ਤਾਸੁ ਪਟੰਤਰ ਨਾ ਪੁਜੈ ਹਰਿ ਜਨ ਕੀ ਪਨਿਹਾਰਿ ॥੧੫੯॥
taas patantar naa pujai har jan kee panihaar. ||159||
But she is not equal to the water-carrier of the Lord’s humble servant. ||159||
doesn’t equal the water carrier maid of a devotee of God. ||159||
ਜੋ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਭਜਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ (ਉਹ ਭਾਵੇਂ ਕਿਤਨੀ ਭੀ ਗ਼ਰੀਬ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ) ॥੧੫੯॥
تاسُپٹنّترنپُجےَہرِجنکیِپنِہارِ॥੧੫੯॥
تاس۔ اُ س سے ۔ پٹنتر۔ برابر ۔ نہ پجے ۔ برابر نہیں۔ ہرجن کی پنہار۔ پانی پلانے والی خادمہ خدا۔
اسکے برابرنہیں خو خادمان خدا کی پانی بھرنے اور بلانے والی خادمہ ہے ۔
ਕਬੀਰ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਰੀ ਕਿਉ ਨਿੰਦੀਐ ਕਿਉ ਹਰਿ ਚੇਰੀ ਕਉ ਮਾਨੁ ॥
kabeer nrip naaree ki-o nindee-ai ki-o har chayree ka-o maan.
Kabeer, why do you slander the wife of the king? Why do you honor the slave of the Lord?
O’ Kabir, (the reason why we) disparage the wife of a king and why we show respect to the maid of the disciple of God
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਅਸੀਂ ਉਸ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮਾੜੀ ਆਖਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਆਦਰ ਦੇਂਦੇ ਹਾਂ?
کبیِرن٘رِپناریِکِءُنِنّدیِئےَکِءُہرِچیریِکءُمانُ॥
نرپ تاری ۔ مہارانی ۔ چیری ۔ داسی۔ خادمہ ۔ غلامہ ۔ مان ۔ غرور۔
مہارانی کی تو بدگوئی کیجاتی ہے ۔ جبکہ خادمہ خدا کی عزت کیجاتی ہے کیونکہمہارانی
ਓਹ ਮਾਂਗ ਸਵਾਰੈ ਬਿਖੈ ਕਉ ਓਹ ਸਿਮਰੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੧੬੦॥
oh maaNg savaarai bikhai ka-o oh simrai har naam. ||160||
Because one combs her hair for corruption, while the other remembers the Name of the Lord. ||160||
is (that while a queen) fixes her hair (motivated by) lust, (the maid) meditates on God’s Name (in the company of devotees). ||160||
(ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ) ਨ੍ਰਿਪ-ਨਾਰੀ ਤਾਂ ਸਦਾ ਕਾਮ-ਵਾਸਨਾ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਪੱਟੀਆਂ ਢਾਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਦੀ ਟਹਿਲਣ (ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਦੀ ਹੈ ॥੧੬੦॥
اوہماںگسۄارےَبِکھےَکءُاوہُسِمرےَہرِنامُ॥੧੬੦॥
مانگ ۔ سر کا چیر۔ وکھتے ۔ شہوت کے لئے ۔ سمرے ہرنام۔ یاد خدا۔
تو اپنا سر کا چیر اور پٹیاں شہوت کے لئے سنوارتی ہے جبکہ خادمان خدا الہٰی یادوریاض اور عبادت کرتی ہے ۔
ਕਬੀਰ ਥੂਨੀ ਪਾਈ ਥਿਤਿ ਭਈ ਸਤਿਗੁਰ ਬੰਧੀ ਧੀਰ ॥
kabeer thoonee paa-ee thitbha-ee satgur banDhee Dheer.
Kabeer, with the Support of the Lord’s Pillar, I have become steady and stable.
When Kabir obtained the support (of the word of the true Guru, his mind) became stable.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ (‘ਊਚ ਭਵਨ ਕਨਕਾਮਨੀ’ ‘ਹੈ ਗੈ ਬਾਹਨ’ ਆਦਿਕ ਵਲ) ਭਟਕਣੋਂ ਬਚਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਟਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
کبیِرتھوُنیِپائیِتھِتِبھئیِستِگُربنّدھیِدھیِر॥
تھونی ۔ تھمی ۔ آسرا۔ تھت۔ سکون ۔ بندھی دھیر۔ دلاسا۔ تسکین ۔ و تشفی۔
اے کبیر دلاسا دیا سکون ملا سچے مرشد نے دھیرج بندھئائیا کبیر نے
ਕਬੀਰ ਹੀਰਾ ਬਨਜਿਆ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਤੀਰ ॥੧੬੧॥
kabeer heeraa banji-aa maan sarovar teer. ||161||
The True Guru has given me courage. Kabeer, I have purchased the diamond, on the banks of the Mansarovar Lake. ||161||
In this way the true Guru gave solace (to his mind. This is how) Kabir purchased the diamond (of God’s Name in the congregation of saintly persons, which is like) Mansarovar (lake, where the swan like saints peck at pearls of God’s Name). ||161||
ਹੇ ਕਬੀਰ (ਆਪਣਾ ਮਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਕੇ) ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਸਤਸੰਗ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਮੋਲਕ ਨਾਮ ਖ਼ਰੀਦਦਾ ਹੈ ॥੧੬੧॥
کبیِرہیِرابنجِیامانسروۄرتیِر॥੧੬੧॥
بنجیا۔ خرید۔ مان۔ سروور۔ صدیوی سچی صحبت و قربت ۔تیر ۔ کنار۔
الہٰی نام ست سچ حق وحقیقت کا ہیرا خرید کیا اور خدا پرستوں کی صحبت و قربت حاصل ہوئی۔
ਕਬੀਰ ਹਰਿ ਹੀਰਾ ਜਨ ਜਉਹਰੀ ਲੇ ਕੈ ਮਾਂਡੈ ਹਾਟ ॥
kabeer har heeraa jan ja-uharee lay kai maaNdai haat.
Kabeer, the Lord is the Diamond, and the Lord’s humble servant is the jeweller who has set up his shop.
O’ Kabir, God’s Name is like a diamond. The devotee of God is like a jeweler who on obtaining the (jewel of God’s Name) displays it in the showcase of the shop (of his or her heart).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ, ਮਾਨੋ, ਹੀਰਾ ਹੈ; ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸੇਵਕ ਉਸ ਹੀਰੇ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਹੈ; ਇਹ ਹੀਰਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਕੇ ਉਹ (ਆਪਣੇ) ਹਿਰਦੇ ਨੂੰ ਸੋਹਣਾ ਸਜਾਂਦਾ ਹੈ।
کبیِرہرِہیِراجنجئُہریِلےکےَماںڈےَہاٹ॥
جوہری ۔ اے کبیر۔ ہر ۔ خدا۔ ہیرا۔ جو قیمتی ہے ۔ جوہری ۔ جو ہیرے کا قدردان ہے ۔ مانڈے ہاٹ۔ اپنی دکان سجاتا ہے ۔
اے کیبر خدا ایک ہیرے کی مانند قسمتی ہے قدردان جوہری اس سے ذہن و قلب سجاتااور سنوارتا ہے
ਜਬ ਹੀ ਪਾਈਅਹਿ ਪਾਰਖੂ ਤਬ ਹੀਰਨ ਕੀ ਸਾਟ ॥੧੬੨॥
jab hee paa-ee-ah paarkhoo tab heeran kee saat. ||162||
As soon as an appraiser is found, the price of the jewel is set. ||162||
When the assayers (devotees who know the value of the jewel of God’s Name assemble in holy congregation, they exchange their thoughts and spiritual experiences, and in this way), trade of diamonds (of God’s merits) takes place (there). ||162||
ਜਦੋਂ (ਨਾਮ-ਹੀਰੇ ਦੀ) ਕਦਰ ਜਾਨਣ ਵਾਲੇ ਇਹ ਸੇਵਕ (ਸਤਸੰਗ ਵਿਚ) ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਤਦੋਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਬਣਾਂਦੇ ਹਨ (ਭਾਵ, ਰਲ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ) ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਦੇ ਹਨ ॥੧੬੨॥
جبہیِپائیِئہِپارکھوُتبہیِرنکیِساٹ॥੧੬੨॥
پار کھو ۔ اسکے پر کھنے والے ۔ ساٹ ۔ تبادلہ ۔ شراکت۔
جب اسکو سمجھنے والا ملجائے تو اسکی قدروقیمت پڑتی ہے اور الہٰی اوصاف ذکر اذکار اور شراکت بنتی اور حمدوثناہ ہوتی ہے ۔
ਕਬੀਰ ਕਾਮ ਪਰੇ ਹਰਿ ਸਿਮਰੀਐ ਐਸਾ ਸਿਮਰਹੁ ਨਿਤ ॥
kabeer kaam paray har simree-ai aisaa simrahu nit.
Kabeer, you remember the Lord in meditation, only when the need arises. You should remember Him all the time.
O’ Kabir, (the sincerity and intensity), with which you contemplate God in time of need, worship Him similarly every day,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਕੋਈ ਗ਼ਰਜ਼ ਪੈਣ ਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ (ਭਾਵ, ਜਿਸ ਖਿੱਚ ਤੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੀਦਾ ਹੈ, ਜੇ ਉਸੇ ਖਿੱਚ-ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾ ਹੀ ਯਾਦ ਕਰੋ,
کبیِرکامپرےہرِسِمریِئےَایَساسِمرہُنِت॥
کام پرے ۔ بوقت ضرورت ۔ سمریئے ۔ یادوریاض کرؤ۔ نت۔ ہر روز۔
اے کبیر اگر ضرورت ہو تو یاد کرتے ہو خدا ایسا خوآہ ہر روز یاد کرؤ ۔
ਅਮਰਾ ਪੁਰ ਬਾਸਾ ਕਰਹੁ ਹਰਿ ਗਇਆ ਬਹੋਰੈ ਬਿਤ ॥੧੬੩॥
amraa pur baasaa karahu har ga-i-aa bahorai bit. ||163||
You shall dwell in the city of immortality, and the Lord shall restore the wealth you lost. ||163||
then you would find an abode in the city of immortality (a state of eternal bliss) and would recover the lost wealth (of spiritual merits) ||163||
ਤਾਂ ਉਸ ਥਾਂ ਤੇ ਟਿਕ ਜਾਉਗੇ ਜਿਥੇ ਅਮਰ ਹੋ ਜਾਈਦਾ ਹੈ (ਜਿਥੇ ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਪੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ); ਅਤੇ, ਜੋ ਸੁੰਦਰ ਗੁਣ ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਪਿਛੇ ਦੌੜ ਦੌੜ ਕੇ ਗੁਆਚ ਚੁਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਗੁਣ ਪ੍ਰਭੂ ਮੁੜ (ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਪੈਦਾ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੧੬੩॥
امراپُرباساکرہُہرِگئِیابہورےَبِت॥੧੬੩॥
امراپر۔جہاں انسان امر مراد موت و پیدائش سے بری مراد صڈیوی باسا۔ بسو۔ ٹھکانہ بناؤ۔ ہرگیا۔ جو برباد ہوگیا ۔ بہورے بت۔ وہ سرمایہ واپس کر دیگا۔
اگر اُسے کشش اور محبت سے ہر روز یاد کرؤ تو تمہارے کھویا ہوا سرمایہ واپس مل جائگا اورایسا ٹحکانہ حاصل ہوگا جہاں روحانی وذہنی موت پیدائش دوبار نہ ہوگی ۔
ਕਬੀਰ ਸੇਵਾ ਕਉ ਦੁਇ ਭਲੇ ਏਕੁ ਸੰਤੁ ਇਕੁ ਰਾਮੁ ॥
kabeer sayvaa ka-o du-ay bhalay ayk sant ik raam.
Kabeer, it is good to perform selfless service for two – the Saints and the Lord.
O’ Kabir, both God and the saint (Guru) are worthy of service (and worship).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਇਕ ਸੰਤ ਅਤੇ ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ-(ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਮਿਲਾਪ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ) ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਹੀ ਸੇਵਾ-ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
کبیِرسیۄاکءُدُءِبھلےایکُسنّتُاِکُرامُ॥
سیوا۔ خدمت۔ بھلے ۔ اچھے ۔ رام۔ خدا۔ سنت۔ محبوب خدا ۔
اے کبیرخدا اور محبوب خدا سنت کی خدمت کرنا نیک افعال ہے
ਰਾਮੁ ਜੁ ਦਾਤਾ ਮੁਕਤਿ ਕੋ ਸੰਤੁ ਜਪਾਵੈ ਨਾਮੁ ॥੧੬੪॥
raam jo daataa mukat ko sant japaavai naam. ||164||
The Lord is the Giver of liberation, and the Saint inspires us to chant the Naam. ||164||
God is the giver of salvation, but the saint (Guru) makes us meditate on (God’s) Name. ||164||
ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਇਕ ਬੰਧਨਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੰਤ-ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਵਲ ਪ੍ਰੇਰਦਾ ਹੈ ॥੧੬੪॥
رامُجُداتامُکتِکوسنّتُجپاۄےَنامُ॥੧੬੪॥
داتا مکت۔ نجات دہندہ۔ سنت حپاوے نام۔ سنت۔ الہٰی نامست۔ سچ حق وحقیقت کی یادوریاض کراتا ہے ۔
خدادنیاوی غلامیوںسے نجات دہندہ ہے اور سنت الہٰی نام کی یادوریاض حمدوثناہ کا سبق دہندہ ہے ۔
ਕਬੀਰ ਜਿਹ ਮਾਰਗਿ ਪੰਡਿਤ ਗਏ ਪਾਛੈ ਪਰੀ ਬਹੀਰ ॥
kabeer jih maarag pandit ga-ay paachhai paree baheer.
Kabeer, the crowds follow the path which the Pandits, the religious scholars, have taken.
O’ Kabir, the crowds are following the way (of rituals on which) the pundits are walking.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਆਦਿਕ ਦੇ) ਜਿਸ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਪੰਡਿਤ ਲੋਕ ਤੁਰ ਰਹੇ ਹਨ (ਇਹ ਰਾਹ ਚੂੰਕਿ ਸੌਖਾ ਹੈ) ਬੜੇ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਛੇ ਪਿਛੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ;
کبیِرجِہمارگِپنّڈِتگۓپاچھےَپریِبہیِر॥
جیہہ ۔ جس۔ مارگ۔ راہ ۔ راستہ۔ پاچھے ۔ پیچھے ۔ بہیر۔ عام لوگ۔ گروہ ۔
اے کبیر جس راستے پر پنڈت چل رہے ہیں عام لوگ اُسی را پر چل رہے ہیں
ਇਕ ਅਵਘਟ ਘਾਟੀ ਰਾਮ ਕੀ ਤਿਹ ਚੜਿ ਰਹਿਓ ਕਬੀਰ ॥੧੬੫॥
ik avghat ghaatee raam kee tih charh rahi-o kabeer. ||165||
There is a difficult and treacherous cliff on that path to the Lord; Kabeer is climbing that cliff. ||165||
(But meditation on) God is like a very difficult peak, which Kabir is trying to climb. ||165||
ਪਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਰਸਤਾ, ਮਾਨੋ, ਇਕ ਔਖਾ ਪਹਾੜੀ ਰਸਤਾ ਹੈ, ਕਬੀਰ (ਇਹਨਾਂ ਪੰਡਿਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਚੜ੍ਹਾਈ ਵਾਲਾ ਪੈਂਡਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੧੬੫॥
اِکاۄگھٹگھاٹیِرامکیِتِہچڑِرہِئوکبیِر॥੧੬੫॥
اوگھٹ۔ دشوار۔ گھاتی ۔ راستہ ۔ چوتی۔
مگر الہٰی راہ ایک دُشوار پہاڑی چوٹی پر چڑھنتا ہے اُس چوٹی پر چُڑھنا کبر کر رہا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਦੁਨੀਆ ਕੇ ਦੋਖੇ ਮੂਆ ਚਾਲਤ ਕੁਲ ਕੀ ਕਾਨਿ ॥
kabeer dunee-aa kay dokhay moo-aa chaalat kul kee kaan.
Kabeer, the mortal dies of his worldly troubles and pain, after worrying about his family.
O’ Kabir, look at the world, in which one dies worrying about the honor of one’s family (or what would the world say if one doesn’t follow the traditions of one’s ancestors.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮਨੁੱਖ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕੁਲਾ-ਰੀਤ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਤੁਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਖ਼ਿਆਲ ਨਾਲ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਕੀਹ ਆਖੇਗੀ (ਲੋਕਾਚਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਭਗਤੀ ਸਤਸੰਗ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਵਲ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਆਤਮਕ ਮੌਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
کبیِردُنیِیاکےدوکھےموُیاچالتکُلکیِکانِ॥
دوکھے ۔ لوک لاج ۔ لاکاچار ۔ کے فکرمیں۔چالت ۔ چلتے ہیں۔ کان ۔ محتاجی۔ موآ۔ روحانی موتمرتا ہے ۔
اے کبیر عام طور پر انسان اپنے خاندانی رسم و وروان کی مطابق زندگی گذارتا ہے
ਤਬ ਕੁਲੁ ਕਿਸ ਕਾ ਲਾਜਸੀ ਜਬ ਲੇ ਧਰਹਿ ਮਸਾਨਿ ॥੧੬੬॥
tab kul kis kaa laajsee jab lay Dhareh masaan. ||166||
Whose family is dishonored, when he is placed on the funeral pyre? ||166||
But I wonder) whose lineage would be put to shame when (upon death), they would put one on the pyre for cremation (and one’s soul would depart without meditating on God’s Name)? ||166||
(ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦਾ ਕਿ) ਜਦੋਂ ਮੌਤ ਆ ਗਈ (ਤਦੋਂ ਇਹ ਕੁਲਾ-ਰੀਤ ਤਾਂ ਆਪੇ ਛੁੱਟ ਜਾਣੀ ਹੈ; ਸਿਮਰਨ-ਭਗਤੀ ਤੋਂ ਵਾਂਜੇ ਰਹਿ ਕੇ ਜੋ ਖੁਆਰੀ ਖੱਟੀ, ਉਸ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਕਿਸ ਦੀ ਕੁਲ ਨੂੰ ਨਮੋਸ਼ੀ ਆਵੇਗੀ? ॥੧੬੬॥
تبکُلُکِسکالاجسیِجبلےدھرہِمسانِ॥੧੬੬॥
لاجسی ۔ شرم وحیا۔ دھریہہ مسان ۔ شمشان گھاٹ لے آئے ۔
اس خوف اور خیال سے کہ لوگ کہیں برا نہ سمجھیں ۔ مگر جب شمشان گھاٹ لے آئے تو خاندان کی عزت کو کون بجائیگا حیا اور شرم کسے آئیگی
ਕਬੀਰ ਡੂਬਹਿਗੋ ਰੇ ਬਾਪੁਰੇ ਬਹੁ ਲੋਗਨ ਕੀ ਕਾਨਿ ॥
kabeer doob-higo ray baapuray baho logan kee kaan.
Kabeer, you shall drown, you wretched being, from worrying about what other people think.
O’ poor wretched Kabir, you would be drowned (and go to hell), if you (keep following wrong practices just for the) sake of the opinions of many people.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਲੋਕ-ਲਾਜ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਭਗਤੀ ਤੋਂ ਵਾਂਜੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਆਖ-) ਹੇ ਮੰਦ-ਭਾਗੀ ਮਨੁੱਖ! ਬਹੁਤਾ ਲੋਕ-ਲਾਜ ਵਿਚ ਹੀ ਰਿਹਾਂ (ਲੋਕ-ਲਾਜ ਵਿਚ ਹੀ) ਡੁੱਬ ਜਾਇਂਗਾ (ਆਤਮਕ ਮੌਤੇ ਮਰ ਜਾਇਂਗਾ)।
کبیِرڈوُبہِگورےباپُرےبہُلوگنکیِکانِ॥
ڈوسیہو گو۔ مٹ جاؤگے ۔ باپرے ۔ بد قسمت۔ لوگن کی کان۔ لوگوں کی حیا و شرم سے ۔
اے کبیر اے بد قسمت انسان لوگوں کی شرم وحیا میں محصور ہوکر زندگی میں ناکامیاب ہوجائیگا۔
ਪਾਰੋਸੀ ਕੇ ਜੋ ਹੂਆ ਤੂ ਅਪਨੇ ਭੀ ਜਾਨੁ ॥੧੬੭॥
paarosee kay jo hoo-aa too apnay bhee jaan. ||167||
You know that whatever happens to your neighbors, will also happen to you. ||167||
(But remember that) what has happened in the neighbor’s family (that tragedy of death) could befall you also. ||167||
(ਇਥੇ ਸਦਾ ਬੈਠ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ) ਜੋ ਮੌਤ ਕਿਸੇ ਗੁਆਂਢੀ ਤੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਚੇਤਾ ਰੱਖ ਉਹ ਤੇਰੇ ਉਤੇ ਭੀ ਆਉਣੀ ਹੈ ॥੧੬੭॥
پاروسیِکےجوہوُیاتوُاپنےبھیِجانُ॥੧੬੭॥
جو تیرے پڑوسی کے ساتھ ہو تجھ سے بھی ہوگا۔
ਕਬੀਰ ਭਲੀ ਮਧੂਕਰੀ ਨਾਨਾ ਬਿਧਿ ਕੋ ਨਾਜੁ ॥
kabeer bhalee maDhookree naanaa biDh ko naaj.
Kabeer, even dry bread, made of various grains, is good.
O’ Kabir, blessed is the bread received in alms because it contains many kinds of grains.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਮੱਲਾਂ ਮੱਲਣ ਨਾਲੋਂ ਮੰਗਤਾ ਬਣ ਕੇ) ਘਰ ਘਰ ਤੋਂ ਮੰਗੀ ਹੋਈ ਰੋਟੀ ਖਾ ਲੈਣੀ ਚੰਗੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ (ਘਰ ਘਰ ਤੋਂ ਮੰਗਣ ਕਰਕੇ) ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਅੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
کبیِربھلیِمدھوُکریِنانابِدھِکوناجُ॥
مدھو کری ۔ گھر گھر سے مانگی ہوئی بھیک ۔ ناج۔ اناجا۔
اے کبیر ملکیتی دعوے کرنے سے بھکاری بیفکر مانگ کر کھالیان بہتر ہے
ਦਾਵਾ ਕਾਹੂ ਕੋ ਨਹੀ ਬਡਾ ਦੇਸੁ ਬਡ ਰਾਜੁ ॥੧੬੮॥
daavaa kaahoo ko nahee badaa days bad raaj. ||168||
No one brags about it, throughout the vast country and great empire. ||168||
(In this way one doesn’t) have to make claim on any property (and for such a person the entire world becomes like one) big country, ruled by one great king (God). ||168||
(ਮੰਗਤਾ) ਕਿਸੇ ਜਾਇਦਾਦ ਉਤੇ ਮਲਕੀਅਤ ਦਾ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਬੰਨ੍ਹਦਾ, ਸਾਰਾ ਦੇਸ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਦੇਸ ਹੈ, ਸਾਰਾ ਰਾਜ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਹੈ ॥੧੬੮॥
داۄاکاہوُکونہیِبڈادیسُبڈراجُ॥੧੬੮॥
دعوے ۔ کسی کاحق ۔ حق تلفی ۔ بڈا دیس ۔ وسیع میدان۔ وڈراج ۔ بھاری حکومت۔
کئی قسم کا اناج ہوتہے کسی جائیداد پر اپنا حق نہیں جتاتا سارا ملک اُسا اپنا ہے (سب کو) ساری حکومت اسکی پانی ہے ۔
ਕਬੀਰ ਦਾਵੈ ਦਾਝਨੁ ਹੋਤੁ ਹੈ ਨਿਰਦਾਵੈ ਰਹੈ ਨਿਸੰਕ ॥
kabeer daavai daajhan hot hai nirdaavai rahai nisank.
Kabeer, those who brag, shall burn. Those who do not brag remain carefree.
O’ Kabir, when one asserts any kinds of claims, one subjects oneself to (unnecessary) heart burning.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮਲਕੀਅਤਾਂ ਬਣਾਇਆਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਖਿੱਝ-ਸੜਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਕੋਈ ਮਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ ਬਣਾਂਦਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ-ਫ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।
کبیِرداۄےَداجھنُہوتُہےَنِرداۄےَرہےَنِسنّک॥
راوئے ۔ دعوے ۔ ملکیت بنانا۔ داجھن۔ ذہنی تشویش ۔ نسنک ۔ بلاجھجک ۔
ملکیتیاں بنانا انسان کے دل اور ذہن میں تلخی پیدا کر تا ہے بلا جھجک ۔
ਜੋ ਜਨੁ ਨਿਰਦਾਵੈ ਰਹੈ ਸੋ ਗਨੈ ਇੰਦ੍ਰ ਸੋ ਰੰਕ ॥੧੬੯॥
jo jan nirdaavai rahai so ganai indar so rank. ||169||
That humble being who does not brag, looks upon the gods and the poor alike. ||169||
But one who lives without making any claims, considers both (a king like) Indira and a pauper (equal, because then one doesn’t depend on either). ||169||
ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਮਲਕੀਅਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾਂਦਾ, ਉਹ ਇੰਦ੍ਰ ਦੇਵਤੇ ਵਰਗਿਆਂ ਨੂੰ ਭੀ ਕੰਗਾਲ ਸਮਝਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਧਨਾਢ ਆਦਿਕ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਫਿਰਦਾ) ॥੧੬੯॥
جوجنُنِرداۄےَرہےَسوگنےَاِنّد٘رسورنّک॥੧੬੯॥
سوگنے وہ سمجھے ۔ اندر سورنگ۔ اندر جو دیوتاؤں کا راجہ تھا ۔ ایک نادار کے برابر۔
بغیر ملکیتی دعوے کے رہو جو انسان بغیر ملکیتی دعوے کے زندگی بسر کرتا ہے اسے مہاراجہ اندر جو دیوتاؤن کا حکمران تھا اور ایک غریب نادار برابر ہیں۔
ਕਬੀਰ ਪਾਲਿ ਸਮੁਹਾ ਸਰਵਰੁ ਭਰਾ ਪੀ ਨ ਸਕੈ ਕੋਈ ਨੀਰੁ ॥
kabeer paal samuhaa sarvar bharaa pee na sakai ko-ee neer.
Kabeer, the pool is filled to overflowing, but no one can drink the water from it.
O’ Kabir, the pool (of the congregation of saintly persons) is full to the brim (with the water of God’s Name) but no one can drink this water (and obtain comfort).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਸਰੋਵਰ ਕੰਢਿਆਂ ਤਕ ਨਕਾ-ਨਕ (ਪਾਣੀ ਨਾਲ) ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, (ਪਰ “ਦਾਵੈ ਦਾਝਨੁ” ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਾਣੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿੱਸਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਵਾਸਤੇ) ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਇਹ ਪਾਣੀ ਪੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।
کبیِرپالِسمُہاسرۄرُبھراپیِنسکےَکوئیِنیِرُ॥
پال۔ کنارا ۔ سموہا۔ سارا۔ سرور ۔ تالاب ۔ نیر ۔ پانی ۔
اے کبیر سارا تالاب الہٰی نعمتوں سے بھر ا ہوا ہے ۔ گر اسمین سے ایک قطرہ بھی نہیں پی سکتے ۔
ਭਾਗ ਬਡੇ ਤੈ ਪਾਇਓ ਤੂੰ ਭਰਿ ਭਰਿ ਪੀਉ ਕਬੀਰ ॥੧੭੦॥
bhaag baday tai paa-i-o tooNbhar bhar pee-o kabeer. ||170||
By great good fortune, you have found it; drink it in handfuls, O Kabeer. ||170||
By good fortune you have found it (and realized its value, so go ahead and meditate on God’s Name and thus) drink it in cupfuls ||170||
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਤੂੰ ਇਸ ‘ਦਾਝਨ’ ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ) ਚੰਗੇ ਭਾਗਾਂ ਨਾਲ ਤੈਨੂੰ ਇਹ ਪਾਣੀ ਦਿੱਸ ਪਿਆ ਹੈ, ਤੂੰ ਹੁਣ (ਪਿਆਲੇ) ਭਰ ਭਰ ਕੇ ਪੀ (ਮੌਜ ਨਾਲ ਸੁਆਸ ਸੁਆਸ ਨਾਮ ਜਪ) ॥੧੭੦॥
بھاگبڈےتےَپائِئوتوُنّبھرِبھرِپیِءُکبیِر॥੧੭੦॥
بھاگ وڈے ۔ بلند قسمت سے ۔ ملتا ہے ۔ بھر بھر ۔ پورے طور۔
مراد ملکیتوں کی دعوے داری کے سبب انسان حقوق ملکیتی کی آگ میں جل رہا ہے ۔ لہذا اسکے سمجھ کو دعوے چھوڑ الہٰی نام کا لطف لے ۔
ਕਬੀਰ ਪਰਭਾਤੇ ਤਾਰੇ ਖਿਸਹਿ ਤਿਉ ਇਹੁ ਖਿਸੈ ਸਰੀਰੁ ॥
kabeer parbhaatay taaray khiseh ti-o ih khisai sareer.
Kabeer, just as the stars disappear at dawn, so shall this body disappear.
O’ Kabir, just as stars disappear in the dawn, so disappears (and slowly perishes) our body.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜਿਵੇਂ ਸੂਰਜ ਦੇ ਤੇਜ-ਪ੍ਰਤਾਪ ਕਰਕੇ) ਪਰਭਾਤ ਵੇਲੇ ਤਾਰੇ (ਜੋ ਰਾਤ ਦੀ ਟਿਕਵੀਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿਚ ਚਮਕ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ) ਮੱਧਮ ਪੈਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ; ਤਿਵੇਂ ਮਲਕੀਅਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਅੰਦਰਲੀ ਤਪਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗਿਆਨ ਇੰਦ੍ਰਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਲੋ ਘਟਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
کبیِرپربھاتےتارےکھِسہِتِءُاِہُکھِسےَسریِرُ॥
پربھاتے ۔ صبح سویرے ۔ کھسیہ۔ غائب ۔ کمزور۔ تیو۔ ویسے ہی ۔ کھسے ۔ کمزور ہو رہا ہے ۔
جیسے سورج چڑھنے پر تارون کی روشنیا ور چمک کمزور ہوجاتی ہے اسطرح سے ملکیتی ہوس کی جوہ سے جسم کمزور ہو جاتا ہے
ਏ ਦੁਇ ਅਖਰ ਨਾ ਖਿਸਹਿ ਸੋ ਗਹਿ ਰਹਿਓ ਕਬੀਰੁ ॥੧੭੧॥
ay du-ay akhar naa khiseh so geh rahi-o kabeer. ||171||
Only the letters of God’s Name do not disappear; Kabeer holds these tight. ||171||
But these two words (God and His Name) do not perish and that is what Kabir is holding on to. ||171||
ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਪ੍ਰਭੂ-ਨਾਮ ਹੀ ਹੈਂ ਜੋ ਮਲਕੀਅਤਾਂ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਦੇ ਅਸਰ ਤੋਂ ਪਰੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਬੀਰ (ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਮੱਲਾਂ ਮੱਲਣ ਦੇ ਥਾਂ) ਉਸ ਨਾਮ ਨੂੰ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠਾ ਹੈ ॥੧੭੧॥
اےدُءِاکھرناکھِسہِسوگہِرہِئوکبیِرُ॥੧੭੧॥
دونے اکھر۔ دولفظ ۔ گیہہ ۔ پکڑ۔
مگر خدا کے نام کے دولفظ کمزور نہیں ہوتے کبیر نے پکڑ رکھتے ہیں۔ مراد لدمیں ہے یادخدا۔
ਕਬੀਰ ਕੋਠੀ ਕਾਠ ਕੀ ਦਹ ਦਿਸਿ ਲਾਗੀ ਆਗਿ ॥
kabeer kothee kaath kee dah dis laagee aag.
Kabeer, the wooden house is burning on all sides.
O’ Kabir, (this world is like) a house of wood, which is burning in fire on all sides.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਇਹ ਜਗਤ, ਮਾਨੋ, ਲੱਕੜ ਦਾ ਮਕਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਵਲੋਂ (ਮੱਲਾਂ ਮੱਲਣ ਦੀ) ਅੱਗ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ;
کوٹھیِکاٹھکیِدہدِسِلاگیِآگِ॥
کوٹھی کاٹ کی ۔ یہ دنیا ایک لکڑی کا مکان سمجھو۔ دیریہ دس۔ ہر طرف۔
یہ عالم ایک لکڑی کے مکان کی مانند ہے جسکے ہر طرف خوآہشات کی آگ جل رہی ہے ۔
ਪੰਡਿਤ ਪੰਡਿਤ ਜਲਿ ਮੂਏ ਮੂਰਖ ਉਬਰੇ ਭਾਗਿ ॥੧੭੨॥
pandit pandit jal moo-ay moorakh ubray bhaag. ||172||
The Pandits, the religious scholars, have been burnt to death, while the illiterate ones run to safety. ||172||
(They who consider themselves as) smart and wise (keep holding onto their possessions and are therefore) burnt down to death, but the simple folks (who didn’t have many possessions) save themselves by fleeing from it. ||172||
(ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਵਲੋਂ) ਸਿਆਣੇ (ਬਣ ਕੇ ਇਸ ਅੱਗ ਦੇ ਵਿਚ ਹੀ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਉਹ) ਸੜ ਮਰਦੇ ਹਨ, (ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਸਿਆਣਿਆਂ ਦੇ ਭਾਣੇ) ਮੂਰਖ (ਹਨ ਉਹ) ਇਸ ਅੱਗ ਤੋਂ ਦੂਰ ਪਰੇ ਭੱਜ ਕੇ (ਸੜਨੋਂ) ਬਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੧੭੨॥
پنّڈِتپنّڈِتجلِموُۓموُرکھاُبرےبھاگِ॥੧੭੨॥
پنڈت پنڈت۔ دانمشند۔ عاقل۔ اُبھرے ۔ بچے ۔
اور دنیاوی عالم فاضل اس سوچ سمجھ میں جل رہے ہیں۔ جنہیں ملیتی غرض نہیں لاپرواہ ہیں جنہیں لوگ جاہل کہتے ہیں اور سمجھتے ہیں وہ اس آگ سے
ਕਬੀਰ ਸੰਸਾ ਦੂਰਿ ਕਰੁ ਕਾਗਦ ਦੇਹ ਬਿਹਾਇ ॥
kabeer sansaa door kar kaagaddayh bihaa-ay.
Kabeer, give up your skepticism; let your papers float away.
O’ Kabir, shed your doubt and sink all the papers (regarding the account of your worldly possessions in water).
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਇਸ ਪ੍ਰਭੂ-ਯਾਦ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ) ਦੁਨੀਆ ਵਾਲੇ ਸਹਸੇ-ਦਾਝਨ ਦੂਰ ਕਰ, ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਲੇਖੇ ਹੀ ਭਗਤੀ ਦੇ ਪਰਵਾਹ ਵਿਚ ਰੋੜ੍ਹ ਦੇਹ।
کبیِرسنّسادوُرِکرُکاگددیہبِہاءِ॥
کاگد۔ وید۔ شاشتر۔ بہائے ۔خیال نہ کر۔
کبیر ، اپنا شکوہ ترک کرو۔ اپنے کاغذات کو تیرنے دیں۔
ਬਾਵਨ ਅਖਰ ਸੋਧਿ ਕੈ ਹਰਿ ਚਰਨੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥੧੭੩॥
baavan akhar soDh kai har charnee chit laa-ay. ||173||
Find the essence of the letters of the alphabet, and focus your consciousness on the Lord. ||173||
Instead, after absorbing the essence (of knowledge of the holy books written) in the fifty two letters (of Sanskrit alphabet) attune your mind to God’s lotus feet (His Name). ||173||
ਵਿੱਦਿਆ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਬਣ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਚਿੱਤ ਜੋੜ (ਭਾਵ, ਜੇ ਤੈਨੂੰ ਵਿੱਦਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਮਲਕੀਅਤਾਂ ਵਿਚ ਖਿੱਝਣ ਦੇ ਥਾਂ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਬਣ ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰ) ॥੧੭੩॥
باۄناکھرسودھِکےَہرِچرنیِچِتُلاءِ॥੧੭੩॥
باون آکھر سودھ کر۔ حقیقت و اصلیت سمجھ کر۔ ہر چنی چت لائے ۔ خدا سے پریم پیار کر۔
حرف حرف کے جوہر کو تلاش کریں ، اور اپنے شعور کو خداوند کی طرف مرکوز کریں۔
ਕਬੀਰ ਸੰਤੁ ਨ ਛਾਡੈ ਸੰਤਈ ਜਉ ਕੋਟਿਕ ਮਿਲਹਿ ਅਸੰਤ ॥
kabeer sant na chhaadai sant-ee ja-o kotik mileh asant.
Kabeer, the Saint does not forsake his Saintly nature, even though he meets with millions of evil-doers.
a saint doesn’t abandon his saintly nature (of seeking welfare of all) even though he might have to deal with millions of anti saints (villains to execute his good deeds).
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਹਰਿ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਚਿੱਤ ਲਾਣ ਦੀ ਹੀ ਇਹ ਬਰਕਤਿ ਹੈ ਕਿ) ਸੰਤ ਆਪਣਾ ਸ਼ਾਂਤ ਸੁਭਾਉ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਭੈੜੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਵਾਹ ਪੈਂਦਾ ਰਹੇ।
کبیِرسنّتُنچھاڈےَسنّتئیِجءُکوٹِکمِلہِاسنّت॥
سنتئی ۔ الہٰی محبت۔ صفات سنت۔ کوٹک ۔ کروڑون ۔ اسنت۔ بدکردار۔
اے کبیر سنت اپنی سنتوں ولای عادات نہیں چھوڑتے خوآہ کروڑوں بدکار بدمعاش انسانوں سے وساطہ پڑے ۔
ਮਲਿਆਗਰੁ ਭੁਯੰਗਮ ਬੇਢਿਓ ਤ ਸੀਤਲਤਾ ਨ ਤਜੰਤ ॥੧੭੪॥
mali-aagar bhuyangam baydhi-o ta seetaltaa na tajant. ||174||
Even when sandalwood is surrounded by snakes, it does not give up its cooling fragrance. ||174||
O’ Kabir, even though girdled by (many) snakes, just as a sandal tree doesn’t give up its (inner) coolness ||174||
ਚੰਦਨ ਦਾ ਬੂਟਾ ਸੱਪਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰਲੀ ਠੰਢਕ ਨਹੀਂ ਤਿਆਗਦਾ ॥੧੭੪॥
ملِیاگرُبھُزنّگمبیڈھِئوتسیِتلتانتجنّت॥੧੭੪॥
ملیا گر۔ ملیا گر۔ مالا بار کا پہاڑ۔ بھؤینگم۔ سانپوں ۔ بیڈھیؤ ۔ گھرا ہوا۔ سیتلتا۔ ٹھنڈک۔ تجنت۔ چھوڑتے ۔
چندن کا پودا سانپوں سے گھر رہتا ہے مگر وہ اپنی ٹھنڈک ضائع نہیں کرتا۔
ਕਬੀਰ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਭਇਆ ਪਾਇਆ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੁ ॥
kabeer man seetal bha-i-aa paa-i-aa barahm gi-aan.
Kabeer, my mind is cooled and soothed; I have become God-conscious.
O’ Kabir, one who has obtained divine wisdom (and has become a saint, that) one’s mind becomes so cool and calm
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ (ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਰਾਹੀਂ) ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ (ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਾਰ-ਵਿਹਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਭੀ) ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਠੰਢਾ-ਠਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
کبیِرمنُسیِتلُبھئِیاپائِیاب٘رہمگِیانُ॥
برہم گیان ۔ الہٰی علم ۔ سیتل۔ پرسکون جو آلا ۔ آگ ۔
اے کبیر جب سے خدا کے متعلق علم حاسل ہوگیا ہے دل کو تسکین حاصل ہوگئی ہے
ਜਿਨਿ ਜੁਆਲਾ ਜਗੁ ਜਾਰਿਆ ਸੁ ਜਨ ਕੇ ਉਦਕ ਸਮਾਨਿ ॥੧੭੫॥
jin ju-aalaa jag jaari-aa so jan kay udak samaan. ||175||
The fire which has burnt the world is like water to the Lord’s humble servant. ||175||
that the fire (of worldly desire) which has burnt down (and ruined the rest of) the word, that fire (of desire) is cool like water for that devotee (because worldly wealth has no allurement for such a person). ||175||
ਜਿਸ (ਮਾਇਆ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਦੀ) ਅੱਗ ਨੇ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਬੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਵਾਸਤੇ ਉਹ ਪਾਣੀ (ਵਰਗੀ ਠੰਢੀ) ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ॥੧੭੫॥
جِنِجُیالاجگُجارِیاسُجنکےاُدکسمانِ॥੧੭੫॥
جاریا۔ جلائیا۔ ادک سمان ۔ پانی برابر۔
جس ملیتی خواہشات نے سارے عالم کو دبدھا دوچتی نے سارے عالم کو جلا رکھا ہے ۔ عابد کے لئے وہ پانی کی طرح ٹھنڈی ہے ۔
ਕਬੀਰ ਸਾਰੀ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਕੀ ਜਾਨੈ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
kabeer saaree sirjanhaar kee jaanai naahee ko-ay.
Kabeer, no one knows the Play of the Creator Lord.
O’ Kabir, (the desire for worldly wealth) is created by the Creator. But no one knows about this (secret).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਇਹ ਗੱਲ ਹਰੇਕ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਇਹ (ਮਾਇਆ-ਰੂਪ ਅੱਗ ਜੋ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸਾੜ ਰਹੀ ਹੈ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਬਣਾਈ ਹੈ।
کبیِرساریِسِرجنہارکیِجانےَناہیِکوءِ॥
ساری ۔ پیدا کی ہوئی۔ سرجنہار۔ پیدا کرنے کی توفیق رکھنے واکی پیدا کی ہوئی۔ جانے نہیں کوئے ۔ کوئی نہیں جانتا۔
اے کبیر دنیاوی کھیل جو خداوند کریم نے بنائے ہین کہ متعلق کوئی نہیں جانتا یا تو خدا خؤد جانتا ہے
ਕੈ ਜਾਨੈ ਆਪਨ ਧਨੀ ਕੈ ਦਾਸੁ ਦੀਵਾਨੀ ਹੋਇ ॥੧੭੬॥
kai jaanai aapan Dhanee kai daas deevaanee ho-ay. ||176||
Only the Lord Himself and the slaves at His Court understand it. ||176||
Either the Master Himself knows about it orthat servant (saint, who remains attuned to God’s Name and thus) abides in His presence, knows this. ||176||
ਇਸ ਭੇਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹ ਭਗਤ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਦਾ ਉਸ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੁੜਿਆ ਰਹੇ (ਸੋ, ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਇਆ ਦੀ ਸੜਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮਾਇਆ ਨੂੰ ਬਣਾਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ) ॥੧੭੬॥
کےَجانےَآپندھنیِکےَداسُدیِۄانیِہوءِ॥੧੭੬॥
دھنی ۔ مالک۔ داس۔ خادمہ ۔ دیوانی ۔ پیار مین محو ومجذوب۔
یو اہ جو اُسکا خادم جو اُسمیں محوومجذوب ہے وہ جانتا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਭਲੀ ਭਈ ਜੋ ਭਉਪਰਿਆ ਦਿਸਾ ਗਈ ਸਭ ਭੂਲਿ ॥
kabeer bhalee bha-ee jo bha-o pari-aa disaa ga-eeN sabhbhool.
Kabeer, it is good that I feel the Fear of God; I have forgotten everything else.
O’ Kabir, it was for good that my mind was instilled with the fear (of God), which made me forget the direction (of worldly wealth, in which I was going).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ (ਇਹ) ਡਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ਕੇ ਮਾਇਆ ਪਿੱਛੇ ਭਟਕਿਆਂ ਕਈ ਠੇਡੇ ਖਾਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ) ਤਾਂ (ਇਸ ਦੇ) ਮਨ ਦੀ ਹਾਲਤ ਚੰਗੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਓਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ) ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
کبیِربھلیِبھئیِجوبھءُپرِیادِساگئیِسبھبھوُلِ॥
بھلی بھیئی ۔ اچھا ہوا۔ جو بھویں پریا۔ جو زمین پر گر گیا۔ دسا۔ حالت۔ طرف۔
اے کبیر اچھا ہوا ۔ جو زمین پر گر پڑا اور اپنے حالات کو بھول گیا