ਮਨੁ ਕੀਨੋ ਦਹ ਦਿਸ ਬਿਸ੍ਰਾਮੁ ॥
man keeno dah dis bisraam.
but his fickle mind is focused in ten directions at the same time.
ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਦਸੀਂ ਪਾਸੀਂ ਟਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
منُکیِنودہدِسبِس٘رامُ॥
دیہہ دس ۔ ہر طرف۔
آپ کا دماغ دس سمتوں میں بھٹکتا ہے
ਤਿਲਕੁ ਚਰਾਵੈ ਪਾਈ ਪਾਇ ॥
tilak charaavai paa-ee paa-ay.
He anoints the idol of god with a saffron mark and bows at its feet,
ਅੰਨ੍ਹਾ (ਮਨੁੱਖ ਪੱਥਰ ਦੇ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਟਿੱਕਾ ਲਾਉਂਦਾ ਹੈਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈਂ l
تِلکُچراۄےَپائیِپاءِ॥
آپ اس کے ماتھے پر رسمی تلک نشان لگاتے ہیں ، اور اس کے پاؤں پر گرتے ہیں۔
ਲੋਕ ਪਚਾਰਾ ਅੰਧੁ ਕਮਾਇ ॥੨॥
lok pachaaraa anDh kamaa-ay. ||2||
blinded by ignorance, he tries to please other people. ||2||
ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪਤਿਆਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ॥੨॥
لوکپچاراانّدھُکماءِ॥੨॥
لوکپچار۔ لوگوں کو پیرو کار بناتا ہے (2)
آپ لوگوں کو راضی کرنے کی کوشش کرتے ہیں ، اور آنکھیں بند کرکے کام کرتے ہیں
ਖਟੁ ਕਰਮਾ ਅਰੁ ਆਸਣੁ ਧੋਤੀ ॥
khat karmaa ar aasanDhotee.
He performs the six prescribed religious deeds and wearing a loin-cloth, he sits on a special mat while performing the idol worship.
(ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਲੋਂ ਅੰਨ੍ਹਾ ਮਨੁੱਖ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰਾਂ ਦੇ ਦੱਸੇ ਹੋਏ) ਛੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ,(ਦੇਵ-ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਉਸ ਨੇ ਉੱਨ ਆਦਿਕ ਦਾ) ਆਸਣ (ਭੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵੇਲੇ) ਧੋਤੀ (ਭੀ ਪਹਿਨਦਾ ਹੈ)
کھٹُکرماارُآسنھُدھوتیِ॥
کھٹ کر ما۔ شاشتروں کی مطاق چھ اعمال۔ دان لینا اور دینا۔ خود پڑھنا اور پڑھانا جگ کرنا اور کراتا ۔
آپ چھ مذہبی رسومات ادا کرتے ہیں ، اور کمان کا لباس پہنے بیٹھے ہیں
ਭਾਗਠਿ ਗ੍ਰਿਹਿ ਪੜੈ ਨਿਤ ਪੋਥੀ ॥
bhaagath garihi parhai nit pothee.
He daily goes to the homes of some rich people and reads the scriptures.
ਕਿਸੇ ਧਨਾਢ ਦੇ ਘਰ (ਜਾ ਕੇ) ਸਦਾ (ਆਪਣੀ ਧਾਰਮਿਕ) ਪੁਸਤਕ ਭੀ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ,
بھاگٹھِگ٘رِہِپڑےَنِتپوتھیِ॥
بھاگٹھ گریہہ۔ خوش قسمت۔ دھوان ۔ دولتمند۔
دولت مندوں کے گھروں میں ، آپ نمازی کتاب پڑھتے ہیں
ਮਾਲਾ ਫੇਰੈ ਮੰਗੈ ਬਿਭੂਤ ॥
maalaa fayrai mangai bibhoot.
He also chants with the rosary and then asks for money.
(ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਬੈਠ ਕੇ) ਮਾਲਾ ਫੇਰਦਾ ਹੈ, (ਫਿਰ ਉਸ ਧਨਾਢ ਪਾਸੋਂ) ਧਨ-ਪਦਾਰਥ ਮੰਗਦਾ ਹੈ-
مالاپھیرےَمنّگےَبِبھوُت॥
ببھوت۔ دولت ۔ سرمایہ ۔
آپ اپنے مالا پر نعرہ لگاتے ہیں ، اور پیسے کی بھیک مانگتے ہیں۔
ਇਹ ਬਿਧਿ ਕੋਇ ਨ ਤਰਿਓ ਮੀਤ ॥੩॥
ih biDh ko-ay na tari-o meet. ||3||
O’ friend, by this way no one has ever crossed the world-ocean of vices. ||3||
ਹੇ ਮਿੱਤਰ! ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਕਦੇ ਸੰਸਾਰ-ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਲੰਘਿਆ ॥੩॥
اِہبِدھِکوءِنترِئومیِت॥੩॥
ایہہ بدھ۔ اس طریقے سے (3)
مگر اس طرح سے کسی کو کامیابی حاصل نہیں ہوئی (3)
ਸੋ ਪੰਡਿਤੁ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਕਮਾਇ ॥
so pandit gur sabad kamaa-ay.
He alone is a true Pundit who lives life according to the Guru’s divine word.
ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਹੀ) ਪੰਡਿਤ ਹੈ ਜੇਹੜਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਢਾਲਦਾ ਹੈ।
سوپنّڈِتُگُرسبدُکماءِ॥
گر سبد کمائے ۔ کلام مرشد پر عمل کرتا ہے ۔
پنڈت وہی ہے جو کامل مرشد کی نصیحت و واعظ پر عمل کرتا ہے ۔
ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਕੀ ਓਸੁ ਉਤਰੀ ਮਾਇ ॥
tarai gun kee os utree maa-ay.
Then he is relieved of the effects of the three modes of Maya.
ਤਿੰਨਾਂ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੀ ਇਹ ਮਾਇਆ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਉਤੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੀ।
ت٘رےَگُنھکیِاوسُاُتریِماءِ॥
تریگن ۔ تینوں اوصاف ۔ ترقی یا حکومت کی خواہش ۔ طاقت کی خواہش ۔ لالچ زیادہ دولت کمانے کی خواہش ۔ اتری ۔ کم ہونا۔
تینوں اوصاف والے سرمائے حکومت۔ قوت اور لالچ دل سے نکالتا ہے ۔
ਚਤੁਰ ਬੇਦ ਪੂਰਨ ਹਰਿ ਨਾਇ ॥
chatur bayd pooran har naa-ay.
The merits of four Vedas are completely included in remembering God’s Name.
ਉਸ ਦੇ ਭਾ ਦੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਵਿਚ (ਹੀ) ਚਾਰੇ ਵੇਦ ਮੁਕੰਮਲ ਤੌਰ ਤੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
چتُربیدپوُرنہرِناءِ॥
چتر وید ۔ چاروں وید ۔ ہر نائے ۔ الہٰی نام۔
اس کے لئے چاروں وید الہٰی نام میں یعنی سچ و حقیقتمیں ہیں
ਨਾਨਕ ਤਿਸ ਕੀ ਸਰਣੀ ਪਾਇ ॥੪॥੬॥੧੭॥
naanak tis kee sarnee paa-ay. ||4||6||17||
O’ Nanak, only a rare fortunate person listens to such a Pundit. ||4||6||17||
ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਆਖ-ਕੋਈ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ) ਉਸ (ਪੰਡਿਤ) ਦੀ ਸਰਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ॥੪॥੬॥੧੭॥
نانکتِسکیِسرنھیِپاءِ॥੪॥੬॥੧੭॥
اے نانک ( اس کی ) اس کے پاؤں پڑو
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਕੋਟਿ ਬਿਘਨ ਨਹੀ ਆਵਹਿ ਨੇਰਿ ॥
kot bighan nahee aavahi nayr.
O’ brother, millions of life’s troubles do not come near that person,
ਹੇ ਭਾਈ! (ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ) ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਉਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ,
کوٹِبِگھننہیِآۄہِنیرِ॥
دگھن۔ رکاوٹیں۔ نیر ۔ نزدیک۔
لاکھوں تکلیفیں اس کے قریب نہیں آتیں
ਅਨਿਕ ਮਾਇਆ ਹੈ ਤਾ ਕੀ ਚੇਰਿ ॥
anik maa-i-aa hai taa kee chayr.
and the Maya which entices people in many ways, becomes his servant,
ਅਨੇਕਾਂ (ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮੋਹਣ ਵਾਲੀ) ਮਾਇਆ ਉਸ ਦੀ ਦਾਸੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ,
انِکمائِیاہےَتاکیِچیرِ॥
چیر ۔ مرید۔
مایا کے بہت سارے مظاہرات اس کے دست دستہ ہیں
ਅਨਿਕ ਪਾਪ ਤਾ ਕੇ ਪਾਨੀਹਾਰ ॥
anik paap taa kay paaneehaar.
and countless sins (evil thoughts) become ineffective against him,
ਅਨੇਕਾਂਹੀ ਪਾਪ ਉਸ ਦਾ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਉਸ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ),
انِکپاپتاکےپانیِہار॥
پاپ۔ گناہ ۔ پانیہار۔ پانی ڈہونے والے۔
اس کے پانی ڈھونے والے بے شمار گناہ ہیں۔
ਜਾ ਕਉ ਮਇਆ ਭਈ ਕਰਤਾਰ ॥੧॥
jaa ka-o ma-i-aa bha-ee kartaar. ||1||
who is blessed with the grace of the Creator-God. ||1||
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਉੱਤੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਮੇਹਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ॥੧॥
جاکءُمئِیابھئیِکرتار॥੧॥
میئیا ۔ مہربانی ۔ کر تار۔ کارساز ۔ خدا (1)
وہ خالق پروردگار کی فضل سے نوازا گیا ہے
ਜਿਸਹਿ ਸਹਾਈ ਹੋਇ ਭਗਵਾਨ ॥
jisahi sahaa-ee ho-ay bhagvaan.
O’ my friends, one who has God as his help and support,
ਹੇ ਭਾਈ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮਦਦਗਾਰ ਪਰਮਾਤਮਾ (ਆਪ) ਬਣਦਾ ਹੈ,
جِسہِسہائیِہوءِبھگۄان॥
سہائی ۔ مددگار۔ بھگوان ۔ تقدیر ساز مراد خدا۔
ایک خداوند خدا جو اس کی مدد اور مدد کرتا ہے
ਅਨਿਕ ਜਤਨ ਉਆ ਕੈ ਸਰੰਜਾਮ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
anik jatan u-aa kai saraNjaam. ||1|| rahaa-o.
myriads of his tasks get successfully accomplished. ||1||Pause||
ਉਸ ਦੇਅਨੇਕਾਂ ਉੱਦਮ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
انِکجتناُیاکےَسرنّجام॥੧॥رہاءُ॥
جتن ۔کوشش۔ سبد انجام۔ پوریاں۔ مکمل ہوتی ہے (1) رہاؤ۔
اس کی ساری کوششیں پوری ہوئیں۔
ਕਰਤਾ ਰਾਖੈ ਕੀਤਾ ਕਉਨੁ ॥
kartaa raakhai keetaa ka-un.
The person whom the Creator-God saves, what harm anyone created by Himcan do to that person?
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਤਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਜੀਵ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਕੀ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।
کرتاراکھےَکیِتاکئُنُ॥
کرتا ۔ کرنے والا۔ کتا ۔ جو کیا ہے ۔ راکھے ۔ محافظ ہو ۔
جب کا ر ساز ہی ہو محافظ تو اس کے کئے ہوئے کی کیا جرت ہے۔
ਕੀਰੀ ਜੀਤੋ ਸਗਲਾ ਭਵਨੁ ॥
keeree jeeto saglaa bhavan.
If God is on his side then even an utterly weak person can conquer the entire world.
(ਜੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਮੇਹਰ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ) ਕੀੜੀ (ਭੀ) ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
کیِریِجیِتوسگلابھۄنُ॥
کیر ۔ کیڑی ۔ انکساری و عاجزی ۔ غرتا۔ بھون۔ علام ۔
عاجزی و انکساری سارے عالم کو جیت لیتی ہے ۔
ਬੇਅੰਤ ਮਹਿਮਾ ਤਾ ਕੀ ਕੇਤਕ ਬਰਨ ॥
bay-ant mahimaa taa kee kaytak baran.
The glory of God is infinite, how much of it could be described?
ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਬੇਅੰਤ ਵਡਿਆਈ ਹੈ। ਕਿਤਨੀ ਕੁ ਬਿਆਨ ਕੀਤੀ ਜਾਏ?
بیئنّتمہِماتاکیِکیتکبرن॥
مہما۔ عظمت ۔ بلندی ۔ ۔ کتک ۔ کتنی ۔ برن۔
اس کارساز کی بھاری بلند ہے ۔ عظمت جو بیان نہیں ہو سکتی کسی بیان کیاجائے ۔
ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ਤਾ ਕੇ ਚਰਨ ॥੨॥
bal bal jaa-ee-ai taa kay charan. ||2||
O’ brother, we should be always dedicated to His Name. ||2||
ਉਸ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੋਂ ਸਦਾ ਸਦਕੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ॥੨॥
بلِبلِجائیِئےَتاکےچرن॥੨॥
بیان ۔ بل بل۔ قربان۔(2 )
قربان ہو جائیں اس کے قدموںپر (2)
ਤਿਨ ਹੀ ਕੀਆ ਜਪੁ ਤਪੁ ਧਿਆਨੁ ॥
tin hee kee-aa jap tap Dhi-aan.
O’ Brother, he alone has done true worship, penance, meditation,
ਹੇ ਭਾਈ! ਉਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਜਪ ਕੀਤਾ ਸਮਝੋ, ਉਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਤਪ ਸਾਧਿਆ ਜਾਣੋ, ਉਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਸਮਾਧੀ ਲਾਈ ਸਮਝੋ,
تِنہیِکیِیاجپُتپُدھِیانُ॥
تن ہی۔ انہوں نے ۔ جپ تپ ۔ ریاضت و بندگی ۔
اسی نے ہی کی ہے عبادت وریاضت اسینے ہی کی ہے
ਅਨਿਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੀਆ ਤਿਨਿ ਦਾਨੁ ॥
anik parkaar kee-aa tin daan.
and has given to various charities;
ਉਸੇ ਨੇ ਹੀ ਅਨੇਕਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾਹੈ),
انِکپ٘رکارکیِیاتِنِدانُ॥
انک پرکار۔ بہت سی قسمتوں کا ۔ دان۔ خیرات۔
کئی طرح سے خیرات وہی عابد ور ریاض کار ہوتا ہے ۔
ਭਗਤੁ ਸੋਈ ਕਲਿ ਮਹਿ ਪਰਵਾਨੁ ॥
bhagat so-ee kal meh parvaan.
he alone is true devotee and he alone is honorable in kalyug,
ਉਹੀ ਅਸਲ ਭਗਤ ਹੈ, ਉਹੀ ਜਗਤ ਵਿਚ ਮੰਨਿਆ-ਪ੍ਰਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
بھگتُسوئیِکلِمہِپرۄانُ॥
بھگت۔ عابد۔ پریمی ۔ پروان۔ منظور۔ قبول۔
کالی یوگ کے اس تاریک دور میں وہ تنہا ہی منظور ہے
ਜਾ ਕਉ ਠਾਕੁਰਿ ਦੀਆ ਮਾਨੁ ॥੩॥
jaa ka-o thaakur dee-aa maan. ||3||
whom the Master-God has blessed with honor. ||3||
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਾਲਕ-ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਦਰ ਬਖ਼ਸ਼ਿਆ ॥੩॥
جاکءُٹھاکُرِدیِیامانُ॥੩॥
مان۔ قدر و قیمت (3)
منظور خدا جس کو خدا قدروقیمت کرتاہے بخشتا (3)
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਭਏ ਪ੍ਰਗਾਸ ॥
saaDhsang mil bha-ay pargaas.
People become spiritually enlightened by joining the company of the Guru,
ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਮਿਲ ਕੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਚਾਨਣ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
سادھسنّگِمِلِبھۓپ٘رگاس॥
سادھ سنگ۔ صحبت ۔ پاکدامن ۔ پر گاس۔ روشنی ۔
صحبت پاکدامن سے ذہن ہوتا ہے روشنروحانی سکو ن ملتاہے ۔
ਸਹਜ ਸੂਖ ਆਸ ਨਿਵਾਸ ॥
sahj sookh aas nivaas.
and develop this faith that God alone is the source of inner peace and poise, and He alone is the One who fulfils everyone’s hopes.
ਉਹ ਨੂੰ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ) ਪ੍ਰਭੂ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ ਅਤੇ ਸੁਖਾਂ ਦਾ ਸੋਮਾ ਹੈ,ਪ੍ਰਭੂ ਹੀ ਸਭ ਦੀਆਂ ਆਸਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ।
سہجسوُکھآسنِۄاس॥
سہج سوکھ ۔ روحانی یا ذہنی سکون۔ آسا نواس۔
ا ور امیدیں بر آور ہوتی ہیں کامل مرشد نے دیا ہے بھروسا۔
ਪੂਰੈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਦੀਆ ਬਿਸਾਸ ॥
poorai satgur dee-aa bisaas.
Those whom the Perfect true Guru has blessed with faith,
ਪੂਰੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਾ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ
پوُرےَستِگُرِدیِیابِساس॥
امیدوں کی جائے رہائش۔ جہاں امیدیں پوری ہوتی ہیں۔ بساس۔ بھروسا۔
جن کو کامل سچے گرو نے ایمان سے نوازا ہے
ਨਾਨਕ ਹੋਏ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ॥੪॥੭॥੧੮॥
naanak ho-ay daasan daas. ||4||7||18||
O’ Nanak, they become the servants of the devotees of God. ||4||7||18||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਾਸਾਂ ਦੇ ਦਾਸ ਬਣੇ ਹਨ ॥੪॥੭॥੧੮॥
نانکہوۓداسنِداس॥੪॥੭॥੧੮॥
داسن داس۔ غلامیوں کا غلام ۔
اے نانک۔ وہ الہٰی خادموں کا خادم ہوجاتا ہے ۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਦੋਸੁ ਨ ਦੀਜੈ ਕਾਹੂ ਲੋਗ ॥
dos na deejai kaahoo log.
O’ my friends, do not blame other people for your problems,
(ਹੇ ਭਾਈ! ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਨੇ ਇਉਂ ਸਮਝਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਔਖਿਆਈ ਬਾਰੇ) ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
دوسُندیِجےَکاہوُلوگ॥
دوس ۔ الزام ۔ کاہو ۔ کسی کو ۔
اے لوگوں ، دوسروں پر الزامات نہ لگائیں
ਜੋ ਕਮਾਵਨੁ ਸੋਈ ਭੋਗ ॥
jo kamaavan so-ee bhog.
because whatever one does, one has to bear consequences of the same.
ਮਨੁੱਖ ਜੋ ਕਰਮ ਕਮਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਦਾ ਹੀ ਫਲ ਭੋਗਦਾ ਹੈ।
جوکماۄنُسوئیِبھوگ॥
جیسا کوئی کرتا ہے ویسا ہی پھل پاتا ہے ۔
ਆਪਨ ਕਰਮ ਆਪੇ ਹੀ ਬੰਧ ॥
aapan karam aapay hee banDh.
One gets bound down in worldly bonds because of his own deeds.
ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ (ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ) ਅਨੁਸਾਰ ਮਨੁੱਖ ਆਪ ਹੀ (ਮਾਇਆ ਦੇ) ਬੰਧਨਾਂ ਵਿਚ (ਜਕੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ),
آپنکرمآپےہیِبنّدھ॥
بندن ۔ بندش۔ غلامی ۔
اپنے عمل سے ، آپ نے خود کو پابند کیا ہے
ਆਵਨੁ ਜਾਵਨੁ ਮਾਇਆ ਧੰਧ ॥੧॥
aavan jaavan maa-i-aa DhanDh. ||1||
These worldly bonds are the cause of the cycle of birth and death. ||1||
ਮਾਇਆ ਦੇ ਧੰਧਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ॥੧॥
آۄنُجاۄنُمائِیادھنّدھ॥੧॥
آون ۔ جان ۔ آواگون۔ تناسخ۔ دھند۔ فضول کام (1)
آپ آکر جاتے ہیں ، مایا میں الجھے ہوئے ہیں
ਐਸੀ ਜਾਨੀ ਸੰਤ ਜਨੀ ॥
aisee jaanee sant janee.
(O’ my friends), only the saintly people have understood this way of life,
ਹੇ ਭਾਈ! ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਨੇ (ਹੀ ਇਸ ਜੀਵਨ-ਜੁਗਤਿ ਨੂੰ) ਸਮਝਿਆ ਹੈ।
ایَسیِجانیِسنّتجنیِ॥
ایسی جانی ۔ ایسی سمجھی۔ سنت جنی ۔ روحانی رہبر۔ خادمان خدانے ۔
مخلص لوگوں کی سمجھ ہے۔
ਪਰਗਾਸੁ ਭਇਆ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
pargaas bha-i-aa pooray gur bachnee. ||1|| rahaa-o.
they have been spiritually enlightened by following the Perfect Guru’s divine words. ||1||Pause||.
ਪੂਰੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਉੱਤੇ ਤੁਰ ਕੇ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦਾ) ਚਾਨਣ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
پرگاسُبھئِیاپوُرےگُربچنیِ॥੧॥رہاءُ॥
پرگاس۔ روشنی ۔ گربچتی ۔ کلام مرشد (1) رہاؤ۔
آپ کامل گرو کے کلام کے ذریعہ روشن خیال ہوں گے۔
ਤਨੁ ਧਨੁ ਕਲਤੁ ਮਿਥਿਆ ਬਿਸਥਾਰ ॥
tan Dhan kalat mithi-aa bisthaar.
(O’ my friends), our body, wealth, and wife are false (temporary) shows.
ਹੇ ਭਾਈ! ਸਰੀਰ, ਧਨ, ਵਹੁਟੀ-(ਮੋਹ ਦੇ ਇਹ ਸਾਰੇ) ਖਿਲਾਰੇ ਨਾਸਵੰਤ ਹਨ।
تنُدھنُکلتُمِتھِیابِستھار॥
متھیا۔ وستھار۔ جھوٹا پھیلاؤ۔
جسمانی ۔ دولت اور عورت یہ جھوٹا پھیلاؤ ہے ۔
ਹੈਵਰ ਗੈਵਰ ਚਾਲਨਹਾਰ ॥
haivar gaivar chaalanhaar.
Horses and elephants will also pass away.
ਵਧੀਆ ਘੋੜੇ, ਵਧੀਆ ਹਾਥੀ-ਇਹ ਭੀ ਨਾਸਵੰਤ ਹਨ।
ہیَۄرگیَۄرچالنہار॥
بیور گیور ۔ ہاتھی ۔ گوڑے۔ چالنہار مٹ جانے والے ۔
یہ ہاتھی گھوڑے مٹ جانے والے ہیں۔
ਰਾਜ ਰੰਗ ਰੂਪ ਸਭਿ ਕੂਰ ॥
raaj rang roop sabh koor.
Power, worldly pleasures and beauty are all false (short lived).
ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀਆਂ, ਰੰਗ-ਤਮਾਸ਼ੇ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਨੁਹਾਰਾਂ-ਇਹ ਭੀ ਸਾਰੇ ਕੂੜੇ ਪਸਾਰੇ ਹਨ।
راجرنّگروُپسبھِکوُر॥
راج ۔ حکومت۔ رنگ ۔ پریم۔ روپ ۔خوبصورت شکل وصورت ۔ کور ۔ جھوٹ۔ نام۔ سچ و حقیقت کے بغیر ۔
حکومت۔ پیار پریم خوبصورت شکل وصورت ساے جھوٹے مٹ جانے والے ہیں۔
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਹੋਇ ਜਾਸੀ ਧੂਰ ॥੨॥
naam binaa ho-ay jaasee Dhoor. ||2||
Except God’s Name everything would be reduced to dust. ||2||.
ਹੇ ਭਾਈ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹਰੇਕ ਸ਼ੈ ਮਿੱਟੀ ਹੋ ਜਾਇਗੀ ॥੨॥
نامبِناہوءِجاسیِدھوُر॥੨॥
دہور ۔ مٹی ۔ خاک (2)
الہٰی نام سچ و حقیقت کے بغیر مٹی ہوجائینگے ۔ اور مٹ جائینگے (1)
ਭਰਮਿ ਭੂਲੇ ਬਾਦਿ ਅਹੰਕਾਰੀ ॥
bharam bhoolay baad ahaNkaaree.
The worldly things for which people go astray and become egotistical:
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਮਨੁੱਖ ਭਟਕਣਾ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਗ਼ਲਤ ਰਸਤੇ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਅਰਥ ਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ,
بھرمِبھوُلےبادِاہنّکاریِ॥
بھرم۔ وہم وگمان ۔ بھولے ۔ گمراہ۔ باد۔ جھگڑے ۔ اہنکاری ۔ مغرور۔
بھٹکن گمراہی جھگڑا اور غرور ہے اے انسان یہ ساتھی نہیں پسارا ہے ۔
ਸੰਗਿ ਨਾਹੀ ਰੇ ਸਗਲ ਪਸਾਰੀ ॥
sang naahee ray sagal pasaaree.
O’ brother, this expanse of all these does not accompany anyone.
ਉਹ ਸਾਰੇ ਖਿਲਾਰੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ।
سنّگِناہیِرےسگلپساریِ॥
سنگ ۔ ساتھ ۔ سگل پساری ۔ سارا پھیلاؤ۔
ان سب کی وسعت کسی کے ساتھ نہیں ہے۔
ਸੋਗ ਹਰਖ ਮਹਿ ਦੇਹ ਬਿਰਧਾਨੀ ॥
sog harakh meh dayh birDhaanee.
The human body grows old while going back and forth between happiness and sorrow.
ਕਦੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿਚ, ਗ਼ਮੀ ਵਿਚ, (ਇਉਂ ਹੀ) ਸਰੀਰ ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
سوگہرکھمہِدیہبِردھانیِ॥
سوگ ۔ پرکھ ۔ غمی ۔ خوشی ۔ بروھانی۔ بوڑھے ہو جاتے ہیں۔ مراد عمر گذر جاتی ہے ۔ دیہہ۔ جسم۔
خوشی اور درد کے ذریعہ ، جسم بوڑھا ہوتا جارہا ہے
ਸਾਕਤ ਇਵ ਹੀ ਕਰਤ ਬਿਹਾਨੀ ॥੩॥
saakat iv hee karat bihaanee. ||3||
The life of the faithless cynics pass running after worldly things. ||3||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਉਮਰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਬੀਤ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ॥੩॥
ساکتاِۄہیِکرتبِہانیِ॥੩॥
ساکت ۔ مادہ پرست۔ منکر۔ او ہی ۔ ایسے ہی ۔ کرت۔ کرتے ہوئے۔ بہانی گذر جاتی ہے (3)
منکر مادہ پرست کی عمر ایسی میں گذ ر جاتی ہے (3 )
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਕਲਿ ਮਾਹਿ ॥
har kaa naam amrit kal maahi.
(O’ my friends), in Kalyug, God’s Name alone is the ambrosial Nectar which provides spiritual rejuvenation.
ਹੇ ਭਾਈ! ਜਗਤ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ (ਪਦਾਰਥ) ਹੈ।
ہرِکانامُانّم٘رِتُکلِماہِ॥
ہر کا نام الہٰی نام سچ و حقیقت آب حیات ہے ۔ کل ماہے ۔ اس زمانے میں۔
اس زمانے میں الہٰی نام ہی آب حیات ہے ۔
ਏਹੁ ਨਿਧਾਨਾ ਸਾਧੂ ਪਾਹਿ ॥
ayhu niDhaanaa saaDhoo paahi.
This treasure, the wealth of Naam, is with the Guru alone.
ਇਹ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਪਾਸ ਹੈ।
ایہُنِدھاناسادھوُپاہِ॥
ایہہ اندھان۔ یہ خزانہ۔سا دہو ۔ پاکدامن پاہےپاتا ہے ۔
یہ خزانہ ، نام کی دولت ، صرف گرو کے پاس ہے
ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਗੋਵਿਦੁ ਜਿਸੁ ਤੂਠਾ ॥
naanak gur govid jis toothaa.
O’ Nanak, one on whom the Divine-Guru becomes gracious,
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਉੱਤੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
نانکگُرُگوۄِدُجِسُتوُٹھا॥
توٹھا ۔ خوش ہوا۔
اے نانک۔ جس پر خداوند کریم خوش اور مہربان ہوجاتا ہے
ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਮਈਆ ਤਿਨ ਹੀ ਡੀਠਾ ॥੪॥੮॥੧੯॥
ghat ghat rama-ee-aa tin hee deethaa. ||4||8||19||
that person sees the all pervading God in each and every heart. ||4||8||19||
ਉਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਸੋਹਣੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ॥੪॥੮॥੧੯॥
گھٹِگھٹِرمئیِیاتِنہیِڈیِٹھا॥੪॥੮॥੧੯॥
رمئیا ۔ خدا۔ ڈیٹھا۔ دیکھا۔ دیدار کیا ۔
وہ ہر دلمیں بسے خدا کا دیدار پاتا ہے ۔
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
raamkalee mehlaa 5.
Raag Raamkalee, Fifth Guru:
رامکلیِمہلا੫॥
ਪੰਚ ਸਬਦ ਤਹ ਪੂਰਨ ਨਾਦ ॥
panch sabadtah pooran naad.
In the higher spiritual status, one feels as if a divine melody with the five musical instruments is being played.
ਹੇ ਭਾਈ! ਉਸਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ (ਇਉਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ) ਪੰਜ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਘਨਘੋਰ ਆਵਾਜ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ,
پنّچسبدتہپوُرنناد॥
پنچ سبد۔ پانچ سازوں کی آواز۔ تار۔ چٹرا۔ دھات ۔ گھڑآ ۔ پھوک۔ تیہہ ۔ وہاں۔ پورن ناد۔ گھنگور ۔ آزاد۔
پانچ ابتدائی آوازیں ، پنچ شابد ند کے بہترین صوتی حریف کی بازگشت کرتی ہیں۔
ਅਨਹਦ ਬਾਜੇ ਅਚਰਜ ਬਿਸਮਾਦ ॥
anhad baajay achraj bismaad.
Astounding is the effect and feeling of these continuous divine melodies.
ਉਹ ਅਵਸਥਾ ਅਚਰਜ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
انہدباجےاچرجبِسماد॥
انحد۔ لگاتار۔ اچرج بسماد ۔ حیران کرنے والی ۔ حالت۔
حیرت انگیز بات یہ ہے کہ ان مستقل خدائی دھنوں کا اثر اور احساس ہے
ਕੇਲ ਕਰਹਿ ਸੰਤ ਹਰਿ ਲੋਗ ॥
kayl karahi sant har log.
In that state, God’s saintly people enjoy the spiritual bliss.
ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸੰਤ-ਜਨ (ਉਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ) ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ,
کیلکرہِسنّتہرِلوگ॥
کی ل کریہ ۔ روحاین سکون خوشیوں بھرے کھیل۔ سنت۔ خدا رسیدہ روحانی رہبر۔
سنت مند لوگ وہاں رب کے ساتھ کھیلتے ہیں
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਨਿਰਜੋਗ ॥੧॥
paarbarahm pooran nirjog. ||1||
they remain united with the supreme God who is detached and perfect. ||1||
(ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ) ਨਿਰਲੇਪ ਤੇ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਹੈ ॥੧॥
پارب٘رہمپوُرننِرجوگ॥੧॥
پار برہم۔ پار لگا نے والا۔ نرجوگ۔ بیلاگ۔ پاک (1)
وہ مکمل طور پر علیحدہ رہتے ہیں ، وہ خدائے رب العزت میں مشغول ہیں
ਸੂਖ ਸਹਜ ਆਨੰਦ ਭਵਨ ॥
sookh sahj aanandbhavan.
O’ brother, those people attain the state of inner peace, poise and bliss,
ਹੇ ਭਾਈ! ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ, ਆਤਮਕ ਸੁਖ-ਆਨੰਦ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ,
سوُکھسہجآننّدبھۄن॥
سکھ ۔ آرام۔ سہج ۔ ذہنی سکون۔ آنند بھون ۔ جائے سکون۔
یہ آسمانی سکون اور خوشی کا دائرہ ہے
ਸਾਧਸੰਗਿ ਬੈਸਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਤਹ ਰੋਗ ਸੋਗ ਨਹੀ ਜਨਮ ਮਰਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
saaDhsang bais gun gaavahi tah rog sog nahee janam maran. ||1|| rahaa-o.
who sing praises of God in the company of the Guru; in that spiritual state there are no afflictions, sorrows and the fear of cycle of birth and death. ||1||Pause||
ਜੇਹੜੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ) ਗੁਣ ਗਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਕੋਈ ਰੋਗ ਕੋਈ ਗ਼ਮ ਕੋਈ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਦਾ ਗੇੜ ਨਹੀਂ ਵਿਆਪਦਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
سادھسنّگِبیَسِگُنھگاۄہِتہروگسوگنہیِجنممرن॥੧॥رہاءُ॥
روگ سوگ۔ بیماری و غمگینی ۔ جنم مرن۔ موت و پدائش (1 ) رہاؤ۔
پاک صحبت کی صحبت ساہت سنگت بیٹھ جاتی ہے اور خداوند کی تسبیح کرتی ہے۔ وہاں نہ بیماری ہے نہ غم ، نہ پیدائش اور نہ موت۔
ਊਹਾ ਸਿਮਰਹਿ ਕੇਵਲ ਨਾਮੁ ॥
oohaa simrahi kayval naam.
The saintly people in that spiritual state lovingly remember God’s Name alone,
ਉਸ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ (ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਸੰਤ-ਜਨ) ਸਿਰਫ਼ ਹਰਿ- ਨਾਮ ਸਿਮਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
اوُہاسِمرہِکیۄلنامُ॥
اوہا۔ وہاں۔ کیولنام۔ صفرف نام سچ و حقیقت ۔ برےکوئی ہی ۔
اس روحانی زندگی میں صرف الہٰی نام سچ و حقیقت کی ہی یاد ہوتی ہے ۔
ਬਿਰਲੇ ਪਾਵਹਿ ਓਹੁ ਬਿਸ੍ਰਾਮੁ ॥
birlay paavahi oh bisraam.
but it is only very rare people who reach that high spiritual state.
ਪਰ ਉਹ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿਰਲੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
بِرلےپاۄہِاوہُبِس٘رامُ॥
بسرام۔ بسر اوقار۔
کسی کو ہی اسیی روحانی حالات نصیب ہوتے ہیں۔
ਭੋਜਨੁ ਭਾਉ ਕੀਰਤਨ ਆਧਾਰੁ ॥
bhojan bhaa-o keertan aaDhaar.
In that spiritual state, God’s love is their only spiritual sustenance and singing divine words of His praises is their support.
ਉਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ-ਪ੍ਰੇਮ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਆਤਮਕ ਖ਼ੁਰਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਾਸਤੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਦਾ ਹੀ ਸਹਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
بھوجنُبھاءُکیِرتنآدھارُ॥
بھاؤ۔ پیار۔ کیرتن ۔ صفتصفلاح ۔ آدھار۔ آسرا۔
ایسے حالات میں الہٰی پریم پیار ہی روحانی و جسمانی خوراک ہوتا ہے اور جسمانی طور پر بھی یہی آسرا ہوتا ہے ۔