ਕੀਚੜਿ ਹਾਥੁ ਨ ਬੂਡਈ ਏਕਾ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥
keecharh haath na bood-ee aykaa nadar nihaal.
One who sees the One and Only Lord with his eyes – his hands shall not get muddy and dirty.
With just one glance of His grace (God) blesses that person, and then one’s hand doesn’t sink in the mud (of worldly problems).
ਪਰਮਾਤਮਾ (ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ) ਮਿਹਰ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ (ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਉਸ ਦਾ) ਹੱਥ ਚਿੱਕੜ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਡੁੱਬਦਾ (ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਫਸਦਾ)।
کیِچڑِہاتھُنبوُڈئیِایکاندرِنِہالِ॥
کیچڑ ہاتھ نہ ڈبیئی ۔ اُسکا ذہن ۔ سوچ سمجھ ناپاک نہیں ہوتی ۔ الکاندرنہال ۔ واحد خدا اس پر نظر عنایت و شفقت رکھتا ہے ۔
وہ پرہیز گار اور زاہد بن جاتا ہے ناپاکی سے گھبراتا ہے
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਬਰੇ ਗੁਰੁ ਸਰਵਰੁ ਸਚੀ ਪਾਲਿ ॥੮॥
naanak gurmukh ubray gur sarvar sachee paal. ||8||
O Nanak, the Gurmukhs are saved; the Guru has surrounded the ocean with the embankment of Truth. ||8||
O’ Nanak, the Guru’s followers are saved because the Guru acts like a wall around the pool (of worldly problems, and saves them from drowning in it). ||8||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ (ਹੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਚਿੱਕੜ ਵਿਚ ਡੁੱਬਣੋਂ) ਬਚ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਹੀ (ਨਾਮ ਦਾ) ਸਰੋਵਰ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਹੀ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਕੰਧ ਹੈ (ਜੋ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਚਿੱਕੜ ਵਿਚ ਲਿੱਬੜਨ ਤੋਂ ਬਚਾਂਦਾ ਹੈ) ॥੮॥
نانکگُرمُکھِاُبرےگُرُسرۄرُسچیِپالِ
گورمکھ ۔ مرشد کے وسیلے سے۔ اُبھرے ۔ بچاؤ ہوتا ہے ۔ گر سرور۔ مرشد ایک تالاب ہے ۔ سچی پال۔ صدیوی دیوار۔
۔ اے نانک۔ مریدمرشد بچتے ہیں۔ مرشد ہے تالاب ایک اور دیوار صدیوی ہے ۔ الہٰی نام سچ حق و حقیقت کا۔
ਗਨਿ ਮਰੈ ਜਲੁ ਲੋੜਿ ਲਹੁ ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਨਿਧਿ ਜਲੁ ਨਾਹਿ ॥
agan marai jal lorh lahu vin gur niDh jal naahi.
If you wish to put out the fire, then look for water; without the Guru, the ocean of water is not found.
(O’ my friends), if you wish to extinguish this fire (of jealousy), then find the water (of God’s Name, which can extinguish such a fire. However, remember that) except for the Guru, no one else has the treasure (like pool) of the water (of God’s Name).
(ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈ ਕੇ ਨਾਮ-) ਜਲ ਢੂੰਢ ਲੈ (ਇਸ ਨਾਮ-ਜਲ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ) ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੀ ਅੱਗ ਬੁੱਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। (ਪਰ) ਗੁਰੂ (ਦੀ ਸਰਨ) ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਨਾਮ-ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਇਹ ਜਲ ਮਿਲਦਾ ਨਹੀਂ।
اگنِمرےَجلُلوڑِلہُۄِنھُگُرنِدھِجلُناہِ॥
اگن مرے ۔ آگ بجھانے کے لئے ۔ جللوڑلہو۔ پای کی ضرورت ہے ۔ گرندھ جل ۔ ناہے ۔ مرشد کے بغیر پانی نہیں ملتا۔ مراد خواہشات کی تپش کو بجھانے کے لئے ۔ آب حیات جو زندگی کے لئے روحانی پانی ہے ضرورت ۔ لوڑلیہد ۔ بن گر۔ بغیر مرشد۔ ندھ جل۔ پانی کا خزانہ ۔ ناہے ۔ دستیاب نہیں ہوتا۔
اے انسان خوآہشات کی آگ کو بجھانے کے لئے پانی کی ضرورت ہے ۔ بغیر مرشد پانی حاصل نہیں ہوتا۔ وہ پانی الہٰینام سچ و حق و حقیقت ہے جو آب حیات ہے جو زندیگ کو اخلاقی و روحانی تقویت بخشش کرتا ہے
ਜਨਮਿ ਮਰੈ ਭਰਮਾਈਐ ਜੇ ਲਖ ਕਰਮ ਕਮਾਹਿ ॥
janam marai bharmaa-ee-ai jay lakh karam kamaahi.
You shall continue to wander lost in reincarnation through birth and death, even if you do thousands of other deeds.
Even if one performs millions of (ritualistic) deeds, one continues to be lost in the cycle of birth and death.
(ਇਸ ਜਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾ) ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿਚ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਨੇਕਾਂ ਜੂਨਾਂ ਵਿਚ ਭਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੇ ਭਾਈ ਜੇ ਮਨੁੱਖ (ਨਾਮ ਨੂੰ ਭੁਲਾ ਕੇ ਹੋਰ) ਲੱਖਾਂ ਕਰਮ ਕਮਾਂਦੇ ਰਹਿਣ (ਤਾਂ ਭੀ ਇਹ ਅੰਦਰਲੀ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਮਰਦੀ)।
جنمِمرےَبھرمائیِئےَجےلکھکرمکماہِ॥
جنم مرےبھرمایئے ۔ تناسخ میں پڑک رک بھٹکتاپھرتا ہے۔ جے لکھ کرم کمایئے ۔ خوآہ لاکھوں اعمال کیوں نہ کئے جائیں۔
۔ جس کے بغیر انسان تناسخ میںپڑا رہتا ہے ارو بھٹکتا رہتا ہے خوآہ لاکھوں اعمالو کیوں نہ کرنا رہے ۔
ਜਮੁ ਜਾਗਾਤਿ ਨ ਲਗਈ ਜੇ ਚਲੈ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥
jam jaagaat na lag-ee jay chalai satgur bhaa-ay.
But you shall not be taxed by the Messenger of Death, if you walk in harmony with the Will of the True Guru.
(On the other hand), if one lives in accordance with the will of the true Guru, one is not taxed (or bothered) by the demon of death.
ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਵਿਚ ਤੁਰਦਾ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਜਮਰਾਜ ਮਸੂਲੀਆ (ਉਸ ਉਤੇ) ਆਪਣਾ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
جمُجاگاتِنلگئیِجےچلےَستِگُربھاءِ॥
جے چلے ستگر بھائے ۔ اگر مرشد کی محبت و رضا میں ہے ۔ جمجاگات نہ لگئی ۔ تو الہٰی ماعیہ وصولکرنے والا اس پر ذکات نہیں لگاسکتا ۔
جو شخص مرشد کی رضا میں رہ کر زندگی بسر کرتا ہے اسے فرشتہ موت کا جذیہ نہیں دینا پڑتا۔
ਨਾਨਕ ਨਿਰਮਲੁ ਅਮਰ ਪਦੁ ਗੁਰੁ ਹਰਿ ਮੇਲੈ ਮੇਲਾਇ ॥੯॥
naanak nirmal amar pad gur har maylai maylaa-ay. ||9||
O Nanak, the immaculate, immortal status is obtained, and the Guru will unite you in the Lord’s Union. ||9||
O’ Nanak, only that person obtains the supreme immaculate status, whom the Guru unites with God, by first uniting that person with himself. ||9||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੂ (ਮਨੁੱਖ) ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਉੱਚਾ ਆਤਮਕ ਦਰਜਾ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ (ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੯॥
نانکنِرملُامرپدُگُرُہرِمیلےَمیلاءِ
نانک۔ نرمل۔ پاک۔ امرپد۔ صدیوی رتبہ ۔ گریرمیلے ۔مرشد ملاتا ہے ۔
اے نانک۔ اسے بلند روحانی رتبہ حاصل ہوتا ہے اور الہٰی وصل و ملاپ نصیب ہوتا ہے ۔
ਕਲਰ ਕੇਰੀ ਛਪੜੀ ਕਊਆ ਮਲਿ ਮਲਿ ਨਾਇ ॥
kalar kayree chhaprhee ka-oo-aa mal mal naa-ay.
The crow rubs and washes itself in the mud puddle.
(O’ my friends), a crow may rub and wash itself in a muddy puddle,
(ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਲਖ ਨਾਲ) ਕਾਲੇ ਹੋਏ ਮਨ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ (ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੇ) ਕੱਲਰ ਦੀ ਛੱਪੜੀ ਵਿਚ ਬੜੇ ਸ਼ੌਕ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
کلرکیریِچھپڑیِکئوُیاملِملِناءِ॥
کلر کیریچھیری ۔ کلر واے جو ہڑا ۔ کوآ ۔ ۔ داغدار۔بد نام۔ مل مل شوقسے ۔ نائے ۔ اشنان کرتا ہے
اے عالموں دانشمندو سمجھ اورپریم پیار سے کہ مادہ پرست دؤلت کے دیوانے کی محبت اس کو ے اورہنس کی آپسی محبت و قربت ہے
ਮਨੁ ਤਨੁ ਮੈਲਾ ਅਵਗੁਣੀ ਚਿੰਜੁ ਭਰੀ ਗੰਧੀ ਆਇ ॥
man tan mailaa avgunee binn bharee ganDhee aa-ay.
Its mind and body are polluted with its own mistakes and demerits, and its beak is filled with dirt.
but because its mind and body are filled with (the filth of) evil, its beak remains full of foul odor.
(ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾ) ਮਨ (ਉਸ ਦਾ) ਤਨ ਵਿਕਾਰਾਂ (ਦੀ ਮੈਲ) ਨਾਲ ਮੈਲਾ ਹੋਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਾਂ ਦੀ) ਚੁੰਝ ਗੰਦ ਨਾਲ ਹੀ ਭਰੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ (ਤਿਵੇਂ ਵਿਕਾਰੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮੂੰਹ ਭੀ ਨਿੰਦਾ ਆਦਿਕ ਗੰਦ ਨਾਲ ਹੀ ਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ)।
منُتنُمیَلااۄگُنھیِچِنّجُبھریِگنّدھیِآءِ॥
۔من تن میلا ؤ گنی ۔ برائیوں بدکاریوں بداوصاف میں دل و جان ملوث ہے ۔ چنج بھری گندھی آئے ۔ جس طح سے کوتے کی چونچ گدگی سے بھری ہوتی ہے ۔
اس کا دماغ اور جسم اپنی غلطیوں اور برتاؤ سے آلودہ ہیں ، اور اس کی چونچ مٹی سے بھری ہوئی ہے۔
ਸਰਵਰੁ ਹੰਸਿ ਨ ਜਾਣਿਆ ਕਾਗ ਕੁਪੰਖੀ ਸੰਗਿ ॥
sarvar hans na jaani-aa kaag kupankhee sang.
The swan in the pool associated with the crow, not knowing that it was evil.
(It may happen that a) swan is not aware of the pool of clean water, and falls into the company of filthy birds like the crows (who cause it to become dirty like them).
ਭੈੜੇ ਪੰਛੀ ਕਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ (ਵਿਕਾਰੀ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਸੁਹਬਤ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਅੰਸ਼ ਜੀਵ-) ਹੰਸ ਨੇ (ਗੁਰੂ-) ਸਰੋਵਰ (ਦੀ ਕਦਰ) ਨਾਹ ਸਮਝੀ।
سرۄرُہنّسِنجانھِیاکاگکُپنّکھیِسنّگِ॥
سر درہنس نہ جانیا۔ نیک پاک انسان کو تالاب کی سمجھ نہ آئی۔ کاگ کپنکھی سنگ۔ داغدار بداؤساف بدکار کا ساتھ دیا۔
پول میں ہنسنے والا کوا کے ساتھ وابستہ تھا ، یہ نہیں جانتا تھا کہ یہ برائی ہے۔
ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਐਸੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੈ ਬੂਝਹੁ ਗਿਆਨੀ ਰੰਗਿ ॥
saakat si-o aisee pareet hai boojhhu gi-aanee rang.
Such is the love of the faithless cynic; understand this, O spiritually wise ones, through love and devotion.
O’ (divinely) wise persons who are imbued with the love (of God) understand this thing: that similar (to the crows) is the love of power-hungry people (just as a crow may lead a swan into a dirty pool, similarly a worshipper of evil worldly riches and power may lead you into the world of sins.
ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਹੋਈ ਪ੍ਰੀਤ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੂਝ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਮਨੁੱਖ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਟਿਕ ਕੇ (ਜੀਵਨ-ਰਾਹ ਨੂੰ) ਸਮਝ।
ساکتسِءُایَسیِپ٘ریِتِہےَبوُجھہُگِیانیِرنّگِ॥
ساکت سیؤ ۔ ایسی پریت ہے بوجہو گیانی رنگ ۔
اے روحانیت کے خواہشمند انسانوں پارساؤں خرسندوں نیک انسانوں فرشتہ سیرتوں کی صحبت وقربت اختیار کرؤ
ਸੰਤ ਸਭਾ ਜੈਕਾਰੁ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਮ ਕਮਾਉ ॥
sant sabhaa jaikaar kar gurmukh karam kamaa-o.
So proclaim the victory of the Society of the Saints, and act as Gurmukh.
Therefore), hailing victory to the society of saints, do the deeds like the Guru’s followers
ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਟਿਕ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਿਆ ਕਰ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮ ਕਮਾਇਆ ਕਰ-ਇਹੀ ਹੈ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ।
سنّتسبھاجیَکارُکرِگُرمُکھِکرمکماءُ॥
اور مریدان مرشدوں والے اعمال گرؤ
ਨਿਰਮਲੁ ਨ੍ਹ੍ਹਾਵਣੁ ਨਾਨਕਾ ਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਦਰੀਆਉ ॥੧੦॥
nirmal nHaavan naankaa gur tirath daree-aa-o. ||10||
Immaculate and pure is that cleansing bath, O Nanak, at the sacred shrine of the Guru’s river. ||10||
O’ Nanak, the Guru is the (true) pilgrimage place, and the holy river. To bathe in that (river and to follow the Guru’s advice) is the real immaculate ablution. ||10||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੂ ਹੀ ਤੀਰਥ ਹੈ ਗੁਰੂ ਹੀ ਦਰੀਆਉ ਹੈ (ਗੁਰੂ ਵਿਚ ਚੁੱਭੀ ਲਾਈ ਰੱਖਣੀ ਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਹੈ) ॥੧੦॥
نِرملُن٘ہ٘ہاۄنھُنانکاگُرُتیِرتھُدریِیاءُ
اے نانک۔ یہی زیارت ہے مرشد ہی دریا ہے مرشد ہی زیارت گاہ ہے ۔
ਜਨਮੇ ਕਾ ਫਲੁ ਕਿਆ ਗਣੀ ਜਾਂ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਨ ਭਾਉ ॥
janmay kaa fal ki-aa ganee jaaN har bhagat na bhaa-o.
What should I account as the rewards of this human life, if one does not feel love and devotion to the Lord?
(O’ man), what can be counted as the fruit of one’s life, if one hasn’t (developed any) love or devotion for God (in one’s heart)?
ਜਦ ਤਕ (ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਨਹੀਂ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਨਹੀਂ, ਤਦ ਤਕ ਉਸ ਦੇ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਦਾ ਕੋਈ ਭੀ ਲਾਭ ਨਹੀਂ।
جنمےکاپھلُکِیاگنھیِجاںہرِبھگتِنبھاءُ॥
گنی۔ میں سمجھو۔ ہر بھگت نہ بھاؤ۔ نہ زہدووریاضت نہ عشق و محبت ۔
زندگی کا مقصد و مدعا ہی فوت ہو جاتا ہے جب نہ ہے عبادت وریاضت نہ الہٰی محبت ۔
ਪੈਧਾ ਖਾਧਾ ਬਾਦਿ ਹੈ ਜਾਂ ਮਨਿ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ॥
paiDhaa khaaDhaa baad hai jaaN man doojaa bhaa-o.
Wearing clothes and eating food is useless, if the mind is filled with the love of duality.
As long as there is love for things other than God in one’s mind, all one’s life is in vain.
ਜਦ ਤਕ (ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਮਨ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਹੋਰ ਮੋਹ ਪਿਆਰ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਤਕ ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਨਿਆ (ਕੀਮਤੀ ਕੱਪੜਾ ਉਸ ਦਾ) ਖਾਧਾ ਹੋਇਆ (ਕੀਮਤੀ ਭੋਜਨ ਸਭ) ਵਿਅਰਥ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ)
پیَدھاکھادھابادِہےَجاںمنِدوُجابھاءُ॥
پیدا کھاداباد ہے ۔ پوشش و خورونوش پہننا اور کھنا پینا بیکار ہے ۔ جاں من دوجا بھاؤ۔ جب دل میں دنیاوی دؤلتوں کی محبت خدا کے علاوہ ۔
کھانا پینا پہننا ہے بیکار سب جب دل میں محبت غیروں سے ۔نظر ہے
ਵੇਖਣੁ ਸੁਨਣਾ ਝੂਠੁ ਹੈ ਮੁਖਿ ਝੂਠਾ ਆਲਾਉ ॥
vaykhan sunnaa jhooth hai mukh jhoothaa aalaa-o.
Seeing and hearing is false, if one speaks lies.
All that one sees or hears is false (and useless), and also false is what one utters from one’s mouth.
ਨਾਸਵੰਤ ਜਗਤ ਨੂੰ ਹੀ ਤੱਕ ਵਿਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਨਾਸਵੰਤ ਜਗਤ ਨੂੰ ਹੀ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਵਸਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਨਾਸਵੰਤ ਜਗਤ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ۄیکھنھُسُننھاجھوُٹھُہےَمُکھِجھوُٹھاآلاءُ॥
جبختم ہو جانیوالے عالم کی سماعت نظر اور جھوٹ ہے زبان پر ۔
فانی دنیا کفر کی باتیں سنتے ہو اور فانی عالم کی باتیںکرتے ہو۔
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਿ ਤੂ ਹੋਰੁ ਹਉਮੈ ਆਵਉ ਜਾਉ ॥੧੧॥
naanak naam salaahi too hor ha-umai aava-o jaa-o. ||11||
O Nanak, praise the Naam, the Name of the Lord; everything else is coming and going in egotism. ||11||
Therefore, Nanak says, (O’ my friend) praise only God’s Name, (because all else is only the pursuit of) ego, which keeps you engaged in the process of coming and going (or cycles of birth and death). ||11||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਤੂੰ (ਸਦਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ) ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਦਾ ਰਹੁ। (ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਨੂੰ ਭੁਲਾ ਕੇ) ਹੋਰ (ਸਾਰਾ ਉੱਦਮ) ਹਉਮੈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ॥੧੧॥
نانکنامُسلاہِتوُہورُہئُمےَآۄءُجاءُ
اے نانک نام سچ حق و حققت کی صفت صلاھ کر خودی سے تناسخ آتا ہے ۔
اے نانک۔ صفت صلاح کر صدیوی سچ حق کی اور حقیقت کی ورنہ تناسخ میں پڑنا پڑتا ہے ۔
ਹੈਨਿ ਵਿਰਲੇ ਨਾਹੀ ਘਣੇ ਫੈਲ ਫਕੜੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥੧੨॥
hain virlay naahee ghanay fail fakarh sansaar. ||12||
The Saints are few and far between; everything else in the world is just a pompous show. ||12||
(O’ my friends), there are only a few rare persons (who meditate on God’s Name). Otherwise, most of the world is full of those people who are evil and indecent talkers. ||12||
(ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ) ਕੋਈ ਵਿਰਲੇ ਵਿਰਲੇ ਹਨ, ਬਹੁਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। (ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ) ਜਗਤ ਵਿਖਾਵੇ ਦੇ ਕੰਮ ਹੀ (ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ) ਨੀਵਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੋਲ ਹੀ (ਬੋਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ) ॥੧੨॥
ہیَنِۄِرلےناہیِگھنھےپھیَلپھکڑُسنّسارُ॥੧੨॥
ورے ۔ بہت کم۔ ناہی گھنے ۔ زیادہ نہیں۔ فیلفکڑ ۔ محض دکھاوا۔
روحانیت کے دلدادہ پاک بہت کمہیں ورنہ زیادہ محض دکھاوا ہے ورنہ روحانی زندگی کو برباد کرنے والا سارا عالم ہے
ਨਾਨਕ ਲਗੀ ਤੁਰਿ ਮਰੈ ਜੀਵਣ ਨਾਹੀ ਤਾਣੁ ॥
naanak lagee tur marai jeevan naahee taan.
O Nanak, one who is struck by the Lord dies instantaneously; the power to live is lost.
O’ Nanak, (one who is) imbued with (the true love of God’s Name, immediately that one’s self-conceit dies and has no (willpower) to live (a purposeless life).
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਚੋਟ) ਲੱਗਦੀ ਹੈ (ਉਹ ਮਨੁੱਖ) ਤੁਰਤ ਆਪਾ-ਭਾਵ ਵਲੋਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਸੁਆਰਥ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), (ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਆਰਥ ਦੇ) ਜੀਵਨ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ।
نانکلگیِتُرِمرےَجیِۄنھناہیِتانھُ॥
تر۔ فوراً ۔ تان ۔ طاقت۔
اے نانک جس کے دل و دماغ کو عشق کی چوٹ اسکے ذہن پرپڑتی ہے
ਚੋਟੈ ਸੇਤੀ ਜੋ ਮਰੈ ਲਗੀ ਸਾ ਪਰਵਾਣੁ ॥
chotai saytee jo marai lagee saa parvaan.
If someone dies by such a stroke, then he is accepted.
The one who dies (to the self) through the strike (of God’s love) is approved in God’s court.
ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ (ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ ਦੀ) ਚੋਟ ਨਾਲ ਆਪਾ-ਭਾਵ ਵਲੋਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੇ ਕਬੂਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਉਹੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਚੋਟ (ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੇ) ਪਰਵਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
چوٹےَسیتیِجومرےَلگیِساپرۄانھُ॥
چوٹے سیتی ۔ محبت ۔ کی ذہنی ترک ۔ ذہنی چوٹ ۔ روحانی سمجھ ۔ جو مرے ۔ اس اعمال و عمل سے پرہیز کرے ۔ جیون ناہی تان۔ زندگی گذارنے کی طاقت ۔ مراد اس مین خودی خو خوئشتا نہ رہے ۔ لگی ساپروان ۔ ایسی چوٹ قبول ہوتی ہے ۔
فوراً اسکی خودی خوئشتا مٹ جاتی ہے اسکی زندگی اس سوچ اور ذہنی چوٹ کے تابعہوجاتی ہے ۔ ایسی چوٹ منظور خدا ہوتی ہے ۔
ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਏ ਤਿਸੁ ਲਗੈ ਲਗੀ ਤਾ ਪਰਵਾਣੁ ॥
jis no laa-ay tis lagai lagee taa parvaan.
He alone is struck, who is struck by the Lord; after such a stroke, he is approved.
But only that person is struck (imbued with the strike of divine love whom the Guru God) strikes (with this love), and when one is struck, one is approved (in God’s court).
ਪਰ (ਇਹ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਚੋਟ) ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ) ਲਾਂਦਾ ਹੈ (ਜਦੋਂ ਇਹ ਚੋਟ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਲੋਂ ਲੱਗਦੀ ਹੈ) ਤਦੋਂ ਹੀ ਇਹ ਲੱਗੀ ਹੋਈ (ਚੋਟ) ਕਬੂਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ)।
جِسنولاۓتِسُلگےَلگیِتاپرۄانھُ॥
جس نو لائے تس لگے لگی تاپروان ۔ مگر یہ چوٹ اسے لگتی ہے جسے خدا لگاتا ہے اسے لگتی ہے تب وہ خدا کو منظور ہوتی ہے ۔
مگر ایسی پیار اور عشق کی چوٹ سے خدا لگاتا ہے اسے لگتی جسے لگ جائے وہ منظور و قبول خدا ہوتا ہے
ਪਿਰਮ ਪੈਕਾਮੁ ਨ ਨਿਕਲੈ ਲਾਇਆ ਤਿਨਿ ਸੁਜਾਣਿ ॥੧੩॥
piram paikaam na niklai laa-i-aa tin sujaan. ||13||
The arrow of love, shot by the All-knowing Lord, cannot be pulled out. ||13||
Finally whom the all-wise (Guru God) has struck with the arrow of love, that arrow of the beloved is never removed (and one always remains imbued with divine love). ||13||
ਉਸ ਸਿਆਣੇ (ਤੀਰੰਦਾਜ਼-ਪ੍ਰਭੂ) ਨੇ (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਤੀਰ) ਵਿੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ; (ਉਸ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚੋਂ ਇਹ) ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਤੀਰ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ॥੧੩॥
پِرمپیَکامُننِکلےَلائِیاتِنِسُجانھِ
پرم پیکام ۔ پیار کا تیر۔ نہ نکے ۔ دل سے پیار کا تیر نہیںنکلتا ۔ لائیا تن سبحا۔ جس تیرا انداز نے تیر لگائیا ہے وہنہایت دانشمند اور ماہر ہے ۔
۔ استیر انداز نے جس کے دل و دماغ میں تیر لگادیتاوہ تیر پھر نکلتانہیں مراد اسکا خیال بد لتا نہیں۔
ਭਾਂਡਾ ਧੋਵੈ ਕਉਣੁ ਜਿ ਕਚਾ ਸਾਜਿਆ ॥
bhaaNdaa Dhovai ka-un je kachaa saaji-aa.
Who can wash the unbaked clay pot?
(O’ my friends), no one can wash the (body) pot clean, which (God) has made of mud (of evil tendencies).
(ਤੀਰਥ-ਇਸ਼ਨਾਨ ਆਦਿਕ ਨਾਲ) ਕੋਈ ਭੀ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਘੜੇ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਣਾਇਆ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਚਿੱਕੜ ਸਦਾ ਲੱਗਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
بھاںڈادھوۄےَکئُنھُجِکچاساجِیا॥
بھانڈا۔ ذہن۔ دہووے کون ۔ کون صاف رے ۔ جے گچا ساجیا۔ جو خام بنائیا ہے ۔
انسانی جسم دل و دماغ نیک و بد کی تمز سے نا واقف نادان ہوتا ہے ۔ لہذا اسے کون پاک بنائے جب یہ کچا اور خامہے ۔
ਧਾਤੂ ਪੰਜਿ ਰਲਾਇ ਕੂੜਾ ਪਾਜਿਆ ॥
Dhaatoo panj ralaa-ay koorhaa paaji-aa.
Joining the five elements together, the Lord made a false cover.
Mixing together five elements (air, fire, water, earth, and sky, He) has fashioned this false (and perishable toy).
(ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਮਿੱਟੀ, ਅੱਗ, ਆਕਾਸ਼) ਪੰਜ ਤੱਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਸਰੀਰ-ਭਾਂਡਾ ਇਕ ਨਾਸਵੰਤ ਖਿਡੌਣਾ ਜਿਹਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
دھاتوُپنّجِرلاءِکوُڑاپاجِیا॥
دھاتو پننچرلائے ۔دھاتو پنچ لائے ۔ پانچ مادیات کے مشرن سے ۔ کوڑا۔ جھوٹا۔ پاجیا۔ دکھاوا۔ پوچا۔ پلستر
یہ خداوند کریم نے پانچ مادیات کی آمیزش سے اس پر جھوٹ کا پلستر کیا ہے ۔
ਭਾਂਡਾ ਆਣਗੁ ਰਾਸਿ ਜਾਂ ਤਿਸੁ ਭਾਵਸੀ ॥
bhaaNdaa aanag raas jaaN tis bhaavsee.
When it pleases Him, He makes it right.
When it pleases Him, He will set this vessel right (and make it pure and everlasting).
ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਸਰੀਰ-ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
بھاںڈاآنھگُراسِجاںتِسُبھاۄسیِ॥
۔ آنگ راس۔ تب ٹھیک یا درست یا صحیح ہوتا ہے ۔ جاتس بھاوسی ۔ جب منظور نظر خدا ہوتا ہے
یہ برتن انسان تب ہی صحیح اور درست حالتمیں رہتا ہے ۔ جب رضآئے خڈا ہوتی ہے ۔ ۔
ਪਰਮ ਜੋਤਿ ਜਾਗਾਇ ਵਾਜਾ ਵਾਵਸੀ ॥੧੪॥
param jot jaagaa-ay vaajaa vaavsee. ||14||
The supreme light shines forth, and the celestial song vibrates and resounds. ||14||
By illuminating the sublime light (of divine wisdom), He would play this (human) instrument (and make him or her sing the song of the Guru’s word). ||14||
(ਗੁਰੂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ) ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਰੱਬੀ ਜੋਤਿ ਜਗਾ ਕੇ (ਰੱਬੀ ਜੋਤਿ ਦਾ) ਵਾਜਾ ਵਜਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। (ਰੱਬੀ ਜੋਤਿ ਦਾ ਰੱਬੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦਾ ਇਤਨਾ ਪ੍ਰਬਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਣਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਰੌਲਾ ਸੁਣਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਪੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ ਕਿ ਕੁਕਰਮਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਚਿੱਕੜ ਖਿਲਾਰ ਸਕਣ) ॥੧੪॥
پرمجوتِجاگاءِۄاجاۄاۄسیِ
۔ پرم جوت۔ بلند نور یا روشنی جگائے ۔ روشن کرے ۔ واجادادسی ۔ تب زندگی کی رؤلہنے لگتی ہے ۔
جب بلند نور کو روشن کیا جائے تب اس زندگی کا ساز بجتے لگتا ہے ۔ مراد انسانی زندگی کو روانگی ٹھیک راہ اور ٹھیک طریقے سے چلنے لگتی ہے
ਮਨਹੁ ਜਿ ਅੰਧੇ ਘੂਪ ਕਹਿਆ ਬਿਰਦੁ ਨ ਜਾਣਨੀ ॥
manhu je anDhay ghoop kahi-aa birad na jaannee.
Those who are totally blind in their minds, do not have the integrity to keep their word.
(O’ my friends), they who are completely blind (ignorant) in their minds, by their very nature they do not understand what (the Guru) tells them.
ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਮਨੋਂ ਘੁੱਪ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹਨ (ਪੁੱਜ ਕੇ ਮੂਰਖ ਹਨ) ਉਹ ਦੱਸਿਆਂ ਭੀ (ਇਨਸਾਨੀ) ਫ਼ਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ।
منہُجِانّدھےگھوُپکہِیابِردُنجانھنیِ॥
منہوبے نادھے کوپ ۔ ذہنی طور پر اندھیرے کوئیں کی مانند۔ کہیا برد نہ جاننی ۔ گہے گئے کیتے قول و فعل کی قدروقیمت نہیں جانتے ۔
جو شخس جاہل ہیں بیوقوف ہیں بناتے پر بھی انسانی فرض نہیں سمجھتے ۔
ਮਨਿ ਅੰਧੈ ਊਂਧੈ ਕਵਲ ਦਿਸਨਿ ਖਰੇ ਕਰੂਪ ॥
man anDhai ooNDhai kaval disan kharay karoop.
With their blind minds, and their upside-down heart-lotus, they look totally ugly.
Being blind in their minds’ (eyes), the lotus of their heart remains inverted (gloomy) and they appear ugly (and of bad character).
ਮਨ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਹਿਰਦਾ ਕੇਵਲ (ਧਰਮ ਵਲੋਂ) ਉਲਟਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬੰਦੇ ਬਹੁਤ ਕੋਝੇ (ਕੋਝੇ ਜੀਵਨ ਵਾਲੇ) ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
منِانّدھےَاُݩدھےَکۄلدِسنِکھرےکروُپ॥
من۔ اندھے۔ بیخبر۔ اوندھے ۔ غلط سوچ الٹی سوچ والے ۔ کنول۔ ذہن۔ کروپ ۔ بد صورت ۔
علم سے بے پہرہ ہونے کی وجہ سے اور ہر عکس سوچ کی وجہ سے بہت بھدے دکھائی دیتے ہیں
ਇਕਿ ਕਹਿ ਜਾਣਨਿ ਕਹਿਆ ਬੁਝਨਿ ਤੇ ਨਰ ਸੁਘੜ ਸਰੂਪ ॥
ik kahi jaanan kahi-aa bujhan tay nar sugharh saroop.
Some know how to speak and understand what they are told. Those people are wise and good-looking.
But there are some who know what to say, and understand what is said to them; such persons look wise and are of beauteous form.
ਕਈ ਮਨੁੱਖ ਐਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ (ਆਪ) ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਭੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ, ਤੇ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਆਖੀ ਭੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਸੁਚੱਜੇ ਤੇ ਸੋਹਣੇ ਜਾਪਦੇ ਹਨ।
اِکِکہِجانھنِکہِیابُجھنِتےنرسُگھڑسروُپ॥
اک کہ جانن۔ کہنا جانتے ہیں۔ بات چیت کرنےکی سمجھے ۔ گہیا بجھن ۔ کہے کو سمجھتے ہیں۔ تے نر سگھڑ سروپ ۔ سچجے ۔ طریقے جاننے والے لائق۔ ۔
ایک ایسے ہیں جو خؤد گفتار جانتے ہیں دوسرے کی گفتگو سمجھتے ہیں وہ با اخلاق نیک تفتار ہیں۔
ਇਕਨਾ ਨਾਦੁ ਨ ਬੇਦੁ ਨ ਗੀਅ ਰਸੁ ਰਸੁ ਕਸੁ ਨ ਜਾਣੰਤਿ ॥
iknaa naad na bayd na gee-a ras ras kas na jaanant.
Some do not know the Sound-current of the Naad, spiritual wisdom or the joy of song. They do not even understand good and bad.
There are some who have no understanding of the tune played by yogis, nor any desire to listen to the Vedas (or any holy books), nor do they relish (divine) songs, or know the difference between sweet and sour (or good and bad).
ਕਈ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਹ ਜੋਗੀਆਂ ਦੇ ਨਾਦ ਦਾ ਰਸ, ਨਾਹ ਵੇਦ ਦਾ ਸ਼ੌਕ, ਨਾਹ ਰਾਗ ਦੀ ਖਿੱਚ-ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਮਲ ਉਨਰ ਵੱਲ ਰੁਚੀ ਨਹੀਂ ਹੈ,
اِکنانادُنبیدُنگیِءرسُرسُکسُنجانھنّتِ॥
ناد۔ آواز۔ وید۔ پڑھے لکھےعلام ۔ گیئہ رس۔ گیئہ رس ۔ مراد۔ نہ روحانی طور پر دانشمند ۔ نہ عالم فاضل نہ سنگیت کار۔ رس کس۔ کوڑا میٹھا۔ نہ جاننت۔ نہیں پہچانتے ۔
ایک ایسے ہیں کہ انہیں آواز کی پہچان نہ ویدوں کی سمجھ نہ سنگیت کا لطف نہ مٹھاس اور کڑتن کی سمجھ اور پتہ۔
ਇਕਨਾ ਸਿਧਿ ਨ ਬੁਧਿ ਨ ਅਕਲਿ ਸਰ ਅਖਰ ਕਾ ਭੇਉ ਨ ਲਹੰਤਿ ॥
iknaa siDh na buDh na akal sar akhar kaa bhay-o na laahant.
Some have no idea of perfection, wisdom or understanding; they know nothing about the mystery of the Word.
Then there are some who haven’t achieved any perfection, or insight, or the essence of wisdom, and they don’t understand the mystery of the (Guru’s) word.
ਕਈ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਹ (ਵਿਚਾਰ ਵਿਚ) ਸਫਲਤਾ, ਨਾਹ ਸੁਚੱਜੀ ਬੁੱਧੀ, ਨਾਹ ਅਕਲ ਦੀ ਸਾਰ ਹੈ, ਤੇ, ਇਕ ਅੱਖਰ ਭੀ ਪੜ੍ਹਨਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ (ਫਿਰ ਭੀ, ਆਕੜ ਹੀ ਆਕੜ ਵਿਖਾਲਦੇ ਹਨ)।
اِکناسِدھِنبُدھِناکلِسراکھرکابھیءُنلہنّتِ॥
سدھ ۔ نجات کی سمجھ۔ بدھ۔ عقل۔ اکھر کا تھیؤ نہ بہت۔ نہ لطٖی علم۔
ایک ایسے ہیں نہ مہارت نہ سمجھ پر تاؤ یا میل ملاپ کا پتہ نہ ایک لفظ کی سمجھ ۔
ਨਾਨਕ ਤੇ ਨਰ ਅਸਲਿ ਖਰ ਜਿ ਬਿਨੁ ਗੁਣ ਗਰਬੁ ਕਰੰਤ ॥੧੫॥
naanak tay nar asal khar je bin gun garab karant. ||15||
O Nanak, those people are really donkeys; they have no virtue or merit, but still, they are very proud. ||15||
But O’ Nanak, real fools are those persons, who feel proud (of themselves) without any merit. ||15||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਗੁਣ ਨਾਹ ਹੋਵੇ, ਤੇ, ਅਹੰਕਾਰ ਕਰੀ ਜਾਣ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਨਿਰੇ ਖੋਤੇ ਹਨ ॥੧੫॥
نانکتےنراسلِکھرجِبِنُگُنھگربُکرنّت
اصل حز۔ حقیقتا گدھے ۔ بن گن ۔ بلاوصف۔ گربھ ۔ غررو۔ گھمنڈ
اے نانک ۔ تے نر حقیقتاً گدھےہیں جو بغیر کسی وصف کے غرور کرتے ہیں۔
ਸੋ ਬ੍ਰਹਮਣੁ ਜੋ ਬਿੰਦੈ ਬ੍ਰਹਮੁ ॥
so barahman jo bindai barahm.
He alone is a Brahmin, who knows God.
(That person) alone is a (true) Brahmin who knows Braham (the all pervading God.
(ਸਾਡੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ) ਉਹ (ਮਨੁੱਖ ਅਸਲ) ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹੈ ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਪਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ,
سوب٘رہمنھُجوبِنّدےَب٘رہمُ॥
سوہرہمن۔ برہمن وہی ہے۔ بدنے برہم ۔ جیسے پہچان خداکی ہے ۔
وہی برہمن ہے جو برہم (خدا) کو جانتاہے
ਜਪੁ ਤਪੁ ਸੰਜਮੁ ਕਮਾਵੈ ਕਰਮੁ ॥
jap tap sanjam kamaavai karam.
He chants and meditates, and practices austerity and good deeds.
Such a person) practices austerity, contemplation, and self-control, and performs the righteous deeds.
ਜੋ ਇਹੀ ਜਪ-ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹੀ ਤਪ-ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹੀ ਸੰਜਮ-ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਸਮਝਦਾ ਹੈ)
جپُتپُسنّجمُکماۄےَکرمُ॥
جب تپ۔ عبادت و ریاضت ۔ کماوے کرم۔ اعمال ہو۔ سنّجمُ۔ دل و دماغ پر ضبط حاصل ہو
جپ تپ اور ریاضت اور اچھے اعمال اسی لئے کرتا ہے
ਸੀਲ ਸੰਤੋਖ ਕਾ ਰਖੈ ਧਰਮੁ ॥
seel santokh kaa rakhai Dharam.
He keeps to the Dharma, with faith, humility and contentment.
That person observes the faith of contentment and culture,
ਜੋ ਮਿੱਠੇ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਸੰਤੋਖ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਨਿਬਾਹੁੰਦਾ ਹੈ,
سیِلسنّتوکھکارکھےَدھرمُ॥
سیل ۔شرافت ۔ سنتوکھ ۔ قناعت ۔صبر۔ دھرم۔ فرض۔
وہ قناعت اور نیک بھاو اختیار کرتا ہے
ਬੰਧਨ ਤੋੜੈ ਹੋਵੈ ਮੁਕਤੁ ॥
banDhan torhai hovai mukat.
Breaking his bonds, he is liberated.
breaks the bonds (of worldly attachments), and becomes detached.
ਜੋ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੀਆਂ ਫਾਹੀਆਂ ਤੋੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
بنّدھنتوڑےَہوۄےَمُکتُ॥
۔ بندھن توڑے ہووے مکت۔ عادات کی غلامی مٹائے تاکہ تاکہ نجات حاصل ہو
جو دھرموں کے سارے بندھن توڑ کے سرخرو ہو جاتا ہے
ਸੋਈ ਬ੍ਰਹਮਣੁ ਪੂਜਣ ਜੁਗਤੁ ॥੧੬॥
so-ee barahman poojan jugat. ||16||
Such a Brahmin is worthy of being worshipped. ||16||
Only such a Brahmin is worthy of worship. ||16||
ਉਹੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਆਦਰ-ਸਤਕਾਰ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ ॥੧੬॥
سوئیِب٘رہمنھُپوُجنھجُگتُ
۔ پوجن جگت۔ پرش کا طریقہ ۔
ایسا برہمن لائق ستائش ہے
ਖਤ੍ਰੀ ਸੋ ਜੁ ਕਰਮਾ ਕਾ ਸੂਰੁ ॥
khatree so jo karmaa kaa soor.
He alone is a Kh’shaatriyaa, who is a hero in good deeds.
That person alone is Khatri who is brave in (performing virtuous) deeds,
(ਸਾਡੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ) ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਖੱਤ੍ਰੀ ਹੈ ਜੋ (ਕਾਮਾਦਿਕ ਵੈਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ-ਮੁਕਾਣ ਲਈ) ਨੇਕ ਕਰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੂਰਮਾ ਬਣਦਾ ਹੈ,
کھت٘ریِسوجُکرماکاسوُرُ॥
گھتری ۔ جنگجؤ۔ سو۔ وہ ۔ جو کر ما کا سرور جس کے اعمال بہادرانہ ہوں۔ کبیر جی راگ مارو ۔ سورا سوہمچاتئے جو برے دین کے ہیتپرزہ گٹ مرے گیہو نہچھوڑے کیت
کھشتری وہی ہے جو دلیری سے کام لیتاہے
ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਾ ਕਰੈ ਸਰੀਰੁ ॥
punn daan kaa karai sareer.
He uses his body to give in charity;
and who dedicates his or her body to compassion and charity.
ਜੋ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ (ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ, ਹੋਰਨਾਂ ਵਿਚ) ਭਲੇ ਕਰਮ ਵੰਡਣ ਲਈ ਵਸੀਲਾ ਬਣਾਂਦਾ ਹੈ,
پُنّندانکاکرےَسریِرُ॥
۔ پن۔دان۔ نیک اعمال کو بانٹے ۔ خیرات کرے ۔ سرپر ۔ مراد اپنے آپ کو نیک کاموں میں صرف کرے ۔
وہ سخاوت کا پتلا ہوتا ہے
ਖੇਤੁ ਪਛਾਣੈ ਬੀਜੈ ਦਾਨੁ ॥
khayt pachhaanai beejai daan.
he understands his farm, and plants the seeds of generosity.
Recognizing the right field, such a person sows in it the seed of charity. (In other words, before giving charity, such a person ensures that the person (asking for charity) truly deserves and would make good use of the help).
ਜੋ (ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਖੇਤ ਵਾਂਗ) ਖੇਤ ਸਮਝਦਾ ਹੈ (ਤੇ, ਇਸ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ) ਦਾਤ (ਨਾਮ-ਬੀਜ) ਬੀਜਦਾ ਹੈ।
کھیتُپچھانھےَبیِجےَدانُ॥
کھیت پچھانے اپنے نیک و بد اعمال کی تمیز سمجھے ۔ بیجے دان۔ اپنے ذہن کو کھیت سمجھ کراس میں یکی بوتا ہے ۔
جو کھشتری مستحق آدمی کو دان دیتا ہے
ਸੋ ਖਤ੍ਰੀ ਦਰਗਹ ਪਰਵਾਣੁ ॥
so khatree dargeh parvaan.
Such a Kh’shaatriyaa is accepted in the Court of the Lord.
Such a Khattri is approved in God’s court.
ਅਜਿਹਾ ਖੱਤ੍ਰੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਕਬੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
سوکھت٘ریِدرگہپرۄانھُ॥
درگیہہ پروان ۔ وہ بارگاہ میں قبولیت حاصل کرتا ہے ۔
وہ خدا کی درگاہ میں مقبول ہے
ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਜੇ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵੈ ॥
lab lobh jay koorh kamaavai.
Whoever practices greed, possessiveness and falsehood,
However, if one practices greed, avarice, and falsehood,
ਪਰ ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਲੱਬ ਲੋਭ ਅਤੇ ਹੋਰ ਠੱਗੀ ਆਦਿਕ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ,
لبُلوبھُجےکوُڑُکماۄےَ॥
لب لوکوڑ گماوے ۔ جولالچ رت اہے جھوٹے کام کرتا ہے
اور جو جھوٹ اور لالچ میں گناہ کماتا ہے
ਅਪਣਾ ਕੀਤਾ ਆਪੇ ਪਾਵੈ ॥੧੭॥
apnaa keetaa aapay paavai. ||17||
shall receive the fruits of his own labors. ||17||
then one reaps the fruit of one’s own deeds. ||17||
(ਉਹ ਜਨਮ ਦਾ ਚਾਹੇ ਖੱਤ੍ਰੀ ਹੀ ਹੋਵੇ) ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਲੱਬ ਆਦਿਕ) ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਆਪ ਹੀ ਭੁਗਤਦਾ ਹੈ (ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਕਾਮਾਦਿਕ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸੂਰਮਾ) ॥੧੭॥
اپنھاکیِتاآپےپاۄےَ
وہ اپنے کئے کا انجام پاتا ہے ۔
وہ اپنے کئے کی سزا خود پائے گا
ਤਨੁ ਨ ਤਪਾਇ ਤਨੂਰ ਜਿਉ ਬਾਲਣੁ ਹਡ ਨ ਬਾਲਿ ॥
tan na tapaa-ay tanoor ji-o baalan had na baal.
Do not heat your body like a furnace, or burn your bones like firewood.
(O’ my friend), don’t heat your body like an oven, and don’t burn your bones like firewood.
(ਆਪਣੇ) ਸਰੀਰ ਨੂੰ (ਧੂਣੀਆਂ ਨਾਲ) ਤਨੂਰ ਵਾਂਗ ਨਾਹ ਸਾੜ, ਤੇ, ਹੱਡਾਂ ਨੂੰ (ਧੂਣੀਆਂ ਨਾਲ) ਇਉਂ ਨਾਹ ਬਲਾ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਬਾਲਣ ਹੈ।
تنُنتپاءِتنوُرجِءُبالنھُہڈنبالِ॥
تن ۔ جسم ۔ تنور ۔ تندور کی طرح۔
اے انسان دھونیوکی تپش سے کتنور کی مانند نہ تپاؤ اور اس جسم اور ہڈیوں کو آگ کے لئے ایندھن نہ بناو۔
ਸਿਰਿ ਪੈਰੀ ਕਿਆ ਫੇੜਿਆ ਅੰਦਰਿ ਪਿਰੀ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਲਿ ॥੧੮॥
sir pairee ki-aa fayrhi-aa andar piree samHaal. ||18||
What have your head and feet done wrong? See your Husband Lord within yourself. ||18||
What wrong have your head and feet done (that you subject them to such tortures, or walk for miles in order to find God)? Realize your beloved (God) within yourself. ||18||
(ਤੇਰੇ) ਸਿਰ ਨੇ (ਤੇਰੇ) ਪੈਰਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗਾੜਿਆ (ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧੂਣੀਆਂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਦੁਖੀ ਕਰਦਾ ਹੈਂ? ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁਖੀ ਨਾਹ ਕਰ) ਪਰਮਾਤਮਾ (ਦੀ ਯਾਦ) ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖ ॥੧੮॥
سِرِپیَریِکِیاپھیڑِیاانّدرِپِریِسم٘ہ٘ہالِ
سر ۔ پیری کیا پھیڑیا ۔ سر اور پاوں نے کونسا ۔ بگاڑ پیداکیا ہہے ۔ اندر پری سمال۔ خدا دلمیں بساؤ۔
سر اور پاؤں نے کونسی خرابی اور بیگاڑ پیدا کیا ہے خدا دلمیں بساؤ۔