ਸੋ ਸਹੁ ਸਾਂਤਿ ਨ ਦੇਵਈ ਕਿਆ ਚਲੈ ਤਿਸੁ ਨਾਲਿ ॥
so saho saaNt na dayv-ee ki-aa chalai tis naal.
but this way, my Master-God will not bless me with peace and tranquillity; (I do not know) what can work with Him?
(ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਉਹ ਖਸਮ-ਪ੍ਰਭੂ (ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦਾ, ਉਸ ਨਾਲ ਕੀ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ?
سوسہُساںتِندیۄئیِکِیاچلےَتِسُنالِ॥
سانت۔ سکون ۔ جین ۔ کیا چلے ۔ تس نالل ۔ اس کے ساتھ کونسا چارہ ہو سکتا ہے
وہ آقا سکون نہیں بخشتا اس کے سامنے ہماری کیا خیرات اور چارہ چل سکتا ہے ۔
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ਅੰਤਰਿ ਰਖੀਐ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
gur parsaadee har Dhi-aa-ee-ai antar rakhee-ai ur Dhaar.
But, yes we should remember God through the Guru’s grace and should keep Him enshrined within our heart.
(ਪਰ, ਹਾਂ) ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਣਾ ਚਾਇਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਟਿਕਾ ਕੇ ਰਖਣਾ ਚਾਇਦਾ ਹੈ।
گُرپرسادیِہرِدھِیائیِئےَانّترِرکھیِئےَاُردھارِ॥
۔ دھیایئے ۔ دھیان یا توجو دی جا سکتی ہے ۔ انتر ۔ دل میں۔ اردھار۔ دل میں بسا کر ۔
رحمت مرشد سے خدا میں اپنی توجہ لگاو اور د ل میں بساو
ਨਾਨਕ ਘਰਿ ਬੈਠਿਆ ਸਹੁ ਪਾਇਆ ਜਾ ਕਿਰਪਾ ਕੀਤੀ ਕਰਤਾਰਿ ॥੧॥
naanak ghar baithi-aa saho paa-i-aa jaa kirpaa keetee kartaar. ||1||
O’ Nanak, when the Creator-God bestowed mercy, I realized my Master-God within my heart. ||1||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਦੋਂ ਕਰਤਾਰ ਨੇ (ਮੇਰੇ ਉਤੇ) ਕਿਰਪਾ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਘਰ ਵਿਚ ਬੈਠਿਆਂ ਹੀ ਮੈਂ ਖਸਮ-ਪ੍ਰਭੂ ਲੱਭ ਲਿਆ ॥੧॥
نانکگھرِبیَٹھِیاسہُپائِیاجاکِرپاکیِتیِکرتارِ
سوہ ۔ خاوند مراد خدا۔ کرپا۔ مہربانی ۔ کرتار۔ کرنے والے ۔ کار ساز۔
۔ اے نانک جب کار ساز کرتار کرم و عنایتکرتا ہے تو گھر بیٹھے ہی وصل و ملاپ حاصل ہوجاتا ہے ۔
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Third Guru:
م:3 ॥
ਧੰਧਾ ਧਾਵਤ ਦਿਨੁ ਗਇਆ ਰੈਣਿ ਗਵਾਈ ਸੋਇ ॥
DhanDhaa Dhaavat din ga-i-aa rain gavaa-ee so-ay.
Usually one’s day passes chasing after worldly affairs, and night passes in sleep.
ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਧੰਧਿਆਂ ਵਿਚ ਭਟਕਦਿਆਂ ਬੀਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਹ ਸੌਂ ਕੇ ਗੰਵਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ,
دھنّدھادھاۄتدِنُگئِیاریَنھِگۄائیِسوءِ॥
دھندا۔ دنیاوی کاروبار۔ دھاوت۔ دوڑ دہوپ۔ رین ۔ رات۔ گوائی سوئے ۔ غفلت میں
انسان کا دن دنیاوی کاروبار میں گذر جاتا ہے ۔ رات سوتے گذر جاتی ہے
ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬਿਖੁ ਖਾਇਆ ਮਨਮੁਖਿ ਚਲਿਆ ਰੋਇ ॥
koorh bol bikh khaa-i-aa manmukh chali-aa ro-ay.
Engrossed in worldly affairs, a self-willed person tells lies; wealth earned this way is poison for spiritual life and he departs from this world repenting.
ਇਹਨਾਂ ਧੰਧਿਆਂ ਵਿਚ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਮਨਮੁਖ ਝੂਠ ਬੋਲ ਕੇ ਜ਼ਹਿਰ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, (ਪਦਾਰਥ ਮਾਣਦਾ ਹੈ) ਤੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਏਥੋਂ ਰੋ ਕੇ ਤੁਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
کوُڑُبولِبِکھُکھائِیامنمُکھِچلِیاروءِ॥
۔ وکھ ۔ زیر ۔ منمکھ ۔ خودی پسند۔
۔ جھوٹ کی کمائی کھاتا ہے اور آخر مرید من اس جہاں روتا ہوا رخصت ہوتا ہے ۔
ਸਿਰੈ ਉਪਰਿ ਜਮ ਡੰਡੁ ਹੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਤਿ ਖੋਇ ॥
sirai upar jam dand hai doojai bhaa-ay pat kho-ay.
The fear of punishment from the demon of death always hovers over his head; because of duality (love for things other than God), he loses his honor.
ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਡੰਡਾ (ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦਾ) ਹੈ, (ਭਾਵ, ਹਰ ਵੇਲੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਹੈ), (ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ਕੇ) ਹੋਰ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਦੇ ਕਾਰਣ (ਆਪਣੀ) ਇੱਜ਼ਤ ਗੰਵਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
سِرےَاُپرِجمڈنّڈُہےَدوُجےَبھاءِپتِکھوءِ॥
جسم ڈنڈ۔ موت کا ڈنڈایا سزا۔ دوجے بھائے ۔ دوسروں سے محبت۔ پت ۔ عزت
موت سر پر سوار ہے اور دوائی دوئش میں عزت گنوا تا ہے
ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਕਦੇ ਨ ਚੇਤਿਓ ਫਿਰਿ ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਹੋਇ ॥
har naam kaday na chayti-o fir aavan jaanaa ho-ay.
He has never meditated on God’s Name and thus his cycle of birth and death continues.
ਉਸ ਨੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਤਾਂ ਕਦੇ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਇਸ ਲਈ ਮੁੜ ਮੁੜ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਉਸ ਨੂੰ ਨਸੀਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ہرِنامُکدےنچیتِئوپھِرِآۄنھجانھاہوءِ॥
۔ ہر نام۔ الہٰی نام سچ حق و حقیقت ۔ اون جانا۔ تناسخ۔
۔ خدا کے نام سچ حق و حقیقت کی طرف توجہ نہیں کرتا نہ دل میں بساتا ہے ۔ لہذاتناسخ میں پڑنا ہے
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸੈ ਜਮ ਡੰਡੁ ਨ ਲਾਗੈ ਕੋਇ ॥
gur parsaadee har man vasai jam dand na laagai ko-ay.
One in whose mind God manifests, he is not afraid of the punishment of the demon of death. ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਹਰੀ ਆ ਵੱਸਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮੌਤ ਦਾ ਡੰਡਾ (ਮੌਤ ਦਾ ਡਰ) ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।
گُرپرسادیِہرِمنِۄسےَجمڈنّڈُنلاگےَکوءِ॥
۔ رحمت مرشد سے خدا دل میں بستا ہے جس سےموت کا خوف دور ہوجاتا ہے
ਨਾਨਕ ਸਹਜੇ ਮਿਲਿ ਰਹੈ ਕਰਮਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੨॥
naanak sehjay mil rahai karam paraapat ho-ay. ||2||
O’ Nanak, in a state of poise he remains united with God, however this state is attained by His grace. ||2||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਹ ਅਡੋਲ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਇਹ ਅਵਸਥਾ ਉਸ ਨੂੰ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ॥੨॥
نانکسہجےمِلِرہےَکرمِپراپتِہوءِ
۔ سہجے ۔ قدرتی طور پر ۔ کرم ۔ بخشش
۔ اے نانک۔ وہ سکون پاتا ہے جو کرم و عنایت سے حاصل ہوتی ہے
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਇਕਿ ਆਪਣੀ ਸਿਫਤੀ ਲਾਇਅਨੁ ਦੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮਤੀ ॥
ik aapnee siftee laa-i-an day satgur matee.
God has engaged many people to sing His praises through the Guru’s teachings.
ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਕਈ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਵਿਚ ਲਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ l
اِکِآپنھیِسِپھتیِلائِئنُدےستِگُرمتیِ॥
صفتی ۔ تعریف۔ ستائش ۔ ستگرمتی ۔ سچے مرشد کے سبق سے ۔
ایک ایسے ہیں جنہیں سبق مرشد کے ذریعے اپنی صفت صلاح میں لگائیا ہوا ہے
ਇਕਨਾ ਨੋ ਨਾਉ ਬਖਸਿਓਨੁ ਅਸਥਿਰੁ ਹਰਿ ਸਤੀ ॥
iknaa no naa-o bakhsi-on asthir har satee.
To many people the eternal God has blessed with His immortal Name.
ਕਈ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ‘ਨਾਮ’ ਬਖ਼ਸ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
اِکنانوناءُبکھسِئونُاستھِرُہرِستیِ॥
استھر ہر ستی ۔ صدیوی مستقل سچا خدا
۔ ایک ایسے ہیں جنہیں اپنا صدیوی نام سچ حق و حقیقت صدیوی خدا نے بخشش کیا ہو اہے
ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਹੁਕਮਿ ਕਰਹਿ ਭਗਤੀ ॥
pa-un paanee baisantaro hukam karahi bhagtee.
Even the air, water, and fire worship Him by obeying His command.
ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਅੱਗਭੀ ਉਸ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ,
پئُنھُپانھیِبیَسنّتروہُکمِکرہِبھگتیِ॥
۔ پون ۔ ہوا۔ بیسنترو۔ آگ۔ حکم کریہہ بھگتی ۔ اس کے زیر فرمان عبادت کر رہے ہیں۔
۔ غرض یہ کہ ہوا پانی اور آگ اس کے زیر فرمان اس کی عبادت کر رہے ہیں۔
ਏਨਾ ਨੋ ਭਉ ਅਗਲਾ ਪੂਰੀ ਬਣਤ ਬਣਤੀ ॥
aynaa no bha-o aglaa pooree banat bantee.
These elements remain in great fear of God ( function under His command) who has created the perfect system managing the universe.
ਇਹਨਾਂ (ਤੱਤਾਂ) ਨੂੰ ਉਸ ਮਾਲਕ ਦਾ ਬੜਾ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, (ਸੋ, ਜਗਤ ਦੀ ਕਿਆ ਅਸਚਰਜ) ਮੁਕੰਮਲ ਬਣਤਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।
اینانوبھءُاگلاپوُریِبنھتبنھتیِ॥
بھو اگلا۔ نہایت زیادہ خوف۔ پوری بنت بنائی۔ پورا منصوبہ بنائیا
اس طرح کا پور ا منصوبہ بنا ہوا ہے کہ یہبھی نہایت خوف میں رہتے ہیں
ਸਭੁ ਇਕੋ ਹੁਕਮੁ ਵਰਤਦਾ ਮੰਨਿਐ ਸੁਖੁ ਪਾਈ ॥੩॥
sabh iko hukam varatdaa mani-ai sukh paa-ee. ||3||
God’s will prevails everywhere and obeying it, one attains celestial peace. ||3||
ਹਰ ਥਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਹੀ ਹੁਕਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆਂ ਹੀ ਸੁਖ ਪਾਈਦਾ ਹੈ ॥੩॥
سبھُاِکوہُکمُۄرتدامنّنِئےَسُکھُپائیِ
۔ غرض یہ کہ ہر جگہ الہٰی فرمان جاری ہے ۔ اس کی فرمانبرداری سے ہی آرام و آسائش حاصل ہوتا ہے ۔
ਸਲੋਕੁ ॥
salok.
Shalok:
سلۄکُ ॥
ਕਬੀਰ ਕਸਉਟੀ ਰਾਮ ਕੀ ਝੂਠਾ ਟਿਕੈ ਨ ਕੋਇ ॥
kabeer kasa-utee raam kee jhoothaa tikai na ko-ay.
O’ Kabir, the touchstone of God is such a system of appraisal, that no liar can pass this test (meet the criteria for being accepted into God’s presence).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ (ਐਸਾ ਨਿਖੇੜਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ) ਉੱਤੇ ਝੂਠਾ ਮਨੁੱਖ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਉਤਰ ਸਕਦਾ।
کبیِرکسئُٹیِرامکیِجھوُٹھاٹِکےَنکوءِ॥
کسوٹی ۔ پاکیزگی یا سچائی کی تحقیقل کا پیمانہ ۔ سونا پرکھنے والی بٹی ۔ جھوٹھا۔ ناپاک۔ غلط۔ جو صبح یا ٹھیک نہیں۔ ٹکے نہ کوئے ۔ کوئی بھی صحیح ثابت نہیں ہوتا۔
اے کبیر۔ الہٰی تحقیق ایسی نتیجہ خیز ہے کہ اس پر جھوٹا انسان کا مل ثابت نہیں ہو سکتا
ਰਾਮ ਕਸਉਟੀ ਸੋ ਸਹੈ ਜੋ ਮਰਜੀਵਾ ਹੋਇ ॥੧॥
raam kasa-utee so sahai jo marjeevaa ho-ay. ||1||
He alone passes God’s test, who becomes dead (unaffected) to the worldly desires and has become spiritually alive. ||1||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪਰਖ ਵਿਚ ਉਹੀ ਪੂਰਾ ਉਤਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਵਲੋਂ ਮਰ ਕੇ ਰੱਬ ਵਲ ਜੀਊ ਪਿਆ ਹੈ ॥੧॥
رامکسئُٹیِسوسہےَجومرجیِۄاہوءِ
رام کسوٹی سو سہے ۔ تحقیق وہی برداشت کرتا ہے ۔ جو مر جیو ہوئے ۔ جسے برائیاں اور بدیوں چھوڑ کر نیکیوں کی طرف رجوع کرکے نیکیوں پر مبنی زندگی بسر کرتا ہے ۔
۔ اس کی تحقیق میں وہی کامل ثابت ہوتا ہے ۔ جس نے اپنی طرز زندگی میں انقلاب لے آئیا ہے ۔ مرا بدیوں کو چھوڑ کر نیکیاں اپنا لی ہیں۔
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Third Guru:
م:3 ॥
ਕਿਉ ਕਰਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਮਾਰੀਐ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮਿਰਤਕੁ ਹੋਇ ॥
ki-o kar ih man maaree-ai ki-o kar mirtak ho-ay.
How can this mind be conquered? How can it be swayed away from vices?
ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਮਨ ਨੂੰ ਮਾਰੀਏ? ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਮਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚਸਕਿਆਂ ਵਲੋਂ ਹਟੇ?
کِءُکرِاِہُمنُماریِئےَکِءُکرِمِرتکُہوءِ॥
مرتک ۔ مردہ ۔
کس طرح سے اس من میں انقالب آئے اور دنیا کی طرف سے بدزن ہوکر طارق ہو
ਕਹਿਆ ਸਬਦੁ ਨ ਮਾਨਈ ਹਉਮੈ ਛਡੈ ਨ ਕੋਇ ॥
kahi-aa sabad na maan-ee ha-umai chhadai na ko-ay.
No one accepts the Guru’s word and renounces ego just by preaching.
ਕੋਈ ਭੀ ਮਨੁੱਖ ਆਖਿਆਂ (ਭਾਵ, ਸਮਝਾਇਆਂ) ਨਾਹ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾਹ ਹਉਮੈ ਛੱਡਦਾ ਹੈ।
کہِیاسبدُنمانئیِہئُمےَچھڈےَنکوءِ॥
۔ کہنا مانتا نہیں خودی چھوڑ تا نہیں
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਉਮੈ ਛੁਟੈ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੁ ਸੋ ਹੋਇ ॥
gur parsaadee ha-umai chhutai jeevan mukat so ho-ay.
Egotism vanishes only by the Guru’s Grace; one whose egotism vanishes, becomes liberated from the worldly desires and vices while yet alive.
ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਹਉਮੈ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। (ਜਿਸ ਦੀ ਹਉਮੈ ਨਾਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ) ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਜਗਤ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਜਗਤ ਦੇ ਚਸਕਿਆਂ ਵਲੋਂ ਹਟਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
گُرپرسادیِہئُمےَچھُٹےَجیِۄنمُکتُسوہوءِ॥
جیون مکت۔ دوران حیات نجات پائے ۔ یعنی جسے ہوئے ۔
رحمت مرشد سے خودی مٹتی ہے تو وہ زندہ رہتے ہوئے دنیاوی برائیوں کو ترک کرتا ہے
ਨਾਨਕ ਜਿਸ ਨੋ ਬਖਸੇ ਤਿਸੁ ਮਿਲੈ ਤਿਸੁ ਬਿਘਨੁ ਨ ਲਾਗੈ ਕੋਇ ॥੨॥
naanak jis no bakhsay tis milai tis bighan na laagai ko-ay. ||2||
O’ Nanak, one upon whom God bestows mercy, attains this status of liberation, and then no obstacles block his journey of life. ||2||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਮੇਹਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ (ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਦਾ ਦਰਜਾ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ (ਉਸ ਦੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ॥੨॥
نانکجِسنوبکھسےتِسُمِلےَتِسُبِگھنُنلاگےَکوءِ
وگھن ۔رکاوت
۔ اے نانک۔ جس پر الہٰی کرم وعنایت ہوا اسے یہ زندگی حاصل ہوتی ہے نجات دوران حیات اور اس میں رکاوٹ نہیں آتی ۔
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Third Guru:
م:3 ॥
ਜੀਵਤ ਮਰਣਾ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਕਿਉ ਹੋਇ ॥
jeevat marnaa sabh ko kahai jeevan mukat ki-o ho-ay.
Everyone talks about attaining the status of liberation from ego and vices, but how can one achieve it while still being alive?
ਜਗਤ ਵਿਚ ਜਿਊਂਦਿਆਂ ਜਗਤ ਵਲੋਂ ਮਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ‘ਜੀਵਨ-ਮੁਕਤੀ’ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇ?
جیِۄتمرنھاسبھُکوکہےَجیِۄنمُکتِکِءُہوءِ॥
جیوت ۔ موت ۔ دوران حیات موت ۔ سبھ کو کہے ۔ سارے کہتے ہیں۔ مکت کیو ہوئے ۔ یہ نجات کیسے حاصل ہوا
دوران حیات موت کی باتیں تو ہر ایک کرتا ہے مگر زندہ ہوتے ہوئے نجات حاصل کیسے ہو۔
ਭੈ ਕਾ ਸੰਜਮੁ ਜੇ ਕਰੇ ਦਾਰੂ ਭਾਉ ਲਾਏਇ ॥
bhai kaa sanjam jay karay daaroo bhaa-o laa-ay-ay.
If one takes the medicine of God’s love (to cure the affliction of ego) and observes the restrain of His fear,
ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚਸਕਿਆਂ ਦੀ ਵਿਹੁ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਪਿਆਰ-ਰੂਪ ਦਵਾਈ ਵਰਤੇ ਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਡਰ ਦਾ ਪਰਹੇਜ਼ ਬਣਾਏl
بھےَکاسنّجمُجےکرےداروُبھاءُلائیءِ॥
۔ بھے ۔ خوف۔ سنجم۔ ضبط۔ دارو۔ دوائی ۔ بھاؤ۔ پیار
اگر خدا کے خوف کو پزہیز گاری بنائے اور خدا سے محبت و پیار کو بطور دوائی استعمال کرتے
ਅਨਦਿਨੁ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਸੁਖ ਸਹਜੇ ਬਿਖੁ ਭਵਜਲੁ ਨਾਮਿ ਤਰੇਇ ॥
an-din gun gaavai sukh sehjay bikh bhavjal naam taray-ay.
and always sings praises of God; he will intuitively receive celestial peace and he will swim across the poisonous worldly ocean through God’s Name.
ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਏ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਸੁਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੇ ਜਾਇਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਇਸ ਵਿਹੁ-ਰੂਪ ਸੰਸਾਰ-ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਤਰ ਜਾਇਗਾ ।
اندِنُگُنھگاۄےَسُکھسہجےبِکھُبھۄجلُنامِترےءِ॥
۔ اندن۔ دن رات۔ گن گاوے ۔ حمدوثناہ ۔ صفت صلاح۔ سکھ سہجے ۔ آسانی سے ۔ بھوجل۔ زندگی کے خوفناک سمندر۔ نام ۔سچ حق و حقیقت سے ۔ تیرے ۔ کامیابی حاصل کرے ۔
اور روز و شب خدا کی حمدوثناہ کرے تب زندگی کے اس خوفناک سمندر کو الہٰی نام سچ حق و حقیقت کو اپنا کر نہایت اسانی سے عبور کیا جا سکتا ہے مراد زندگی کامیاب بنائی جاسکتی ہے
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ਜਾ ਕਉ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥੩॥
naanak gurmukh paa-ee-ai jaa ka-o nadar karay-i. ||3||
O’ Nanak, only one on whom God bestows merciful glance, obtains this state of liberation from vices through the Guru. ||3||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਸ ਉਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਮੇਹਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ (ਜੀਵਨ-ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਅਵਸਥਾ) ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ॥੩॥
نانکگُرمُکھِپائیِئےَجاکءُندرِکرےءِ
گورمکھ ۔ مرید مرشد ہوکر۔ ندر ۔ نگاہ عنایت و شفقت۔
۔ اے نانک۔ مرید مرشد ہوکر جس پر خدا کی عنایت و شفقت ہو یہ حاصل ہو سکتی ہے
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਰਚਾਇਓਨੁ ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਵਰਤਾਰਾ ॥
doojaa bhaa-o rachaa-i-on tarai gun vartaaraa.
God Himself created duality (love for things other than God) and He Himself subjected people to the three modes of Maya, the vice, virtue and power.
ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਮਾਇਆ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਤਿੰਨਾਂ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭੀ ਉਸ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ;
دوُجابھاءُرچائِئونُت٘رےَگُنھۄرتارا॥
دوجا بھاؤ۔ دوسروں سے محبت ۔ رچا ئیون ۔ پیدا کیا۔ ترے گن ۔ تین اوصاف۔ درتار۔ برتتے ہیں۔ چلتے ہیں۔
دوسروں مراد دنیاوی محبت اور رجوع ستو تمو وغیرہ تین اوصاف بڑا بننے کی خواہش لالچ طاقت یا حقیقت پسندی کے تاثراتبھی خود ہی پیدا کئے ہیں۔
ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ ਹੁਕਮਿ ਕਮਾਵਨਿ ਕਾਰਾ ॥
barahmaa bisan mahays upaa-i-an hukam kamaavan kaaraa.
He created the gods like Brahma, Vishnu and Shiva, who carry out His command.
ਤਿੰਨੇ ਦੇਵਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂ ਤੇ ਸ਼ਿਵ ਉਸ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਉਪਾਏ ਹਨ, ਇਹ ਤ੍ਰੈਵੇ ਉਸ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਹੀ ਕਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ب٘رہمابِسنُمہیسُاُپائِئنُہُکمِکماۄنِکارا॥
پائن ۔ پیدا کئے ۔ حکم کرادن کار ۔ پانے حکم کی تعمیل کے لئے
خدا نے اور ان کی تعمیل کے لئے تین دیوتے برہما بشنو اور شو جی پیدا کئے جو اس کے زیر فرمان کام کرتے ہیں۔
ਪੰਡਿਤ ਪੜਦੇ ਜੋਤਕੀ ਨਾ ਬੂਝਹਿ ਬੀਚਾਰਾ ॥
pandit parh-day jotkee naa boojheh beechaaraa.
The pandits and the astrologers read books, but do not understand the reality.
ਜੋਤਸ਼ੀ (ਆਦਿਕ) ਵਿਦਵਾਨ ਲੋਕ (ਵਿਚਾਰ ਵਾਲੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ) ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ।
پنّڈِتپڑدےجوتکیِنابوُجھہِبیِچارا॥
۔ جو تکی ۔ جوتشی ۔ نجومی ۔ نوجھیہہوچار۔ مگر اس خیال کو نہیں سمجھتے
عالم فاضل جیوتش وغیرہ کے علم اور کتابیں پڑھتے تو ہیں مگر اصل خیال نہیں سمجھتے
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤੇਰਾ ਖੇਲੁ ਹੈ ਸਚੁ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾ ॥
sabh kichh tayraa khayl hai sach sirjanhaaraa.
O’ God, everything is Your play; You are eternal and creator of this universe.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਇਹ ਜਗਤ-ਰਚਨਾ ਸਾਰਾ ਹੀ ਤੇਰਾ ਇਕ ਖੇਲ ਹੈ, ਤੂੰ ਇਸ ਖੇਲ ਨੂੰ ਬਣਾਣ ਵਾਲਾ ਹੈਂ ਤੇ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈਂ।
سبھُکِچھُتیراکھیلُہےَسچُسِرجنھہارا॥
۔ سچ سر جنہار۔ اے صدیوی سچ ساز گار ۔
اے سچے کار ساز کرتار یہ سارا تیرا یاک کھیل ہے
ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਬਖਸਿ ਲੈਹਿ ਸਚਿ ਸਬਦਿ ਸਮਾਈ ॥੪॥
jis bhaavai tis bakhas laihi sach sabad samaa-ee. ||4||
O’ God! You forgive that one who is pleasing to You, and then he remains absorbed in Your eternal Name through the Guru’s divine word. ||4||
ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਉਤੇ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ਤੇ ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਤੇਰੇ ਸੱਚੇ ਸਰੂਪ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੪॥
جِسُبھاۄےَتِسُبکھسِلیَہِسچِسبدِسمائیِ
بھاوے ۔ چاہتا ہے ۔ سچ سبد سمائی۔ سچے کلام کو اپناتا ہے
جسے چاہتا ہے اس پر تیری کرم وعنایت ہے وہ سچے کلام کو اپناتا ہے اور حقیقت میں محو ومجذوب ہوجاتا ہے ۔
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
salok mehlaa 3.
Shalok, Third Guru:
سلۄکُم:3 ॥
ਮਨ ਕਾ ਝੂਠਾ ਝੂਠੁ ਕਮਾਵੈ ॥
man kaa jhoothaa jhootakamaavai.
One who has falsehood in mind, practices nothing but falsehood,
ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਮਨ ਦਾ ਝੂਠਾ ਹੈ ਤੇ ਝੂਠ ਕਮਾਂਦਾ ਹੈ),
منکاجھوُٹھاجھوُٹھُکماۄےَ॥
جس کے دل میں جھوٹ ہےاور جھوٹے اعمال کرتا ہے
ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ ਤਪਾ ਸਦਾਵੈ ॥
maa-i-noaa firai tapa sadaavai
he wanders for the sake of worldly wealth and calls himself a Tapa (penitent)
(ਉਂਞ ਤਾਂ) ਮਾਇਆ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਫਿਰਦਾ ਹੈ (ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ) ਤਪਾ ਅਖਵਾਂਦਾ ਹੈ,
مائِیانوپھِرےَتپاسداۄےَ॥
پتہ۔ پرہیز گار۔ عابد
دولت کے لئے بھٹکتا پھرتا ہے مگر اپنے آپ کو طارق و عابد کہلاتاہے
ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਗਹੈ ॥
bharmay bhoolaa sabh tirath gahai.
Deluded by doubt, he visits all the sacred shrines of pilgrimage.
(ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਪਾ ਸਮਝਣ ਦੇ) ਭੁਲੇਖੇ ਵਿਚ ਭੁੱਲਾ ਹੋਇਆ ਸਾਰੇ ਤੀਰਥ ਗਾਂਹਦਾ ਹੈ,
بھرمےبھوُلاسبھِتیِرتھگہےَ॥
۔ بھرمے بھولا۔ وہم وگمانمین گمراہ۔ تیرگھگہے ۔ زیارت کرتا ہے ۔
وہم وگمان میں گمراہ ہو کر زیارت گاہوں کی زیارت کرتا ے
ਓਹੁ ਤਪਾ ਕੈਸੇ ਪਰਮ ਗਤਿ ਲਹੈ ॥
oh tapaa kaisay param gat lahai.
How can such a penitent (so called holy man) attain the supreme spiritual status?
ਅਜੇਹਾ ਤਪਾ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇ?
اوہُتپاکیَسےپرمگتِلہےَ॥
پرم گت لہے۔ بلند روحانی حالت پائے ۔
ایسےعابد و طارق کو کیسے بلند روحانی رتبہ حاصل ہوگا
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਕੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ ॥
gur parsaadee ko sach kamaavai.
By Guru’s Grace, only a rare person practices righteous living:
ਗੁਰਾਂ ਦੀ ਦਇਆ ਦੁਆਰਾ, ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਸੱਚ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
گُرپرسادیِکوسچُکماۄےَ॥
س چ کماوے ۔ سچے اعمال سر انجام دیوے ۔
اگر رحمت مرشد سے سچے حقیق اعمال سر انجام دیتا ہے
ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ ਮੋਖੰਤਰੁ ਪਾਵੈ ॥੧॥
naanak so tapaa mokhantar paavai. ||1||
O’ Nanak, he is a real penitent and he receives liberation from the vices. ||1||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਹ ਅਸਲ ਤਪਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਦਰਲੀ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ॥੧॥
نانکسوتپاموکھنّترُپاۄےَ
موکھنتر ۔ نجات
اے نانک وہ نجات پاتا ہے
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Third Mehl:
م:3 ॥
ਸੋ ਤਪਾ ਜਿ ਇਹੁ ਤਪੁ ਘਾਲੇ ॥
so tapaa je ih tap ghaalay.
He alone is a penitent, who practices this self-discipline,
ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਅਸਲ) ਤਪਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਤਪ ਕਮਾਂਦਾ ਹੈ-
سوتپاجِاِہُتپُگھالے॥
تپسوی یا عابد وہی ہے جو ایسی عبادت یا بندی کرتا ہے
ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੈ ਸਬਦੁ ਸਮਾਲੇ ॥
satgur no milai sabad samaalay.
meets with the True Guru and enshrines the divine word in his heart.
ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ (ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ستِگُرنومِلےَسبدُسمالے॥
۔ کہ سچرے مرشد سے ملاپ کرکے اس کے سبق ۔ ہدایات ۔ وواعظکلام دل میں بسائے
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਇਹੁ ਤਪੁ ਪਰਵਾਣੁ ॥
satgur kee sayvaa ih tap parvaan.
To follow the true Guru’s teachings is the only penitence approved in God’s presence.
ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ (ਦੱਸੀ ਹੋਈ) ਕਾਰ ਕਰਨੀ-ਇਹ ਤਪ (ਪ੍ਰਭੂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ) ਕਬੂਲ ਹੈ।
ستِگُرکیِسیۄااِہُتپُپرۄانھُ॥
۔ خدمت مرشد قبول ہوتی ہے ۔
ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ ਦਰਗਹਿ ਪਾਵੈ ਮਾਣੁ ॥੨॥
naanak so tapaa dargahi paavai maan. ||2||
O Nanak, such a penitent receives honor in God’s presence. ||2|
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਇਹ ਤਪ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤਪਾ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਆਦਰ ਪਾਂਦਾ ਹੈ ॥੨॥
نانکسوتپادرگہِپاۄےَمانھُ
اے نانک ایسا عابد بارگاہ عدالت قبول ہوتا ہے اور وقار و عزت و قدر و قیمت پاتا ہے ۔
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਵਰਤਣਿ ॥
raat dinas upaa-i-an sansaar kee vartan.
God created the night and the day for the activities of the world,
ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਹਾਰ ਵਾਸਤੇ ਉਸ (ਪ੍ਰਭੂ) ਨੇ ਰਾਤ ਤੇ ਦਿਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ;
راتِدِنسُاُپائِئنُسنّسارکیِۄرتنھِ
دنیاوی کاروبار کے لئے خدا نے دن اور رات بنائے