ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਮੰਗੈ ਦਾਨੁ ਇਕੁ ਦੇਹੁ ਦਰਸੁ ਮਨਿ ਪਿਆਰੁ ॥੨॥
jan naanak mangai daan ik dayh daras man pi-aar. ||2||
O’ God, devotee Nanak begs for one gift: please bestow Your blessed vision and enshrine Your love in my mind. ||2||
(ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ!) ਦਾਸ ਨਾਨਕ ਭੀ ਇਕ ਖੈਰ ਮੰਗਦਾ ਹੈ-ਮੈਨੂੰ ਦੀਦਾਰ ਦੇਹ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮਨ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਪਿਆਰ ਬਖ਼ਸ਼ ॥੨॥
جنُنانکُمنّگےَدانُاِکُدیہُدرسُمنِپِیارُ
خادم نانک۔ ایک بھیک مانگتا ہے کہ دیدار بخشش اور دلی محبت
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
پئُڑی ॥
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਤਿਸ ਨੋ ਸਦਾ ਸੁਖ ॥
jis too aavahi chit tis no sadaa sukh.
O’ God, one in whose heart You manifest, he is always at peace.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੂੰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਏਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਸੁਖ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
جِسُتوُآۄہِچِتِتِسنوسداسُکھ॥
اے خدا جس کے دل میں تو بستا ہے وہ ہمیشہ آرام و آسائش پاتا ہے
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਤਿਸੁ ਜਮ ਨਾਹਿ ਦੁਖ ॥
jis too aavahi chit tis jam naahi dukh.
One in whose heart You are enshrined, does not endure the fear of death.
ਤੂੰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਏਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਡਰ-ਸਹਿਮ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ।
جِسُتوُآۄہِچِتِتِسُجمناہِدُکھ॥
۔ جس کے دل میں خدا بستاہے موت کا خوف مٹ جاتا ہے
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਤਿਸੁ ਕਿ ਕਾੜਿਆ ॥
jis too aavahi chit tis ke kaarhi-aa.
One in whose heart You are enshrined, anxiety can not come near him.
ਤੂੰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਏਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਪੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ,
جِسُتوُآۄہِچِتِتِسُکِکاڑِیا॥
۔ جس کے دل میں خدا بستا ہےاسے کونسی غمگینی
ਜਿਸ ਦਾ ਕਰਤਾ ਮਿਤ੍ਰੁ ਸਭਿ ਕਾਜ ਸਵਾਰਿਆ ॥
jis daa kartaa mitar sabh kaaj savaari-aa.
One whose friend is the Creator Himself, all his tasks are accomplished.
ਕਰਤਾਰ ਆਪ ਜਿਸ ਦਾ ਮਿੱਤਰ ਬਣ ਜਾਏ, ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸੰਵਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
جِسداکرتامِت٘رُسبھِکاجسۄارِیا॥
۔ جسکا ہو دوست خدا اس کے کام درست ہوجاتے ہیں
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਸੋ ਪਰਵਾਣੁ ਜਨੁ ॥
jis too aavahi chit so parvaan jan.
O’ God, in whose heart You are enshrined, is approved in Your presence.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਟਿਕ ਜਾਏ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਤੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ) ਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ।
جِسُتوُآۄہِچِتِسوپرۄانھُجنُ॥
۔ جس کے دلمیں تو بس جائےجو مقبول خداہوتا ہے ۔ تو اسی کے دل میں بستا ہے ۔ ۔
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਬਹੁਤਾ ਤਿਸੁ ਧਨੁ ॥
jis too aavahi chit bahutaa tis Dhan.
One in whose heart You manifest, is blessed with plenty of wealth of Naam
ਤੂੰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਏਂ, ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਤੇਰਾ ਨਾਮ-ਧਨ ਬੇਅੰਤ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
جِسُتوُآۄہِچِتِبہُتاتِسُدھنُ॥
جس کے دل میں تو بس جائے وہ دولتمندہوجاتاہے ۔ مراد اس کے دل میں تیرا نام سچ و حقیقت بس جاتی ہے
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਸੋ ਵਡ ਪਰਵਾਰਿਆ ॥
jis too aavahi chit so vad parvaari-aa.
One in whose mind You are enshrined, has a big family ( because he sees the entire world as his family).
ਤੂੰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਏਂ (ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ) ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਰਵਾਰ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ।
جِسُتوُآۄہِچِتِسوۄڈپرۄارِیا॥
۔ جس کے دل میں تو بس جائے وہ بھاری قبیلے والا ہوجاتا ہے
ਜਿਸੁ ਤੂ ਆਵਹਿ ਚਿਤਿ ਤਿਨਿ ਕੁਲ ਉਧਾਰਿਆ ॥੬॥
jis too aavahi chit tin kul uDhaari-aa. ||6||
O’ God, the person in whose heart You manifest, ferries his entire lineage across the worldly ocean of vices. ||6||
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੂੰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਏਂ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂਸਾਰੀਆਂ ਕੁਲਾਂਨੂੰ ਸੰਸਾਰ-ਸਮੁੰਦਰਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਲਿਆ ਹੈ ॥੬॥
جِسُتوُآۄہِچِتِتِنِکُلاُدھارِیا
۔ جو تجھےدلمیں بسا لیتا ہے ۔ اس کے سارے خاندان والے کامیابیاںپاتے ہیں
ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
salok mehlaa 5.
Shalok, Fifth Guru:
سلۄکم:5 ॥
ਅੰਦਰਹੁ ਅੰਨਾ ਬਾਹਰਹੁ ਅੰਨਾ ਕੂੜੀ ਕੂੜੀ ਗਾਵੈ ॥
andrahu annaa baahrahu annaa koorhee koorhee gaavai.
One who is spiritually ignorant, engages in evil deeds and makes false pretense of singing, in praise of God,
ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਮਨੋਂ ਅਗਿਆਨੀਹੈ ਤੇ ਕਰਤੂਤਾਂ ਭੀ ਕਾਲੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਝੂਠੀ ਮੂਠੀ (ਬਿਸ਼ਨ-ਪਦੇ) ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ,
انّدرہُانّناباہرہُانّناکوُڑیِکوُڑیِگاۄےَ॥
اندر ہو اناباہر وانا۔ دل و کردار غفلتبھرا بیحوشی کے عالم میں۔ کوڑی کوڑیگاوے ۔ جھوٹ ہی جھوٹ الاپتا ہے ۔ ॥
جو انسان نہ تو ذہنہے نہ ہہی کردار درست ہیں۔ جھوٹی حمدوثناہ کرتا ہے
ਦੇਹੀ ਧੋਵੈ ਚਕ੍ਰ ਬਣਾਏ ਮਾਇਆ ਨੋ ਬਹੁ ਧਾਵੈ ॥
dayhee Dhovai chakar banaa-ay maa-i-aa no baho Dhaavai.
washes his body (performs ablution), inscribes religious marks on it, but he is running after worldly wealth;
ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ (ਪਿੰਡ ਉਤੇ) ਚੱਕਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਂਞ ਮਾਇਆ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਭਟਕਦਾ ਫਿਰਦਾ ਹੈ,
دیہیِدھوۄےَچک٘ربنھاۓمائِیانوبہُدھاۄےَ॥
دھاوے ۔ بھٹکتا ہے ۔د وڑدہوپ کرتا ہے
۔ غسل کرتا ہے اور پار سا نشان بنات اہے ۔ مگر دنیاوی دولت کے حصول کے لئے دوڑ دہوپ کرتااور بھٹکتا رہتا ہے
ਅੰਦਰਿ ਮੈਲੁ ਨ ਉਤਰੈ ਹਉਮੈ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਵੈ ॥
andar mail na utrai ha-umai fir fir aavai jaavai.
the dirt of his ego is not washed off by these rituals and he keeps going in the cycle of birth and death.
(ਇਹਨਾਂ ਚੱਕ੍ਰ ਆਦਿਕਾਂ ਨਾਲ) ਮਨ ਵਿਚੋਂ ਹਉਮੈ ਦੀ ਮੈਲ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੀ, ਉਹ ਮੁੜ ਮੁੜ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕ੍ਰ ਵਿਚ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ|
انّدرِمیَلُناُترےَہئُمےَپھِرِپھِرِآۄےَجاۄےَ॥
۔ میل ۔غلاظت ۔ نا پاکیزگی ۔ ہونمے ۔ خود پسندی ۔ پھر پھرآوے جاوے ۔ پس و پیش ۔ تناسخ ۔ آواگون۔
۔ دل ناپاک ہےخود پسندی میں تناسخ یا آواگونپس و پیش میں پڑا رہتا ہے
ਨੀਂਦ ਵਿਆਪਿਆ ਕਾਮਿ ਸੰਤਾਪਿਆ ਮੁਖਹੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਹਾਵੈ ॥
neeNd vi-aapi-aa kaam santaapi-aa mukhahu har har kahaavai.
Engrossed in the slumber of Maya and afflicted by lust, he keeps chanting God’s Name again and again.
ਮਾਇਆ ਦੀ ਨੀਂਦ ਦਾ ਦੱਬਿਆ ਹੋਇਆ, ਕਾਮ ਦਾ ਮਾਰਿਆ ਹੋਇਆ, ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਹੀ ‘ਹਰੇ! ਹਰੇ!’ ਆਖਦਾ ਹੈ।
نیِݩدۄِیاپِیاکامِسنّتاپِیامُکھہُہرِہرِکہاۄےَ॥
نیند ویاپیا۔ غفلتمیں۔ کام سنتا پیا۔ شہوت کے عذاب میں
مایا کی نیند میں مبتلا اور ہوس میں مبتلا ، وہ بار بار خدا کے نام کا تکرار کرتا رہتا ہے
ਬੈਸਨੋ ਨਾਮੁ ਕਰਮ ਹਉ ਜੁਗਤਾ ਤੁਹ ਕੁਟੇ ਕਿਆ ਫਲੁ ਪਾਵੈ ॥
baisno naam karam ha-o jugtaa tuh kutay ki-aa fal paavai.
He has named himself Vaishnav, but does deeds motivated by ego; how can he get any spiritual reward by doing empty rituals which is like threshing husk?
ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਭੀ ਵੈਸ਼ਨੋ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਕਰਤੂਤਾਂ ਕਰਕੇ ਹਉਮੈ ਵਿਚ ਜਕੜਿਆ ਪਿਆ ਹੈ, ਫੂਸ ਨੂੰ ਛੜਨ ਦੁਆਰਾ ਉਹ ਕਿਹੜੇ ਮੇਵੇ ਨੂੰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
بیَسنونامُکرمہءُجُگتاتُہکُٹےکِیاپھلُپاۄےَ॥
۔ ویسنو ۔ طارق ۔ کرم ہو۔ اعمال ۔ خودی والے ۔ تو ہے گئے ۔ چادلوں چھلکا کوٹتا ہے ۔ جس میں اناج نہیں فضول کام ۔
۔ نام سے طارق یا عابد کہلاتا ہے مگر اعمال خود پسندانہ ہیں ۔ چلکا تا پھوس کوٹتا ہے مراد بے ثمر فضول کام کرتا ہے جس سے کوئی مفیدنتیجہ براآمد نہیں ہوتا
ਹੰਸਾ ਵਿਚਿ ਬੈਠਾ ਬਗੁ ਨ ਬਣਈ ਨਿਤ ਬੈਠਾ ਮਛੀ ਨੋ ਤਾਰ ਲਾਵੈ ॥
hansaa vich baithaa bag na ban-ee nit baithaa machhee no taar laavai.
Just by sitting amongst swans, a crane doesn’t become one of them; because even while in their company, he is always focused on catching the fish; similarly an evil person does not become pious just by keeping the company of the holy.
ਹੰਸਾਂ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਬਗਲਾ ਹੰਸ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ (ਹੰਸਾਂ ਵਿਚ) ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਭੀ ਉਹ ਸਦਾ ਮੱਛੀ (ਫੜਨ) ਲਈ ਤਾੜੀ ਲਾਂਦਾ ਹੈ।
ہنّساۄِچِبیَٹھابگُنبنھئیِنِتبیَٹھامچھیِنوتارلاۄےَ॥
بگ ۔ بگلا۔ تار۔ نظر۔
جس طرح ہنسوں میں بیٹھا بگلا ہنس نہیں ہو سکتا ۔ اس طرح بد قماش انسان پار ساوں صحبت میں پار سا نہیں ہو سکتا ۔
ਜਾ ਹੰਸ ਸਭਾ ਵੀਚਾਰੁ ਕਰਿ ਦੇਖਨਿ ਤਾ ਬਗਾ ਨਾਲਿ ਜੋੜੁ ਕਦੇ ਨ ਆਵੈ ॥
jaa hans sabhaa veechaar kar daykhan taa bagaa naal jorh kaday na aavai.
When the swans (pious people) deliberate in their company, they conclude that alliance with cranes (evil persons) can never work,
ਜਦੋਂ ਹੰਸ ਰਲ ਕੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਕੇ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਤਾਂ (ਇਹੀ ਸਿੱਟਾ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ) ਬਗਲਿਆਂ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੋੜ ਫਬਦਾ ਨਹੀਂ,
جاہنّسسبھاۄیِچارُکرِدیکھنِتابگانالِجوڑُکدےنآۄےَ॥
جیسے پار ساؤں کی صحبت اختیا ر کرنے کے باوجود اس کی نیت مچھلی کے لئے نگاہ ہے ۔ جب پارسا اس کا خیال کرتے ہیں تو آپس میں ہم خیال نہیں بنتے
ਹੰਸਾ ਹੀਰਾ ਮੋਤੀ ਚੁਗਣਾ ਬਗੁ ਡਡਾ ਭਾਲਣ ਜਾਵੈ ॥
hansaa heeraa motee chugnaa bag dadaa bhaalan jaavai.
because the swans peck at diamonds and pearls, whereas a crane goes out to search for frogs, similarly the pious people amass the divine virtues and evil people go for perishable things.
(ਕਿਉਂਕਿ) ਹੰਸਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਹੀਰੇ ਮੋਤੀ ਹਨ ਤੇ ਬਗਲਾ ਡੱਡੀਆਂ ਲੱਭਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ;
ہنّساہیِراموتیِچُگنھابگُڈڈابھالنھجاۄےَ॥
۔ کیونکہ ہنسوں کی خوراک ہیرے موتی اور بگلا ڈہڈوڈہونڈتا ہے
ਉਡਰਿਆ ਵੇਚਾਰਾ ਬਗੁਲਾ ਮਤੁ ਹੋਵੈ ਮੰਞੁ ਲਖਾਵੈ ॥
udri-aa vaychaaraa bagulaa mat hovai manj lakhaavai.
Ultimately the poor crane flies out of the company of swans,similarly the evil person leaves the company of the holy, lest his true identity is exposed.
ਵਿਚਾਰਾ ਬਗਲਾ (ਆਖ਼ਰ ਹੰਸਾਂ ਦੀ ਡਾਰ ਵਿਚੋਂ) ਉੱਡ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਤਾਂ ਮੇਰਾ ਪਾਜ ਖੁਲ੍ਹ ਨ ਜਾਏ।
اُڈرِیاۄیچارابگُلامتُہوۄےَمنّجنُْلکھاۄےَ
منجھ ۔ اپنا آپ ۔ مت ہووے ۔ ایسا نہ ہو
مراد پار سا پار سائی یا نیکی میں رجوع رکھتے ہین ۔ جبکہ بد قماش بد کردار اور بد اعمال کی طرف راغب رہتےہیں۔ غرض یہ کہ بد قماش انسان پار ساؤں سے دور رہتا ہے کہ کہیں اسکا بھید افشاں نہ ہوجائے
ਜਿਤੁ ਕੋ ਲਾਇਆ ਤਿਤ ਹੀ ਲਾਗਾ ਕਿਸੁ ਦੋਸੁ ਦਿਚੈ ਜਾ ਹਰਿ ਏਵੈ ਭਾਵੈ ॥
jit ko laa-i-aa tit hee laagaa kis dos dichai jaa har ayvai bhaavai.
Everyone is doing the task assigned by God; therefore, who can be blamed when this is what God desires.
ਪਰ, ਦੋਸ ਕਿਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏ? ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹੀ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ; ਜਿੱਧਰ ਕੋਈ ਜੀਵ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਓਧਰ ਹੀ ਉਹ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
جِتُکولائِیاتِتہیِلاگاکِسُدوسُدِچےَجاہرِایۄےَبھاۄےَ॥
۔ دوس دپے ۔ الزام لگائیں۔ ہر ایوےبھاوے ۔ خدا کی رضا یہی ہے
۔ جس طرح انسان کو لگاتا ہے ۔ خدا اس طرح وہ لگتا ہے کیونکہ رضا خدا کی ہے یہی
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਰਵਰੁ ਰਤਨੀ ਭਰਪੂਰੇ ਜਿਸੁ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਸੋ ਪਾਵੈ ॥
satgur sarvar ratnee bharpooray jis paraapat so paavai.
The true Guru is like a pool, brimful with the jewels of God’s Name, and only that person receives it who is so predestined.
ਸਤਿਗੁਰੂ (ਮਾਨੋ) ਇਕ ਸਰੋਵਰ ਹੈ ਜੋ ਰਤਨਾਂ ਨਾਲ ਨਕਾ-ਨਕ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਭਾਗ ਹੋਣ ਉਸੇ ਨੂੰ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ستِگُرُسرۄرُرتنیِبھرپوُرےجِسُپ٘راپتِسوپاۄےَ॥
۔ ستگر رتنی بھر پورے ۔ سچا مرشد قیمتی اوصاف سے بھرا ہو اایک تالاب ہے ( مرید) ستگر کے حکماوے ۔ سچے مرشد کے فرمان و حکم سے ۔
سچا مرشد قیمتی اوصاف سے بھرا ہوا ایک تالاب ہے ۔ مگر جسے حاصل ہے اسے ملتا ہے اسے
ਸਿਖ ਹੰਸ ਸਰਵਰਿ ਇਕਠੇ ਹੋਏ ਸਤਿਗੁਰ ਕੈ ਹੁਕਮਾਵੈ ॥
sikh hans sarvar ikthay ho-ay satgur kai hukmaavai.
The swan-like disciples gather in the holy congregation by the Guru’s will.
ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਸਿੱਖ-ਹੰਸ (ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ-ਰੂਪ) ਸਰੋਵਰ ਵਿਚ ਆ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
سِکھہنّسسرۄرِاِکٹھےہوۓستِگُرکےَہُکماۄےَ॥
سکھ و ہنس۔ مرید اور پارسا۔ نیک انسان۔
ہنس جیسے شاگرد گرو کی مرضی سے مقدس جماعت میں جمع ہوتے ہیں
ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਮਾਣਕ ਸਰਵਰਿ ਭਰਪੂਰੇ ਖਾਇ ਖਰਚਿ ਰਹੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵੈ ॥
ratan padaarath maanak sarvar bharpooray khaa-ay kharach rahay tot na aavai.
There is an abundance of precious gems like Naam in the holy congregation; the discilpes meditate on it and inspire others, but these gems never fall short.
ਉਸ ਸਰੋਵਰ ਵਿਚ (ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਰੂਪ) ਹੀਰੇ-ਮੋਤੀ ਨਕਾ-ਨਕ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਸਿੱਖ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪ ਵਰਤਦੇ ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਦੇ ਹਨ ਇਹ ਹੀਰੇ-ਮੋਤੀ ਮੁੱਕਦੇ ਨਹੀਂ।
رتنپدارتھمانھکسرۄرِبھرپوُرےکھاءِکھرچِرہےتوٹِنآۄےَ॥
توٹ نہ آوئے ۔ کمی واقع نہیں ہوتی
خواہ کتبا صرف کیجاکمی واقع نہیں ہوتی ۔ جیسے تالاب اور ہنس کا آپسی میل ملاپ ہے
ਸਰਵਰ ਹੰਸੁ ਦੂਰਿ ਨ ਹੋਈ ਕਰਤੇ ਏਵੈ ਭਾਵੈ ॥
sarvar hans door na ho-ee kartay ayvai bhaavai.
The swan like disciples do not go far from the holy congregation and such is the Will of the Creator-God.
ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਇਉਂ ਹੀ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ-ਹੰਸ ਗੁਰੂ-ਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਏ।
سرۄرہنّسُدوُرِنہوئیِکرتےایۄےَبھاۄےَ॥
۔ سردر ہنس ۔ دور نہ ہوئی ۔ مرشد اور پارسا مریدجدا نہیں ہوتے ۔ کرتے ایوےبھاوے ۔ خدا کی یہی رضا ہے ۔
۔ اس طرح سے سچے مرشد اور پار سا نیک انسان مریدوں کا آپس میں ملاپ رہتا ہے ۔ اور یہی رضائے خدا ہے
ਜਨ ਨਾਨਕ ਜਿਸ ਦੈ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੁ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਸੋ ਸਿਖੁ ਗੁਰੂ ਪਹਿ ਆਵੈ ॥
jan naanak jis dai mastak bhaag Dhur likhi-aa so sikh guroo peh aavai.
O’ Nanak, only that disciple comes to the Guru’s refuge who has such preordained destiny,
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਧੁਰੋਂ ਜਿਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖ ਹੋਵੇ ਉਹ ਸਿੱਖ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ,
جننانکجِسدےَمستکِبھاگُدھُرِلِکھِیاسوسِکھُگُروُپہِآۄےَ॥
مستک ۔ پیشانی پر
۔ اے خادم خدا نانک۔ جس کی پیشانی پر تحریر ہے خدا کس طرف سے وہی مرید مرشد کے پاس آتا ہے
ਆਪਿ ਤਰਿਆ ਕੁਟੰਬ ਸਭਿ ਤਾਰੇ ਸਭਾ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਛਡਾਵੈ ॥੧॥
aap tari-aa kutamb sabh taaray sabhaa sarisat chhadaavai. ||1||
he himself along with his family swims across the world ocean of vices, and saves the entire world. ||1||
ਉਹ ਆਪ ਤਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਸਨਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ॥੧॥
آپِترِیاکُٹنّبسبھِتارےسبھاس٘رِسٹِچھڈاۄےَ
وہ اپنی زندگی کامیاب بناتا ہے سارے تعلقداروں کو کامیاب بنا دیتا ہے ۔ غرض یہ کہ سارے عالم کی نجات دلاتا ہے ۔
ਮਃ ੫ ॥
mehlaa 5.
Fifth Guru:
م:5 ॥
ਪੰਡਿਤੁ ਆਖਾਏ ਬਹੁਤੀ ਰਾਹੀ ਕੋਰੜ ਮੋਠ ਜਿਨੇਹਾ ॥
pandit aakaa-ay bahutee raahee korarh moth jinayhaa.
Because of reading Vedas, one comes to know many rituals and becomes known as a pundit; but in reality he is uncompassionate like an uncookable bean.
ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਆਦਿਕ ਪੜ੍ਹਨ ਕਰ ਕੇ (ਹੀ ਜੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ) ਪੰਡਿਤ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ (ਪਰ) ਹੈ ਉਹ ਕੋੜਕੂ ਮੋਠ ਵਰਗਾ (ਜੋ ਰਿੰਨ੍ਹਿਆਂ ਗਲਦਾ ਨਹੀਂ),
پنّڈِتُآکھاۓبہُتیِراہیِکورڑموٹھجِنیہا॥
پنڈت ۔ عالم۔ بہت راہیں۔ بہت سی مذہبی یا روحانی کتابوں کے مطالعہ کرنے کی وجہ سے ۔ کورؤموٹھجنیہا ۔ جیسے موٹھوں میں کور ڑو کی مانند۔
بہت سی مذہبی کتابوں کے مطالعہ کی وجہ سے پنڈت کہلاتا ہے مگر ایسے ہے جیسے موٹھو میں کورڑو ۔
ਅੰਦਰਿ ਮੋਹੁ ਨਿਤ ਭਰਮਿ ਵਿਆਪਿਆ ਤਿਸਟਸਿ ਨਾਹੀ ਦੇਹਾ ॥
andar moh nit bharam vi-aapi-aa tistas naahee dayhaa.
Within him is the love for worldly wealth; he always remains consumed in doubt and his body never feels at peace.
ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਮੋਹ (ਪ੍ਰਬਲ) ਹੈ, ਉਹ ਸਦਾ ਹੀ ਸੰਦੇਹ ਅੰਦਰ ਖੱਚਤ ਹੋਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਉਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ਟਿਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ l
انّدرِموہُنِتبھرمِۄِیاپِیاتِسٹسِناہیِدیہا॥
موہ محبت ۔ نت ۔ ہر روز ۔ بھرم ویاپیا۔ وہم و گمان بسی ہوئی ہے ۔ نسٹسناہی ۔ پہا۔ جسمانی سکون نہیں۔
دلمیں دنیای دولت کی محبت کا راز ہے اور دل میں وہم وگمان اور بھٹکن ہے ۔ ہر وقت دنیاوی دولت کی تاک میں رہتا ہے ۔
ਕੂੜੀ ਆਵੈ ਕੂੜੀ ਜਾਵੈ ਮਾਇਆ ਕੀ ਨਿਤ ਜੋਹਾ ॥
koorhee aavai koorhee jaavai maa-i-aa kee nit johaa.
That pundit is always on the lookout for worldly riches and power, all his run-around are false and motivated by greed.
ਉਸ ਪੰਡਿਤ ਦੀ ਸਾਰੀ ਦੌੜ-ਭੱਜ ਝੂਠ-ਮੂਠ ਹੈ (ਕਿਉਂਕਿ) ਉਸ ਨੂੰ ਸਦਾ ਮਾਇਆ ਦੀ ਹੀ ਝਾਕ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
کوُڑیِآۄےَکوُڑیِجاۄےَمائِیاکیِنِتجوہا॥
کوڑی ۔ جھوٹی ۔ جوہا۔ تاک نگاہ
اس کی ساری دوڑ دہوپ کا جھوٹ پر انحصار ہے
ਸਚੁ ਕਹੈ ਤਾ ਛੋਹੋ ਆਵੈ ਅੰਤਰਿ ਬਹੁਤਾ ਰੋਹਾ ॥
sach kahai taa chhoho aavai antar bahutaa rohaa.
If somebody tells him the truth, he feels irritated, because he has too much anger in him.
ਜੇ ਕੋਈ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਅਸਲੀਅਤ ਦੱਸੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਖਿੱਝ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ (ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਆਦਿਕ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਭੀ) ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਗੁੱਸਾ ਬਹੁਤ ਹੈ।
سچُکہےَتاچھوہوآۄےَانّترِبہُتاروہا॥
۔ سچ کہے ۔ حقیقت بتائے ۔ چھوہو ۔ غصہ ۔ رو ہا ۔ غصہ
اگر کوئی حقیقت بتائے تو توغصے ہوتا ہے ۔ اس کے دل میں بہت غصہ ہے
ਵਿਆਪਿਆ ਦੁਰਮਤਿ ਕੁਬੁਧਿ ਕੁਮੂੜਾ ਮਨਿ ਲਾਗਾ ਤਿਸੁ ਮੋਹਾ ॥
vi-aapi-aa durmat kubuDh kumoorhaa man laagaa tis mohaa.
Such a foolish pandit is afflicted by very bad evil intellect, because his mind is engrossed in the love for Maya, the worldly riches and power.
ਅਜੇਹਾਮੂਰਖਪੰਡਿਤ ਅਸਲ ਵਿਚ ਭੈੜੀ ਕੋਝੀ ਮੱਤ ਦਾ ਮਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਬਲਵਾਨ ਹੈ,
ۄِیاپِیادُرمتِکُبُدھِکُموُڑامنِلاگاتِسُموہا॥
۔ درمت ۔ بد عقلی ۔ کبدھ ۔ بیوقوفی ۔ گھموڑا۔ مورکھ ۔ جاہل
۔ بد عقلی ۔ بیوقوفی اور جہالت میں اس کی محبت ہے
ਠਗੈ ਸੇਤੀ ਠਗੁ ਰਲਿ ਆਇਆ ਸਾਥੁ ਭਿ ਇਕੋ ਜੇਹਾ ॥
thagai saytee thag ral aa-i-aa saath bhe iko jayhaa.
When another deceiver (vices) also joins this deceiver, it becomes a company of like ones.
ਅਜੇਹੇ ਠੱਗ ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੀ ਠੱਗ ਰਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਵਾਹ-ਵਾਹ ਮੇਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ٹھگےَسیتیِٹھگُرلِآئِیاساتھُبھِاِکوجیہا॥
۔ ٹھگے سیتی ٹھگ۔ دہوکا باز کے ساتھ دہوکا باز۔
لہذا دہوکا باز سے دہوکا باز کااچھا ساتھ او ملاپ ہوجاتا ہے
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਰਾਫੁ ਨਦਰੀ ਵਿਚਦੋ ਕਢੈ ਤਾਂ ਉਘੜਿ ਆਇਆ ਲੋਹਾ ॥
satgur saraaf nadree vichdo kadhai taaN ugharh aa-i-aa lohaa.
When a jeweller-like true Guru evaluates, then the pandit is exposed like iron instead of shining gold.
ਜਦੋਂ ਸਰਾਫ਼ ਸਤਿਗੁਰੂ ਗਹੁ ਨਾਲ ਪਰਖ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂਉਹ ਲੋਹੇ ਵਾਂਗ ਉਘੜ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ستِگُرُسراپھُندریِۄِچدوکڈھےَتاںاُگھڑِآئِیالوہا॥
ستگر صراف۔ سچا مرشد سونے کی پرکھ اصلی و نقلی کی تحقیق کرنے والا۔ اگھڑیا پردہ پوشیدہ ظاہر ہوا
۔ جب سچا مرشد اس کی تحقیقاور پر کھ کرتا ہے تو لوہا ظاہر ہوجاتا ہے ۔
ਬਹੁਤੇਰੀ ਥਾਈ ਰਲਾਇ ਰਲਾਇ ਦਿਤਾ ਉਘੜਿਆ ਪੜਦਾ ਅਗੈ ਆਇ ਖਲੋਹਾ ॥
bahutayree thaa-ee ralaa-ay ralaa-ay ditaa ugh-rhi-aa parh-daa agai aa-ay khalohaa.
Mixed and mingled with others, he may pass as genuine in many places, but when the veil is lifted, his reality shows.
ਕਈ ਥਾਈਂ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰਲਾ ਰਲਾ ਕੇ ਰੱਖੀਏ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਪਾਜ ਖੁਲ੍ਹ ਕੇ ਅਸਲੀਅਤ ਅੱਗੇ ਆ ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
بہُتیریِتھائیِرلاءِرلاءِدِتااُگھڑِیاپڑدااگےَآءِکھلوہا॥
خواہ بہت جگہ آپس میں مل جاتا ہے مگر آخر پوشیدہ ظاہر ہوجاتا ہے اور اصلیت ساہمنے آجاتی ہے
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਜੇ ਸਰਣੀ ਆਵੈ ਫਿਰਿ ਮਨੂਰਹੁ ਕੰਚਨੁ ਹੋਹਾ ॥
satgur kee jay sarnee aavai fir manoorahu kanchan hohaa.
If he comes to the refuge of the true Guru, then from rusted iron, he becomes immaculate like gold.
ਜੇ ਉਹ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਵਿਚ ਆ ਜਾਏ ਤਾਂ ਸੜੇ ਹੋਏ ਲੋਹੇ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ستِگُرکیِجےسرنھیِآۄےَپھِرِمنوُرہُکنّچنُہوہا॥
۔ منورہوکنچن۔ گندے لوہے سے ۔ سونا
مگر سچے مرشد کے زیر سایہ آنے سے گندے بوسیدہ لوہے سے سونا بن جاتا ہے
ਸਤਿਗੁਰੁ ਨਿਰਵੈਰੁ ਪੁਤ੍ਰ ਸਤ੍ਰ ਸਮਾਨੇ ਅਉਗਣ ਕਟੇ ਕਰੇ ਸੁਧੁ ਦੇਹਾ ॥
satgur nirvair putar satar samaanay a-ugan katay karay suDh dayhaa.
The true Guru is without enmity towards anyone, his son and enemy are alike to Him; whoever comes to his refuge, he makes his body pure by eradicating his sins.
ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੈਰ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਤ੍ਰ ਤੇ ਵੈਰੀ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਪਿਆਰੇ ਹਨ (ਜੋ ਕੋਈ ਭੀ ਉਸ ਦੀ ਸਰਨ ਆਵੇ ਉਸ ਦੇ) ਔਗੁਣ ਕੱਟ ਕੇ (ਗੁਰੂ) ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸੁੱਧ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
ستِگُرُنِرۄیَرُپُت٘رست٘رسمانےائُگنھکٹےکرےسُدھُدیہا॥
۔ پتر ستر سمانے ۔ بیٹا اور دشمن۔ برابر۔ اوگن۔ بد اوصاف۔ سدھ ۔ پاک
۔ سچے مرشد کے لئے بیٹا اور دشمن برابر ہوتے ہیں وہ اُس کے بد اوصاف دور کرکے اسکے جسم کو پاک بنا دیتا ہے ۔
ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਧੁਰਿ ਮਸਤਕਿ ਹੋਵੈ ਲਿਖਿਆ ਤਿਸੁ ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਲਿ ਸਨੇਹਾ ॥
naanak jis Dhur mastak hovai likhi-aa tis satgur naal sanayhaa.
O’ Nanak, one who is preordained, he alone falls in love with the true Guru.
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉਤੇ ਧੁਰੋਂ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਦਾ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਬਣਦਾ ਹੈ।
نانکجِسُدھُرِمستکِہوۄےَلِکھِیاتِسُستِگُرنالِسنیہا॥
اے نانک۔ جس کے اعمالنامے میں آغاز سے تحریر ہوتا ہے اُسکا رشتہ مُرشد سے بنتا ہے