ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵਹਿ ਤਾ ਕਰਹਿ ਬਿਭੂਤਾ ਸਿੰਙੀ ਨਾਦੁ ਵਜਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaaveh taa karahi bibhootaa sinyee naad vajaavah.
When it pleases You, some people smear their bodies with ashes, and blow the horn and the conch shell.
ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਪ੍ਰਾਣੀ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਵਾਹ ਮਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਿੰਙੀ ਅਤੇ ਸੰਖ ਵਜਾਂਦੇ ਹਨ।
جاتُدھُبھاۄہِتاکرہِبِبھوُتاسِنّگنْیِنادُۄجاۄہِ॥
سبھوت ۔ راکہہ۔ سواہ۔
اوربہت سے جسم پر راکھ لگاتے ہیں اور سنگی اور سنکھ بجائے ہیں ۔
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਪੜਹਿ ਕਤੇਬਾ ਮੁਲਾ ਸੇਖ ਕਹਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai taa parheh kataybaa mulaa saykh kahaaveh.
When You so desire, some people read the Islamic Scriptures, and proclaim themselves as Mullahs and Sheikhs.
ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਜੀਵ ਕੁਰਾਨ ਆਦਿਕ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੁੱਲਾਂ ਤੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਅਖਵਾਂਦੇ ਹਨ।
جاتُدھُبھاۄےَتاپڑہِکتیبامُلاسیکھکہاۄہِ॥
جب تیری رضا ہوتی ہے ۔ تو قران پڑھتے ہیں اور مولوی اور شیخ کہلاتے ہیں
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਹੋਵਹਿ ਰਾਜੇ ਰਸ ਕਸ ਬਹੁਤੁ ਕਮਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai taa hoveh raajay ras kas bahut kamaaveh.
When it pleases You, some become kings, and indulge in all sorts of tastes and pleasures.
ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਰਾਜੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਸੁਆਦਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਵਰਤਦੇ ਹਨ।
جاتُدھُبھاۄےَتاہوۄہِراجےرسکسبہُتُکماۄہِ॥
رس کس۔ لطف۔ لزتیں ۔ مزے ۔
جب تیری رضا ہوتی ہے راجے اور حکمران بنتے ہیں۔ اور خوش ضائقہ لذیز کھانے استعمال کرتے ہیں اور
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤੇਗ ਵਗਾਵਹਿ ਸਿਰ ਮੁੰਡੀ ਕਟਿ ਜਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai tayg vagaaveh sir mundee kat jaaveh.
When it pleases You, some become warriors and wield the sword, and many heads are chopped off.
ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਤਲਵਾਰ ਚਲਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਧੌਣ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਸਿਰ ਵੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
جاتُدھُبھاۄےَتیگۄگاۄہِسِرمُنّڈیِکٹِجاۄہِ॥
منڈی ۔ گردن ۔
جب تیری رضا ہوتی ہے تو شمشیر چلاتے ہیں اور گردنوں سے سر جدا کر دیئے جاتے ہیں
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਜਾਹਿ ਦਿਸੰਤਰਿ ਸੁਣਿ ਗਲਾ ਘਰਿ ਆਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai jaahi disantar sun galaa ghar aavahi.
When it pleases You, some go to foreign lands and return home after hearing and learning different things of those lands.
ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਪਰਦੇਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਧਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਮੁੜ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
جاتُدھُبھاۄےَجاہِدِسنّترِسُنھِگلاگھرِآۄہِ॥
دبتتر۔ دیس ۔ بدیس ۔
اور کوئی غیر ممالک جاتا ہے اور وہاں کے حالات سنکر گھر آتے ہیں
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਨਾਇ ਰਚਾਵਹਿ ਤੁਧੁ ਭਾਣੇ ਤੂੰ ਭਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai naa-ay rachaaveh tuDh bhaanay tooN bhaaveh.
O’ God, when You so desire, some get attuned to Your Name. Those who live according to Your Will become pleasing to You.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਜੀਵ ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਵਿਚ ਜੁੜਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਤੇਰੀ ਰਜ਼ਾ ਵਿਚ ਤੁਰਦੇ ਹਨ ਤੈਨੂੰ ਪਿਆਰੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
جاتُدھُبھاۄےَناءِرچاۄہِتُدھُبھانھےتوُنّبھاۄہِ॥
نائے ۔ سچ حق و حقیقت۔ تدھ بھانے ۔ تیری رضا سے ۔ تو ں بھاویہہ۔ تو پیار ا لگتا ہے ۔
تیری رضا و رغبتسے تیری نام سچ و حقیقتاپناتے ہیں۔ جو تیری رضا و رغبتسے پیار کرتے ہیں ۔ وہ تیرے محبوب ہو جاتے ہیں۔
ਨਾਨਕੁ ਏਕ ਕਹੈ ਬੇਨੰਤੀ ਹੋਰਿ ਸਗਲੇ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹਿ ॥੧॥
naanak ayk kahai baynantee hor saglay koorh kamaaveh. ||1||
Nanak utters this one prayer (that except living by His command), everything else is the practice of falsehood (which is of no avail in God’s court).
ਨਾਨਕ ਇਕ ਅਰਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਜ਼ਾ ਵਿਚ ਤੁਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਕੂੜ ਕਮਾਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਵਿਅਰਥ ਜਾਂਦਾ ਹੈ l
نانکُایککہےَبیننّتیِہورِسگلےکوُڑُکماۄہِ॥੧॥
نانک عرض گذارتا ہے ۔ تیری رضا کے بغیر کفر کماتے ہیں
ਮਃ ੧ ॥
mehlaa 1.
Shalok, by the First Guru:
مਃ੧॥
ਜਾ ਤੂੰ ਵਡਾ ਸਭਿ ਵਡਿਆਂਈਆ ਚੰਗੈ ਚੰਗਾ ਹੋਈ ॥
jaa tooN vadaa sabh vadi-aaN-ee-aa changai changa ho-ee.
You are so Great, all Greatness flows from You. You are so Good, Goodness radiates from You.
ਤੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈਂ ਸਾਰੀ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਹੀ ਰਵਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੰਗੇ ਤੋਂ ਚੰਗਿਆਈ ਹੀ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
جاتوُنّۄڈاسبھِۄڈِیائیِیاچنّگےَچنّگاہوئیِ॥
اے خدا جب تو بڑھا ہے تو جو کچھ اس عالم میںہو رہا ہے تیری ہی عظمت سے ہے تیری عظمت صدقہ ہے ۔ اور چنگے اچھے سے اچھائیاں اور نیکیاں ہی پیدا ہونگی
ਜਾ ਤੂੰ ਸਚਾ ਤਾ ਸਭੁ ਕੋ ਸਚਾ ਕੂੜਾ ਕੋਇ ਨ ਕੋਈ ॥
jaa tooN sachaa taa sabh ko sachaa koorhaa ko-ay na ko-ee.
When (this becomes our firm belief that) You are true, then everyone created by You also appears true because You dwell in all; therefore no one could be false.
(ਜਦੋਂ ਇਹ ਯਕੀਨ ਬੱਝ ਜਾਏ ਕਿ) ਤੂੰ ਸੱਚਾ ਪ੍ਰਭੂ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਹੈਂ (ਤਾਂ) ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਸੱਚਾ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਵਿਚ ਤੂੰ ਆਪ ਮੌਜੂਦ ਹੈਂ ਤਾਂ ਫਿਰ ਇਸ ਜਗਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕੂੜਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।
جاتوُنّسچاتاسبھُکوسچاکوُڑاکوءِنکوئیِ॥
جب توسچا ہے اور سازندہ ہے تو تیری بنائی ہر شے سچی ہوگی کیونکہہر جاندار میں تیرا نورہے ۔ تب اس عالم میں جھوٹا کوئی نہیں ہو سکتا ۔
ਆਖਣੁ ਵੇਖਣੁ ਬੋਲਣੁ ਚਲਣੁ ਜੀਵਣੁ ਮਰਣਾ ਧਾਤੁ ॥
aakhan vaykhan bolan chalan jeevan marnaa Dhaat.
Talking, seeing, speaking, walking, living and dying-all these are illusory.
ਇਹ ਆਖਣਾ-ਵੇਖਣਾ, ਇਹ ਬੋਲ-ਚਾਲ, ਇਹ ਜੀਉਂਣਾ ਤੇ ਮਰਨਾ ਸਭ ਕੁਝ ਮਾਇਆ-ਰੂਪ ਹੈ (ਅਸਲੀਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ)
آکھنھُۄیکھنھُبولنھُچلنھُجیِۄنھُمرنھادھاتُ॥
دھات۔ چلے جان والی ۔ ناپیدا ہونے والی
کہنا، دیکھنا اور بولنا ، چلنا ، زندگی اور موت دیرینہ رہنے والی نہیں ناپیدا ہونیوالی ہے ۔ خدا آپ ہی حقیقت اور دائمی ہے
ਹੁਕਮੁ ਸਾਜਿ ਹੁਕਮੈ ਵਿਚਿ ਰਖੈ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਆਪਿ ॥੨॥
hukam saaj hukmai vich rakhai naanak sachaa aap. ||2||
O’ Nanak, God Himself creates and keeps all the creatures under His command.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ ਦੁਆਰਾ ਰਚ ਕੇ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੋਰ ਰਿਹਾ ਹੈ l
ہُکمُساجِہُکمےَۄِچِرکھےَنانکسچاآپِ॥੨॥
خدا اپنا حکم یا فرمان جاری کرکے اپنے حکم کی تعمیل کراتا ہے ۔ اے نانک وہ خود خدا ہے
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑیِ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਨਿਸੰਗੁ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਈਐ ॥
satgur sayv nisang bharam chukhaa-ee-ai.
By following the Guru’s teachings without any hesitation, all doubts are removed.
ਜੇ ਝਾਕਾ ਉਤਾਰ ਕੇ, ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨੀਏ, ਤਾਂ ਭਟਕਣਾ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ستِگُرُسیۄِنِسنّگُبھرمُچُکائیِئےَ॥
تسنگ۔ بغیر جیل و حجت۔ بلا شک و شبہ ۔
پختہ ارادے سے بلا جھجھک خدمت مرشد سے وہم و گمان مٹ جاتے ہیں۔ بھٹکنا ختم ہو جاتی ہے ۔
ਸਤਿਗੁਰੁ ਆਖੈ ਕਾਰ ਸੁ ਕਾਰ ਕਮਾਈਐ ॥
satgur aakhai kaar so kaar kamaa-ee-ai.
Whatever the true Guru asks us to do we should do that.
ਉਹੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖੇ।
ستِگُرُآکھےَکارسُکارکمائیِئےَ॥
سچا مرشد جو ہدایت کرتا ہے وہی کار کرنی چاہیے ۔
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ॥
satgur ho-ay da-i-aal ta naam Dhi-aa-ee-ai.
When the True Guru becomes merciful, only then we meditate on God’s Name.
ਜੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਮਿਹਰ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ستِگُرُہوءِدئِیالُتنامُدھِیائیِئےَ॥
سچے مرشدکی کرم و عنایت سے ہی نام میں توجہ اور دھیان لگاتا ہے ۔
ਲਾਹਾ ਭਗਤਿ ਸੁ ਸਾਰੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ॥
laahaa bhagat so saar gurmukh paa-ee-ai.
Through the Guru’s teachings, we reap the excellent reward of devotion to God.
ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਹੋਇਆਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਬੰਦਗੀ-ਰੂਪ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
لاہابھگتِسُسارُگُرمُکھِپائیِئےَ॥
لاہا ۔ لابھ ۔ منافع۔ سار۔ مول ۔ بنیاد۔ اُتم۔ متبرک ۔
عشق الہٰی و الہٰی پریم پیار جو عبادت و ریاضت کی بنیادی ہے ۔ مرشد کے وسیلے سے ملتا ہے
ਮਨਮੁਖਿ ਕੂੜੁ ਗੁਬਾਰੁ ਕੂੜੁ ਕਮਾਈਐ ॥
manmukh koorh bubaar koorh kamaa-ee-ai.
The self-willed person is trapped in the darkness of falsehood; he earns nothing but falsehood.
ਆਪ-ਹੁਦਰਾ ਪੁਰਸ਼ ਝੂਠ ਦੇ ਅੰਨ੍ਹੇ ਅਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਝੂਠ ਦੀ ਹੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
منمُکھِکوُڑُگُبارُکوُڑکمائیِئےَ॥
کوڑ غبار۔ جھوٹ کا اندھیرا۔
من کا مرید جھوٹ کا اندھیرا غبار کا ڈھیر ہے ۔ اس سے جھوٹ ہی پیدا ہوتا ہے
ਸਚੇ ਦੈ ਦਰਿ ਜਾਇ ਸਚੁ ਚਵਾਂਈਐ ॥
sachay dai dar jaa-ay sach chavaaN-ee-ai.
If we humbly meditate on God’s Name,
ਜੇ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੁੜ ਕੇ ਸੱਚੇ ਦਾ ਨਾਮ ਜਪੀਏ,
سچےدےَدرِجاءِسچُچۄاںئیِئےَ॥
چواپیئے ۔ بولئے ۔
سچے دربار میں سچ ہی بولیا جائے ۔
ਸਚੈ ਅੰਦਰਿ ਮਹਲਿ ਸਚਿ ਬੁਲਾਈਐ ॥
sachai andar mahal sach bulaa-ee-ai.
only then, we are accepted in God’s court.
ਤਾਂ ਇਸ ਸੱਚੇ ਨਾਮ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਥਾਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
سچےَانّدرِمہلِسچِبُلائیِئےَ॥
سچ کی وجہ سے سچے کی محلوں سے بلاوا آتا ہے ۔
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਸਦਾ ਸਚਿਆਰੁ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥੧੫॥
naanak sach sadaa sachiaar sach samaa-ee-ai. ||15||
O’ Nanak, the truthful person, is forever true and remains absorbed in God.
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਜਿਸ ਦੇ ਪੱਲੇ) ਸਦਾ ਸੱਚ ਹੈ ਉਹ ਸੱਚ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਹੈ ਉਹ ਸੱਚ ਵਿਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ l
نانکسچُسداسچِیارُسچِسمائیِئےَ॥੧੫॥
سچیار ۔ سچے آچار۔ نیک ۔ سچا اخلاق
اے نانک:سچ ہمیشہ خوش اخلاق ہوتا ہے اس سے سچ اپنا سکتے ہیں اپنایا جاتا ہے
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
salok mehlaa 1.
Shalok, by the First Guru:
سلوکُمਃ੧॥
ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਰਾਜੇ ਕਾਸਾਈ ਧਰਮੁ ਪੰਖ ਕਰਿ ਉਡਰਿਆ ॥
kal kaatee raajay kaasaa-ee Dharam pankh kar udri-aa.
This Dark Age of Kalyug is like knife, and the kings are butchers; righteousness has flown away like a bird.
ਇਹ ਘੋਰ ਕਲ-ਜੁਗੀ ਸੁਭਾਉ ਮਾਨੋਂ ਛੁਰੀ ਹੈ, ਰਾਜੇ ਜ਼ਾਲਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੇ ਧਰਮ ਖੰਭ ਲਾ ਕੇ ਉਡ ਗਿਆ ਹੈ।
کلِکاتیِراجےکاسائیِدھرمُپنّکھکرِاُڈرِیا॥
کل ۔ کل پک ۔ کاتی ۔ چھری ۔ قصائی ۔قصاب ۔ جانور۔ ذبح کرنیوالے ۔ قاتل۔ دھرم۔ فرض ۔ پنکھ ۔ پر ۔
اس زمانے میں عادات اناسانی چھری کی مانند تیز ہیں۔ حکمران ظالم ہیں فرض شناسی حق پرستی و حق سشناسی پر لگا کر اڑ گئی یعنی ختم ہو گئی
ਕੂੜੁ ਅਮਾਵਸ ਸਚੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀਸੈ ਨਾਹੀ ਕਹ ਚੜਿਆ ॥
koorh amaavas sach chandarmaa deesai naahee kah charhi-aa.
In this dark night of falsehood, the moon of Truth is not visible anywhere.
ਕੂੜ (ਮਾਨੋ) ਮੱਸਿਆ ਦੀ ਰਾਤ ਹੈ, (ਇਸ ਵਿਚ) ਸੱਚ-ਰੂਪ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਕਿਤੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਦਿੱਸਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
کوُڑُاماۄسسچُچنّد٘رمادیِسےَناہیِکہچڑِیا॥
کوڑ ۔ جھوٹ ۔ امادس۔ میسا کی کالی اور اندھیری رات۔ کیہ ۔ کھتے ۔ کہاں ۔
جھوٹ امادس کے اندھیرے کی مانند پھیل گیا اور حقیقت کا چاند کی روشنی کہیں دکھائیں دیتی ۔
ਹਉ ਭਾਲਿ ਵਿਕੁੰਨੀ ਹੋਈ ॥
ha-o bhaal vikunnee ho-ee.
I have grown frustrated in the search for the moon of truth,
ਮੈਂ ਇਸ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲੱਭ ਕੇ ਵਿਆਕੁਲ ਹੋ ਗਈ ਹਾਂ,
ہءُبھالِۄِکُنّنیِہوئیِ॥
دکنی ۔ بے چین۔ پاگل۔
میں اسکی جستجو او ر تلاش میں بے چین ہوں اور پاگل ہو رہا ہوں۔
ਆਧੇਰੈ ਰਾਹੁ ਨ ਕੋਈ ॥
aaDhaarai raahu na ko-ee.
in this darkness, I cannot find the path.
ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ।
آدھیرےَراہُنکوئیِ॥
اس اندھیرے میں کوئی راستہ اور طریقہ کار دکھائی نہیں دیتا۔
ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਦੁਖੁ ਰੋਈ ॥
vich ha-umai kar dukh ro-ee.
In the darkness of ego, the entire world is crying out in pain.
ਇਸ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ, ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹਉਮੈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੁਖੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ,
ۄِچِہئُمےَکرِدُکھُروئیِ॥
اور خودی میں عذاب پاکر انسان روتا ہے ۔
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਕਿਨਿ ਬਿਧਿ ਗਤਿ ਹੋਈ ॥੧॥
kaho naanak kin biDh gat ho-ee. ||1||
O’ Nanak, how one could be saved from suffering in such circumstances?
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਹੋਵੇ?
کہُنانککِنِبِدھِگتِہوئیِ॥੧॥
گت ۔ نجات ۔ چھٹکارہ
اے نانک کونسا طریقہ ہے جس سے نجات حاصل ہوا
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Shalok, by the Third Guru:
مਃ੩॥
ਕਲਿ ਕੀਰਤਿ ਪਰਗਟੁ ਚਾਨਣੁ ਸੰਸਾਰਿ ॥
kal keerat pargat chaanan sansaar.
In KalYug, singing God’s praises has appeared as Divine light in the world.
ਇਸ ਕਲਜੁਗੀ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ, ਜਗਤ ਵਿਚ ਉੱਘਾ ਚਾਨਣ ਹੈ।
کلِکیِرتِپرگٹُچاننھُسنّسارِ॥
کیرت۔ صفت صلاح۔ پرگٹ۔ ظاہر۔ سنسار۔ جہاں ۔ عالم ـ(2)
اس زمانے میں اور اس دنیا میں الہٰی صفت صلاح ہی ایک روشنی ہے ۔
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੋਈ ਉਤਰੈ ਪਾਰਿ ॥
gurmukh ko-ee utrai paar.
But only a rare Guru’s follower crosses over the worldly ocean of vices by making use of this Divine light (knowledge).
ਪਰ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਚਾਨਣ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।
گُرمُکھِکوئیِاُترےَپارِ॥
مرشد کے سہارے کوئی شاذ و نادر ہی کامیاب ہوتا ہے ۔
ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਦੇਵੈ ॥
jis no nadar karay tis dayvai.
Only the one on whom God showers His grace receives this divine light.
ਪ੍ਰਭੂ ਜਿਸ ਉਤੇ ਮਿਹਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ (ਇਹ ਕੀਰਤਿ-ਰੂਪ ਚਾਨਣ) ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
جِسنوندرِکرےتِسُدیۄےَ॥
جس پر الہٰی کرم و عنایت ہو اسے ملتی ہے نظر عنایت سے روشنی
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਤਨੁ ਸੋ ਲੇਵੈ ॥੨॥
naanak gurmukh ratan so layvai. ||2||
O’ Nanak, only such a Guru’s follower receives the jewel like precious Naam.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਊਹ ਐਸਾ ਇਨਸਾਨ ਨਾਮ ਦੇ ਰਤਨ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
نانکگُرمُکھِرتنُسولیۄےَ॥੨॥
اے نانک :- یہ ایک قیمتی رتن ہے جو مرید مرشد سے ملتا ہے
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑیِ॥
ਭਗਤਾ ਤੈ ਸੈਸਾਰੀਆ ਜੋੜੁ ਕਦੇ ਨ ਆਇਆ ॥
bhagtaa tai saisaaree-aa jorh kaday na aa-i-aa.
There has never been a meeting of minds between the worldly wise people and the true devotees of God.
ਰੱਬ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰੀ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਦਾਚਿੱਤ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।
بھگتاتےَسیَساریِیاجوڑُکدےنآئِیا॥
سیساریا۔ سنساریاں ۔ دنیاوی لوگ۔ بھگنا۔ عابد۔ سیساری ۔ سنساری ۔ دنیاوی ۔
عاشقان و عابدان الہٰی و دنیاداروں دنیاوی لوگوں کا آپس میں کبھی میل یا شراکت کبھی نہیں ہوئی
کیونکہ ان کے طرز زندگی علیحدہ علیحدہ ہیں بھگتوں یا عابدان الہٰی کا خدا سے پریم پیار ہے اور دنیا داروں کا دنیاوی دولت سے محبت ہے ۔ غرض یہ کہ زندگی کے چلن کے راستے جدا جدا ہیں
ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਅਭੁਲੁ ਹੈ ਨ ਭੁਲੈ ਕਿਸੈ ਦਾ ਭੁਲਾਇਆ ॥
kartaa aap abhul hai na bhulai kisai daa bhulaa-i-aa.
The Creator Himself is never in error, and nobody could mislead Him.
ਕਰਤਾਰ ਆਪ ਤਾਂ ਉਕਾਈ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੁੰਝਾਇਆ (ਭੀ) ਖੁੰਝਦਾ ਨਹੀਂ।
کرتاآپِابھُلُہےَنبھُلےَکِسےَدابھُلائِیا॥
خدا خود بھولتا ہیں اور نہ کسی کے بھلائے بھولتا ہے ۔
ਭਗਤ ਆਪੇ ਮੇਲਿਅਨੁ ਜਿਨੀ ਸਚੋ ਸਚੁ ਕਮਾਇਆ ॥
bhagat aapay mayli-an jinee sacho sach kamaa-i-aa.
He unites those devotees with Himself; who practice Truth, and only Truth (devotional worship).
ਆਪਣੇ ਸਾਧੂਆਂ ਨੂੰ ਜੋ ਸਮੂਹ ਸੱਚ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਰਚਣਹਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
بھگتآپےمیلِئنُجِنیِسچوسچُکمائِیا॥
خدا نے خود عابدان کا آپس میں ملاپ کرایا ہے ۔ وہ صرف عبادت ہی کرتے ہیں اور عبادت ہی ان کی کار ہے ۔
ਸੈਸਾਰੀ ਆਪਿ ਖੁਆਇਅਨੁ ਜਿਨੀ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਬਿਖੁ ਖਾਇਆ ॥
saisaaree aap khu-aa-i-an jinee koorh bol bol bikh khaa-i-aa.
He Himself leads the worldly people astray; they tell lies, and their telling lies is like eating the poison which is the main cause of the spiritual death.
ਦੁਨੀਆਦਾਰ ਭੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਖੁੰਝਾਏ ਹਨ, ਉਹ ਝੂਠ ਬੋਲ ਬੋਲ ਕੇ (ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਦਾ ਮੂਲ) ਵਿਹੁ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ।
سیَساریِآپِکھُیائِئنُجِنیِکوُڑُبولِبولِبِکھُکھائِیا॥
کہوائین ۔ بھلائے ۔ وکھہ ۔ زہر۔ دس۔ زہر۔
وہ سچ اور سچی کار کرتے ہیں دنیاوی لوگوں دنیاداروں کو خدا نے خود بھول گمراہ میں ڈال رکھا ہے ۔ وہ جھو ٹ بول بول کر روحانی موت کی بنیاد، جھوٹ جو ایک روحانیت کے لئے زہر کھا رہے ہیں
ਚਲਣ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਨੀ ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਵਿਸੁ ਵਧਾਇਆ ॥
chalan saar na jaannee kaam karoDh vis vaDhaa-i-aa.
They do not recognize the ultimate reality, that we all have to leave this world;they keep on multiplying the poisons of lust and anger.
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਹੀ ਨਹੀਂ , ਕਿ ਇਥੋਂ ਤੁਰ ਭੀ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਸੋ, ਉਹ ਕਾਮ ਕਰੋਧ-ਰੂਪ ਜ਼ਹਿਰ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ।
چلنھسارنجانھنیِکامُکرودھُۄِسُۄدھائِیا॥
انہیں یہ علم ہی نہیں کہ حقیقی اخلاق یا طرز زندگی ہے کیا۔ اس لئے شہوت اور غصے کا زدر ہے
ਭਗਤ ਕਰਨਿ ਹਰਿ ਚਾਕਰੀ ਜਿਨੀ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ॥
bhagat karan har chaakree jinee an-din naam Dhi-aa-i-aa.
The devotees perform true service of God by always meditating on His Name.
ਭਗਤ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਬੰਦਗੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰ ਰਹੇ ਹਨ।
بھگتکرنِہرِچاکریِجِنیِاندِنُنامُدھِیائِیا॥
اندن۔ روز و شب۔ ہر روز۔
جبکہ عابدان الہٰی الہٰی پریمی غلاموں کے غلام ہوکر ہر روز نام میں دھیان لگاتے ہیں
ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ਹੋਇ ਕੈ ਜਿਨੀ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ॥
daasan daas ho-ay kai jinee vichahu aap gavaa-i-aa.
They who eradicate self-conceit from within by becoming true servants of God,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸੇਵਕਾਂ ਦਾ ਸੇਵਕ ਬਣ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਹਉਮੈ ਦੂਰ ਕੀਤੀ ਹੈ,
داسنِداسہوءِکےَجِنیِۄِچہُآپِگۄائِیا॥
آپ ۔ خودی ۔
اور غلاموں کے غلام ہوکر خودی ۔ مٹاتے ہیں۔ وہ الہٰی در پر سرخرو ہوتے ہیں
ਓਨਾ ਖਸਮੈ ਕੈ ਦਰਿ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਇਆ ॥੧੬॥
onaa khasmai kai dar mukh ujlay sachai sabad suhaa-i-aa. ||16||
are embellished with the Divine Word, and they obtain honor in God’s court.
ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉਜਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸੱਚੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੇ ਸੋਭਾ ਪਾਂਦੇ ਹਨ l
اوناکھسمےَکےَدرِمُکھاُجلےسچےَسبدِسُہائِیا॥੧੬॥
اونا ۔ ان کے
اور سچے کلام کی وجہ سے حشمت و شہرت پاتے ہیں
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
salok mehlaa 1.
Shalok, by the First Guru:
سلوکُمਃ੧॥
ਸਬਾਹੀ ਸਾਲਾਹ ਜਿਨੀ ਧਿਆਇਆ ਇਕ ਮਨਿ ॥
sabaahee saalaah jinee Dhi-aa-i-aa ik man.
Those who sing praises of God in the early hours of the morning and meditate on Him single-mindedly,
ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਜੰਸ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਚਿੱਤ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਮਰਦੇ ਹਨ।
سباہیِسالاہجِنیِدھِیائِیااِکمنِ॥
صباحی۔ صبح سویرے ۔ علے الصبح ۔
جو انسان صبح سویرے الہٰی صفت صلاح کرتے ہیں ۔ اور یکسوئی سے خد امیں دھیان لگاتے ہیں۔
ਸੇਈ ਪੂਰੇ ਸਾਹ ਵਖਤੈ ਉਪਰਿ ਲੜਿ ਮੁਏ ॥
say-ee pooray saah vakh-tai upar larh mu-ay.
are the truly rich, because they fight with their mind at the right time (amrit vela) to resist laziness and vices.
ਵੇਲੇ-ਸਿਰ (ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ) ਮਨ ਨਾਲ ਜੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ l ਆਲਸ ਤੇ ਪ੍ਰਾਣ-ਨਾਸਕ ਪਾਪਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਹਨ , ਉਹੀ ਪੂਰੇ ਸ਼ਾਹ ਹਨ।
سیئیِپوُرےساہۄکھتےَاُپرِلڑِمُۓ॥
دکھتے اوپر ۔ ٹھیک وقت۔
جوصبح سویرے سستی سے جنگ کرتے ہیں۔ وہ پورے دولتمندشاہوکار ہیں۔
ਦੂਜੈ ਬਹੁਤੇ ਰਾਹ ਮਨ ਕੀਆ ਮਤੀ ਖਿੰਡੀਆ ॥
doojai bahutay raah man kee-aa matee khindee-aa.
In the second watch (late morning), the focus of the mind is scattered in all directions. ਦੂਸਰੇ ਪਹਿਰ ਵਿੱਚ ਘਨੇਰਿਆਂ ਰਸਤਿਆਂ ਅੰਦਰ ਚਿੱਤ ਦੀ ਬ੍ਰਿਤੀ ਖਿਲਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
دوُجےَبہُتےراہمنکیِیامتیِکھِنّڈیِیا॥
دنروشن ہونے پر خیالات کی دوڑ شروع ہوجاتی ہے ۔ اور خیالات منتتر ہوکر علیحدی علیحدہ راستوں کی طرف دوڑتا ہے ۔
ਬਹੁਤੁ ਪਏ ਅਸਗਾਹ ਗੋਤੇ ਖਾਹਿ ਨ ਨਿਕਲਹਿ ॥
bahut pa-ay asgaah gotay khaahi na niklahi.
So many fall deep into the ocean of worldly affairs; they struggle, but they are unable to come out.
ਕਈ ਮਨੁੱਖ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਧੰਧਿਆਂ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਅਜੇਹੇ ਗੋਤੇ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਕਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।
بہُتُپۓاسگاہگوتےکھاہِننِکلہِ॥
اسگاہ ۔
دنیاوی کاروبار کے سمندر میں اس طرح غرقاب ہوجاتا ہے کہ اس سے نکلنا محال ہو جاتا ہے ۔