ਤ੍ਰਿਤੀਅ ਬਿਵਸਥਾ ਸਿੰਚੇ ਮਾਇ ॥
taritee-a bivasthaa sinchay maa-ay.
In the third stage of life,one gets busy amassing worldly wealth.
(ਜਵਾਨੀ ਲੰਘ ਜਾਣ ਤੇ) ਤੀਜੀ ਉਮਰੇ ਮਾਇਆ ਜੋੜਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ,
ت٘رِتیِءبِۄستھاسِنّچےماءِ॥
ترتیا ۔ زندگی کے تیسرے دور میں۔ سنپے مائے۔ دولت ۔ اکھٹی کرتا ہے ۔
۔ زندگی کے تیسرے دور میں دولت اکٹھی کرتا ہے ۔
ਬਿਰਧਿ ਭਇਆ ਛੋਡਿ ਚਲਿਓ ਪਛੁਤਾਇ ॥੨॥
biraDhbha-i-aa chhod chali-o pachhutaa-ay. ||2||
And finally on growing old, he departs from this world in total regret leaving behind the amassed wealth. ||2||
(ਆਖ਼ਰ ਜਦੋਂ) ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਰਦਾ (ਜੋੜੀ ਹੋਈ ਮਾਇਆ) ਛੱਡ ਕੇ (ਇਥੋਂ) ਤੁਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ॥੨॥
بِردھِبھئِیاچھوڈِچلِئوپچھُتاءِ॥੨॥
بردھ بھیا۔ بورھیا ہوا (2)۔
آخر کار بوڑھا ہوکر بچھاتا بچھاتے اس جہاں سے رخصت ہوجاتا ہے (2
ਚਿਰੰਕਾਲ ਪਾਈ ਦ੍ਰੁਲਭ ਦੇਹ ॥
chirankaal paa-ee darulabhdayh.
After a very long time (having gone through many births), one is blessed with hard-to-obtain precious human body,
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਬੜੇ ਚਿਰਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਜੀਵ ਨੂੰ ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ ਮਨੁੱਖਾ ਸਰੀਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ,
چِرنّکالپائیِد٘رُلبھدیہ॥
چرنکال ۔ بھاری دیر بعد۔ درلبھ ۔ نایاب۔ مشکل سے حاصل ہونے والی ۔
بڑی دیر بعد یہ نایاب بیش قیمت زندگی میسر ہوتی ہے
ਨਾਮ ਬਿਹੂਣੀ ਹੋਈ ਖੇਹ ॥
naam bihoonee ho-ee khayh.
But without Naam, human body turns into dust.
ਪਰ ਨਾਮ ਤੋਂ ਵਾਂਜੇ ਰਹਿ ਕੇ ਇਹ ਸਰੀਰ ਮਿੱਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
نامبِہوُنھیِہوئیِکھیہ॥
نام دہونی ۔ نام یعنی سچ و حقیقت کے بغیر۔ کھیہہ۔ مٹی ۔
۔ مگر نام سچ و حقیقت کے بغیر مٹی میں ملجاتی ہے
ਪਸੂ ਪਰੇਤ ਮੁਗਧ ਤੇ ਬੁਰੀ ॥
pasoo parayt mugaDhtay buree.
Without Naam, this human body is worse than an animal, a ghost, and a fool.
(ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾ, ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਮੂਰਖ ਜੀਵ ਦੀ ਇਹ ਦੇਹੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਤੇ ਪਰੇਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਭੀ ਭੈੜੀ (ਸਮਝੋ)।
پسوُپریتمُگدھتےبُریِ॥
پسو ۔حیوان۔ مگدھ ۔ جاہل۔ پریت۔ بدروح ۔
اور حیوانوںبد روحوں اور جاہلوںسے بھی بری ہے ۔
ਤਿਸਹਿ ਨ ਬੂਝੈ ਜਿਨਿ ਏਹ ਸਿਰੀ ॥੩॥
tiseh na boojhai jin ayh siree. ||3||
The human being does not remember the very God who created him. ||3||
ਜਿਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ (ਇਸ ਦੀ) ਇਹ ਮਨੁੱਖਾ ਦੇਹੀ ਬਣਾਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ॥੩॥
تِسہِنبوُجھےَجِنِایہسِریِ॥੩॥
سبری ۔ پیدا کی دین دیال سدا کرپال رحمان الرحیم ۔
جس نے یہ پیدا کی ہے جب اسے سمجھتانہیں (3)
ਸੁਣਿ ਕਰਤਾਰ ਗੋਵਿੰਦ ਗੋਪਾਲ ॥
sun kartaar govind gopaal.
O’ the Creator, Master, and Sustainer of the universe, listen to my submission
ਹੇ ਕਰਤਾਰ! ਹੇ ਗੋਬਿੰਦ! ਹੋ ਗੋਪਾਲ! ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਅਰਦਾਸ ਸਰਵਣ ਕਰ
سُنھِکرتارگوۄِنّدگوپال॥
خالق ، مالک ، اور کائنات کا پالنے والا ، میری فرمائش سنو
ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਸਦਾ ਕਿਰਪਾਲ ॥
deen da-i-aal sadaa kirpaal.
O’ Merciful to the oppressed, forever compassionate
ਹੇ ਦੀਨਾਂ ਉਤੇ ਦਇਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ! ਹੇ ਸਦਾ ਹੀ ਕਿਰਪਾ ਦੇ ਸੋਮੇ!
دیِندئِیالسداکِرپال॥
اے خدا تو رحمان الرحیم ہے ۔
ਤੁਮਹਿ ਛਡਾਵਹੁ ਛੁਟਕਹਿ ਬੰਧ ॥
tumeh chhadaavahu chhutkahi banDh.
Only if You liberate us, can we be freed of the worldly bonds.
ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਬੰਧਨ ਤੋੜੇਂ ਤਾਂ ਹੀ ਟੁੱਟ ਸਕਦੇ ਹਨ।
تُمہِچھڈاۄہُچھُٹکہِبنّدھ॥
تمیہہ چھڈآ دہو ۔ اے خدا تو ہی چھڈائے ۔ چھغکیہہ بندھ ۔ غلامی یا بندھنوں سے آزادی حاصل ہوتی ہے ۔ بخشش ملا دہو ۔ اپنی کرم و عنایت سےملاو۔
اگر تو انسان کو دنیاوی بندھوں سے آزاد کرائے تو آراد ہو سکتا ہے
ਬਖਸਿ ਮਿਲਾਵਹੁ ਨਾਨਕ ਜਗ ਅੰਧ ॥੪॥੧੨॥੨੩॥
bakhas milaavhu naanak jag anDh. ||4||12||23||
Nanak prays: O’ God, please forgive the ignorant world (blinded with worldlyattachments), and keep it united with Yourself.||4||12||23||
ਹੇ ਨਾਨਕ,ਆਖ,ਹੇ ਕਰਤਾਰ! ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਇਸ ਜਗਤ ਨੂੰ ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ ਮਿਹਰ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੋੜੀ ਰੱਖ ॥੪॥੧੨॥੨੩॥
بکھسِمِلاۄہُنانکجگانّدھ॥੪॥੧੨॥੨੩॥
جگ اندھ ۔ اس اندھیرے وعالم
تو اپنی کرم و عنایت سے ملائے تو ہی ملاپ ہو سکتا ہے ۔ اے نانک ۔ ورنہ یہ عالم ا یک اندھیرا ہے ۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਕਰਿ ਸੰਜੋਗੁ ਬਨਾਈ ਕਾਛਿ ॥
kar sanjog banaa-ee kaachh.
Just as a tailor stitches a robe for the body, similarly God has fashioned the human beings by uniting the body and the soul.
(ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਦਰਜ਼ੀ ਕੱਪੜਾ ਮਾਪ ਕਤਰ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਾਸਤੇ ਕਮੀਜ਼ ਆਦਿਕ ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਜਿੰਦ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ) ਮਿਲਾਪ (ਦਾ ਅਵਸਰ) ਬਣਾ ਕੇ (ਜਿੰਦ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਸਰੀਰ-ਚੋਲੀ) ਕੱਛ ਕੇ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ।
کرِسنّجوگُبنائیِکاچھِ॥
سنجوگ ۔ ملاپ ۔ کاچھ ۔ پوشاک۔ مراد جسم۔
اے انسان الہٰی نام سچ ۔ حق و حقیقت کے بغیر سارے دنیا جھوٹی ہے جیسے درزی ایک پوشاک تیار کرتا ہے اس طرح سے خدا ے یہ جسم بنائیاہے
ਤਿਸੁ ਸੰਗਿ ਰਹਿਓ ਇਆਨਾ ਰਾਚਿ ॥
tis sang rahi-o i-aanaa raach.
The ignorant being is fully engrossed in this body itself,
ਉਸ (ਸਰੀਰ-ਚੋਲੀ) ਨਾਲ ਬੇ-ਸਮਝ ਜੀਵ ਪਰਚਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
تِسُسنّگِرہِئواِیاناراچِ॥
تس سنگ۔ اس کے ساتھ ۔ ایانا۔ انجان۔ بے سمجھ ۔ انت کی بار ۔ آخر کار ۔
جاہل وجود خود ہی اس جسم میں مگن ہے۔
ਪ੍ਰਤਿਪਾਰੈ ਨਿਤ ਸਾਰਿ ਸਮਾਰੈ ॥
partipaarai nit saar samaarai.
and he consistently nourishes and safeguards it.
ਸਦਾ ਇਸ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪਾਲਦਾ ਪੋਸਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਸਦਾ ਇਸ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
پ٘رتِپارےَنِتسارِسمارےَ॥
پر تپارے ۔ پرورش کرتا ہے ۔ سار سمارے ۔ سنبھال کرتا ہے اور سجاتا ہے
مگر بے سمجھ انسان اسی میں محو ہو گیا ہمیشہ اس کیپرورش کرنے سجانے اور شنگارنے میں مشغول رہتا ہے
ਅੰਤ ਕੀ ਬਾਰ ਊਠਿ ਸਿਧਾਰੈ ॥੧॥
ant kee baar ooth siDhaarai. ||1||
But in the end, he departs (leaving behind the body he adored so dearly) ||1||
ਅੰਤ ਦੇ ਵੇਲੇ ਜੀਵ (ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਉੱਠ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ॥੧॥
انّتکیِباراوُٹھِسِدھارےَ॥੧॥
(1)
مگر بوقت اخرت روح اسے چھوڑ کر چلی جاتی ہے (1)
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸਭੁ ਝੂਠੁ ਪਰਾਨੀ ॥
naam binaa sabhjhooth paraanee.
O’ mortal, except Naam, everything else is perishable
ਹੇ ਪ੍ਰਾਣੀ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਇਹ ਸਾਰਾ ਅਡੰਬਰ ਨਾਸਵੰਤ ਹੈ।
نامبِناسبھُجھوُٹھُپرانیِ॥
نام بنا ۔ سچ و حقیقت کے بغیر۔ جھوٹھ پرانی ۔ سبھ جھوٹ ہے ۔ اے دوست ( 1) رہاؤ۔
نام کے سوا ، باقی سب کچھ ناکارہ ہے
ਗੋਵਿਦ ਭਜਨ ਬਿਨੁ ਅਵਰ ਸੰਗਿ ਰਾਤੇ ਤੇ ਸਭਿ ਮਾਇਆ ਮੂਠੁ ਪਰਾਨੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
govidbhajan bin avar sang raatay tay sabh maa-i-aa mooth paraanee. ||1|| rahaa-o.
All those engrossed in activities other than meditating on God’s Name, are betrayed by the love for Maya, the worldly riches and power. ||1||Pause||
ਹੇ ਪ੍ਰਾਣੀ! ਜੇਹੜੇ ਬੰਦੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਭਜਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਮਸਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਮਾਇਆ (ਦੇ ਮੋਹ) ਵਿਚ ਠੱਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
گوۄِدبھجنبِنُاۄرسنّگِراتےتےسبھِمائِیاموُٹھُپرانیِ॥੧॥رہاءُ॥
گو بندبھجن ۔ الہٰی یاد و ریاض ۔ صفت صلح اور سنگ راتے ۔ دوسروں میں محویت ۔ مائیا موٹھ پرانی ۔ اے انسان دنیاوی دولت ایک دہوکا اور فریب ہے (1) رہاؤ۔
خدا کے نام پر غور کرنے کے علاوہ سرگرمیوں میں مشغول تمام افراد ، دنیاوی دولت اور طاقت سے مایا سے محبت کے ساتھ دھوکہ دے رہے ہیں۔
ਤੀਰਥ ਨਾਇ ਨ ਉਤਰਸਿ ਮੈਲੁ ॥
tirath naa-ay na utras mail.
By bathing at pilgrimage places, the filth of the worldly attachments is not washed off.
(ਹੇ ਭਾਈ! ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੀ ਇਹ) ਮੈਲ ਤੀਰਥਾਂ ਉਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰੇਗੀ।
تیِرتھناءِناُترسِمیَلُ॥
تیرتھ نائے ۔ زیارت کرنے سے ۔
زیارت گاہوں پر نہانے سے دنیاوی لگاؤ کی غلاظت ختم نہیں ہوتی ہے
ਕਰਮ ਧਰਮ ਸਭਿ ਹਉਮੈ ਫੈਲੁ ॥
karam Dharam sabh ha-umai fail.
All the rituals and righteous deeds are nothing, but the egotistical showoffs.
(ਤੀਰਥ-ਇਸ਼ਨਾਨ ਆਦਿਕ ਇਹ) ਸਾਰੇ (ਮਿਥੇ ਹੋਏ) ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮ ਹਉਮੈ ਦਾ ਖਿਲਾਰਾ ਹੀ ਹੈ।
کرمدھرمسبھِہئُمےَپھیَلُ॥
کرم دھرم۔ مذہبی راوئتی فرائض کی انجام دہی ۔ ہونمے پھیل ۔ خودی کا پھیلاو۔
ساری رسومات اور نیک اعمال کچھ نہیں ، لیکن مغرور شوکت ہیں
ਲੋਕ ਪਚਾਰੈ ਗਤਿ ਨਹੀ ਹੋਇ ॥
lok pachaarai gat nahee ho-ay.
Impressing others (by these egoistic showoffs) does not take one to a higher spiritual state.
(ਤੀਰਥ-ਇਸ਼ਨਾਨ ਆਦਿਕ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਹੋਣ ਬਾਰੇ) ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਕਰਾਇਆਂ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।
لوکپچارےَگتِنہیِہوءِ॥
لوک پچارے ۔ لوگوں کو پھسلانے سے ۔
لوگوں کو پیرو کار بنانے باہم خیال بنانے سے روحانی عظمت حاصل نہیں ہوتی ۔
ਨਾਮ ਬਿਹੂਣੇ ਚਲਸਹਿ ਰੋਇ ॥੨॥
naam bihoonay chalsahi ro-ay. ||2||
Without the wealth of Naam, they shall depart from this world in regret. ||2||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਸੱਖਣੇ ਸਭ ਜੀਵ (ਇਥੋਂ) ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਹੀ ਜਾਣਗੇ ॥੨॥
نامبِہوُنھےچلسہِروءِ॥੨॥
الہٰی نام سچ و حقیقت کے بغیر اس دنیا سے روتا ہوا رخصت ہو جاتا ہے (2)
ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਨ ਟੂਟਸਿ ਪਟਲ ॥
bin har naam na tootas patal.
Without Naam, the wall of worldly attachments can not be broken.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦਾ) ਪੜਦਾ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟੇਗਾ।
بِنُہرِنامنٹوُٹسِپٹل॥
پٹل۔ پردہ ۔
الہٰی نام سچ و حقیقت کے بغیر دنیاوی دولت کی محبت کا پردہ نہیں ٹوٹتا یا پھٹتا ۔
ਸੋਧੇ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਗਲ ॥
soDhay saastar simrit sagal.
I have explored all the Shastras and Simritees (and concluded that the wall of worldly attachment does not break without Naam).
ਸਾਰੇ ਹੀ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵਿਚਾਰ ਭੀ ਇਹੀ ਦਸਦੇ ਹਨ (ਕਿ ਇਹ ਪੜਦਾ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਟੁਟੇਗਾ )।
سودھےساست٘رسِم٘رِتِسگل॥
سودھے ۔ سمجھے ۔
شاستروں و سمرتیوں کا بغور ملاحظہ سے پتہ چلتا ہے کہ یہ پردہ دور نہ ہوگا۔
ਸੋ ਨਾਮੁ ਜਪੈ ਜਿਸੁ ਆਪਿ ਜਪਾਏ ॥
so naam japai jis aap japaa-ay.
He alone lovingly remembers God, whom He Himself inspires to chant.
ਪਰ ਉਹੀ ਬੰਦਾ ਨਾਮ ਜਪਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਨਾਮ ਜਪਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦਾ ਹੈ।
سونامُجپےَجِسُآپِجپاۓ॥
مگر سچ و حقیقت وہی یاد کرتا اور اپناتا ہے ۔
ਸਗਲ ਫਲਾ ਸੇ ਸੂਖਿ ਸਮਾਏ ॥੩॥
sagal falaa say sookh samaa-ay. ||3||
And such individuals are rewarded with all the fruits of human life and dwell in inner peace. ||3||
ਜਿਹੜੇ ਬੰਦੇ ਨਾਮ ਜਪਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ (ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ ਦੇ) ਸਾਰੇ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਬੰਦੇ (ਸਦਾ) ਆਨੰਦ ਵਿਚ ਟਿਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ॥੩॥
سگلپھلاسےسوُکھِسماۓ॥੩॥
سگل بھلا۔ سارے پھل (3)
جسے خدا خود اس میں لگاتا ہے جو سچ و حقیقت الہٰی ناممیں دھیان لگاتا ہے وہ آرام و آسائش اور ہر قسم کے پھل پاتا ہے (3)
ਰਾਖਨਹਾਰੇ ਰਾਖਹੁ ਆਪਿ ॥
raakhanhaaray raakho aap.
O’ Savior of all, please protect us (from the love of worldly attachments).
ਹੇ ਸਭ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ ਅਸਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦੀ) ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈਂ।
راکھنہارےراکھہُآپِ॥
راکھنہارے ۔ حفاظت کی ۔ توفیق رکھنے والے ۔
اے سبھ کی حفاظت کی توفیق رکھنے والے خدا
ਸਗਲ ਸੁਖਾ ਪ੍ਰਭ ਤੁਮਰੈ ਹਾਥਿ ॥
sagal sukhaa parabhtumrai haath.
O’ God, celestial peace and all comforts are under Your control.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਸਾਰੇ ਸੁਖ ਤੇਰੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹਨ।
سگلسُکھاپ٘ربھتُمرےَہاتھِ॥
سگل سکھا۔ سارے سکھ ۔
تو خود ہی حفاظت کر سارے آرام و آسائش تیرے ہاتھ میں ہیں
ਜਿਤੁ ਲਾਵਹਿ ਤਿਤੁ ਲਾਗਹ ਸੁਆਮੀ ॥
jit laaveh tit laagah su-aamee.
O’ Master-God, whatever role you assign me, to that I get attached.
ਹੇ ਮਾਲਕ-ਪ੍ਰਭੂ! ਤੂੰ ਜਿਸ ਕੰਮ ਵਿਚ (ਸਾਨੂੰ) ਲਾਂਦਾ ਹੈਂ, ਅਸੀਂ ਉਸੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਾਂ।
جِتُلاۄہِتِتُلاگہسُیامیِ॥
اےخدا جس میں تو لگاتا ہے ۔ انسان اسی کا م میں لگتا ہے
ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬੁ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥੪॥੧੩॥੨੪॥
naanak saahib antarjaamee. ||4||13||24||
O’ Nanak, God is truly omniscient (all knower). ||4||13||24||
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-) ਮਾਲਕ-ਪ੍ਰਭੂ ਸਭ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਦੀ ਜਾਣਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ॥੪॥੧੩॥੨੪॥
نانکساہِبُانّترجامیِ॥੪॥੧੩॥੨੪॥
انتر جامی ۔ اندرونی راز جاننے والا۔
اے نانک۔ خداسبھ کے دلی راز جانتا ہے ۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੈ ਸੋਈ ਸੁਖੁ ਜਾਨਾ ॥
jo kichh karai so-ee sukh jaanaa.
Whatever He does makes me happy. (O’ my friends, the person who is blessed with the company of saints), he feels pleasure in whatever God does.
(ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ) ਜੋ ਕੁਝ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸੇ ਨੂੰ ਉਹ ਸੁਖ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।
جوکِچھُکرےَسوئیِسُکھُجانا॥
سوئی ۔وہی ۔
جسے بلند ہستی کا ساتھ حاصل ہوجائے وہ رضائےا لہٰی میں راضی رہتا ہے ۔
ਮਨੁ ਅਸਮਝੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਪਤੀਆਨਾ ॥
man asmajh saaDhsang patee-aanaa.
His ignorant mind is encouraged in the Saadh Sangat, the Company of the Holy.
ਉਸ ਦਾ (ਪਹਿਲਾ) ਅੰਞਾਣ ਮਨ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਗਿੱਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
منُاسمجھُسادھسنّگِپتیِیانا॥
اسمجھ ۔ بے سمجھ ۔ سادھ سنگ ۔ صحبت و پاکدامن کے ساتھ سے ۔ پتیانہ ۔ وشواس۔ بھروسا۔
مقدس کمپنی ، صحبت سنگت میں اس کے جاہل ذہن کی حوصلہ افزائی کی جاتی ہے
ਡੋਲਨ ਤੇ ਚੂਕਾ ਠਹਰਾਇਆ ॥
dolan tay chookaa thehraa-i-aa.
Now, his mind does not waver at all; it has become stable in God’s will,
(ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ) ਟਿਕਾਇਆ ਹੋਇਆ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਡੋਲਣ ਤੋਂ ਹਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
ڈولنتےچوُکاٹھہرائِیا॥
ڈولن ۔ ڈگمانا ۔ چوکا۔ ختم ہوا ۔ ٹھہرائیا ۔
اب ، اس کا دماغ بالکل ڈرا نہیں جاتا ہے۔ یہ خدا کی مرضی میں مستحکم ہوچکا ہے
ਸਤਿ ਮਾਹਿ ਲੇ ਸਤਿ ਸਮਾਇਆ ॥੧॥
sat maahi lay sat samaa-i-aa. ||1||
reciting the eternal God’s Name, the mind is merged in the eternal God. ||1||
ਅਤੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ (ਦਾ ਨਾਮ) ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੧॥
ستِماہِلےستِسمائِیا॥੧॥
ست۔ سچ ۔ صدیوی سچا خدا ۔ساچ۔ حقیقت بستی ہے (1 )
دائمی خدا کے نام کی تلاوت کرتے ہوئے ، ذہن ابدی خدا میں مل جاتا ہے
ਦੂਖੁ ਗਇਆ ਸਭੁ ਰੋਗੁ ਗਇਆ ॥
dookh ga-i-aa sabh rog ga-i-aa.
(Such an individual) is relieved of all the sorrows and all the ailments.
ਹੇ ਭਾਈ!) ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਾਰਾ ਦੁੱਖ ਸਾਰਾ ਰੋਗ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
دوُکھُگئِیاسبھُروگُگئِیا॥
دکھ گیا۔ عذاب دور ہوا۔ سبھ روگ گیا۔ ساری بیماریاں مٹیں ۔ آگیا۔ فرمان حکم۔
تمام غموں اور تمام بیماریوں سے نجات دلاتا ہے۔
ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਆਗਿਆ ਮਨ ਮਹਿ ਮਾਨੀ ਮਹਾ ਪੁਰਖ ਕਾ ਸੰਗੁ ਭਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
parabh kee aagi-aa man meh maanee mahaa purakh kaa sang bha-i-aa. ||1|| rahaa-o.
(And such an individual) in the company of the Guru, whole heartedly accepts the will of God. ||1||Pause||
ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਉਸ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿਚ ਮਿੱਠੀ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
پ٘ربھکیِآگِیامنمہِمانیِمہاپُرکھکاسنّگُبھئِیا॥੧॥رہاءُ॥
سن میہہ مانی ۔ فرمانبرداریکی ۔ مہاں پرکھ ۔ بلند عظمت انسان بھئیا۔ ہوا۔ سنگ۔ ساتھ (1) رہاؤ۔
گرو کی صحبت میں ، پوری دل سے خدا کی مرضی کو قبول کرتا ہے
ਸਗਲ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸਰਬ ਨਿਰਮਲਾ ॥
sagal pavitar sarab nirmalaa.
All ventures are sacred and all deeds are immaculate (for an individual blessed with the company of the Guru).
(ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਰੇ ਉੱਦਮ ਪਵਿੱਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਨਿਰਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
سگلپۄِت٘رسربنِرملا॥
سگل پوتر۔ سارے پاکومقدس ۔ نرملا۔ پاک۔
سارا پاک و مقدس ہوتا ہے ۔
ਜੋ ਵਰਤਾਏ ਸੋਈ ਭਲਾ ॥
jo vartaa-ay so-ee bhalaa.
Whatever God does is perceived all good by that person.
ਜੋ ਕੁਝ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਉਹੀ ਉਹੀ ਕੰਮ ਭਲਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
جوۄرتاۓسوئیِبھلا॥
درتائے ۔ کرتا ہے ۔ بھلا۔ نیک۔ اچھا ۔
جو کچھ بھی خدا کرتا ہے وہ اس شخص کے ذریعہ اچھا سمجھا جاتا ہے
ਜਹ ਰਾਖੈ ਸੋਈ ਮੁਕਤਿ ਥਾਨੁ ॥
jah raakhai so-ee mukat thaan.
Wherever God keeps him, is the place for his liberation from the vices.
ਪਰਮਾਤਮਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਹੀ ਉਸ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਦਾ ਥਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ;
جہراکھےَسوئیِمُکتِتھانُ॥
مکت تھان۔ جائے نجات
جہاں تجھے رکھتا ہے وہیجائے نجات ہے
ਜੋ ਜਪਾਏ ਸੋਈ ਨਾਮੁ ॥੨॥
jo japaa-ay so-ee naam. ||2||
Whatever Almighty makes one meditate upon, is God’s Name. ||2||
ਉਸ ਤੋਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਸਦਾ ਜਪਾਂਦਾ ਹੈ ॥੨॥
جوجپاۓسوئیِنامُ॥੨॥
جو یاد ریاض کراتا ہے وہی نام یعنی سچ و حقیقت (2)
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਜਹ ਸਾਧ ਪਗ ਧਰਹਿ ॥
athsathtirath jah saaDh pag Dhareh.
Wherever saints set their feet, regard that place as holy as the sixty eight places of pilgrimage.
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਜਿੱਥੇ ਗੁਰਮੁਖ ਮਨੁੱਖ (ਆਪਣੇ) ਪੈਰ ਧਰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਥਾਂ ਅਠਾਹਠ ਤੀਰਥ ਸਮਝੋ,
اٹھسٹھِتیِرتھجہسادھپگدھرہِ॥
جیہہ سادھ پگ دھریہہ ۔ جہاں پاکدامن قدم ٹکاتا ہے ۔
جہاں پاکدامن قدم ٹکاتا ہے اُسے اڑسٹھ تیرتھوں یا زیارت گاہوں کی جگہ سمجھو۔
ਤਹ ਬੈਕੁੰਠੁ ਜਹ ਨਾਮੁ ਉਚਰਹਿ ॥
tah baikunth jah naam uchrahi.
Because the place where saints recite Naam, is like heaven.
(ਕਿਉਂਕਿ) ਜਿੱਥੇ ਸੰਤ ਜਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਉਚਾਰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਥਾਂ ਸੱਚਖੰਡ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
تہبیَکُنّٹھُجہنامُاُچرہِ॥
بیکنٹھ ۔ بہشت۔ نام اچریہہ۔ جہاں نام کی یادوریاض ہوتی ہے ۔
جہاں الہٰی نام سچ و حقیقت بیان ہوتا ہے وہی بہشت ہے
ਸਰਬ ਅਨੰਦ ਜਬ ਦਰਸਨੁ ਪਾਈਐ ॥
sarab anand jab darsan paa-ee-ai.
Absolute bliss dawns, upon seeking the blessed vision of the holy.
ਜਦੋਂ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰੀਦਾ ਹੈ ਤਦੋਂ ਸਾਰੇ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
سرباننّدجبدرسنُپائیِئےَ॥
سرب انند۔ سارے آڑام وآسائش ۔ درسن۔ دیار ۔
اور دیدار سے ہر طرح سے تسکین اور ذہنی سکون حاصل ہوتا ہے ۔
ਰਾਮ ਗੁਣਾ ਨਿਤ ਨਿਤ ਹਰਿ ਗਾਈਐ ॥੩॥
raam gunaa nit nit har gaa-ee-ai. ||3||
In the company of the holy, one can always sing God’s Glorious Praises. ||3||
(ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ) ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾ ਸਕੀਦੇ ਹਨ, ਸਦਾ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ॥੩॥
رامگُنھانِتنِتہرِگائیِئےَ॥੩॥
رام گنا۔ الہٰی اوصاف (3)
الہٰی حمدوثناہ ہر روز کرؤ (3)
ਆਪੇ ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਹਿਆ ਬਿਆਪਿ ॥
aapay ghat ghat rahi-aa bi-aap.
God Himself is pervading in each and every heart,
(ਹੇ ਭਾਈ!) (ਹੁਣ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਦਿੱਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੀ ਹਰੇਕ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ,
آپےگھٹِگھٹِرہِیابِیاپِ॥
بیاپ ۔ بستا ہے ۔
خدا ہر دل میںبستا ہے ۔
ਦਇਆਲ ਪੁਰਖ ਪਰਗਟ ਪਰਤਾਪ ॥
da-i-aal purakh pargat partaap.
and the glory of that merciful Master is prevalent everywhere.
ਦਇਆ ਦੇ ਸੋਮੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਤੇਜ-ਪਰਤਾਪ ਪ੍ਰਤੱਖ (ਹਰ ਥਾਂ ਦਿੱਸ ਰਿਹਾ ਹੈ)।
دئِیالپُرکھپرگٹپرتاپ॥
پرگٹ ۔ ظاہر۔ پرتاپ ۔ روحانی طاقت۔
اس رحمان الرحیم کی روحانی قوت ظاہر ہے
ਕਪਟ ਖੁਲਾਨੇ ਭ੍ਰਮ ਨਾਠੇ ਦੂਰੇ ॥
kapat khulaanay bharam naathay dooray.
By the Guru’s grace, mind’s closed shutters have been flung open, and all illusions have fled away.
(ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮਨ ਦੇ) ਕਿਵਾੜ ਖੁਲ੍ਹ ਗਏ ਹਨ, ਤੇ, ਸਾਰੇ ਭਰਮ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ,
کپٹکھُلانےبھ٘رمناٹھےدوُرے॥
کپٹ۔ کھلانے بھرم ناٹے دور۔ ذہن میں سمجھ آئیاس لئے وہمو گمان یا بھٹکن دور ہوگئی ۔ گر بھیٹے پورے ۔ کامل مرشد سے ہوا
جس سے ذہن کے دروازے کھل گئے ہیں مراد سمجھ آ گئی ہے وہم وگمان مٹ گیا ۔
ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰ ਭੇਟੇ ਪੂਰੇ ॥੪॥੧੪॥੨੫॥
naanak ka-o gur bhaytay pooray. ||4||14||25||
(Because) Nanak has been blessed with the vision of the Perfect Guru. ||4||14||25||
(ਕਿਉਂਕਿ) ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮਿਲ ਪਏ ਹਨ ॥੪॥੧੪॥੨੫॥
نانککءُگُربھیٹےپوُرے॥੪॥੧੪॥੨੫॥
اے نانک۔ کامل مرشد سے ملاپ ہوگیا ہے ۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਕੋਟਿ ਜਾਪ ਤਾਪ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ॥
kot jaap taap bisraam.
One is awarded the fruit of million meditations and worships,
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਜਪਾਂ ਤਪਾਂ (ਦਾ ਫਲ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਆ ਵੱਸਦਾ ਹੈ,
کوٹِجاپتاپبِس٘رام॥
جاپ تاپ ۔ عبادت وریاضت ۔ بسرام۔ بستے ہیں۔
ایک کو لاکھ مراقبہ اور عبادتوں کا ثمر دیا جاتا ہے
ਰਿਧਿ ਬੁਧਿ ਸਿਧਿ ਸੁਰ ਗਿਆਨ ॥
riDh buDh siDh sur gi-aan.
alongwith wealth, wisdom, miraculous powers and spiritual insight:
ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਾਲੀ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਬੁੱਧੀ (ਉੱਚੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਉਹ ਰਿੱਧੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ (ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ),
رِدھِبُدھِسِدھِسُرگِیان॥
ردھ ۔ سدھ ۔ کراماتی طاقتیں۔ معجزے ۔ بدھ ۔ عقل و ہوش۔ شعور۔ سر گیان ۔ فرشتوں کی سمجھ ۔ دھ درشٹی ۔
دولت ، حکمت ، معجزاتی قوتیں اور روحانی بصیرت کے ساتھ
ਅਨਿਕ ਰੂਪ ਰੰਗ ਭੋਗ ਰਸੈ ॥
anik roop rang bhog rasai.
the inner joy like sights of unparalleled beauty, love and dainty dishes is experienced by the one,
ਉਹ (ਮਾਨੋ) ਅਨੇਕਾਂ ਰੂਪਾਂ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਰਸ ਮਾਣਦਾ ਹੈ,
انِکروُپرنّگبھوگرسےَ॥
انک ۔ بیشمار ۔ روپ ۔ شکل و صورت ۔ رنگ ۔ پریم پیار۔ بھوگ رسے ۔ تصرف کا لطف۔
اندرونی خوشی جیسے بے مثال خوبصورتی ، پیار اور دانے پکوان کا نظارہ ایک ہی شخص نے کیا ہے
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਨਿਮਖ ਰਿਦੈ ਵਸੈ ॥੧॥
gurmukh naam nimakh ridai vasai. ||1||
by the Guru’s grace who remembers God’s Name, even for a moment. ||1||
ਗੁਰੂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਅੱਖ ਦੇ ਫੋਰ ਜਿਤਨੇ ਸਮੇ ਵਾਸਤੇ ਭੀ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਵੱਸਦਾ ਹੈ ॥੧॥
گُرمُکھِنامُنِمکھرِدےَۄسےَ॥੧॥
گورمکھ ۔ مرید مرشد۔ مرشد کے ذریعے ۔ نمکھ ۔ آنکھ جھپکتے کے عرصے میں۔ روے ۔ دلمیں (1)
گرو کے فضل سے جو ایک لمحہ کے لئے بھی خدا کے نام کو یاد کرتا ہے
ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ॥
har kay naam kee vadi-aa-ee.
(O’ my friends), such is the glory of God’s Name,
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ (ਦੱਸੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ)
ہرِکےنامکیِۄڈِیائیِ॥
الہٰی نام سچ و حقیقت کی بلندی اور عظمت۔
ਕੀਮਤਿ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
keemat kahan na jaa-ee. ||1|| rahaa-o.
that its worth cannot be described. ||1|| Pause||
ਹਰਿ-ਨਾਮ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
کیِمتِکہنھُنجائیِ॥੧॥رہاءُ॥
قیمت۔ قدر و منزلت۔
کہ اس کیقدر و منزلتکو بیان نہیں کیا جاسکتا۔
ਸੂਰਬੀਰ ਧੀਰਜ ਮਤਿ ਪੂਰਾ ॥
soorbeer Dheeraj mat pooraa.
(O’ my friends), such a person is truly brave (capable of combating vices), patient and possesses perfect wisdom,
(ਹੇ ਭਾਈ!) ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਤੇ) ਸੂਰਮਾ ਹੈ ਬਹਾਦਰ ਹੈ,
سوُربیِردھیِرجمتِپوُرا॥
سور بیر۔ بہادر۔ دھیرج ۔ تحمل۔ مستقل مزاج ۔
ایسا شخص واقعتا بہادر (برائیوں کا مقابلہ کرنے کے قابل) ، صابر اور کامل عقل والا ہے