ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਕਾਇਆ ਅੰਦਰਿ ਗੜੁ ਕੋਟੁ ਹੈ ਸਭਿ ਦਿਸੰਤਰ ਦੇਸਾ ॥
kaa-i-aa andar garh kot hai sabh disantar daysaa.
Within the human body is the magnificent fort of God, who is also pervading in all countries, lands and everywhere.
ਮਨੁੱਖਾ-ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ (ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਹਿਰਦਾ-ਰੂਪ) ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਹੈ ਗੜ੍ਹ ਹੈ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਸਾਰੇ ਦੇਸ ਦੇਸਾਂਤਰਾਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
کائِیاانّدرِگڑُکوٹُہےَسبھِدِسنّتردیسا॥
گڑھ ۔ قلعہ ۔ کوٹ ۔ چار دیواری ۔ دسنتر ویسا۔ سارے دیس اور اشیا۔
جسجسمانی قلعے کے اندر خدا بستا ہے وہ خدا سارے عالم میں بستا ہے
ਆਪੇ ਤਾੜੀ ਲਾਈਅਨੁ ਸਭ ਮਹਿ ਪਰਵੇਸਾ ॥
aapay taarhee laa-ee-an sabh meh parvaysaa.
By dwelling in all the beings, He is sitting there in a deep trance.
ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤਾੜੀ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ(ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਟਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ)।
آپےتاڑیِلائیِئنُسبھمہِپرۄیسا॥
آپے تاڑی لائن۔ خود ہی بخود۔ یکسو۔ سبھ میہہپرولیسا ۔ سب مں بستا ہے ۔
وہ سب میں بسنے کے باوجود یکسو ہے
ਆਪੇ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਾਜੀਅਨੁ ਆਪਿ ਗੁਪਤੁ ਰਖੇਸਾ ॥
aapay sarisat saajee-an aap gupat rakhaysaa.
He Himself created the Universe, and He Himself remains hidden within it.
ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਾਜੀ ਹੈ ਤੇ ਆਪ ਹੀ (ਉਸ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ) ਲੁਕਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
آپےس٘رِسٹِساجیِئنُآپِگُپتُرکھیسا॥
۔ سر سٹ ساجیئن ۔ عالم پیدا کیا ہے ۔ گپت ۔ پوشیدہ
۔ خود ہی سارے عالم کو پیدا کرکے اپنے آپ کو پوشیدہ رکھتا ہے
ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਸਚੁ ਪਰਗਟੀਏਸਾ ॥
gur sayvaa tay jaani-aa sach pargatee-aysaa.
God becomes manifest only when understanding about Him is attained by following the Guru’s teachings.
ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸੂਝ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰਿਆਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ (ਤਾਂ ਹੀ) ਸੱਚਾ ਪ੍ਰਭੂ ਪਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
گُرسیۄاتےجانھِیاسچُپرگٹیِئیسا॥
۔ پر گٹیسا۔ ظاہر ہوا
خدمت مرشد سے مراد اس کے سبق و واعظ پر عمل پیرا ہو کر خدا ظہور میں آتا ہے
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਸਚੋ ਸਚੁ ਹੈ ਗੁਰਿ ਸੋਝੀ ਪਾਈ ॥੧੬॥
sabh kichh sacho sach hai gur sojhee paa-ee. ||16||
The eternal God Himself is everything, the Guru has given this understanding. ||16||
ਸੱਚਾ ਪ੍ਰਭੂ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਆਪ ਹੀ ਆਪ ਹੈ , ਪਰ ਇਹ ਸਮਝ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ॥੧੬॥
سبھُکِچھُسچوسچُہےَگُرِسوجھیِپائیِ
۔ سب کچھ سچو سچ ہے ۔ ہر جگہ خدا ہے اور ہر شدے خدا کی ہے
ہر جگہ ہر شے میں ہے خدا سمجھاتا ہے اسے مرشد۔
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
salok mehlaa 1.
Shalok, First Guru:
سلۄکم:1 ॥
ਸਾਵਣੁ ਰਾਤਿ ਅਹਾੜੁ ਦਿਹੁ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਖੇਤ ॥
saavan raat ahaarh dihu kaam kroDh du-ay khayt.
The night and day of an egocentric person is likesummer and winter crops, and lust and anger are the two fields in which he sows these crops. In other words, he spends the night satisfying his lust and the day in giving vent to his or her anger.
(ਜਿਸ ਜੀਵ ਦੀ) ਰਾਤ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ ਤੇ ‘ਕਾਮ’ ਜਿਸ ਦੀ ਪੈਲੀ ਹੈ (ਭਾਵ, ਜੋ ਜੀਵ ਆਪਣੀ ਰਾਤ ‘ਕਾਮ’ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਦਾ ਹੈ), ਜਿਸ ਦਾ ਦਿਨ ਹਾੜੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ ਤੇ ‘ਕ੍ਰੋਧ’ ਜਿਸ ਦੀ ਪੈਲੀ ਹੈ (ਭਾਵ, ਜੋ ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾ ਕ੍ਰੋਧ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬਿਤਾਂਦਾ ਹੈ),
ساۄنھُراتِاہاڑُدِہُکامُک٘رودھُدُءِکھیت॥
جس کی ساؤنی ۔ رات ہے ۔ ہاڑی ۔ دن ۔ ساؤنی ۔ رات ۔ اہاڑو ۔ ہو ۔ کام کرؤدھدوئے ۔ کھیت۔ غصہ اور شہوت۔ زمین۔
جس انسان کی رات ساؤنی کی فصل ہو اور دن ہاڑی کی فصل اور شہوت اور غصہ زمین مراد رات شہوت میں گذرتی ہے اور دن غصے میں چلا جاتا ہے ۔
ਲਬੁ ਵਤ੍ਰ ਦਰੋਗੁ ਬੀਉ ਹਾਲੀ ਰਾਹਕੁ ਹੇਤ ॥
lab vatar darog bee-o haalee raahak hayt.
The greed motivates him to tell lies, as if greed works like the appropriate soil conditioner and worldly attachment is like the laborer who ploughs and sows the fields.
ਜਿਸ ਜੀਵ ਲਈ ‘ਲੱਬ’ ਵੱਤਰ ਦਾ ਕੰਮ ਦੇਂਦਾ) ਹੈ ਤੇ ਝੂਠ (ਜਿਸ ਦੇ ਫ਼ਸਲ ਲਈ) ਬੀਜ ਹੈ’ ਮੋਹ’ ਜਿਸ ਜੀਵ ਲਈ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਤੇ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਵਾਲਾ ਹੈ; (ਭਾਵ, ਜੋ ਲੱਬ ਦਾ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ)।
لبُۄت٘ردروگُبیِءُہالیِراہکُہیت॥
لب۔ لالچ ۔ وتر۔ لونے کا ٹھیک وقت۔ دروغبیؤ۔ جھوٹ۔ سیج ۔ حالی راہک ۔ ہل چلانے والا مزارعہ ۔ ہیت۔ محبت
لالچ جسکالونے کے لئے صحیح وقت اور جھوٹ بیج ہو ۔
ਹਲੁ ਬੀਚਾਰੁ ਵਿਕਾਰ ਮਣ ਹੁਕਮੀ ਖਟੇ ਖਾਇ ॥
hal beechaar vikaar man hukmee khatay khaa-ay.
Thought is like the plough, he gathers the heaps of evil, as per God’s will, that is what such a person earns and eats, and suffers the consequences of his misdeeds
ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਜਿਸ ਜੀਵ ਦਾ ‘ਹਲ’ ਹੈ; ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਬੋਹਲ ਜਿਸ ਨੇ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਕੀਤੀ ਇਸ ਕਮਾਈ ਦਾ ਖਟਿਆ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
ہلُبیِچارُۄِکارمنھہُکمیِکھٹےکھاءِ॥
۔ ہل وچار۔ خیالات و سوچ سمجھ ۔ ہل۔ وکار من۔ دل بدی لیکھے ۔ حساب
صحبت جس کے لئے ہل چلانے والا مزار عہ خیالات کا ہل ہو بدی یا برائی من ہو اور برائیوں کے انبار اکھٹے کئے ہوں اور اپنی اس کمائی کو صرف کرتا ہے ۔ ۔
ਨਾਨਕ ਲੇਖੈ ਮੰਗਿਐ ਅਉਤੁ ਜਣੇਦਾ ਜਾਇ ॥੧॥
naanak laykhai mangi-ai a-ut janaydaa jaa-ay. ||1||
O’ Nanak, when he is called to account for his deeds, it is found that he goes from here without lineage (without achieving the purpose of human life). ||1||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਕਰਤੂਤ ਦਾ ਲੇਖਾ ਮੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇਹਾ ਜੀਵ-ਰੂਪ) ਪਿਉ (ਜਗਤ ਤੋਂ) ਅਉਤ੍ਰਾ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਜੀਵਨ ਅਜਾਂਈ ਗੁਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ॥੧॥
نانکلیکھےَمنّگِئےَائُتُجنھیداجاءِ
۔ اوت۔ بے اولاد۔ جنید جائے ۔ اسے پیدا کرنے والا
اے نانک ایسے انسان کے اعمال کا ھساب مانگا جاا ہے تب پتہ چلتا ہے کہ ایسا انسان دنیا سے بلا اثاثہ بلا اولاد بلا وارث بیفائدہ زندگی گذار کر چلا جاتا ہے
ਮਃ ੧ ॥
mehlaa 1.
First Guru:
م:1 ॥
ਭਉ ਭੁਇ ਪਵਿਤੁ ਪਾਣੀ ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਬਲੇਦ ॥
bha-o bhu-ay pavit paanee sat santokh balayd.
For a Guru’s follower, the fear of God is like his land, purity of character is like the water, truth and contentment like the bullocksto plough the landਜੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਡਰ ਪੈਲੀ ਬਣੇ,
ਸੁੱਧ ਆਚਰਨ (ਉਸ ਪੈਲੀ ਲਈ) ਪਾਣੀ ਹੋਵੇ, ਸਤ ਤੇ ਸੰਤੋਖ (ਉਸ ਪੈਲੀ ਨੂੰ ਵਾਹੁਣ ਲਈ) ਬਲਦ ਹੋਣ;
بھءُبھُءِپۄِتُپانھیِستُسنّتوکھُبلید॥
بھو۔ خوف۔ بھوئے ۔ زمین۔ پوت۔ پاکیزگی ۔ ست ۔ سنتوکھ ۔ سچ و صبر۔
خوف خدا ہو کھیت اگر پاکیزگی یا خوش اخلاقی کا و پانی سچ و صبر کے ہوں
ਹਲੁ ਹਲੇਮੀ ਹਾਲੀ ਚਿਤੁ ਚੇਤਾ ਵਤ੍ਰ ਵਖਤ ਸੰਜੋਗੁ ॥
hal halaymee haalee chit chaytaa vatar vakhat sanjog.
He makes humility his plough; mind the tiller, God’s remembrance like the soil conditioner and union with the Guru as the time to sow the seed.
ਨਿਮ੍ਰਤਾ ਦਾ ਹਲ ਤੇ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਚਿੱਤ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਵੱਤਰ, ਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਦਾ ਸਮਾ ਹੋਵੇ
ہلُہلیمیِہالیِچِتُچیتاۄت٘رۄکھتسنّجوگُ॥
حلیمی ۔ عاجزی ۔ انکساری ۔ ہالی چت۔ دل ہل چلانے والا۔ چیتا۔ یاد داشت ۔ وتر۔ بونے کا وقت۔ وکھت ۔ سنجوگ ۔ملاپ کا موقعہ ۔
دو بیل اور عاجزی و انکساری کا پل ہوا۔ یاد کرنے کا ہو موقع اورملاپ کا یہی وقت ہے ۔
ਨਾਉ ਬੀਜੁ ਬਖਸੀਸ ਬੋਹਲ ਦੁਨੀਆ ਸਗਲ ਦਰੋਗ ॥
naa-o beej bakhsees bohal dunee-aa sagal darog.
Then he sows the seed of Naam and obtains the heap of God’s grace; the rest of the world for him is false and perishable.
ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ‘ਨਾਮ’ ਬੀਜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਦਾ ਬੋਹਲ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਸਾਰੀ ਝੂਠੀ ਦਿੱਸ ਪੈਂਦੀ ਹੈ (ਭਾਵ, ਇਹ ਸਮਝ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਾਥ ਸਦਾ ਨਿਭਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ)।
ناءُبیِجُبکھسیِسبوہلدُنیِیاسگلدروگ॥
ناؤ بیج ۔ سچ حق و حقیقت بیج ۔ بخشش بوہل۔ بخششوں کا انبار۔ سگل ۔ دروغ ۔ ساری جھوٹ
الہٰی نام سچ حق و حقیقت کا ہو بیج بونے کے لئے تو بخششوں کا انبار لگتا ہے تو یہ عالم سار اجھوٹ دکھائی دیتا ہے ,
ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਕਰਮੁ ਹੋਇ ਜਾਵਹਿ ਸਗਲ ਵਿਜੋਗ ॥੨॥
naanak nadree karam ho-ay jaaveh sagal vijog. ||2||
O’ Nanak, when after such efforts God bestows His grace, all that person’s separations from God end. ||2||
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਇਸ ਉੱਦਮ ਨਾਲ ਜਦੋਂ) ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਮੇਹਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ (ਉਸ ਨਾਲ) ਸਾਰੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੨॥
نانکندریِکرمُہوءِجاۄہِسگلۄِجوگ
۔ ندری کرم ہوئے ۔ نظر عنایت سے بخشش ہوتی ہے۔ جاویہہ سگل وجوگ۔ ساری جدائیاں مٹ جاتی ہیں۔
۔ اے نانک جب ہو نظر عنایت و شفقت تو سب جدائیاں خدا سے دور ہوجاتی ہے اورمٹ جاتی ہیں۔
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਮਨਮੁਖਿ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਬੋਲੈ ॥
manmukh moh bubaar hai doojai bhaa-ay bolai.
A self-willed person is trapped in the darkness of emotional attachment and whatever he speaks is motivated by duality, love of things other than God,
ਮਨਮੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੋਹ-ਰੂਪ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੋ ਬਚਨ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਹੀ ਬੋਲਦਾ ਹੈ।
منمُکھِموہُگُبارُہےَدوُجےَبھاءِبولےَ॥
موہ غبار۔ محبت کی آندھی ۔ دوبے بھائے بو ۔ دنیاوی محبت کا زکر کرتا ہے۔
مرید من کے اندر محبت کا سخت اندھیرا ہے ۔ جو کچھ وہ کہتا ہے دنیاوی دولت کی محبت کی بات کرتا ہے
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਸਦਾ ਦੁਖੁ ਹੈ ਨਿਤ ਨੀਰੁ ਵਿਰੋਲੈ ॥
doojai bhaa-ay sadaa dukh hai nit neer virolai.
as if he always churns water, and because of the love for Maya he is always miserable.
ਉਹ (ਮਾਨੋ) ਸਦਾ ਪਾਣੀ ਰਿੜਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ ਕਾਰਣ ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾ ਦੁੱਖ (ਹੁੰਦਾ) ਹੈ।
دوُجےَبھاءِسدادُکھُہےَنِتنیِرُۄِرولےَ॥
وکھ ۔ عذاب۔نیر ۔ پانی ۔ وروے ۔ رڑکتا ہے ۔
۔ دنیاوی دولت کی محبت میں عذاب ہی عذاب ہے ہر روز بیکار کرم کرتاہے ۔
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਮਥਿ ਤਤੁ ਕਢੋਲੈ ॥
gurmukh naam Dhi-aa-ee-ai math tat kadholai.
One who lovingly remembers God through the Guru, he contemplates on the divine word and gets to the essence of reality of Naam.
ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਦਾ ਹੈ ਉਹ (ਮਾਨੋ, ਦੁੱਧ) ਰਿੜਕ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ-ਰੂਪ ਮੱਖਣ ਕੱਢਦਾ ਹੈ।
گُرمُکھِنامُدھِیائیِئےَمتھِتتُکڈھولےَ॥
ام دھیایئے ۔ سچ حق و حقیقت میں دھیان لگانسے ۔ متھ ۔ تحقیقات سے ۔ تت۔ اصلیت ۔ حقیقت ۔ کڈھوے ۔ پتہ چلتا ہے
مرید مرشد ہوکر الہٰی نام سچ حق و حقیقتمیں دھیان لگانے سے اصلیت و حقیقتکا پتہ چلتا ہے
ਅੰਤਰਿ ਪਰਗਾਸੁ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ ਹਰਿ ਲਧਾ ਟੋਲੈ ॥
antar pargaas ghat chaannaa har laDhaa tolai.
God manifests in his heart, his mind is enlightened with divine wisdom and by searching (through the Guru), he has realized God.
ਉਸ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਦਿਲ ਵਿਚ ਗਿਆਨ ਦਾ ਚਾਨਣ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇਭਾਲ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ।
انّترِپرگاسُگھٹِچاننھاہرِلدھاٹولےَ॥
۔ انتر پر گاس۔ ذہن ذہین ۔ گھٹ چاننا۔ دل روشن۔ ہر لدھا ٹوے ۔ جستجو و تالش سے حاصل ہوتا ہے ۔
۔ ذہن ذہین ہوتا ہے ۔ دل پر نور اور جستجو و تالش سے وصل نصیب ہوتا ہے
ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਦਾ ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧੭॥
aapay bharam bhulaa-idaa kichh kahan na jaa-ee. ||17||
God Himself strays someone in doubt; nothing can be said about this. ||17||
ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭਰਮ ਵਿਚ ਭੁਲਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ ॥੧੭॥
آپےبھرمِبھُلائِداکِچھُکہنھُنجائیِ
بھرم۔ بھٹکن ۔ گمراہی ۔ بھلا یندا۔ گمراہ کرتا ہے ۔
۔ خدا خود ہی بھٹکن و گمراہی میں ڈالتا ہے ۔ جسکا ذکر نہیں ہو سکتا ۔
ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥
salok mehlaa 2.
Shalok, Second Guru:
سلۄکم:2 ॥
ਨਾਨਕ ਚਿੰਤਾ ਮਤਿ ਕਰਹੁ ਚਿੰਤਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੇਇ ॥
naanak chintaa mat karahu chintaa tis hee hay-ay.
O’ Nanak, don’t worry about the sustenance because God Himself will take care of you.
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ ਲਈ) ਫ਼ਿਕਰ ਚਿੰਤਾ ਨਾਹ ਕਰੋ, ਇਹ ਫ਼ਿਕਰ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਆਪ ਹੀ ਹੈ।
نانکچِنّتامتِکرہُچِنّتاتِسہیِہےءِ॥
چنتا ۔ فکر ۔ تشویش۔ تس۔
اے نانک۔ روز ی و روزق کا فکر نہ کر یہ فکر خدا کو ہے۔
ਜਲ ਮਹਿ ਜੰਤ ਉਪਾਇਅਨੁ ਤਿਨਾ ਭਿ ਰੋਜੀ ਦੇਇ ॥
jal meh jant upaa-i-an tinaa bhe rojee day-ay.
He created the creatures in water, and He gives them their nourishment also.
ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਜੀਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਰਿਜ਼ਕ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
جلمہِجنّتاُپائِئنُتِنابھِروجیِدےءِ॥
۔ جنت۔ جاندار۔ پائن۔ پیدا کئے ہیں۔اسے روزی ۔ رزق
پانی جانور پیدا کئے ہیں ان کو بھی رزق دیتا ہے
ਓਥੈ ਹਟੁ ਨ ਚਲਈ ਨਾ ਕੋ ਕਿਰਸ ਕਰੇਇ ॥
othai hat na chal-ee naa ko kiras karay-i.
There are no stores in the water, and no one farms there.
ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਨਾਹ ਕੋਈ ਦੁਕਾਨ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਨਾਹ ਓਥੇ ਕੋਈ ਵਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
اوتھےَہٹُنچلئیِناکوکِرسکرےءِ॥
۔ کرس۔ کسانی ۔ کھیتی ۔
وہاں نہ دکان ہے نہ کسانی کرنے والاکوئی ہے
ਸਉਦਾ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਵਈ ਨਾ ਕੋ ਲਏ ਨ ਦੇਇ ॥
sa-udaa mool na hova-ee naa ko la-ay na day-ay.
No business is ever transacted there, and no one buys or sells anything.
ਨਾਹ ਓਥੇ ਕੋਈ ਸਉਦਾ-ਸੂਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਨਾਹ ਕੋਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਵਪਾਰ ਹੈ;
سئُداموُلِنہوۄئیِناکولۓندےءِ॥
نہ کوئی سوداگری ہوتی ہے ۔ نہ لین دین ہوتا ہے وہاں
ਜੀਆ ਕਾ ਆਹਾਰੁ ਜੀਅ ਖਾਣਾ ਏਹੁ ਕਰੇਇ ॥
jee-aa kaa aahaar jee-a khaanaa ayhu karay-i.
There He has made such arrangements that creatures feed on other creatures.
ਪਰ ਓਥੇ ਇਹ ਖ਼ੁਰਾਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਖਾਣਾ ਜੀਵ ਹੀ ਹਨ।
جیِیاکاآہارُجیِءکھانھاایہُکرےءِ॥
جانوروں کی خوراک جانور بنائی ہوتی ہے ۔
ਵਿਚਿ ਉਪਾਏ ਸਾਇਰਾ ਤਿਨਾ ਭਿ ਸਾਰ ਕਰੇਇ ॥
vich upaa-ay saa-iraa tinaa bhe saar karay-i.
God takes care of the creatures which He has created in the oceans.
ਸੋ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ۄِچِاُپاۓسائِراتِنابھِسارکرےءِ॥
سائرا۔ سمندر۔ آہا۔ خوراک ۔ سار۔ خبر گیری
خدا نے جو جانور سمندر میں ان کی بھی خبر گیری کرتا ہے ۔
ਨਾਨਕ ਚਿੰਤਾ ਮਤ ਕਰਹੁ ਚਿੰਤਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੇਇ ॥੧॥
naanak chintaa mat karahu chintaa tis hee hay-ay. ||1||
O’ Nanak, don’t worry about the sustenance because God Himselfwill take care of you. ||1||
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਰੋਜ਼ੀ ਲਈ) ਚਿੰਤਾ ਨਾਹ ਕਰੋ, ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਆਪ ਹੀ ਫ਼ਿਕਰ ਹੈ ॥੧॥
نانکچِنّتامتکرہُچِنّتاتِسہیِہےءِ
اے نانک۔ فکر نہ کر تیرا فکر خدا کو ہے ۔
ਮਃ ੧ ॥
mehlaa 1.
First Guru:
م:1 ॥
ਨਾਨਕ ਇਹੁ ਜੀਉ ਮਛੁਲੀ ਝੀਵਰੁ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਕਾਲੁ ॥
naanak ih jee-o machhulee jheevar tarisnaa kaal.
O’ Nanak, this mortal is like a small fish, and the worldly desires, which bring its spiritual death, is like the fisherman.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਇਹ ਜਿੰਦ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਮੱਛੀ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਾਛੀ ਹੈ;
نانکاِہُجیِءُمچھُلیِجھیِۄرُت٘رِسناکالُ॥
جیو۔ انسان۔ جھیور ۔ ماہی گیر ۔ ترسنا۔ خواہشات ۔ کال۔ موت ۔
اے نانک انسان ایک مچھلی کی مانند ہے ۔ اور روحانی واخلاقی موت لانے والی خواہشات ماہی گیر
ਮਨੂਆ ਅੰਧੁ ਨ ਚੇਤਈ ਪੜੈ ਅਚਿੰਤਾ ਜਾਲੁ ॥
manoo-aa anDh na chayt-ee parhai achintaa jaal.
Blinded by greed, the mind doesn’t think about remembering God and is caught unexpectedly in the trap leading to spiritual deterioration.
ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਮਨਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਬੇਖ਼ਬਰੀ ਵਿਚ ਹੀ ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਦਾ ਜਾਲ ਇਸ ਉਤੇ ਪੈਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
منوُیاانّدھُنچیتئیِپڑےَاچِنّتاجالُ॥
منوااندھ ۔ نا سمجھ من۔ نہ چیتی ۔ یاد نہیں کرتا۔ اچنتا۔ اچانک
۔(بے خبر) بیخبر من خدا کو یاد نہیں کرتا بیخبری میں روحانی واخلاقی موت واقع ہوجاتی ہے
ਨਾਨਕ ਚਿਤੁ ਅਚੇਤੁ ਹੈ ਚਿੰਤਾ ਬਧਾ ਜਾਇ ॥
naanak chit achayt hai chintaa baDhaa jaa-ay.
O’ Nanak, the mind engrossed in worldly desires, departs from here bound in anxiety.
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚ ਫਸਿਆ) ਮਨ ਗ਼ਾਫ਼ਿਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਦਾ ਚਿੰਤਾ ਵਿਚ ਜਕੜਿਆ ਇਥੋ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
نانکچِتُاچیتُہےَچِنّتابدھاجاءِ॥
۔ چنتا بدھا۔ خوف وہراس
۔ اے نانک۔ دل غافل ہے ہمیشہ فکر و تشویش میں گرفتار رہتا ہے
ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਆਪੇ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥੨॥
nadar karay jay aapnee taa aapay la-ay milaa-ay. ||2||
But if God casts His glance of grace, He unites that person with Himself. ||2||
ਜੇ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਆਪਣੀ ਮੇਹਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰੇ ਤਾਂ (ਜਿੰਦ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ) ਆਪਣੇ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ॥੨॥
ندرِکرےجےآپنھیِتاآپےلۓمِلاءِ
۔ ندر۔ نظر عنایت ۔
اگر خدا نظر عنایت و شفقت ہو تو فکر و تشویش سے نجات دلا کر اپنے اندر محو ومجذوب کر لیتا ہے ۔
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਸੇ ਜਨ ਸਾਚੇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਿਨੀ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਤਾ ॥
say jan saachay sadaa sadaa jinee har ras peetaa.
Those who have partaken the sublime essence of God’s Name, they always remain in His presence.
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ-ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਨਿੱਤ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਇਕ-ਰੂਪ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
سےجنساچےسداسداجِنیِہرِرسُپیِتا॥
ساچے ۔ حقیقت پرست ۔ سدا سدا۔ ہمیشہ ۔ ہر رس۔ الہٰی لطف
جنہوں نے لطف اُٹھائیا خدا کا وہ ہیں پاک ہمیشہ
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਾ ਮਨਿ ਵਸੈ ਸਚੁ ਸਉਦਾ ਕੀਤਾ ॥
gurmukh sachaa man vasai sach sa-udaa keetaa.
Through the Guru’s grace, the eternal God is enshrined in their mind because they have conducted the true trade of Naam.
ਗੁਰੂ ਦੀ ਦਇਆ ਦੁਆਰਾ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭੂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ-ਰੂਪ ਵਣਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।
گُرمُکھِسچامنِۄسےَسچُسئُداکیِتا॥
۔ سچا ۔ خدا۔ سچ سودا۔ سچی خریداری
۔ جن کے دل میں سچا پاک خدا بس گیا انہوں نے سچی پاک خریداری کی ۔
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਘਰ ਹੀ ਮਾਹਿ ਹੈ ਵਡਭਾਗੀ ਲੀਤਾ ॥
sabh kichh ghar hee maahi hai vadbhaagee leetaa.The wealth of Naam is present right in our own heart, but only the fortunate ones have realized it
ਇਹ ਨਾਮ-ਰੂਪ ਸਉਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਹੀ, ਪਰ ਵਣਜਿਆ ਹੈ ਵੱਡੇ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਹੀ।
سبھُکِچھُگھرہیِماہِہےَۄڈبھاگیِلیِتا॥
۔ وڈبھاگی ۔ بلند قسمت سے
ہر شے ذہن میں ہے تمہارے مگر ملتی ہے بلند قسمت سے
ਅੰਤਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਮਰਿ ਗਈ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੀਤਾ ॥
antar tarisnaa mar ga-ee har gun gaaveetaa.
Their yearning for worldly desires vanished by singing God’s praises.
(ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਣਜਿਆ ਹੈ) ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਰ ਗਈ ਹੈ।
انّترِت٘رِسنامرِگئیِہرِگُنھگاۄیِتا॥
۔ ترشنا۔ خواہشات ۔ ہر گن گاویتا۔ الہٰی حمدوثناہ
۔ الہٰی حمدوثناہ سے اندرونی خواہشات مٹ جاتی ہیں۔
ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਅਨੁ ਆਪੇ ਦੇਇ ਬੁਝਾਈ ॥੧੮॥
aapay mayl milaa-i-an aapay day-ay bujhaa-ee. ||18||
God Himelf bestows them understanding about remembering Him and on His own He unites them with Himself. ||18||
(ਇਹ ਨਾਮ-ਰੂਪ ਸਉਦਾ ਕਰਨ ਦੀ) ਮੱਤ ਪ੍ਰਭੂ ਹੀ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪ ਹੀ (ਨਾਮ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਆਪਣੇ) ਮੇਲ ਵਿਚ ਮਿਲਾਏ ਹਨ ॥੧੮॥
آپےمیلِمِلائِئنُآپےدےءِبُجھائیِ
۔ بجھائی ۔ سمجھ
خدا خود ہی سمجھ عنایت کرتا ہے اور خود ہی میل ملاتا ہے
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
salok mehlaa 1.
Shalok, First Guru:
سلۄکم:1 ॥
ਵੇਲਿ ਪਿੰਞਾਇਆ ਕਤਿ ਵੁਣਾਇਆ ॥
vayl pinjaa-i-aa kat gunaa-i-aa.
The cotton is ginned, spun and woven into cloth;
(ਰੂੰ ਵੇਲਣੇ ਵਿਚ) ਵੇਲ ਕੇ ਪਿੰਞਾਈਦਾ ਹੈ, ਕੱਤ ਕੇ (ਕੱਪੜਾ) ਉਣਾਈਦਾ ਹੈ;
ویلِپِنّڄائِیاکتِوُݨائِیا ॥
روئی بیلنے کے ذریعے بیل کر پنجھائی جاتی ہے اورکاٹ کر کپڑا بنائیا جاتا ہے
ਕਟਿ ਕੁਟਿ ਕਰਿ ਖੁੰਬਿ ਚੜਾਇਆ ॥
kat kut kar khumb charhaa-i-aa.
then it is treated, bleached, and steamed for washing.
ਇਸ ਦੇ ਟੋਟੇ ਕਰ ਕੇ (ਧੁਆਣ ਲਈ) ਖੁੰਬ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈਦਾ ਹੈ।
کٹِکُٹِکرِکھُنّبِچڑائِیا॥
اور صفائی و دھلائی کے لئے کھنب پر چڑھائیا جاتا ہے
ਲੋਹਾ ਵਢੇ ਦਰਜੀ ਪਾੜੇ ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਸੀਵੈ ॥
lohaa vadhay darjee paarhay soo-ee Dhaagaa seevai.
The scissors cut this cloth, the tailor tears it off into small pieces and with the needle and thread he sews it (into a dress).
(ਇਸ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ) ਕੈਂਚੀ ਕਤਰਦੀ ਹੈ, ਦਰਜ਼ੀ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾੜਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਸਿਊਂਦਾ ਹੈ।
ۄڈھےدرجیِپاڑےسوُئیِدھاگاسیِۄےَ॥
۔ کینچی سے کتر کر درزی اسے پاڑتا ہے اور سوئی دھاگے سے سلائی کیجاتی ہے
ਇਉ ਪਤਿ ਪਾਟੀ ਸਿਫਤੀ ਸੀਪੈ ਨਾਨਕ ਜੀਵਤ ਜੀਵੈ ॥
i-o pat paatee siftee seepai naanak jeevat jeevai.
Just as torn cloth is sewed, similarly O’ Nanak, one’s lost honor can be regained by praising God, and the person again starts living a truthful life.
(ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਕੱਟਿਆ ਪਾੜਿਆ ਹੋਇਆ ਕੱਪੜਾ ਸੂਈ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਸੀਪ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਤਿਵੇਂ ਹੀ, ਹੇ ਨਾਨਕ! ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਗੁਆਚੀ ਹੋਈ ਇੱਜ਼ਤ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਨ ਨਾਲ ਫਿਰ ਬਣ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਸੁਚੱਜਾ ਜੀਵਨ ਗੁਜ਼ਾਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
اِءُپتِپاٹیِسِپھتیِسیِپےَنانکجیِۄتجیِۄےَ॥
پت پاٹی ۔ گنوائی ہوئی عزت۔ ۔ سیپے ۔ سئی جاتی ہے ۔ سلائی جاتی ہے ۔ جیوتجیوئے ۔ زندگی گذارے ۔
۔ اس طرح سے گم شدہ عزت یا خستہ حال آبرو اوصاف سے سلیتی ہے ۔ اے نانک۔ اس طرح سے زندگی گذرتی ہے ۔
ਹੋਇ ਪੁਰਾਣਾ ਕਪੜੁ ਪਾਟੈ ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਗੰਢੈ ॥
ho-ay puraanaa kaparh paatai soo-ee Dhaagaa gandhai.
When a worn-out or torn garment is repaired with needle and thread,
ਕੱਪੜਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਕੇ ਪਾਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਢ ਦੇਂਦਾ ਹੈ,
ہوءِپُرانھاکپڑُپاٹےَسوُئیِدھاگاگنّڈھےَ॥
پرانا اور بوسیدہ کپڑا پھٹا ہوا سوئی دھاگے سے گنڈھ لگائی جاتی ہے
ਮਾਹੁ ਪਖੁ ਕਿਹੁ ਚਲੈ ਨਾਹੀ ਘੜੀ ਮੁਹਤੁ ਕਿਛੁ ਹੰਢੈ ॥
maahu pakh kihu chalai naahee gharhee muhat kichh handhai.
but the repaired garment does not last for a long time, it lasts only for a short while.
(ਪਰ ਇਹ ਗੰਢਿਆ ਹੋਇਆ ਪੁਰਾਣਾ ਕੱਪੜਾ) ਕੋਈ ਮਹੀਨਾ ਅੱਧਾ ਮਹੀਨਾ ਤੱਗਦਾ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਫ਼ ਘੜੀ ਦੋ ਘੜੀ (ਥੋੜਾ ਚਿਰ) ਹੀ ਹੰਢਦਾ ਹੈ;
ماہُپکھُکِہُچلےَناہیِگھڑیِمُہتُکِچھُہنّڈھےَ॥
۔ ماہو۔ پکھ ۔ مہینہ ۔ آدھا مہینہ ۔ گھڑی مہت ۔ گھڑی دو گھڑی۔ کچھ ہنڈے ۔ سچ پرانا۔ حقیقت بو سیدہ نہیں ہوتی ۔
زیادہ دیر نہیں چلتا صرف تھوڑی دیر چلتاہے