ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਕੀਆ ਪ੍ਰਭਿ ਅਪਨੈ ਬੈਰੀ ਸਗਲੇ ਸਾਧੇ ॥
angeekaar kee-aa parabh apnai bairee saglay saaDhay.
God has accepted me as His devotee, and by His grace I have subdued all my internal enemies (vices).
ਪਿਆਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚਰਨੀਂ ਲਾ ਲਿਆ, ਉਸ ਦੇ ਉਸ ਨੇ (ਕਾਮਾਦਿਕ) ਸਾਰੇ ਹੀ ਵੈਰੀ ਵੱਸ ਵਿਚ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।
انّگیِکارکیِیاپ٘ربھِاپنےَبیَریِسگلےسادھے॥
انگیکار۔ اپنائیا۔ امدادی ۔ ویری ۔ دشمن۔ سگلے ۔ سارے ۔ سادھے ۔ قابو کئے ۔ سد ھارے ۔ درست راستے پر لائے ۔
خدا نے مجھے اپنا بنا لیا مددگار ہو گیا سارے دشمنوں کو زیر کر دیا ۔
ਜਿਨਿ ਬੈਰੀ ਹੈ ਇਹੁ ਜਗੁ ਲੂਟਿਆ ਤੇ ਬੈਰੀ ਲੈ ਬਾਧੇ ॥੧॥
jin bairee hai ih jag looti-aa tay bairee lai baaDhay. ||1||
Those internal enemies have robbed the people of this world, but (by His grace) I have completely controlled them all. ||1||
(ਕਾਮਾਦਿਕ) ਜਿਸ ਜਿਸ ਵੈਰੀ ਨੇ ਇਹ ਜਗਤ ਲੁੱਟ ਲਿਆ ਹੈ, (ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ) ਉਹ ਸਾਰੇ ਵੈਰੀ ਫੜ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੇ ॥੧॥
جِنِبیَریِہےَاِہُجگُلوُٹِیاتےبیَریِلےَبادھے॥੧॥
ایہہ جگ لوٹیا۔ یہ دنیاو لوٹی ۔ بادھے۔ باندھے (1)
جن دشمنوں نے سارے عالم کو لوٹا ہے انہیں باندھا دیا (1)
ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਮੇਰਾ ॥
satgur parmaysar mayraa.
The true Guru is my supreme God.
ਸੱਚੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੇਰੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਸਾਹਿਬ ਹਨ।
ستِگُرُپرمیسرُمیرا॥
پر میسور ۔ خدا ۔ راج ۔ حکمرانی ۔
مرشد و خدا ہے میرا ہے میرا محافظ
ਅਨਿਕ ਰਾਜ ਭੋਗ ਰਸ ਮਾਣੀ ਨਾਉ ਜਪੀ ਭਰਵਾਸਾ ਤੇਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
anik raaj bhog ras maanee naa-o japee bharvaasaa tayraa. ||1|| rahaa-o.
O’ God, by reciting Naam I feel so elated as if I am enjoying the pleasures of power and tasty delights; bless me that I may continue meditating on Naam and have faith in You. ||1||Pause||
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਮੈਨੂੰ ਤੇਰਾ ਹੀ ਆਸਰਾ ਹੈ (ਮੇਹਰ ਕਰ) ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਜਪਦਾ ਰਹਾਂ (ਨਾਮ ਦੀ ਬਰਕਤ ਨਾਲ ਇਉਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ) ਮੈਂ ਰਾਜ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਭੋਗ ਤੇ ਰਸ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
انِکراجبھوگرسمانھیِناءُجپیِبھرۄاساتیرا॥੧॥رہاءُ॥
رس مانی ۔ لطف لینا ۔ ناوجپی ۔ سچ و حقیقت کی یاد ۔ بھروسا ۔ بھروا (1) رہاؤ۔
نام سچ و حقیقت کی یاد وریاض کرتا ہوں ۔میرے بھروسے و آسرے اورحکومتی بیشمار لطف لیتا ہوں (1) رہاو۔
ਚੀਤਿ ਨ ਆਵਸਿ ਦੂਜੀ ਬਾਤਾ ਸਿਰ ਊਪਰਿ ਰਖਵਾਰਾ ॥
cheet na aavas doojee baataa sir oopar rakhvaaraa.
O’ my friend, now, except Naam, no other thing even crosses my mind and I feel that God is always by my side as my protector.
ਹੇ ਭਾਈ! ਪਰਮਾਤਮਾ (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਰਾਖਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਚਿੱਤ ਵਿਚ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾ, ਕਾਮਾਦਿਕ ਦਾ) ਕੋਈ ਹੋਰ ਫੁਰਨਾ ਉਠਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ।
چیِتِنآۄسِدوُجیِباتاسِراوُپرِرکھۄارا॥
چیت نہ آوس ۔ دلمیں نہیں آتیں۔ رکھوار ۔ محافظ ۔ بے پروہ ۔ بے محتاج ۔
جسکا ہو محافظ خود خدا اس کے میں خدا کے علاوہ نہ دوسرے خیالات پیدا نہیں ہوتے ۔
ਬੇਪਰਵਾਹੁ ਰਹਤ ਹੈ ਸੁਆਮੀ ਇਕ ਨਾਮ ਕੈ ਆਧਾਰਾ ॥੨॥
bayparvaahu rahat hai su-aamee ik naam kai aaDhaaraa. ||2||
My Master-God always remains care free, and I live only on the support of His Name. ||2||
ਮਾਲਕ-ਪ੍ਰਭੂ, ਜੋ ਵੇਪਰਵਾਹ ਰਹਿਂਦਾ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਹੀ ਆਸਰਾ ਹੈ||2||
بیپرۄاہُرہتہےَسُیامیِاِنامکےَادھارا॥੨॥
نام کے آدھار ۔ سچ و حقیقت کے اسرے ۔
اے میرے مالک تیرے نام کےساہرے دنیاوی ضرورتوں سے بےمحتاجاور لاپراہ رہتا ہے ۔ (2)
ਪੂਰਨ ਹੋਇ ਮਿਲਿਓ ਸੁਖਦਾਈ ਊਨ ਨ ਕਾਈ ਬਾਤਾ ॥
pooran ho-ay mili-o sukh-daa-ee oon na kaa-ee baataa.
O’ my friends, a person who realizes the bliss-givingGod, attains a higher spiritual status, and then he is no longer dependent on anything else.
ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੁਖ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਭੂ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ (ਉੱਚੇ ਆਤਮਕ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ) ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਗੱਲੇ ਮੁਥਾਜ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।
پوُرنہوءِمِلِئوسُکھدائیِاوُننکائیِباتا॥
پورن۔ مکمل ۔ مکمل۔ سکھدائی ۔ سکھ یا آرام و آسائش پہنچانے والا ۔ اون کمی ۔
جسے ہر طرح کے آرام و آسائش پہنچانے والا خدا کا ملاپ ہوجائے حاصل وہ کامل انسان ہوجاتاہے ۔ کوئی کمی باقی نہیں رہتی ۔
ਤਤੁ ਸਾਰੁ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਇਆ ਛੋਡਿ ਨ ਕਤਹੂ ਜਾਤਾ ॥੩॥
tat saar param pad paa-i-aa chhod na kathoo jaataa. ||3||
Such a person realizes the primal God and achieved the higher spiritual state, forsaking which he does not wander anywhere. ||3||
ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਜਗਤ ਦੇ ਮੂਲ-ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਲੱਭ ਲੈਂਦਾ ਹੈ,, ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਆਤਮਕ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਸੇ ਨਹੀਂ ਭਟਕਦਾ ॥੩॥
تتُسارُپرمپدُپائِیاچھوڈِنکتہوُجاتا॥੩॥
تت۔ حقیقت ۔ اصلییت ۔ پرم پد۔ بلند روھانی رتبہ ۔ کہو ۔ کہیں (3)
وہ اس عالم کی بنیاد اصل حقیقت کو پا لیتا ہے اور زندگی کے مدعا و مقدس کو پا لیتا ہے اور روحانی زندگی کا بلند ترین رتبہ پا لیتا ہے ۔ اور بھٹکتا نہیں پھرتا (3)
ਬਰਨਿ ਨ ਸਾਕਉ ਜੈਸਾ ਤੂ ਹੈ ਸਾਚੇ ਅਲਖ ਅਪਾਰਾ ॥
baran na saaka-o jaisaa too hai saachay alakh apaaraa.
O’ the incomprehensible, infinite and true Master-God, I cannot describe what You look like,
ਹੇ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ! ਹੇ ਅਲੱਖ! ਹੇ ਬੇਅੰਤ! ਮੈਂ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਕਿ ਤੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੈਂ।
برنِنساکءُجیَساتوُہےَساچےالکھاپارا॥
برن ۔ بیان۔ الکتھ ۔ سمجھت و بیان سےباہر۔ اجل۔ جو نہ تولا نہ جا سکے ۔ انداہز نہ وہ سکے ۔ اتھاہ۔ گہرائی ۔
اے صدیوی عقل و ہوش سے بعید اور شمار اور اندازے سے باہر بیان نہیں کیا جا سکتا کہ تو کیسا اور کتنا بلند عظمت ہے ۔
ਅਤੁਲ ਅਥਾਹ ਅਡੋਲ ਸੁਆਮੀ ਨਾਨਕ ਖਸਮੁ ਹਮਾਰਾ ॥੪॥੫॥
atul athaah adol su-aamee naanak khasam hamaaraa. ||4||5||
O’ Nanak, You are immeasurable, unfathomable, and unwavering, and You are my Master. ||4||5||
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-) ਹੇ ਬੇ-ਮਿਸਾਲ ਪ੍ਰਭੂ! ਹੇ ਅਥਾਹ! ਹੇ ਅਡੋਲ ਮਾਲਕ! ਤੂੰ ਹੀ ਮੇਰਾ ਖਸਮ ਹੈਂ ॥੪॥੫॥
اتُلاتھاہاڈولسُیامیِنانککھسمُہمارا॥੪॥੫॥
اے نانک۔ بے مثال جسکا نہیں ثانی کوئی نہایتسنجیدہ پر سکون ہے خدا ہمارا۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਤੂ ਦਾਨਾ ਤੂ ਅਬਿਚਲੁ ਤੂਹੀ ਤੂ ਜਾਤਿ ਮੇਰੀ ਪਾਤੀ ॥
too daanaa too abichal toohee too jaat mayree paatee.
O’ God, You are wise and You are eternal; for me, You are my social status and my honor.
ਹੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ! ਤੂੰ ਸਿਆਣਾ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਹੀ ਮੇਰੀ ਜਾਤ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਹੀ ਮੇਰੀ ਕੁਲ ਹੈਂ (ਉੱਚੀ ਜਾਤਿ ਕੁਲ ਦਾ ਮਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਥਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹੀ ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਹੀ ਹਰ ਵੇਲੇ ਮੇਰੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਹੈਂ)।
توُداناتوُابِچلُتوُہیِتوُجاتِمیریِپاتیِ॥
دانا۔ دانشمندی ۔ ایچل۔ صدیوی ۔ لافناہ ۔ جات ۔ ذات۔ پاتی ۔ خاندان ۔
اے خدا تو ہی واحد ہستی ہے ۔ آپ عقل مند ہیں اور آپ ابدی ہیں۔ میرے لئے ، آپ میری معاشرتی حیثیت اور میری عزت ہیں
ਤੂ ਅਡੋਲੁ ਕਦੇ ਡੋਲਹਿ ਨਾਹੀ ਤਾ ਹਮ ਕੈਸੀ ਤਾਤੀ ॥੧॥
too adol kaday doleh naahee taa ham kaisee taatee. ||1||
O’ God, You are always stable and never waver, so why should I worry at all?||1||
ਹੇ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ! ਤੂੰ ਮਾਇਆ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਤੇ ਕਦੇ ਡੋਲਦਾ ਨਹੀਂ ਜੇ ਮੇਰੇ ਉਤੇ ਤੇਰੀ ਕਿਰਪਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਭੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ-ਫ਼ਿਕਰ ਪੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ॥੧॥
توُاڈولُکدےڈولہِناہیِتاہمکیَسیِتاتیِ॥੧॥
اڈول ۔ مستقل ۔ بلا لرزش و ڈگمگاہٹ۔ تانی ۔ فکر ۔ تشویش۔
آپ ہمیشہ مستحکم اور کبھی ڈگمگاتے نہیں ہیں ، اس لئے مجھے بالکل پریشانی کیوں کرنی چاہئے
ਏਕੈ ਏਕੈ ਏਕ ਤੂਹੀ ॥
aikai aikai ayk toohee.
O’ God, (for us human beings) You alone are the One and only One;
(ਅਸਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦਾ) ਇਕ ਤੂੰ ਹੀ (ਖਸਮ) ਹੈਂ, ਤੂੰ ਹੀ ਹੈਂ।
ایکےَایکےَایکتوُہیِ॥
آپ اکیلے اکیلے ہیں
aikai aikai too raa-i-aa.
You alone are the one and only true King.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ! ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਤੂੰ ਹੀ (ਖਸਮ) ਹੈਂ, ਤੂੰ ਹੀ ਹੈਂ।
ایکےَایکےَتوُرائِیا॥
رائیا ۔ راجہ ۔ حکمران
سارے عالم پر تیری ہی حکمرانی ہے تو ہی سارے عالم کا بادشاہ ہے ۔
ਏਕੈ ਏਕੈ ਤੂ ਰਾਇਆ ॥ਤਉ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ta-o kirpaa tay sukh paa-i-aa. ||1|| rahaa-o.
It is only by Your grace, that we have found the inner peace. ||1||Pause||
ਤੇਰੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸੁਖ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
تءُکِرپاتےسُکھُپائِیا॥੧॥رہاءُ॥
آپ کے فضل و کرم سے ہی ہمیں اندرونی سکون ملا ہے
ਤੂ ਸਾਗਰੁ ਹਮ ਹੰਸ ਤੁਮਾਰੇ ਤੁਮ ਮਹਿ ਮਾਣਕ ਲਾਲਾ ॥
too saagar ham hans tumaaray tum meh maanak laalaa.
O’ God, You are like the ocean and we are like Your swans; by Your grace, we pick the jewels and rubies (of Your Name) from that ocean.
ਹੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ! ਤੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਹੈਂ, ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਹੰਸ ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ (ਤੇਰੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ) ਮੋਤੀ ਤੇ ਲਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
توُساگرُہمہنّستُمارےتُممہِمانھکلالا॥
ساگر۔ سمندر۔ مانک۔ موتی ۔ لعل ۔ قیمتی پتھر۔
اے خدا تو مانند سمندر ہے اور ہم ان ہنسوں کی مانند ہیں تیرے اندر قیمتی اوصاف موتیوں اور لعلوں کی مانند ہیں
ਤੁਮ ਦੇਵਹੁ ਤਿਲੁ ਸੰਕ ਨ ਮਾਨਹੁ ਹਮ ਭੁੰਚਹ ਸਦਾ ਨਿਹਾਲਾ ॥੨॥
tum dayvhu til sank na maanhu ham bhunchah sadaa nihaalaa. ||2||
You do not hesitate at all to bless us with these precious jewels; enjoying these jewels (of Naam) we are always in bliss. ||2||
(ਇਹ ਮੋਤੀ ਲਾਲ) ਤੂੰ ਸਾਨੂੰ ਦੇਂਦਾ ਹੈਂ (ਸਾਡੇ ਔਗੁਣਾਂ ਵਲ ਤੱਕ ਕੇ) ਤੂੰ ਦੇਣੋਂ ਰਤਾ ਭਰ ਭੀ ਝਿਜਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਅਸੀਂ ਜੀਵ ਉਹ ਮੋਤੀ ਲਾਲ ਸਦਾ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ॥੨॥
تُمدیۄہُتِلُسنّکنانہمبھُنّچسدانِہالا॥੨॥
سنتک ۔ جھجک ۔ پس و پیش ۔ بھنچہو۔ استعمال ۔ نہالا۔ خوش (2)
تو ہمیں دینے بانٹنےمیں زرا جھجک محسوس نہیں کرتا ہم انہیں استعمال کرتے ہیں اور خوش ہوتے ہیں (2)
ਹਮ ਬਾਰਿਕ ਤੁਮ ਪਿਤਾ ਹਮਾਰੇ ਤੁਮ ਮੁਖਿ ਦੇਵਹੁ ਖੀਰਾ ॥
ham baarik tum pitaa hamaaray tum mukhdayvhu kheeraa.
O’ God, we all human beings are Your children, and You are our Father; You put the milk ( life-sustaining Naam) in our mouth.
ਹੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ! ਅਸੀਂ ਜੀਵ ਤੇਰੇ ਬੱਚੇ ਹਾਂ, ਤੂੰ ਸਾਡਾ ਪਿਉ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਪਾਂਦਾ ਹੈਂ।
ہمبارِکتُمپِتاہمارےتُممُکھِدیۄہُکھیِرا॥
بارک بچے ۔ کھیرا۔ دودھ ۔
اے خدا ہم تیرے بچے ہیں اور تو ہماراباپ ہے ۔ اور ہمارے منہ میں دودھ ڈالتا ہے تو ہمارے ساتھ کھلتا ہے پیار کرتا ہے
ਹਮ ਖੇਲਹ ਸਭਿ ਲਾਡ ਲਡਾਵਹ ਤੁਮ ਸਦ ਗੁਣੀ ਗਹੀਰਾ ॥੩॥
ham khaylah sabh laad ladaaveh tum sad gunee gaheeraa. ||3||
We play and fondle with You and You always ignore our flaws; You are a treasure of virtues and always remain profound. ||3||
(ਤੇਰੀ ਗੋਦ ਵਿਚ) ਅਸੀਂ ਖੇਡਦੇ ਹਾਂ, ਸਾਰੇ ਲਾਡ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤੂੰ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸਦਾ ਗੰਭੀਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਂ (ਅਸਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਔਗੁਣਾਂ ਵਲ ਨਹੀਂ ਤੱਕਦਾ) ॥੩॥
ہمکھیلہسبھِلاڈلڈاۄہتُمسدگُنھیِگہیِرا॥੩॥
گنی گہیرا۔ بھاری اوصاف والے (3)
اور سنجیدہ با اوصاف مالک ہے (3)
ਤੁਮ ਪੂਰਨ ਪੂਰਿ ਰਹੇ ਸੰਪੂਰਨ ਹਮ ਭੀ ਸੰਗਿ ਅਘਾਏ ॥
tum pooran poor rahay sampooran ham bhee sang aghaa-ay.
O’ God, You are all-pervading and perfect in every way; by Your grace, we also feel satiated.
ਹੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ! ਤੂੰ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਹੈਂ, ਮੁਕੰਮਲ ਤੌਰ ਤੇ ਹਰ ਥਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈਂ, ਅਸੀਂ ਜੀਵ ਭੀ ਤੇਰੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ (ਮਾਇਆ ਦੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਲੋਂ) ਰੱਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
تُمپوُرنپوُرِرہےسنّپوُرنہمبھیِسنّگِاگھاۓ॥
پورن ۔ مکمل۔ سنگ ۔ ساتھ ۔
تو مکمل طور پر ہر جگہ بستا ہے ہماری بھی تیرے ساتھ کی وجہ سے کوئی خواہش باقی نہیں رہتی سر ریتے ہیں ۔
ਮਿਲਤ ਮਿਲਤ ਮਿਲਤ ਮਿਲਿ ਰਹਿਆ ਨਾਨਕ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਏ ॥੪॥੬॥
milat milat milat mil rahi-aa naanak kahan na jaa-ay. ||4||6||
O’ Nanak, upon realizing God, I am so merged in His divine word that I cannot even describe the spiritual state of my mind. ||4||6||
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-ਪ੍ਰਭੂ-ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਦੀ ਮੇਹਰ ਨਾਲ ਜੇਹੜਾ ਜੀਵ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ) ਮਿਲਣ ਦਾ ਜਤਨ ਹਰ ਵੇਲੇ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਉਸ ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ, ਉਸ ਜੀਵ ਦੀ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਦਾ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ॥੪॥੬॥
مِلتمِلتمِلتمِلِرہِیانانککہنھُنجاۓ॥੪॥੬॥
اے نانک جو شخص ملاپ کی کوشش کرتا ہے ۔ آخر ملاپ پاتا ہے اس کی روحانی بلندی بیان نہیں ہوسکتی ۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਕਰ ਕਰਿ ਤਾਲ ਪਖਾਵਜੁ ਨੈਨਹੁ ਮਾਥੈ ਵਜਹਿ ਰਬਾਬਾ ॥
kar kar taal pakhaavaj nainhu maathai vajeh rabaabaa.
Our hands are busy collecting worldly wealth as if they are sounding cymbals, our eyes are looking at the material things as if they are playing tambourine; the destiny inscribed on our forehead is like playing the strings of Guitar.
ਹੇ ਭਾਈ! (ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਦੇ) ਮੱਥੇ ਉਤੇ (ਲਿਖੇ ਲੇਖ, ਮਾਨੋ,) ਰਬਾਬ ਵੱਜ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਛੈਣੇ ਬਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤਬਲਾ ਬਣਾ ਕੇ (ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਮਾਇਆ ਦਾ ਨਾਚ ਨੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੱਥ ਮਾਇਆ ਕਮਾਣ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਪਏ ਹਨ, ਅੱਖਾਂ ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਖ ਰਹੀਆਂ ਹਨ)।
کرکرِتالپکھاۄجُنیَنہُماتھےَۄجہِربابا॥
کر ۔ ساتھ۔ تال۔ چھپینے ۔ پکھا وج ۔ جوڑی ۔ ماتھے ۔ پیشانی مراد ذہن۔ ربابا۔ رباب۔ ساز۔
ہمارے ہاتھ دنیاوی دولت اکٹھا کرنے میں مصروف ہیں گویا وہ جھلیاں بجارہے ہیں ، ہماری آنکھیں مادی چیزوں کی طرف دیکھ رہی ہیں گویا وہ ٹمبورین کھیل رہے ہیں۔ ہمارے ماتھے پر لکھا ہوا مقدر گٹار کے ڈور بجانے کے مترادف ہے
ਕਰਨਹੁ ਮਧੁ ਬਾਸੁਰੀ ਬਾਜੈ ਜਿਹਵਾ ਧੁਨਿ ਆਗਾਜਾ ॥
karnahu maDh baasuree baajai jihvaa Dhun aagaajaa.
The sound of Maya coming into our ears is like the melodious sound of a flute, and speaking with the tongue is like playing a melodious tune.
ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ (ਮਾਇਆ ਦੀ ਹੀ ਸ੍ਰੋਤ ਮਾਨੋ,) ਮਿੱਠੀ (ਸੁਰ ਵਾਲੀ) ਬੰਸਰੀ ਵੱਜ ਰਹੀ ਹੈ, (ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਨੂੰ) ਜੀਭ ਦਾ ਚਸਕਾ (ਮਾਨੋ) ਰਾਗ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
کرنہُمدھُباسُریِباجےَجِہۄادھُنِآگاجا॥
کرنہو ۔ کان ۔ مد۔ مدھر ۔ میٹھی ۔ باسری۔ بنسری ۔ جیوا ۔ زبان۔ دھن۔ سر ۔ آواز۔ آگاجا ۔گونجتی ہے ۔
ہمارے کانوں میں مایا کی آواز آنا بانسری کی مدھر آواز کی طرح ہے ، اور زبان سے بات کرنا ایک مدھر دھن بجانے کے مترادف ہے
ਨਿਰਤਿ ਕਰੇ ਕਰਿ ਮਨੂਆ ਨਾਚੈ ਆਣੇ ਘੂਘਰ ਸਾਜਾ ॥੧॥
nirat karay kar manoo-aa naachai aanay ghooghar saajaa. ||1||
Adorning itself with anklets of worldly desires, the mind is doing the dance choreographed by God. ||1||
(ਪਿਛਲੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ) ਘੁੰਘਰੂ ਆਦਿਕ ਸਾਜ ਬਣਾ ਕੇ ਹਰ ਵੇਲੇ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਤੇ) ਨੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੧॥
نِرتِکرےکرِمنوُیاناچےَآنھےگھوُگھرساجا॥੧॥
نرت ۔ ناچ ۔ گھو گھر۔ گھنگرؤ (1)
دنیاوی خواہشات کی پازیبوں سے خود کو سجانا ، ذہن خدا کے ذریعہ کوریوگراف کردہ ناچ رہا ہے
ਰਾਮ ਕੋ ਨਿਰਤਿਕਾਰੀ ॥
raam ko nirtikaaree.
(O’ my friends,) this world is like a dance being choreographed by God.
(ਹੇ ਭਾਈ! ਜਗਤ ਵਿਚ) ਪਰਮਾਤਮਾ (ਦੀ ਰਚੀ ਰਚਨਾ) ਦਾ ਨਾਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
رامکونِرتِکاریِ॥
نرنکاری ۔ ناچ۔
یہ دنیا ایسے رقص کی مانند ہے جیسے خدا نے کوریوگراف کیا ہو
ਪੇਖੈ ਪੇਖਨਹਾਰੁ ਦਇਆਲਾ ਜੇਤਾ ਸਾਜੁ ਸੀਗਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
paykhai paykhanhaar da-i-aalaa jaytaa saaj seegaaree. ||1|| rahaa-o.
The merciful God is supervising the entire dance show along with all its instruments and other paraphernalia.||1||Pause||
(ਇਸ ਨਾਚ ਨੂੰ) ਵੇਖਣ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਵਾਲਾ ਦਇਆਵਾਨ ਪ੍ਰਭੂ (ਨਾਚ ਦੇ) ਇਸ ਸਾਰੇ ਸਾਜ ਸਿੰਗਾਰ ਨੂੰ ਆਪ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
پیکھےَپیکھنہارُدئِیالاجیتاساجُسیِگاریِ॥੧॥رہاءُ॥
پیکھے ۔ دیکھتا ہے ۔ پیکھنہار۔ دیکھنے کی توفیق رکھنے والا۔ جیتا ۔ جتنا۔ ساج سیگاری ۔ ساز۔ سامان۔ سیگاری ۔ سجاوٹ والا۔ (1) رہاؤ۔
مہربان خدا اپنے تمام آلات اور دیگر سامانوں کے ساتھ ساتھ پورے رقص کی نگرانی کر رہا ہے
ਆਖਾਰ ਮੰਡਲੀ ਧਰਣਿ ਸਬਾਈ ਊਪਰਿ ਗਗਨੁ ਚੰਦੋਆ ॥
aakhaar mandlee Dharan sabaa-ee oopar gagan chando-aa.
The whole earth is like a dance stage, with the sky like a canopy overhead.
ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਦੇ ਨੱਚਣ ਵਾਸਤੇ) ਸਾਰੀ ਧਰਤੀ ਅਖਾੜਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਆਕਾਸ਼-ਚੰਦੋਆ ਬਣਿਆ ਤਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
آکھارمنّڈلیِدھرنھِسبائیِاوُپرِگگنُچنّدویا॥
آکاھر منڈلی ۔ ناچ کا اکھاڑہ ۔ میدان۔ دھرن۔ زمین۔ سبائی ۔ سساری ۔ گگن ۔ آسمان۔ چندوآ۔ تنبو۔
ساری زمین اس الہٰی ناچ کے لئے ایک ناچ کا یدان یا اکھاڑا ہے اور اس کے اوپر آسمان ایک شامیانہ ہے ۔
ਪਵਨੁ ਵਿਚੋਲਾ ਕਰਤ ਇਕੇਲਾ ਜਲ ਤੇ ਓਪਤਿ ਹੋਆ ॥
pavan vicholaa karat ikaylaa jal tay opat ho-aa.
Every breath is the mediator, which brings about the union between the human body formed from water and air.
ਜੇਹੜਾ ਸਰੀਰ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਅਤੇ ਜਿੰਦ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਕਰਾਈ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹਰੇਕ) ਸੁਆਸ ਹੈ।
پۄنُۄِچولاکرتاِکیلاجلتےاوپتِہویا॥
پون ۔ ہوا۔ سانس۔ وچولا۔ درمیانی انسان ۔ وکیل ۔ اوپت۔ پیدا ۔ دل ۔ پانی ۔ تخم ۔
ہوا یا سانس درمیانی وکیل یا و چولا ہے جو سب کو بلانے والا ہے اور یہ جسم پانی سے پیدا ہوتا ہے
ਪੰਚ ਤਤੁ ਕਰਿ ਪੁਤਰਾ ਕੀਨਾ ਕਿਰਤ ਮਿਲਾਵਾ ਹੋਆ ॥੨॥
panch tat kar putraa keenaa kirat milaavaa ho-aa. ||2||
God has created this puppet-like human body by the combination of five elements (air, water, fire, earth, and ether) pursuant to one’s past deeds.||2||
ਪੰਜ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਦਾ) ਸਰੀਰ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। (ਜੀਵ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ) ਕਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ॥੨॥
پنّچتتُکرِپُتراکیِناکِرتمِلاۄاہویا॥੨॥
پنچ تت۔ پانچ بنیادی مادے ۔ پتر ۔ پتلا ۔ بت۔ سریر ۔ کرت۔ کام۔ اعمال (2)
پانچوں مادیات کے ملپا سے بنائیا گیا ہے اور اعمال سے ملتا ہے (2)
ਚੰਦੁ ਸੂਰਜੁ ਦੁਇ ਜਰੇ ਚਰਾਗਾ ਚਹੁ ਕੁੰਟ ਭੀਤਰਿ ਰਾਖੇ ॥
chand sooraj du-ay jaray charaagaa chahu kunt bheetar raakhay.
O’ my friends, (in this dancing arena), God has situated the sun and the moon,like the two lamps, for illuminating all four corners of the world.
ਹੇ ਭਾਈ! ਨਿਰਤ-ਕਾਰੀ ਵਾਲੇ ਇਸ ਧਰਤਿ-ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਚੰਦ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੋ ਦੀਵੇ ਬਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਚੌਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਚਾਨਣ ਦੇਣ ਲਈ ਟਿਕਾਏ ਹੋਏ ਹਨ।
چنّدُسوُرجُدُءِجرےچراگاچہُکُنّٹبھیِترِراکھے॥
چراغا۔ دیئے ۔ چراغ۔ چوہ ۔ کنٹ۔ چاروں طرف۔
چاند اور سورج اور چراغ اس اگھاڑے روشنی دینے کے لئے جل رہے ہیں۔
ਦਸ ਪਾਤਉ ਪੰਚ ਸੰਗੀਤਾ ਏਕੈ ਭੀਤਰਿ ਸਾਥੇ ॥
das paata-o panch sangeetaa aikai bheetar saathay.
(In every person) there are ten sense-faculties and five vices (lust, anger, greed, attachment and ego), all of which are found together in the human body.
(ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਦੇ) ਦਸ ਇੰਦ੍ਰੇ ਅਤੇ ਪੰਜ (ਕਾਮਾਦਿਕ) ਡੂੰਮ ਇਕੋ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਹੀ ਇਕੱਠੇ ਹਨ।
دسپاتءُپنّچسنّگیِتاایکےَبھیِترِساتھے॥
دس پاتو۔ دس کلا کار۔ پانچ اعضائےاحساس ۔ پانچ اعضائے بد اعمال۔ سنگتا ۔ گانے والے ۔ ایکے بھتر ۔ ساتھے ۔ ایک ہی جسم میں ساھتی ۔
دس کلا کار ( پاستر) اور پانچ بد احساس اس جسم میں اکٹھے بس رہے ہیں اور ہر ایک علیحدہ علیحدہ اپنا تاثر دکھا رہا ہے
ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਹੋਇ ਭਾਵ ਦਿਖਾਵਹਿ ਸਭਹੁ ਨਿਰਾਰੀ ਭਾਖੇ ॥੩॥
bhinn bhinn ho-ay bhaav dikhaaveh sabhahu niraaree bhaakhay. ||3||
All these sensory organs and vices individually exhibit their poses and gestures, and they all have their separate worldly desires.||3||
ਇਹ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਭਾਵ (ਕਲੋਲ) ਵਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਭਨਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖਰੀ ਵੱਖਰੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ (ਕਾਮਨਾ) ਹੈ ॥੩॥
بھِنّنبھِنّنہوءِبھاۄدِکھاۄہِسبھہُنِراریِبھاکھے॥੩॥
بھن بھن ۔ علیحدہ علیحدہ ۔ بھاؤ۔ منشا۔ نراری ۔ نرالے ۔ انوکھے ۔ بھاکھے ۔ بولتے ہیں (3)
سب کی اپنی علیحدہ علیحدہ خواہش دکار ہے (3)
ਘਰਿ ਘਰਿ ਨਿਰਤਿ ਹੋਵੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਘਟਿ ਘਟਿ ਵਾਜੈ ਤੂਰਾ ॥
ghar ghar nirat hovai din raatee ghat ghat vaajai tooraa.
O’ my friend, such a dance is being performed every day and night in the heart of each and every person, as if the flute of worldly desires is playing in every heart.
ਹੇ ਭਾਈ! ਦਿਨ ਰਾਤ ਹਰੇਕ (ਜੀਵ ਦੇ ਹਰੇਕ) ਇੰਦ੍ਰੇ ਵਿਚ ਇਹ ਨਾਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਮਾਇਆ ਦਾ ਵਾਜਾ ਵੱਜ ਰਿਹਾ ਹੈ।
گھرِگھرِنِرتِہوۄےَدِنُراتیِگھٹِگھٹِۄاجےَتوُرا॥
ترت ۔ ناچ ۔ تورا۔ واجا۔ بوادیہہ۔ بھٹکاتے ہیں۔
روز و شب ہر اعضے میں یہ ناچ ہو رہا ہے ۔ مراد حرکت میں ہے ہر جسم میں اس دنیاوی دولت کا سنگیت ہورہا ہے ۔
ਏਕਿ ਨਚਾਵਹਿ ਏਕਿ ਭਵਾਵਹਿ ਇਕਿ ਆਇ ਜਾਇ ਹੋਇ ਧੂਰਾ ॥
ayk nachaaveh ayk bhavaaveh ik aa-ay jaa-ay ho-ay Dhooraa.
God Keeps some engrossed in Maya as if dancing in its pursuit, and keeps some in the cycle of birth and death, and still some get reduced to dust in the process of reincarnation.
ਮਾਇਆ ਦੇ ਕਈ ਵਾਜੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਨਚਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਈ ਵਾਜੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਭਟਕਾਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ, ਬੇਅੰਤ ਜੀਵ (ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ) ਖ਼ੁਆਰ ਹੋ ਹੋ ਕੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿਚ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ।
ایکِنچاۄہِایکِبھۄاۄہِاِکِآءِجاءِہوءِدھوُرا॥
دہورا۔ خاک۔ بھیٹے ۔ ملاپ ۔
اس کو ایک نچا رہے ہیں ایک بھٹکا رہے ہیں ایک ذلیل و خوار ہوکر خاک بن رہے ہیں ہے اور تناسخ میں پڑ رہے ہیں ۔
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸੋ ਬਹੁਰਿ ਨ ਨਾਚੈ ਜਿਸੁ ਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਪੂਰਾ ॥੪॥੭॥
kaho naanak so bahur na naachai jis gur bhaytai pooraa. ||4||7||
Nanak says, one who follows his teachings of the true Guru, does not go throughcycle of birth and death again. ||4||7||
ਨਾਨਕ ਆਖਦਾ ਹੈ- ਜਿਸ ਜੀਵ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਗੁਰੂ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਤੇ) ਮੁੜ ਮੁੜ ਨਹੀਂ ਨੱਚਦਾ ॥੪॥੭॥
کہُنانکسوبہُرِنناچےَجِسُگُرُبھیٹےَپوُرا॥੪॥੭॥
اےجس کامل مرشد ملجائے اسے دوبارہ ناچنا نہیں پڑتا۔