jo keeno kartaar.
Kabeer, the Creator does whatever He pleases.
O’ Kabir, that cause became (the reason for your not doing any worship), which the Creator did.
(ਪਰ) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜੇ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਖੁੰਝਿਆਂ ਹੀ ਜੁਆਨੀ ਲੰਘ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁਢੇਪਾ ਆ ਜਾਣ ਤੇ ਹੁਣ ਸੂਝ ਪਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਭੀ ਨਿਰਾਸ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਸਿਮਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦੇਵੇ ਤਦੋਂ ਹੀ ਜੀਵ ਸਿਮਰਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੁਆਨੀ ਹੋਵੇ ਚਾਹੇ ਬੁਢੇਪਾ, ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਦਾ) ਸਬਬ ਉਹੀ ਬਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਰਤਾਰ ਆਪ ਬਣਾਏ;
کبیِرکارنُسوبھئِئوجوکیِنوکرتارِ॥
کارن ۔ سبت۔ سوبھیؤ۔ وہی ہوتا ہے ۔ جو کینو کرتار۔ جو کارساز کرتار کرتا ہے ۔
سبب یا وجوہات وہی بنتی ہیں جو خدا خود بناتا ہے ۔
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਦੂਸਰੁ ਕੋ ਨਹੀ ਏਕੈ ਸਿਰਜਨਹਾਰੁ ॥੧੩੩॥
tis bin doosar ko nahee aykai sirjanhaar. ||133||
There is none other than Him; He alone is the Creator of all. ||133||
Because except for Him there is no other, He alone is the Creator (and the cause of all causes. Therefore even now, you should try to meditate on His Name). ||133||
(ਇਹ ਦਾਤ ਕਿਸੇ ਭੀ ਜੀਵ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਸਬਬ ਬਣਾਣ ਵਾਲਾ) ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਫ਼ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਰਚਨਹਾਰ ਆਪ ਹੀ ਇਹ ਸਬਬ ਬਣਾਣ-ਜੋਗਾ ਹੈ ॥੧੩੩॥
تِسُبِنُدوُسرُکونہیِایکےَسِرجنہارُ॥੧੩੩॥
تس بن۔ اُسکے بغیر ۔ سرجنہار۔ پیدا کرنیوالا۔
خدا کے علاوہ دوسری کوئی ایسی ہستی نہیں ایسا کرنیوالا صرف واحد ہستی کار ساز کرتار ہے ۔
ਕਬੀਰ ਫਲ ਲਾਗੇ ਫਲਨਿ ਪਾਕਨਿ ਲਾਗੇ ਆਂਬ ॥
kabeer fal laagay falan paakan laagay aaNb.
Kabeer, the fruit trees are bearing fruit, and the mangoes are becoming ripe.
O’ Kabir, (the human beings on the spiritual path are like those) mango fruits which have started ripening.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ (ਪਹਿਲਾਂ) ਫਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਤੇ (ਸਹਜੇ ਸਹਜੇ ਫਿਰ ਉਹ) ਪੱਕਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ;
کبیِرپھللاگےپھلنِپاکنِلاگےآب॥
پہوچہ ۔ پہنچتے ہیں۔
اے پھل آنے لگا اور آم پکنے شروع ہوئے
ਜਾਇ ਪਹੂਚਹਿ ਖਸਮ ਕਉ ਜਉ ਬੀਚਿ ਨ ਖਾਹੀ ਕਾਂਬ ॥੧੩੪॥
jaa-ay pahoocheh khasam ka-o ja-o beech na khaahee kaaNb. ||134||
They will reach the owner, only if the crows do not eat them first. ||134||
These will only reach the Master if during the intervening period (between this stage and ripening), are not (spoiled by disease or) shaken off the tree by wind). ||134||
ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੇ ਇਹ ਅੰਬ (ਹਨੇਰੀ ਆਦਿਕ ਨਾਲ ਟਹਿਣੀ ਨਾਲੋਂ) ਹਿੱਲ ਨਾਹ ਜਾਣ ਤਾਂ ਹੀ ਮਾਲਕ ਤਕ ਅੱਪੜਦੇ ਹਨ ॥੧੩੪॥
جاءِپہوُچہِکھسمکءُجءُبیِچِنکھاہیِکاںب॥੧੩੪॥
خصم۔ مالک ۔ کدا۔ بیچ ۔ درمیان۔ کانب کمی ۔
اگر درمیانی عرصے مین کوئی کمی واقع نہ ہو تو مالک تک پہنچتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਠਾਕੁਰੁ ਪੂਜਹਿ ਮੋਲਿ ਲੇ ਮਨਹਠਿ ਤੀਰਥ ਜਾਹਿ ॥
kabeer thaakur poojeh mol lay manhathtirath jaahi.
Kabeer, some buy idols and worship them; in their stubborn-mindedness, they make pilgrimages to sacred shrines.
O’ Kabir, they who buy stone (statues) to worship the same, go to pilgrimage stations to satisfy the ego of their minds,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੋ ਲੋਕ ਠਾਕੁਰ (ਦੀ ਮੂਰਤੀ) ਮੁੱਲ ਲੈ ਕੇ (ਉਸ ਦੀ) ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਨ ਦੇ ਹਠ ਨਾਲ ਤੀਰਥਾਂ ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,
کبیِرٹھاکُرُپوُجہِمولِلےمنہٹھِتیِرتھجاہِ॥
ٹھاکر ۔ بت۔ پوچیہہ۔ پرستش کرتا ہے ۔ مول کے ۔ خرید کر قیمتاً ۔ من ہٹھ۔ دلی ضد سے ۔ تیرتھ گاہے ۔ زیارت گاہ۔
اے کبیر جو لوگ پتھر کابت قیمتاً خرید کر اسکی پرستش کرتے ہیں اور دلی جد کی وجہ سے زیارت گاہوں کی زیارت کرتے ہیں
ਦੇਖਾ ਦੇਖੀ ਸ੍ਵਾਂਗੁ ਧਰਿ ਭੂਲੇ ਭਟਕਾ ਖਾਹਿ ॥੧੩੫॥
daykhaa daykhee savaaNg Dhar bhoolay bhatkaa khaahi. ||135||
They look at one another, and wear religious robes, but they are deluded and lost. ||135||
or seeing others wear religious garbs, are simply lost (in superstitions) and are wandering in vain. ||135||
(ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਲੋਕ) ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ (ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ) ਵੇਖ ਕੇ ਸਾਂਗ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਇਸ ਵਿਚ ਅਸਲੀਅਤ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਚੰਗਾ ਅਖਵਾਣ ਲਈ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਕੋਈ ਹੁਲਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਹੀ ਰਾਹ ਤੋਂ ਖੁੰਝੇ ਹੋਏ ਇਹ ਲੋਕ ਭਟਕਦੇ ਹਨ ॥੧੩੫॥
دیکھادیکھیِس٘ۄاںگُدھرِبھوُلےبھٹکاکھاہِ॥੧੩੫॥
سوآنگ۔ بناوٹ ۔ بھولے ۔ گمراہ ۔
اور ایک دوسرے کی نقل کرتے ہیں سوآنگ بناتے ہیں سچ حق اور حقیقت بھلاکر بھٹکتے رہتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਪਾਹਨੁ ਪਰਮੇਸੁਰੁ ਕੀਆ ਪੂਜੈ ਸਭੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥
kabeer paahan parmaysur kee-aa poojai sabh sansaar.
Kabeer, someone sets up a stone idol and all the world worships it as the Lord.
O’ Kabir, establishing and deeming a stone (statue) as God, (Hindus) all over the world are worshipping it.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪੰਡਿਤਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਇਹ) ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਪੱਥਰ (ਦੀ ਮੂਰਤੀ) ਨੂੰ ਪਰਮੇਸਰ ਮਿਥ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
کبیِرپاہنُپرمیسُرُکیِیاپوُجےَسبھُسنّسارُ॥
پاہن ۔ پتھر۔ پرمیسور کیا۔ خدا بنائیا۔ پوجے ۔ پرستش۔ سنسار ۔ علام ۔ جہاں۔
اے کبیر پتھر کو خدا بنا کر اور سمجھ کر سارا عالم پرستش کرتا ہے ۔
ਇਸ ਭਰਵਾਸੇ ਜੋ ਰਹੇ ਬੂਡੇ ਕਾਲੀ ਧਾਰ ॥੧੩੬॥
is bharvaasay jo rahay booday kaalee Dhaar. ||136||
Those who hold to this belief will be drowned in the river of darkness. ||136||
(But they don’t know that) one who depends on this belief is (so completely ruined spiritually, as if one is) drowned in (deep) black water current of a stream. ||136||
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਪੂਜ ਕੇ ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ ਸਮਝੋ (ਜਿਥੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਥਹੁ-ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣਾ) ॥੧੩੬॥
اِسبھرۄاسےجورہےبوُڈےکالیِدھار॥੧੩੬॥
بھرواسے ۔ بھرؤسے ۔ یقین آسمان۔ بوڈے ۔ ڈوبتے ہیں۔ کالی دھار۔ زیر آبشار۔ منبھد ھار۔
جو اس مین یقین و ایمان لاتا ہے وہ زیر آبشار یا بھنور میں ڈوبتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਕਾਗਦ ਕੀ ਓਬਰੀ ਮਸੁ ਕੇ ਕਰਮ ਕਪਾਟ ॥
kabeer kaagad kee obree mas kay karam kapaat.
Kabeer, the paper is the prison, and the ink of rituals are the bars on the windows.
O’ Kabir, (the Vedas and other such holy books) are like a paper prison (built by the pundits, and the rituals written in) ink are like the portals (of that prison).
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਇਹਨਾਂ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦੇ) ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ, ਮਾਨੋ ਕੈਦਖ਼ਾਨਾ ਹਨ, (ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰਾਂ ਵਿਚ) ਸਿਆਹੀ ਨਾਲ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਕਰਮ-ਕਾਂਡ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ, ਮਾਨੋ, ਉਸ ਕੈਦਖ਼ਾਨੇ ਦੇ ਬੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹਨ।
کبیِرکاگدکیِاوبریِمسُکےکرمکپاٹ॥
کاگدکی اوبری ۔ کاغذ کی کوٹھری۔ مس۔ سیاہی ۔ کرم ۔ اعمال۔ کپاٹ۔ کواڑ۔ تختے دروازے ۔
پنڈتوں کے شاشتروں ایک قید خانے کی مانند ہیں اور انمیں سیاہی سے لکھی ہوئی شرع یا مریادا یا اصول اُص قید خانے کے بند دروازے اس قید کھانے مین کرھی ہوئی
ਪਾਹਨ ਬੋਰੀ ਪਿਰਥਮੀ ਪੰਡਿਤ ਪਾੜੀ ਬਾਟ ॥੧੩੭॥
paahan boree pirathmee pandit paarhee baat. ||137||
The stone idols have drowned the world, and the Pandits, the religious scholars, have plundered it on the way. ||137||
Some of the earth has been spiritually drowned by the stones (used for worship and) the pundits have waylaid the rest (of the world, because they are looting the innocent people by coercing them on the authority of the Vedas and Shastras to spend their hard earned money in performing different rituals and giving charity to the pundits). ||137||
(ਇਸ ਕੈਦਖ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਰੱਖੀਆਂ) ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੇ ਧਰਤੀ ਨੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ (ਸੰਸਾਰ-ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ) ਡੋਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪੰਡਿਤ ਲੋਕ ਡਾਕੇ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ (ਭਾਵ, ਸਾਦਾ-ਦਿਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰਾਂ ਦੀ ਕਰਮ-ਕਾਂਡ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਤੇ ਮੂਰਤੀ-ਪੂਜਾ ਵਿਚ ਲਾ ਕੇ ਦੱਛਣਾ-ਦਾਨ ਆਦਿ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਲੁੱਟ ਰਹੇ ਹਨ) ॥੧੩੭॥
پاہنبوریِپِرتھمیِپنّڈِتپاڑیِباٹ॥੧੩੭॥
پاہن۔ پتھر ۔ پوری ۔ ڈیوئی ۔ پاڑی وات۔ راہ زنی ۔ زہزنی ۔
پتھر کی موریاں نے انسانوں دنیاوی سمند رمیں ڈبو دیا ہےپنڈت ڈاکے مار رہے رہنزی کرتے ہیں سادہ لوح لوگوں کو شاشتروں کے رسمی دکھاوے کی شرع یا مریادا میں ان مورتیوں کی پرستش میںلگا کر خیرات کے ذریعےلوٹ کرتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਕਾਲਿ ਕਰੰਤਾ ਅਬਹਿ ਕਰੁ ਅਬ ਕਰਤਾ ਸੁਇ ਤਾਲ ॥
kabeer kaal karantaa abeh kar ab kartaa su-ay taal.
Kabeer, that which you have to do tomorrow – do it today instead; and that which you have to do now – do it immediately!
O’ Kabir, (the meditation on God), which you are (thinking to) do tomorrow, do it today, and what you are going to do today, do it right now.
(ਸ਼ਲੋਕ ਨੰ: ੧੩੨ ਦੇ ਖ਼ਿਆਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ:) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਦੇ ਆਲਸ ਨਾਹ ਕਰ) ਭਲਕੇ (ਸਿਮਰਨ ਕਰਾਂਗਾ, ਇਹ ਸਲਾਹ) ਕਰਦਾ ਹੁਣੇ ਹੀ (ਸਿਮਰਨ) ਕਰ (ਭਲਕੇ ਸਿਮਰਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਥਾਂ ਹੁਣੇ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਹ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਭਲਕ ਭਲਕ ਕਰਦਿਆਂ)
کبیِرکالِکرنّتاابہِکرُابکرتاسُءِتال॥
کال ۔ کل ۔ کرنتا ۔ کرنا ہے ۔ بیہہ۔ ابھی ۔ فوراً ۔ سوئے تال۔ فوراً سے پیشتر ۔
۔ اے کبیر جوکل کرنا ہے وہ آج کو جو آج کرنا ہے ابھی کرجو ابھی کرنا ہے فوراً سے پہلے کر د
ਪਾਛੈ ਕਛੂ ਨ ਹੋਇਗਾ ਜਉ ਸਿਰ ਪਰਿ ਆਵੈ ਕਾਲੁ ॥੧੩੮॥
paachhai kachhoo na ho-igaa ja-o sir par aavai kaal. ||138||
Later on, you will not be able to do anything, when death hangs over your head. ||138||
Because nothing could be done later when death hovers over your head.||138||
ਜਦੋਂ ਮੌਤ ਸਿਰ ਤੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਮਾਂ ਵਿਹਾ ਜਾਣ ਤੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ॥੧੩੮॥
پاچھےَکچھوُنہوئِگاجءُسِرپرِآۄےَکالُ॥੧੩੮॥
پاچھے بعد میں کچھو ۔ کچھ بھی ۔ سر پر آوے کال۔ جب موت سر پر آگئی
ورنہ جب موت سر پر آکھڑی تو بعد میں کچھ بھی نہ ہو سکیکا موقعہ گذر جانےکے بعد۔
ਕਬੀਰ ਐਸਾ ਜੰਤੁ ਇਕੁ ਦੇਖਿਆ ਜੈਸੀ ਧੋਈ ਲਾਖ ॥
kabeer aisaa jant ik daykhi-aa jaisee Dho-ee laakh.
Kabeer, I have seen a person, who is as shiny as washed wax.
O’ Kabir, I have seen such a person who looks (pious) like the washed red sealing wax (from outside) seems smart
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮੈਂ ਇਕ ਅਜੇਹਾ ਮਨੁੱਖ ਵੇਖਿਆ (ਜਿਸ ਨੇ ਕਦੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ) ਉਹ (ਬਾਹਰੋਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ) ਧੋਤੀ ਹੋਈ ਚਮਕਦੀ ਲਾਖ ਵਰਗਾ ਸੀ।
کبیِرایَساجنّتُاِکُدیکھِیاجیَسیِدھوئیِلاکھ॥
ایسا جنت پاکھنڈی انسان ۔ دہوئی لاکھ ۔ دھلی ہوئی لاکھ ۔ جو چمکیکلی مگر شکستہ ۔
اے کبیر میں نےایک ایساانسان دیکھنے میں آئیا جو بیرونی طور پر شان شوکت والا پاکیزہ دکھائی دیتا تھا ۔
ਦੀਸੈ ਚੰਚਲੁ ਬਹੁ ਗੁਨਾ ਮਤਿ ਹੀਨਾ ਨਾਪਾਕ ॥੧੩੯॥
deesai chanchal baho gunaa mat heenaa naapaak. ||139||
He seems very clever and very virtuous, but in reality, he is without understanding, and corrupt. ||139||
and very meritorious, (but from inside was) without intellect and of perverse (character). ||139||
ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਤੋਂ ਖੁੰਝਿਆ ਹੋਇਆ ਮਨੁੱਖ ਭਾਵੇਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੁਸਤ-ਚਲਾਕ ਦਿੱਸਦਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਉਹ ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਕਲ ਤੋਂ ਸੱਖਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਤੋਂ ਵਿਛੁੜ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਗੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ॥੧੩੯॥
دیِسےَچنّچلُبہُگُنامتِہیِناناپاک॥੧੩੯॥
چنچل۔ چالاک۔ ہوشیار۔ بہوگنا۔ بہت زیادہ ۔ مت ہینا۔ بے عقل۔ ناپاک ۔ گندے چال چلن والا۔
جس طرح سے دہوئی ہوئی لاکھ چمکیلی ہوتی ہے جو بہت چاک و چوبند دکھائی دیتا تھا مگر حقیقتاًبالکل بے عقل اور بد چلن ۔
ਕਬੀਰ ਮੇਰੀ ਬੁਧਿ ਕਉ ਜਮੁ ਨ ਕਰੈ ਤਿਸਕਾਰ ॥
kabeer mayree buDh ka-o jam na karai tiskaar.
Kabeer, the Messenger of Death shall not compromise my understanding.
O’ Kabir, the demon of death is not going to dishonor or disrespect my intellect (my soul,
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਤੋਂ ਭੁੱਲਾ ਹੋਇਆ ਮਨੁੱਖ ਬੜਾ ਚੁਸਤ-ਚਾਲਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਭੀ ਅਕਲ-ਹੀਣ ਤੇ ਫਿਟਕਾਰ-ਜੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਨੀਵਾਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੇਰੇ ਉਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਹੋਈ ਹੈ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਰਹੇ) ਮੇਰੀ ਅਕਲ ਨੂੰ ਜਮਰਾਜ ਭੀ ਫਿਟਕਾਰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦਾ,
کبیِرمیریِبُدھِکءُجمُنکرےَتِسکار॥
بدھ ۔ عقل ۔ ترسکار۔ بے قدری۔
اے کبیر میری سمجھ کی الہٰی منتظم بھی بے قدری نہیں کرتا
ਜਿਨਿ ਇਹੁ ਜਮੂਆ ਸਿਰਜਿਆ ਸੁ ਜਪਿਆ ਪਰਵਿਦਗਾਰ ॥੧੪੦॥
jin ih jamoo-aa sirji-aa so japi-aa parvidagaar. ||140||
I have meditated on the Lord, the Cherisher, who created this Messenger of Death. ||140||
because I) have worshipped that Sustainer of the universe who has created this (poor) demon (of death) ||140||
ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਉਸ ਪਾਲਣਹਾਰ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਵਿਚਾਰੇ ਜਮ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ॥੧੪੦॥
جِنِاِہُجموُیاسِرجِیاسُجپِیاپرۄِدگار॥੧੪੦॥
سرجیا۔ پیدا کیا۔ جپسیا۔ یادوریاض کی۔ پروردگار ۔ پرورش کرنیوالے ۔
جس نے یہ غریب منتظم پیدا کیا ہے اس پرورش کرنیوالے پرورگار کی یاد وریاض کی ہے ۔
ਕਬੀਰੁ ਕਸਤੂਰੀ ਭਇਆਭਵਰ ਭਏ ਸਭ ਦਾਸ ॥
kabeer kastooree bha-i-aa bhavar bha-ay sabhdaas.
Kabeer, the Lord is like musk; all His slaves are like bumble bees.
O’ Kabir, God has become like the musk and all His devotees have become like the bumble bees.
(ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ) ਪਰਮਾਤਮਾ (ਇਉਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ) ਕਸਤੂਰੀ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਭਗਤ ਉਸ ਦੇ ਭੌਰੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ਭੌਰੇ ਫੁੱਲ ਦੀ ਸੁਗੰਧੀ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਿਤੇ ਗੰਦੀ-ਮੰਦੀ ਬੂ ਵਾਲੇ ਥਾਂ ਵਲ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ, ਤਿਵੇਂ ਭਗਤ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਸੁਗੰਧੀ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਲ ਨਹੀਂ ਪਰਤਦੇ)।
کبیِرُکستوُریِبھئِیابھۄربھۓسبھداس॥
کستوری ۔ مشک نافہ۔ بھور۔ بھؤرے ۔ داس۔ خدمتگار ۔
کبیر ، رب کستوری کی طرح ہے۔ اس کے سارے بندے بھوکے مکھیوں کی طرح ہیں۔