ਜਿਨਿ ਮਨੁ ਰਾਖਿਆ ਅਗਨੀ ਪਾਇ ॥
jin man raakhi-aa agnee paa-ay.
He who established His power in our body and kept the soul in it; ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਨਿੱਘ ਪਾ ਕੇ ਜਿੰਦ (ਸਰੀਰ ਵਿਚ) ਟਿਕਾ ਦਿੱਤੀ;
جِنِ منُ راکھِیا اگنیِ پاءِ ॥
۔ اگنی ۔ آگ ۔
(جسنے ) دل کو آگ میں بچائیا ۔ جس نے دل کی حفاظت جسمانی تپش دیکر کی
ਵਾਜੈ ਪਵਣੁ ਆਖੈ ਸਭ ਜਾਇ ॥੨॥
vaajai pavan aakhai sabh jaa-ay. ||2||
by whose power the body breaths, speaks and moves everywhere. ||2|| ਜਿਸ ਦੀ ਕਲਾ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਸੁਆਸ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਹਰ ਥਾਂ (ਤੁਰ ਫਿਰ ਕੇ) ਬੋਲ ਚਾਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ॥੨॥
ۄاجےَ پۄنھُ آکھےَ سبھ جاءِ ॥੨॥
پون ہوا (2)
کانوں سے ہوا ٹکراتی ہے ۔ اور سانس ہوا دیکر پیدا کیا تو انسان چلتا پھرتا ہے (2
ਜੇਤਾ ਮੋਹੁ ਪਰੀਤਿ ਸੁਆਦ ॥
jaytaa moh pareet su-aad.
All the love and attachment for worldly riches, power and pleasurable tastes, ਜਿਤਨਾ ਭੀ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਹੈ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ ਹੈ ਰਸਾਂ ਦੇ ਸੁਆਦ ਹਨ,
جیتا موہُ پریِتِ سُیاد ॥
سوآد ۔ لطف ۔مزہ ۔
جتنی بھی دنیاوی دؤلت کی محبت ہے اور لذتوں سے پیار ہے
ਸਭਾ ਕਾਲਖ ਦਾਗਾ ਦਾਗ ॥
sabhaa kaalakh daagaa daag.
all are just black stains of vices. ਇਹ ਸਾਰੇ ਆਤਮਾ ਤੇ ਕਾਲਖ ਦੇ ਦਾਗ਼ ਹਨ।
سبھا کالکھ داگا داگ ॥
سبھا ۔ ساری ۔ کالخ۔ سیاہ ۔ درگاہ ۔دربار الہٰی ۔
سارے داغدار زندگی بنانے والے ہیں ۔
ਦਾਗ ਦੋਸ ਮੁਹਿ ਚਲਿਆ ਲਾਇ ॥
daag dos muhi chali-aa laa-ay.
One who departs with these black stains of vices on his face, ਮਨੁੱਖ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦਾਗ਼ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਲਾ ਕੇ (ਇਥੋਂ) ਚੱਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ,
داگ دوس مُہِ چلِیا لاءِ ॥
دوس۔گناہ ۔جرم۔
انسان زندگی داغدار بنا کر فوت ہوتا ہے
ਦਰਗਹ ਬੈਸਣ ਨਾਹੀ ਜਾਇ ॥੩॥
dargeh baisan naahee jaa-ay. ||3||
finds no place to sit in God’s presence. ||3|| ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਬੈਠਣ ਲਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ॥੩॥
درگہ بیَسنھ ناہیِ جاءِ ॥੩॥
بیسن ۔ بیٹھنے ۔
اور بارگاہ الہٰی میں ٹھکانہ نہیں پاتا (3)
ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਆਖਣੁ ਤੇਰਾ ਨਾਉ ॥
karam milai aakhan tayraa naa-o.
O’ God, it is by Your grace, that one attains the intellect to utter Your Name. ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ (ਦਾ ਗੁਣ) ਤੇਰੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਹੀ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ,
کرمِ مِلےَ آکھنھُ تیرا ناءُ ॥
کرم ۔ بخشش۔
اے خدا تیری رحمت وکرم عنایت سےتیرا نام سچ حقیقت ملتی ہے ۔
ਜਿਤੁ ਲਗਿ ਤਰਣਾ ਹੋਰੁ ਨਹੀ ਥਾਉ ॥ jit lag tarnaa hor nahee thaa-o. Only by attuning to Naam one can swim across the worldly ocean of vices; there is no other place to save oneself from these vices. ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਵਿਚ ਹੀ ਲੱਗ ਕੇ (ਮੋਹ ਤੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚੋਂ) ਪਾਰ ਲੰਘ ਸਕੀਦਾ ਹੈ, (ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ) ਹੋਰ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ।
جِتُ لگِ ترنھا ہورُ نہیِ تھاءُ ॥
تھاوں۔ ٹھکانہ ۔
تیرے نام مین محو ہوکرہی کامیابی حاصل ہوتی ہے ۔ اس کے علاوہ کوئی دوسرا ٹھکانہ نہیں۔
ਜੇ ਕੋ ਡੂਬੈ ਫਿਰਿ ਹੋਵੈ ਸਾਰ ॥
jay ko doobai fir hovai saar.
Even if one is drowning in the world-ocean of vices, he can still be saved by meditating on Naam. ਜੇ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਡੁਬਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਨਾਮ ਜਪਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਭੀ ਸੰਭਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
جے کو ڈوُبےَ پھِرِ ہوۄےَ سار ॥
سار ۔سنبھال ۔داتار۔
اور وہی ڈوبتے کا سہارا اور سنبھال کرنے والا ہے
ਨਾਨਕ ਸਾਚਾ ਸਰਬ ਦਾਤਾਰ ॥੪॥੩॥੫॥
naanak saachaa sarab daataar. ||4||3||5||
O’ Nanak, that eternal God is the benefactor to all. ||4||3||5|| ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਹ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭੂ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਦਾਤਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ॥੪॥੩॥੫॥
نانک ساچا سرب داتار ॥੪॥੩॥੫॥
اے نانک۔ خدا ہی سب کو عنایتیں اور بخشش کر نے والاہے
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
Dhanaasree mehlaa 1.
Raag Dhanasri, First Guru:
دھناسریِ مہلا ੧॥
ਚੋਰੁ ਸਲਾਹੇ ਚੀਤੁ ਨ ਭੀਜੈ ॥
chor salaahay cheet na bheejai.
Just as a judge’s heart is not moved by listening his praises from a thief, similarly God is not pleased by the sinner. ਜੇ ਕੋਈ ਚੋਰ ਹਾਕਮ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਸ ਹਾਕਮ ਦਾ ਮਨ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
چورُ سلاہے چیِتُ ن بھیِجےَ ॥
چیت نہ بھیجے ۔ دل کی تسلی نہیں ہوتی ۔
اگر چور کسی کی صفت کرتا ہے تو یقین نہیں آتا
ਜੇ ਬਦੀ ਕਰੇ ਤਾ ਤਸੂ ਨ ਛੀਜੈ ॥
jay badee karay taa tasoo na chheejai.
Criticism from a thief does not cause even a bit of damage to the reputation of a judge, likewise God is not affected a bit by the criticism from a sinner. ਜੇ ਉਹ ਚੋਰ ਹਾਕਮ ਦੀ ਬਦ-ਖ਼ੋਈ ਕਰੇ ਤਾਂ ਭੀ ਉਹ ਰਤਾ ਭਰ ਨਹੀਂ ਘਾਬਰਦਾ।
جے بدیِ کرے تا تسوُ ن چھیِجےَ ॥
بدی ۔ برائی ۔ تسو۔کچھ بھی ۔ چھجے ۔ بگڑتا ۔
۔ اگر بد گوئی کرے تب کچھ بگڑ تا نہیں۔
ਚੋਰ ਕੀ ਹਾਮਾ ਭਰੇ ਨ ਕੋਇ ॥
chor kee haamaa bharay na ko-ay.
No one comes forward to defend a thief. ਕੋਈ ਭੀ ਮਨੁੱਖ ਕਿਸੇ ਚੋਰ ਦੇ ਚੰਗੇ ਹੋਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ।
چور کیِ ہاما بھرے ن کوءِ ॥
ہاما۔ ضامنی
چور کا کوئی ضامن یا ذمہ دار نہیں بنتا ۔
ਚੋਰੁ ਕੀਆ ਚੰਗਾ ਕਿਉ ਹੋਇ ॥੧॥
chor kee-aa changa ki-o ho-ay. ||1||
How can a person who has been called a thief be redeemed in the eyes of others? ||1|| ਜੇਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਚੋਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੰਗਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ? ॥੧॥
چورُ کیِیا چنّگا کِءُ ہوءِ ॥੧॥
چور کے اعمال نیک نہیں ہو سکتے (1)
ਸੁਣਿ ਮਨ ਅੰਧੇ ਕੁਤੇ ਕੂੜਿਆਰ ॥
sun man anDhay kutay koorhi-aar.
Listen, O’ blind, greedy, and false mind, ਹੇ ਅੰਨ੍ਹੇ ਲਾਲਚੀ ਤੇ ਝੂਠੇ ਮਨ! (ਧਿਆਨ ਨਾਲ) ਸੁਣ।
سُنھِ من انّدھے کُتے کوُڑِیار ॥
کوڑیار۔ جھوٹھے ۔
اے اندھے لالچی تے جھوٹھے من غور سے سن
ਬਿਨੁ ਬੋਲੇ ਬੂਝੀਐ ਸਚਿਆਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
bin bolay boojhee-ai sachiaar. ||1|| rahaa-o.
a true person is recognized without even saying a word. ||1||Pause|| ਸੱਚਾ ਮਨੁੱਖ ਬਿਨਾ ਬੋਲਿਆਂ ਹੀ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
بِنُ بولے بوُجھیِئےَ سچِیار ॥੧॥ رہاءُ ॥
سچیار۔ نیک انسان۔ بوجھیئے ۔سمجھ آجاتی ہے ۔ رہاؤ۔
سچا انسان بغیر بوے پہچانا جا سکتا (1) رہاؤ
ਚੋਰੁ ਸੁਆਲਿਉ ਚੋਰੁ ਸਿਆਣਾ ॥
chor su-aali-o chor si-aanaa.
A thief may be very handsome, or may be very wise, ਚੋਰ ਪਿਆ ਸੋਹਣਾ ਬਣੇ ਚਤੁਰ ਬਣੇ,
چورُ سُیالِءُ چورُ سِیانھا ॥
سوالیو ۔ خوبصورت
۔ چور خواہ خوبصورت ہو دانمشند یا چالاک بھی ہو
ਖੋਟੇ ਕਾ ਮੁਲੁ ਏਕੁ ਦੁਗਾਣਾ ॥
khotay kaa mul ayk dugaanaa.
but he is still worthless like a counterfeit coin. (ਪਰ ਆਖ਼ਰ ਉਹ ਚੋਰ ਹੀ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ, ਜਿਵੇਂ) ਖੋਟੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੋ ਗੰਢੇ ਕੌਡਾਂ ਹੀ ਹੈ।
کھوٹے کا مُلُ ایکُ دُگانھا ॥
۔ دگانا۔ دو کوڈی ۔
مگر کھوٹے روپے کی قیمت دو کوڈی ہی ہوتی ہے
ਜੇ ਸਾਥਿ ਰਖੀਐ ਦੀਜੈ ਰਲਾਇ ॥
jay saath rakhee-ai deejai ralaa-ay.
He is like that counterfeit coin which even if mixed with genuine coins, ਜੇ ਖੋਟੇ ਰੁਪਏ ਨੂੰ (ਖਰਿਆਂ ਵਿਚ) ਰੱਖ ਦੇਈਏ, (ਖਰਿਆਂ ਵਿਚ) ਰਲਾ ਦੇਈਏ,
جے ساتھِ رکھیِئےَ دیِجےَ رلاءِ
۔ اگر کھوٹے روپئے کو کھرے ریو میں ملا دماجائے ॥
ਜਾ ਪਰਖੀਐ ਖੋਟਾ ਹੋਇ ਜਾਇ ॥੨॥
jaa parkhee-ai khotaa ho-ay jaa-ay. ||2||
will be found to be wortless like the counterfeit coin, when judged. ||2|| ਤਾਂ ਭੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਪਰਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਦੋਂ ਉਹ ਖੋਟਾ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥੨॥
جا پرکھیِئےَ کھوٹا ہوءِ جاءِ ॥੨॥
جب پر کھ ہوتی ہے تو کھوٹا ہوجاتا ہے (2)
ਜੈਸਾ ਕਰੇ ਸੁ ਤੈਸਾ ਪਾਵੈ ॥
jaisaa karay so taisaa paavai.
One receives the reward of whatever one does. ਮਨੁੱਖ ਜੈਸਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵੈਸਾ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਫਲ ਪਾਂਦਾ ਹੈ।
جیَسا کرے سُ تیَسا پاۄےَ ॥
جیسا کرے ۔ جیسے اعمال۔ تیساپاوے ۔ ویسا نتیجہ ۔
جیسے کسی کے اعمال اوریہ گارکردگی ہوتی ہے ویسانتیجہ اخذ کرتا ہے
ਆਪਿ ਬੀਜਿ ਆਪੇ ਹੀ ਖਾਵੈ ॥
aap beej aapay hee khaavai.
he reaps what he sows, ਉਹ ਆਪ ਜੋ (ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਬੀਜ) ਬੀਜਦਾ ਹੈ ਆਪ ਹੀ ਫਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
آپِ بیِجِ آپے ہیِ کھاۄےَ ॥
۔ جیسا کوئی ۔ بوتا ہے ویسا کاٹتا ہے
ਜੇ ਵਡਿਆਈਆ ਆਪੇ ਖਾਇ ॥
jay vadi-aa-ee-aa aapay khaa-ay.
Even if one swears and keeps praising oneself, ਜੇ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀਆਂ ਵਡਿਆਈਆਂ ਦੀਆਂ ਕਸਮਾਂ ਚੁੱਕੀ ਜਾਏ,
جے ۄڈِیائیِیا آپے کھاءِ ॥
۔ اگرکوئی اپنی خوبی بیان کرتا ہے ۔ تو اسکا اعتبار نیہں آتا
ਜੇਹੀ ਸੁਰਤਿ ਤੇਹੈ ਰਾਹਿ ਜਾਇ ॥੩॥
jayhee surat tayhai raahi jaa-ay. ||3||
he follows the path and does things according to his intellect. ||3|| ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਉਸ ਦੀ ਸਮਝ ਹੈ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਰਸਤੇ ਉਤੇ ਹੀ ਉਹ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ॥੩॥
جیہیِ سُرتِ تیہےَ راہِ جاءِ ॥੩॥
سرت ۔ ہوش۔ خواہش (3)
۔ جیسی کسی کی عقل وہوش ہوتی ہے ۔ ویسا راستہ اور طریقہ اپنا تاہے (3)
ਜੇ ਸਉ ਕੂੜੀਆ ਕੂੜੁ ਕਬਾੜੁ ॥
jay sa-o koorhee-aa koorh kabaarh.
Even if one tells hundreds of lies to conceal his junk (falsehood). ਜੇ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਸੌ ਝੂਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰੇ ਅਤੇ ਨਿਕੰਮੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਕਰ ਦੱਸੇ
جے سءُ کوُڑیِیا کوُڑُ کباڑُ ॥
کوڑیا ۔ جھوٹئیا۔ کوڑ کباڑ۔ فضول سمان
خوآہ کوئی سارے عالم کو جھوٹ کہتا جائے مگر خدا کو دہوکا نہں دے سکتا
ਭਾਵੈ ਸਭੁ ਆਖਉ ਸੰਸਾਰੁ ॥
bhaavai sabh aakha-o sansaar.
and even if the entire world may call him a good person (still he is not approved in God’s presence). ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਆਖੇ, (ਤਾਂ ਭੀ ਸੱਚੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ)।
بھاۄےَ سبھُ آکھءُ سنّسارُ ॥
اور یہاں تک کہ اگر پوری دنیا اسے ایک اچھا انسان کہے (پھر بھی وہ خدا کی موجودگی میں منظور نہیں ہے)۔
ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਅਧੀ ਪਰਵਾਣੁ ॥
tuDh bhaavai aDhee parvaan.
O’ God, if it so pleases You, even a simpleton who is honest is approved by You. ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਜੇ ਦਿਲ ਦਾ ਖਰਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ) ਇਕ ਸਿੱਧੜ ਮਨੁੱਖ ਭੀ ਤੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤੇਰੇ ਦਰ ਤੇ ਕਬੂਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
تُدھُ بھاۄےَ ادھیِ پرۄانھُ ॥
۔ تدھ باوے ۔ اگر تو چاہے ۔ اے خدا۔ ادھی ۔ نیم ۔ پروان۔ منظور۔
ایک کم عقل بھی تیرا پیار اور قبول ہو سکتا ہے تجھے اے خدا
ਨਾਨਕ ਜਾਣੈ ਜਾਣੁ ਸੁਜਾਣੁ ॥੪॥੪॥੬॥
naanak jaanai jaan sujaan. ||4||4||6||
O Nanak, that sagacious God knows everything. ||4||4||6|| ਹੇ ਨਾਨਕ! ਘਟ ਘਟ ਦੀ ਜਾਣਨ ਵਾਲਾ ਸੁਜਾਨ ਪ੍ਰਭੂ (ਸਭ ਕੁਝ) ਜਾਣਦਾ ਹੈ ॥੪॥੪॥੬॥
نانک جانھےَ جانھُ سُجانھُ ॥੪॥੪॥੬॥
جان۔ سمجھ ۔ سجان ۔ دانمشند۔
اے نانک۔ خدا ہر ایک کے دلی راز جاننے والا ہے ۔
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
Dhanaasree mehlaa 1.
Raag Dhanasri, First Guru:
دھناسریِ مہلا ੧॥
ਕਾਇਆ ਕਾਗਦੁ ਮਨੁ ਪਰਵਾਣਾ ॥
kaa-i-aa kaagad man parvaanaa.
The body is like a paper and the mind is like God’s order written on that paper. ਇਹ ਮਨੁੱਖਾ ਸਰੀਰ (ਮਾਨੋ) ਇਕ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਨ (ਸਰੀਰ-ਕਾਗ਼ਜ਼ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ) ਦਰਗਾਹੀ ਪਰਵਾਨਾ ਹੈ।
کائِیا کاگدُ منُ پرۄانھا ॥
کائیا۔ جسم۔ کاگد۔ کاغذ۔ پروانہ۔ فرمان ۔حکم ۔
ہمارے جسمانی اعمال ہمارے صفحہ دل پر ایک پروانہ لکھ دیتے ہیں
ਸਿਰ ਕੇ ਲੇਖ ਨ ਪੜੈ ਇਆਣਾ ॥ sir kay laykh na parhai i-aanaa. But the ignorant human being doesn’t read this preordained writ ਪਰ ਮੂਰਖ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਦੇ ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਸਕਾਰ-ਲੇਖ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਦਾ
سِر کے لیکھ ن پڑےَ اِیانھا ॥
سرکے لیکھ ۔ پیشانی کی تحریر ۔ اصل کردار۔ ایانا۔ انجان ۔ نا سمجھ ۔
احمق ماتھے پر لکھی ہوئی تحریر نہیں سمجھتا
ਦਰਗਹ ਘੜੀਅਹਿ ਤੀਨੇ ਲੇਖ ॥
dargeh gharhee-ahi teenay laykh.
According to the divine command, the results of the deeds done under the influence of three modes of Maya are inscribed on the human mind. ਰੱਬੀ ਨਿਯਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰੇਕ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਮਾਇਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਅਸਰ ਹੇਠ ਰਹਿ ਕੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਉੱਕਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
درگہ گھڑیِئہِ تیِنے لیکھ ॥
درگیہہ ۔ بارگاہ الہٰی۔ گھڑییئے تینے لیکھ ۔ تین طرح کی نوشت ہوتی ہے ۔
یہ تحریر اس کی درگاہ میں لکھی جاتی ہے
ਖੋਟਾ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵੈ ਵੇਖੁ ॥੧॥
khotaa kaam na aavai vaykh. ||1||
O’ my brother, just as the counterfeit coin is worthless, similarly the sinners are not approved in God’s presence. ||1|| ਹੇ ਭਾਈ! ਵੇਖ (ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਖੋਟਾ ਸਿੱਕਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਤਿਵੇਂ ਖੋਟੇ ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ) ਖੋਟਾ ਸੰਸਕਾਰ-ਲੇਖ ਭੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ॥੧॥
کھوٹا کامِ ن آۄےَ ۄیکھُ ॥੧॥
کھوٹا۔ دہوکا۔ فریب۔ (1)
کھوٹا سکہ کام نہیں آتا
ਨਾਨਕ ਜੇ ਵਿਚਿ ਰੁਪਾ ਹੋਇ ॥
naanak jay vich rupaa ho-ay.
O’ Nanak, If there is any silver in a coin, ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜੇ ਰੁਪਏ ਆਦਿਕ ਸਿੱਕੇ ਵਿਚ ਚਾਂਦੀ ਹੋਵੇ,
نانک جے ۄِچِ رُپا ہوءِ ॥
رپا۔ چاندی۔مراد ۔ حقیقت ۔ اصلیت
اے نانک ، سکے میں اگر چاندی ہو
ਖਰਾ ਖਰਾ ਆਖੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
kharaa kharaa aakhai sabh ko-ay. ||1|| rahaa-o.
then everyone proclaims it as genuine; similarly if there is purity in one’s mind, then that one is called a true person. ||1||Pause|| ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਉਸ ਨੂੰ ਖਰਾ ਸਿੱਕਾ ਆਖਦਾ ਹੈ (ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਸ ਮਨ ਵਿਚ ਪਵਿਤ੍ਰਤਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਖਰਾ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
کھرا کھرا آکھےَ سبھُ کوءِ ॥੧॥ رہاءُ ॥
تو سب اسے کھرا کھرا کہتے ہیں
ਕਾਦੀ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਮਲੁ ਖਾਇ ॥
kaadee koorh bol mal khaa-ay.
The Qazi (a Muslim judge and faith leader) tells lies and takes bribes. ਕਾਜ਼ੀ (ਇਸਲਾਮੀ ਧਰਮ ਦਾ ਨੇਤਾ ਤੇ ਹਾਕਮ), ਸ਼ਰਈ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਰੇ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਹਰਾਮ ਦਾ ਮਾਲ (ਰਿਸ਼ਵਤ) ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
کادیِ کوُڑُ بولِ ملُ کھاءِ ॥
۔ کادی ۔قاضی ۔ منصف۔ مل۔ رشوت ۔۔حرام جیا
قاضی جھوٹ بول کر حرامخوری کرتے ہیں
ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਨਾਵੈ ਜੀਆ ਘਾਇ ॥
baraahman naavai jee-aa ghaa-ay.
The Brahmin tortures lowly people and then takes cleansing baths. ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ (ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਸ਼ੂਦਰ-ਅਖਵਾਂਦੇ) ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਤੀਰਥ-ਇਸ਼ਨਾਨ (ਭੀ) ਕਰਦਾ ਹੈ।
ب٘راہمنھُ ناۄےَ جیِیا گھاءِ ॥
۔ گھائے ۔جانداروں کو ذبح کرکے ۔ ناوے ۔ زیارت کرتا ہے
اور برہمن جانداروں کو مار کر نہا کر خود کو پاک سمجھتے ہیں
ਜੋਗੀ ਜੁਗਤਿ ਨ ਜਾਣੈ ਅੰਧੁ ॥
jogee jugat na jaanai anDh.
The Yogi is blind without divine knowledge and does not know the righteous way of living. ਜੋਗੀ ਭੀ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੈ ਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਜਾਚ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ।
جوگیِ جُگتِ ن جانھےَ انّدھُ ॥
۔ اندھ ۔ بے عقل
اندھے جوگی جوگ کے نظام سے نا واقف ہیں
ਤੀਨੇ ਓਜਾੜੇ ਕਾ ਬੰਧੁ ॥੨॥
teenay ojaarhay kaa banDh. ||2||
The three of them devise their own spritual deterioration. ||2|| ਇਹਨਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਅੰਦਰ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਲੋਂ ਸੁੰਞ ਹੀ ਸੁੰਞ ਹੈ ॥੨॥
تیِنے اوجاڑے کا بنّدھُ ॥੨॥
۔ اجاڑے کابندھ ۔ اجاڑے کا سامان مراد روحانیت اور روحانی اور انسانیت سے پرہیز
یہ تینوں سماج کو بیابان میں لیکر جا رہے ہیں
ਸੋ ਜੋਗੀ ਜੋ ਜੁਗਤਿ ਪਛਾਣੈ ॥
so jogee jo jugat pachhaanai.
He alone is a Yogi, who understands the righteous way of living, ਅਸਲ ਜੋਗੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਹੀ ਜਾਚ ਸਮਝਦਾ ਹੈ,
سو جوگیِ جو جُگتِ پچھانھےَ ॥
جوگی وہ ہے جو ٹھیک اصولوں سے واقف ہو
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ॥
gur parsaadee ayko jaanai.
and by the Guru’s grace realizes the one and only one God. ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਪਾਂਦਾ ਹੈ।
گُر پرسادیِ ایکو جانھےَ ॥
گرو کے کرم سے وہ واحد خدا کا ادراک حاصل کرے
ਕਾਜੀ ਸੋ ਜੋ ਉਲਟੀ ਕਰੈ ॥
kaajee so jo ultee karai.
He alone is a true Qazi, who turns his mind away from the ill-gotten worldly wealth, ਕਾਜ਼ੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਸੁਰਤਿ ਨੂੰ ਹਰਾਮ ਦੇ ਮਾਲ ਵਲੋਂ ਮੋੜਦਾ ਹੈ,
کاجیِ سو جو اُلٹیِ کرےَ ॥
حقئقی قاضی وہ ہے جو دنیا پر اپنی توجہ مرکوز نہ کرے
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਜੀਵਤੁ ਮਰੈ ॥
gur parsaadee jeevat marai.
and by the Guru’s Grace, annihilates his worldly desires while still alive. ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਦੁਨਿਆਵੀ ਖ਼ਾਹਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਪਰਤਦਾ ਹੈ।
گُر پرسادیِ جیِۄتُ مرےَ ॥
۔ جیوت مرے ۔دنیا میں رہتے ہوئے دنیاوی خواہشات پر قابو پائے مراد پرہیز گار ہوئے ۔ ذاہد۔
پیر و مرشد کے لطف و کرم سے جیتے جی خودی کو مار ڈالے
ਸੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਜੋ ਬ੍ਰਹਮੁ ਬੀਚਾਰੈ ॥
so baraahman jo barahm beechaarai.
He alone is a true Brahmin, who reflects on the all pervading God. ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਸੁਰਤਿ ਜੋੜਦਾ ਹੈ,
سو ب٘راہمنھُ جو ب٘رہمُ بیِچارےَ ॥
برہم وچارے ۔ خدا کو سمجھے
برہمن وہ جو بھگوان کی طرف رجوع کرے
ਆਪਿ ਤਰੈ ਸਗਲੇ ਕੁਲ ਤਾਰੈ ॥੩॥
aap tarai saglay kul taarai. ||3||
Such a Brahmin saves himself and saves all his generations as well. ||3|| ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪ ਭੀ ਸੰਸਾਰ-ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਲਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਲੰਘਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ॥੩॥
آپِ ترےَ سگلے کُل تارےَ ॥੩॥
وہ خود بھی نجات پائے گا اور اپنی نصلوں کو بھی نجات دلوائے گا
ਦਾਨਸਬੰਦੁ ਸੋਈ ਦਿਲਿ ਧੋਵੈ ॥
daanasband so-ee dil Dhovai.
That person alone is truly wise who washes the dirt of sins from his heart. ਉਹੀ ਮਨੁੱਖ ਅਕਲਮੰਦ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਬੁਰਾਈ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
دانسبنّدُ سوئیِ دِلِ دھوۄےَ ॥
دانسبنّدُ ۔ دانشمند۔ با عقل وشعور ۔ دل وہووے ۔اپنے دل کو پاک بنائے ۔ برائیوں کو دل سے نکالے ۔
وہ دانشمند ہے جو اپنے دل کا میل دھو ڈالے
ਮੁਸਲਮਾਣੁ ਸੋਈ ਮਲੁ ਖੋਵੈ ॥ musalmaan so-ee mal khovai.
He alone is a true Muslim who sheds the dirt of evils. ਉਹੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੈ ਜੋ ਮਨ ਵਿਚੋਂ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਦੀ ਨਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।
مُسلمانھُ سوئیِ ملُ کھوۄےَ ॥
مسلمان ۔ پختہ ایمان والا۔مل۔ برائی ۔ بدی ۔ کھووے ۔ دل سے نکالے ختم کرے
مسلمان وہی ہے جو اپنے دل پر سے گناہوں کی میل اتار دے
ਪੜਿਆ ਬੂਝੈ ਸੋ ਪਰਵਾਣੁ ॥
parhi-aa boojhai so parvaan.
He alone is a learned person who understands the righteous way of life; he alone is accepted in God’s presence, ਉਹੀ ਵਿਦਵਾਨ ਹੈ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ;, ਉਹੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਕਬੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
پڑِیا بوُجھےَ سو پرۄانھُ ॥
۔ پڑھیا۔ عالم۔ بوجھے سمجھے ۔ پروان۔ منظور۔ قبول۔
تعلیم یافتہ وہ ہے جو پڑھی ہوئی بات کو سمجھے
ਜਿਸੁ ਸਿਰਿ ਦਰਗਹ ਕਾ ਨੀਸਾਣੁ ॥੪॥੫॥੭॥
jis sir dargeh kaa neesaan. ||4||5||7||
who bears the insignia of God’s approval. ||4||5||7|| ਜਿਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਟਿੱਕਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ॥੪॥੫॥੭॥
جِسُ سِرِ درگہ کا نیِسانھُ ॥੪॥੫॥੭॥
جس سر۔ جس کی پیشانی پر نیسان۔ پہچان۔
جس کی پیشانی پر بارگاہ خداوندی میں رسائی حاصل کرنے کی اجازت کا نقش ہو
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੩
Dhanaasree mehlaa 1 ghar 3
Raag Dhanasri,Third beat, First Guru:
دھناسریِ مہلا ੧ گھرُ ੩
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ik-oNkaar satgur parsaad.
One eternal God, realized by the grace of the true Guru. ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ایک اونکار ستِگُر پ٘رسادِ ॥
ایک ابدی خدا جو سچے گرو کے فضل سے معلوم ہوا
ਕਾਲੁ ਨਾਹੀ ਜੋਗੁ ਨਾਹੀ ਨਾਹੀ ਸਤ ਕਾ ਢਬੁ ॥
kaal naahee jog naahee naahee sat kaa dhab.
Human life is not a time to waste in rituals; by these, neither there is any truthful living nor any true Yoga (union with God).
ਇਹ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟਣ ਤੇ ਨੱਕ ਫੜਨ ਵਾਸਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹਨਾਂ ਢਬਾਂ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਉੱਚੇ ਆਚਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।
کالُ ناہیِ جوگُ ناہیِ ناہیِ ست کا ڈھبُ ॥
کال۔ وقت۔ لوگ۔ توفیق ۔ ست۔ سچائی۔ نصیب ۔ طریقہ ۔
انسانی زندگی رسومات میں ضائع کرنے کا وقت نہیں ہے۔ ان کے ذریعہ ، نہ تو کوئی سچی زندگی ہے اور نہ ہی کوئی یوگا (خدا کے ساتھ اتحاد)
ਥਾਨਸਟ ਜਗ ਭਰਿਸਟ ਹੋਏ ਡੂਬਤਾ ਇਵ ਜਗੁ ॥੧॥
thaansat jag bharisat ho-ay doobtaa iv jag. ||1||
By these rituals, even the purest hearts become defiled; and thus the entire world starts drowning in sins. ||1|| ਇਹਨਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਜਗਤ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹਿਰਦੇ ਭੀ ਗੰਦੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਗਤ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਡੁੱਬਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ॥੧॥
تھانسٹ جگ بھرِسٹ ہوۓ ڈوُبتا اِۄ جگُ ॥੧॥
تھانسٹ ۔ جائے پرستش۔ بھرشٹ۔ناپاک۔ اد۔ اب۔ اس طرحس ے ۔جگ ۔ جہان (1)
ان رسومات سے یہاں تک کہ پاک ترین دل بھی ناپاک ہوجاتے ہیں۔ اور اس طرح ساری دنیا گناہوں میں ڈوبنے لگی ہے۔
ਕਲ ਮਹਿ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਸਾਰੁ ॥
kal meh raam naam saar.
The most sublime thing in Kalyug (the present age) is remembering God’s Name. ਜਗਤ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ (ਸਿਮਰਨਾ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲੋਂ) ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਹੈ।
کل مہِ رام نامُ سارُ ॥
کل مہہ۔ دنیا میں۔ رام نام۔ خدا کانام۔سچ وحقیقت۔ سار ۔ بنیاد۔ بلند عظمت ۔
موجودہ دور میں سب سے عمدہ چیز خدا کے نام کو یاد کرنا ہے۔
ਅਖੀ ਤ ਮੀਟਹਿ ਨਾਕ ਪਕੜਹਿ ਠਗਣ ਕਉ ਸੰਸਾਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ akhee ta meeteh naak pakrheh thagan ka-o sansaar. ||1|| rahaa-o.
The so called religious people are deceiving the world by these rituals like closing their eyes and holding their nostrils closed. ||1||Pause|| (ਜੇਹੜੇ ਇਹ ਲੋਕ) ਅੱਖਾਂ ਤਾਂ ਮੀਟਦੇ ਹਨ, ਨੱਕ ਭੀ ਫੜਦੇ ਹਨ (ਇਹ) ਜਗਤ ਨੂੰ ਠੱਗਣ ਵਾਸਤੇ (ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਭਗਤੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮ ਨਹੀਂ) ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
اکھیِ ت میِٹہِ ناک پکڑہِ ٹھگنھ کءُ سنّسارُ ॥੧॥ رہاءُ ॥
اکھی ۔ آنکھیں۔میٹیہہ۔ بند کرتے ہیں۔ رہاؤ۔
نام نہاد مذہبی لوگ ان رسومات کے ذریعہ دنیا کو دھوکہ دے رہے ہیں جیسے آنکھیں بند کرنا اور ناک بند رکھنا۔
ਆਂਟ ਸੇਤੀ ਨਾਕੁ ਪਕੜਹਿ ਸੂਝਤੇ ਤਿਨਿ ਲੋਅ ॥
aaNt saytee naak pakrheh soojh-tay tin lo-a.
They close off their nostrils with their fingers, and while sitting in lotus posture with their eyes closed, they claim to see the three worlds. ਹੱਥ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਤੇ ਨਾਲ ਦੀਆਂ ਦੋ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਇਹ (ਆਪਣਾ) ਨੱਕ ਫੜਦੇ ਹਨ (ਸਮਾਧੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਮੂੰਹੋਂ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ) ਤਿੰਨੇ ਹੀ ਲੋਕ ਦਿੱਸ ਰਹੇ ਹਨ,
آٹ سیتیِ ناکُ پکڑہِ سوُجھتے تِنِ لوء ॥
آنٹ انگوٹھا ۔ سیتی ۔ اور ساتھ کی دو انگلوں سے ۔ ناک پکڑ یہہ ۔ پرانا نام۔ سوجھتے تین لوئے ۔ تینوں عالموں کی خبر۔
وہ انگلیوں سے اپنے نتھنوں کو بند کردیتے ہیں ، اور آنکھیں بند کرکے کمل کی کرن میں بیٹھے ہوئے ، وہ تینوں جہانوں کو دیکھنے کا دعوی کرتے ہیں