ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਿਆਨੁ ਏਕੋ ਹੈ ਜਾਤਾ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ਹੇ ॥੧੩॥
gurmukh gi-aan ayko hai jaataa an-din naam raveejai hay. ||13||
The only wisdom for the Guru’s follower is that he knows God and always lovingly remembers Him. ||13||
ਗੁਰਮੁਖ ਲਈ ਗਿਆਨ ਇਹੋ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਕੇਵਲ ਇਕ ਹਰੀ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਾਮ ਸਿਮਰਦਾ ਹੈ ॥੧੩॥
گُرمُکھِگِیانُایکوہےَجاتااندِنُنامُرۄیِجےَہے
۔ گورمکھ ۔ میر مرشد۔ گیان ۔ علم ۔ تعلیم ۔ رویجے ۔ مصروف
گرو کے پیروکار کے لئے واحد حکمت یہ ہے کہ وہ خدا کو جانتا ہے اور اسے ہمیشہ پیار سے یاد کرتا ہے
ਬੇਦ ਪੜਹਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨ ਬੂਝਹਿ ॥
bayd parheh har naam na boojheh.
The pundits read Vedas (Hindu holy books), but do not realize God’s Name.
(ਪੰਡਿਤ ਲੋਕ) ਵੇਦ ( ਧਰਮ-ਪੁਸਤਕ) ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, (ਪਰ ਜੇ ਉਹ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ,
بیدپڑہِہرِنامُنبوُجھہِ॥
بوجھیہہ ۔ سمجھے ۔ ہر نام۔ خدا کی حیققت ۔
پنڈت وید (ہندو مقدس کتابیں) پڑھتے ہیں ، لیکن خدا کے نام کا ادراک نہیں کرتے ہیں ۔
ਮਾਇਆ ਕਾਰਣਿ ਪੜਿ ਪੜਿ ਲੂਝਹਿ ॥
maa-i-aa kaaran parh parh loojheh.
They read and recite the vedas for earning worldly wealth and keep agonizing if their expectations are not met.
ਤਾਂ ਉਹ ਮਾਇਆ (ਕਮਾਣ) ਵਾਸਤੇ ਹੀ (ਵੇਦ ਆਦਿਕ ਧਰਮ-ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ) ਪੜ੍ਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਘੱਟ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਤੇ ਅੰਦਰੇ ਅੰਦਰ) ਖਿੱਝਦੇ ਹਨ।
مائِیاکارنھِپڑِپڑِلوُجھہِ॥
لوجھیہہ ۔ نا خوشی کا اظہار۔
وہ دنیاوی دولت کمانے کے ویدوں کو پڑھتے ہیں اور سناتے ہیں اور اگر ان کی توقعات پوری نہیں ہوتی ہیں تو تکلیف دیتے رہتے ہیں
ਅੰਤਰਿ ਮੈਲੁ ਅਗਿਆਨੀ ਅੰਧਾ ਕਿਉ ਕਰਿ ਦੁਤਰੁ ਤਰੀਜੈ ਹੇ ॥੧੪॥
antar mail agi-aanee anDhaa ki-o kar dutar tareejai hay. ||14||
How can a spiritually ignorant person, within whom is the dirt of materialism, swim across the impassable world-ocean of Vices? ||14||
ਬੇਸਮਝ ਅਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਅੰਦਰ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੀ ਮੈਲ ਹੈ। ਉਹ ਦੁੱਤਰ ਸੰਸਾਰ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਰ ਉੱਤਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? ॥੧੪॥
انّترِمیَلُاگِیانیِانّدھاکِءُکرِدُترُتریِجےَہے
انتر میل۔ دل ناپاک۔ اگیانی اندھا ۔ بے علم آنکھوں سے حقیقت کو نہ دیکھنے والا۔ دتر۔ دشوار گذار ۔ تریجے ۔ پار ہوگا
۔ جسکا دل ناپاک ہے تو بے علم عقل کا اندھا اس زندگی کی دشواریوں کو کسے عبور کریگا
ਬੇਦ ਬਾਦ ਸਭਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣਹਿ ॥
bayd baad sabh aakh vakaaneh.
These pandits talk about and expound on the controversies in the Vedas;
ਸਾਰੇ (ਪੰਡਿਤ ਲੋਕ) ਵੇਦ (ਆਦਿਕ ਧਰਮ-ਪੁਸਤਕਾਂ) ਦੀਆਂ ਚਰਚਾ ਉਚਾਰ ਕੇ (ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ) ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ,
بیدبادسبھِآکھِۄکھانھہِ॥
آکھ دکھانیہہ ۔ کہتا ہے اور اسکی تشریح مراد کھول کر بیان کرتا ہے ۔
ویدون کی بحث ساری بیان کرتے اور تشریح کرتے ہیں
ਨ ਅੰਤਰੁ ਭੀਜੈ ਨ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣਹਿ ॥
na antar bheejai na sabad pachhaaneh.
by doing this, neither their heart gets imbued with God’s love nor they realize the worth of the divine word of God’s praises.
(ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਨਾਹ (ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ) ਹਿਰਦਾ ਭਿੱਜਦਾ ਹੈ, ਨਾਹ ਉਹ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਕਦਰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।
نانّترُبھیِجےَنسبدُپچھانھہِ॥
انتر ۔ ذہن ۔ بھیجے۔متاچر ہوتا ہے ۔ پچھانیہہ۔ قدروقیمت سمجھتا ہے ۔
مگر نہ ذہنی طور پر اس سے متاثر ہوتے ہیں نہ کلما کی قدروقیمت سمجھتے ہیں۔
ਪੁੰਨੁ ਪਾਪੁ ਸਭੁ ਬੇਦਿ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ਹੇ ॥੧੫॥
punn paap sabh bayd drirh-aa-i-aa gurmukh amrit peejai hay. ||15||
The Vedas tell all about virtue and vice, but one can drink the ambrosial nectar of Naam by following the Guru’s teachings. ||15||
ਵੇਦ ਨੇ ਤਾਂ ਮੁੜ ਮੁੜ ਇਸ ਗੱਲ ਵਲ ਧਿਆਨ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਪੁੰਨ-ਕਰਮ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜਾ ਪਾਪ-ਕਰਮ ਹੈ। ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਨਾਮ-ਜਲ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆਂ ਹੀ ਪੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ॥੧੫॥
پُنّنُپاپُسبھُبیدِد٘رِڑائِیاگُرمُکھِانّم٘رِتُپیِجےَہے॥
پن ۔ ثواب۔ پاپ۔ گناہ۔ مراد نیک و بد ۔ درڑائیا۔ دلمیں مکمل طور پر بسائیا پختہ طور پر۔ انمرت ٓپیجے مے ۔ وہ پانی جس کے پینے سے ہمیشہ کے لئے زندگی روحانی واخلاقی طور پر پاک ہو جاتی ہے
ویدوں نے بار بار اعمال ثواب و گناہ کی طرف توجو دلائی ہے کہ کونسا اعمال کار ثواب ہےاور کونسا گناہ ہے اور اسکا پابند رہنے کی تلقین کی ہے ۔ جبکہ مرید ان مرشد آب حیات ایک ایس پانی ہے جو انسانی زندگی روحانی واخلاقی طور پر پاک بناتا کو پیتے ہیں
ਆਪੇ ਸਾਚਾ ਏਕੋ ਸੋਈ ॥
aapay saachaa ayko so-ee.
It is God alone who is eternal,
ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ,
آپےساچاایکوسوئیِ॥
ساچا۔ صدیوی سچا پاک اور دیگر دوسرا ۔
واحد خدا ہی ایک ایسی ہستی ہے جو پاک بھی ہے اور صدیوی بھی ہے ۔
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
tis bin doojaa avar na ko-ee.
and except Him, there is none other who is eternal.
ਉਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ (ਉਸ ਵਰਗਾ) ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ।
تِسُبِنُدوُجااۄرُنکوئیِ॥
اُسکے دوسرا کوئی اُسکا ثانی اور برابر نہیں ۔
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਮਨੁ ਸਾਚਾ ਸਚੋ ਸਚੁ ਰਵੀਜੈ ਹੇ ॥੧੬॥੬॥
naanak naam ratay man saachaa sacho sach raveejai hay. ||16||6||
O’ Nanak, those who are imbued with the love of God’s Name, their mind attains spiritual stability and they lovingly remember the eternal God. ||16||6||
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ-ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਗਏ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮਨ ਅਡੋਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਹੀ ਸਿਮਰ ਦੇ ਹਨ॥੧੬॥੬॥
نانکنامِرتےمنُساچاسچوسچُرۄیِجےَہے
نام رتے ۔ نام میں محو و متاثر ۔ سچ مکمل طور پاک۔ من ساچا۔ پاک من۔ رویجے ۔ متاثر ہوتا ہے ۔
اے نانک۔ جو انسان الہٰی نام سچ حق و حقیقت میں محو ومحظوظ ہو جاتے ہیں وہ مستقل مزاجی ہوجاتے ہیں۔ اُنکے دلمیں صدیوی سچ اور سچا خدا بس جاتا ہے ۔
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
maaroo mehlaa 3.
Raag Maaroo, Third Guru:
مارۄُمحلا 3॥
ਸਚੈ ਸਚਾ ਤਖਤੁ ਰਚਾਇਆ ॥
sachai sachaa takhat rachaa-i-aa.
The eternal God has established His true and eternal throne,
ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ (ਆਪਣੇਵਿਚ ਬੈਠਣ ਵਾਸਤੇ) ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਤਖ਼ਤ ਬਣਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ,
سچےَسچاتکھتُرچائِیا॥
سچے ۔ صدیوی سچے نے سچا تخت۔ صدیوی سچا مقام حکمرانی ۔ رچائیا۔ بنائیا۔
سچے پاک خدا نے جو صدیوی ہے ایک تخت بنائیا ہے
ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਸਿਆ ਤਿਥੈ ਮੋਹੁ ਨ ਮਾਇਆ ॥
nij ghar vasi-aa tithai moh na maa-i-aa.
and He dwells in His ownself where there is no love for Maya.
ਉਸ ਸ੍ਵੈ-ਸਰੂਪ ਵਿਚ ਉਹ ਅਡੋਲ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
نِجگھرِۄسِیاتِتھےَموہُنمائِیا॥
تج گھر۔ ذاتی گھر۔ وسیا۔ رہائش اختیار کی ۔ تتھے موہ نہ مائیا۔ وہاں نہ عشق و محبت نہ دنیاوی دولت ۔
اسکا ذاتی گھر ہے جاہاں دنیاوی دؤلت اثر ہیں کر سکتی اپنی محبت کا
ਸਦ ਹੀ ਸਾਚੁ ਵਸਿਆ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਣੀ ਸਾਰੀ ਹੇ ॥੧॥
sad hee saach vasi-aa ghat antar gurmukh karnee saaree hay. ||1||
The eternal God manifests in the heart of that Guru’s devotee, who does the sublime deed of meditating on Naam. ||1||
ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈ ਕੇ ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ (ਨਾਮ ਜਪਣ ਦਾ) ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਕਰਨ-ਜੋਗ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਸਦਾ ਵੱਸਦਾ ਹੈ
سدہیِساچُۄسِیاگھٹانّترِگُرمُکھِکرنھیِساریِہے
سدہی ۔ ہمیشہ ۔ ساچ۔ صدیوی سچا خدا۔ گھٹ ۔ دل ۔ ذہن ۔ کرنی ساری۔ نیک اچھے اعمال
خدا ہمیشہ اُسکے دلمیں بسا رہتا ہے جو مرید مرشد ہوکر اپنے اعمال نیک اور پاک اعلے بلند ترین بنا لیتا ہے
ਸਚਾ ਸਉਦਾ ਸਚੁ ਵਾਪਾਰਾ ॥
sachaa sa-udaa sach vaapaaraa.
True is his merchandise of Naam, and true is the trade of Naam.
ਨਾਮ-ਧਨ ਖੱਟਣਾ ਹੀ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਸੌਦਾ ਹੈ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਵਪਾਰ ਹੈ,
سچاسئُداسچُۄاپارا॥
سچا سودا۔ سچی خرید ۔ سچ ۔ واپار۔ سچی سوداگری ۔
سچی پاک خریداری سچا پاک سودا اور سوداگری ہے
ਤਿਥੈ ਭਰਮੁ ਨ ਦੂਜਾ ਪਸਾਰਾ ॥
na tithai bharam na doojaa pasaaraa.
In that merchandise and trade, there is neither any doubt nor any expanse of other worldly distractions.
ਉਸ ਸੌਦੇ-ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਭਟਕਣਾ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਮਾਇਆ ਦਾ ਖਲ-ਜਗਨ ਨਹੀਂ।
نتِتھےَبھرمُندوُجاپسارا॥
بھرم۔ بھٹکن۔ دوڑ دہوپ ۔ تتھے ۔ وہاں ۔ ڈرجا پاسارا۔ دنیاوی پھیلاؤ۔
وہاں نہ ہے وہم وگمان نہ شک کی گنجائش نہ دنیاوی پھیلاؤ ۔
ਸਚਾ ਧਨੁ ਖਟਿਆ ਕਦੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵੈ ਬੂਝੈ ਕੋ ਵੀਚਾਰੀ ਹੇ ॥੨॥
sachaa Dhan khati-aa kaday tot na aavai boojhai ko veechaaree hay. ||2||
One who has earned the true wealth of Naam never feels any losses; but only a rare thoughtful person understands this. ||2||
ਜਿਸ ਨੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਨਾਮ-ਧਨ ਖੱਟਿਆਂ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਹੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ॥੨॥
سچادھنُکھٹِیاکدےتوٹِنآۄےَبوُجھےَکوۄیِچاریِہے
کھٹیا ۔ کمائیا ہوا۔ ۔ توٹ نہ آوے ۔ کمی واقع نہیں ہوتی۔ بوجھے ۔ سمجھے ۔ کوویچاری ۔ کوئی سمجھدار۔ خیال آرا
سچی پاک دؤلت کمانے پر کبھیکمی واقع نہیں ہوتی مگر اسے کوئی دانا سمجھدار انسان ہی سمجھتا ہے
ਸਚੈ ਲਾਏ ਸੇ ਜਨ ਲਾਗੇ ॥
sachai laa-ay say jan laagay.
Only those whom God has attached to the trade of Naam, are engaged in it.
(ਇਸ ਨਾਮ-ਧਨ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿਚ) ਉਹੀ ਮਨੁੱਖ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਲਾਇਆ ਹੈ।
سچےَلاۓسےجنلاگے॥
اس حقیقت میں وہی لگتا ہے جیسے خدا خود لگاتا ہے جنکے دلمیں ذہن میں کلام بس جاتا ہے
ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਮਸਤਕਿ ਵਡਭਾਗੇ ॥
antar sabad mastak vadbhaagay.
They have great preordained destiny and the Guru’s divine word is enshrined in their heart. ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ।
انّترِسبدُمستکِۄڈبھاگے॥
انتر سبد۔ دلمیں حمدوثناہ ۔ وڈبھاگے ۔ بلند قسمت۔
بلند قسمت ہیں وہ اُنکی پیشانی پر اُنکی تقدیر اور مقدر بیدار رہتا ہے ۔
ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸਦਾ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਵੀਚਾਰੀ ਹੇ ॥੩॥
sachai sabad sadaa gun gaavahi sabad ratay veechaaree hay. ||3||
They always keep singing the praises of God through the Guru’s divine word; they become thoughtful by remaining focused on the divine word. ||3||
ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਸਦਾ ਹਰਿ-ਗੁਣ ਗਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰ-ਸ਼ਬਦ (ਦੇ ਰੰਗ) ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਉੱਚੀ ਵੀਚਾਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੩॥
سچےَسبدِسداگُنھگاۄہِسبدِرتےۄیِچاریِہے
سچے سبد۔ سچے کلام سے ۔ سبد رتے ۔ کلام سے متاثر ہوکر ویچاری۔ وچار کرنے والے
پاک کلام سے ہمیشہ حمدوپناہ کرنے سے کلام میں محو ومجذوب ہونے سے انسان بلند خیالات کا مالک ہو جاتا ہے
ਸਚੋ ਸਚਾ ਸਚੁ ਸਾਲਾਹੀ ॥
sacho sachaa sach saalaahee.
I always praise only the eternal God.
ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਦਾ ਉਸ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
سچوسچاسچُسالاہیِ॥
سچو سچا۔ پاک خدا جو صدیوی ہے
نہایت پاک انسان ہی پاک خدا کی حمدوثناہ کرتا ہے ۔
ਏਕੋ ਵੇਖਾ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ॥
ayko vaykhaa doojaa naahee.
I experience only the one God everywhere, and none other.
ਮੈਂ ਤਾਂ (ਹਰ ਥਾਂ) ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ, ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ।
ایکوۄیکھادوُجاناہیِ॥
میری نظر واحد خدا پر ہے کسی دوسرے سے واسطہ نہیں۔
ਗੁਰਮਤਿ ਊਚੋ ਊਚੀ ਪਉੜੀ ਗਿਆਨਿ ਰਤਨਿ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ ਹੇ ॥੪॥
gurmat oocho oochee pa-orhee gi-aan ratan ha-umai maaree hay. ||4||
The Guru’s teaching is the highest ladder to realize God; one eradicates his egotism through the jewel-like precious spiritual wisdom. ||4||
ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ) ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਪੌੜੀ ਹੈ। ਇਸ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਗਿਆਨ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ (ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ) ਹਉਮੈ ਮਾਰ ਮੁਕਾਂਦਾ ਹੈ ॥੪॥
گُرمتِاوُچواوُچیِپئُڑیِگِیانِرتنِہئُمےَماریِہے॥
۔ گرمت۔ سمجھ مرشد ۔ اوچو اوچی پوڑی ۔ نہایت بلند سیڑھی ۔۔ منزل کے حصول کے لئے راستہ۔ گیان رتن۔ قیمتی علم۔ ہونمے ۔ خودی
سبق مرشد الہٰی منزل تک پہنچنے کے لئے اعلے سیڑھی ہے اس بلند علم سے جو نہایت قدروقیمت والا ہے اس سے خودی مٹ جاتی ہے
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਬਦਿ ਜਲਾਇਆ ॥
maa-i-aa moh sabad jalaa-i-aa.
One who has burnt the love for materialism through the Guru’s divine word,
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਬਰਕਤਿ ਨਾਲ (ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ) ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ,
مائِیاموہِسبدِجلائِیا॥
دنیاوی دؤلت کی محبت کلام سے جل جاتی ہے
ਸਚੁ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਇਆ ॥
sach man vasi-aa jaa tuDh bhaa-i-aa.
O’ God, when he became pleasing to You, then You manifested in his heart.
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗ ਪਿਆ ਤਦੋਂ ਤੇਰਾ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਨਾਮ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵੱਸ ਪਿਆ।
سچُمنِۄسِیاجاتُدھُبھائِیا॥
جاتدھ بھائیا ۔ جبت (تدھے( چینا۔ پہچان کی۔
جب دلمیں سچ حقیقت اور خدا تب بستا ہے جب انسان خدا کا محبوب ہو جاتا ہے
ਸਚੇ ਕੀ ਸਭ ਸਚੀ ਕਰਣੀ ਹਉਮੈ ਤਿਖਾ ਨਿਵਾਰੀ ਹੇ ॥੫॥
sachay kee sabh sachee karnee ha-umai tikhaa nivaaree hay. ||5||
One who has eradicated egotism and yearning for materialism, realizes that true is all the doings of the eternal God. ||5||
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਹਉਮੈ ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਦੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੂਰ ਕਰ ਲਈ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਭੁੱਲ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਕਾਰ ਅਭੁੱਲ ਜਾਪਣ ਲੱਗ ਪਈ ॥੫॥
سچےکیِسبھسچیِکرنھیِہئُمےَتِکھانِۄاریِہے
سچے پاک انسان کے اعمال بھی پاک سچے اور نیک ہوتے ہیں۔ جس سے خودی اور خواہشات کی پیاس دور ہو جاتی ہے
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਭੁ ਆਪੇ ਕੀਨਾ ॥
maa-i-aa moh sabh aapay keenaa.
God Himself has created all this love for Maya, the worldly riches and power.
ਮਾਇਆ ਦਾ ਸਾਰਾ ਮੋਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ,
مائِیاموہُسبھُآپےکیِنا॥
کینا۔ کیا۔
دنیاوی دؤلت کی محبت خدا کی خود پیدا کی ہوئیہے ۔ اعمال نیک ہوجاتے ہیں اور نیک اعمال ہی زندگی کا اصل مدعا و مقصد ہے
ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਿਰਲੈ ਕਿਨ ਹੀ ਚੀਨਾ ॥
gurmukh virlai kin hee cheenaa.
But only a rare Guru’s follower has realized this.
ਪਰ ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਉਸ ਵਿਰਲੇ ਨੇ ਹੀ ਪਛਾਣੀ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
گُرمُکھِۄِرلےَکِنہیِچیِنا॥
لیکن صرف ایک نایاب گرو کے پیروکار کو اس کا احساس ہوا ہے
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੁ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ ਸਾਚੀ ਕਰਣੀ ਸਾਰੀ ਹੇ ॥੬॥
gurmukh hovai so sach kamaavai saachee karnee saaree hay. ||6||
One who becomes Guru’s disciple, he earns the true wealth of Naam and his conduct is true and sublime. ||6||
ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਕਰਣੀ ਸੱਚੀ ਅਤੇਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ॥੬॥
گُرمُکھِہوۄےَسُسچُکماۄےَساچیِکرنھیِساریِہے ॥
سو سچ کماوے ۔ وہ سچا کام کرتا ہے ۔ ساچی کری۔ ساچے اعمال۔ ساری۔ تیک ۔ اچھی
جو گرو کا شاگرد بن جاتا ہے ، وہ نام کی حقیقی دولت کماتا ہے اور اس کا طرز عمل سچ اور عمدہ ہے
ਕਾਰ ਕਮਾਈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਈ ॥
kaar kamaa-ee jo mayray parabh bhaa-ee.
One who has done only those deeds which my God has liked,
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਉਹੀ ਕਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈਜੋ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਈ ਹੈ,
کارکمائیِجومیرےپ٘ربھبھائیِ॥
کارکمائی ۔ اعمال
جس نے خدا کی رضا و فرمان اور جو اسے پسند کے مطابق کام کیا
ਹਉਮੈ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਬਦਿ ਬੁਝਾਈ ॥
ha-umai tarisnaa sabad bujhaa-ee.
he has eradicated egotism and has extinguished the fire of worldly desire by following the Guru’s divine word.
ਜਿਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਰਾਹੀਂ (ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ) ਹਉਮੈ ਦੂਰ ਕਰ ਲਈ, ਮਾਇਆ ਦੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ l
ہئُمےَت٘رِسناسبدِبُجھائیِ॥
۔ ہونمے ترشنا۔ خودی و خوآہشات کی بھوک ۔
خودی اور خوآہشات کو کلام کی مطابق ختم کیا
ਗੁਰਮਤਿ ਸਦ ਹੀ ਅੰਤਰੁ ਸੀਤਲੁ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਨਿਵਾਰੀ ਹੇ ॥੭॥
gurmat sad hee antar seetal ha-umai maar nivaaree hay. ||7||
Following the Guru’s teachings, calmness prevails within him forever, because he has conquered and subdued his ego. ||7||
ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦਾ ਹਿਰਦਾ ਸਦਾ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ,ਕਿਉਂਕੇ ਉਸ ਨੇ ਹਉਮੈ ਮਾਰ ਕੇ ਮੁਕਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ॥੭॥
گُرمتِسدہیِانّترُسیِتلُہئُمےَمارِنِۄاریِہے
گرمت۔ سبق مرشد۔ انتر سیل۔ ذہن ٹھنڈا پر سکون
سبق مرشد سسے دل میں ہمیشہ ٹھنڈک محسوس کی اور خؤدی مٹآئی
ਸਚਿ ਲਗੇ ਤਿਨ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਭਾਵੈ ॥
sach lagay tin sabh kichh bhaavai.
Those who are attuned to the eternal God, to them everything done by God seems pleasing.
ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਹਰਿ-ਨਾਮ ਵਿਚ ਜੁੜਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹਰੇਕ ਕੰਮ ਭਲਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
سچِلگےتِنسبھُکِچھُبھاۄےَ
ساچ لگے ۔ جنہوں نے ۔ حیقت مراد خدا اپنائیا سچے سبد۔ پاک کلام سے
سچا پاک کلام جن کے دل کو پسند آئیا پیارا محسوس ہوا
ਸਚੈ ਸਬਦੇ ਸਚਿ ਸੁਹਾਵੈ ॥
sachai sabday sach suhaavai.
They embellish their life by focusing on the divine word of God’s praises.
ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸੋਹਣਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
سچےَسبدےسچِسُہاۄےَ॥
۔ ساچ سہاوے ۔ پاک اور پاکیزگی اچھی ہو جاتی ہے ۔
وہ خدا کی حمد کے الہی کلام پر توجہ مرکوز کرکے اپنی زندگی کو آراستہ کرتے ہیں
ਐਥੈ ਸਾਚੇ ਸੇ ਦਰਿ ਸਾਚੇ ਨਦਰੀ ਨਦਰਿ ਸਵਾਰੀ ਹੇ ॥੮॥
aithai saachay say dar saachay nadree nadar savaaree hay. ||8||
They, who are considered true and honorable in this world, are also judged true in God’s presence, and God embellishes their life with His glance of grace. ||8||
ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਇਸ ਲੋਕ ਵਿਚ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਭੀ ਸੁਰਖ਼ਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਿਹਰ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਵਾਲੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਮਿਹਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੰਵਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ॥੮॥
ایَتھےَساچےسےدرِساچےندریِندرِسۄاریِ
ایتھے ۔ اس عالم میں۔ ود رساچے ۔ وہ الہٰی حَضُوری یا بارگاہ الہٰی میں پاکباز۔ یا سرخرو
اور خدا میں دھیان لگاتےہیں اور سچے سچ میں محو ہوکر بلند خیال ہو جاتے ہیں
ਬਿਨੁ ਸਾਚੇ ਜੋ ਦੂਜੈ ਲਾਇਆ ॥
bin saachay jo doojai laa-i-aa.
Forsaking God, one who remains engrossed in the love for duality (materialism),
ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ (ਦੇ ਨਾਮ) ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਕੇ ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਮਾਇਆ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਮਸਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ,
بِنُساچےجودوُجےَلائِیا॥
دوجے ۔ دنیاوی دؤلت میں۔
خدا کو ترک کر کے وہ جو دشمنی کی محبت میں مگن رہتا ہے
ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਦੁਖ ਸਬਾਇਆ ॥
maa-i-aa moh dukh sabaa-i-aa.
remains afflicted with all the maladies arising from the love for Maya.
ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ (ਚੰਬੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ),
مائِیاموہُدُکھسبائِیا॥
سبائیا ۔ نہایت زیادہ ۔
دنیاوی دؤلت کی محبت میں بھاری عذاب ہے
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਜਾਪੈ ਨਾਹੀ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਦੁਖੁ ਭਾਰੀ ਹੇ ॥੯॥
bin gur dukh sukh jaapai naahee maa-i-aa moh dukh bhaaree hay. ||9||
Without the Guru’s teachings, one does not understand the real reason of pain or pleasure and remains afflicted with suffering due to love for Maya. ||9||
ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦਾ ਭਾਰੀ ਦੁੱਖ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਪਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਇਹ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਕਿ ਦੁੱਖ ਕਿਵੇਂ ਦੂਰ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਸੁਖ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲੇ ॥੯॥
بِنُگُردُکھُسُکھُجاپےَناہیِمائِیاموہدُکھُبھاریِہے॥੯॥
جاپے ۔سمجھ نہیں آتی
گرو کی تعلیمات کے بغیر ، کسی کو تکلیف یا لذت کی اصل وجہ سمجھ نہیں آتی ہے اور وہ مایا سے محبت کی وجہ سے تکلیف میں مبتلا ہیں
ਸਾਚਾ ਸਬਦੁ ਜਿਨਾ ਮਨਿ ਭਾਇਆ ॥
saachaa sabad jinaa man bhaa-i-aa.
Those to whose minds, the divine words of God’s praises become pleasing,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੀ ਬਾਣੀ ਪਿਆਰੀ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ,
ساچاسبدُجِنامنِبھائِیا॥
ساچ سبد۔ پاک کلام۔ بھائیا۔ اچھا یا پیارا ۔
وہ جن کے ذہنوں میں ، خدا کی حمد کے الہی الفاظ خوشگوار ہو جاتے ہیں
ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਤਿਨੀ ਕਮਾਇਆ ॥
poorab likhi-aa tinee kamaa-i-aa.
have received what was pre-ordained in their destiny.
ਉਨ੍ਹਾ ਨੇਪੂਰਬਲਾ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖਕਮਾਇਆ ਹੈ ।
پوُربِلِکھِیاتِنیِکمائِیا॥
پورب لکھیا۔ پہلے سے تحریر۔ تنی ۔ انہوں نے ۔
ان کے مقدر میں جو کچھ پہلے سے طے شدہ تھا حاصل کیا ہے
ਸਚੋ ਸੇਵਹਿ ਸਚੁ ਧਿਆਵਹਿ ਸਚਿ ਰਤੇ ਵੀਚਾਰੀ ਹੇ ॥੧੦॥
sacho sayveh sach Dhi-aavahi sach ratay veechaaree hay. ||10||
They always perform the devotional worship of God, always lovingly remember God and being imbued with God’s love they become spiritually thoughtful. ||10||
ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸੇਵਾ-ਭਗਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਦੇ ਹਨ, ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ-ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਉੱਚੀ ਸੂਝ ਵਾਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੧੦॥
سچوسیۄہِسچُدھِیاۄہِسچِرتےۄیِچاریِہے॥॥
سچو سیویہہ۔ خدمت خدا۔ دھیاویہہ ۔ دھیان لگائے ۔ سچ رتے ۔ حقیقت میں محو ومجذوب ۔ ویچاری ۔ بلند عقل و ہوشو ۔ دانا
خدمت مرشد جسکو پیاری ہو جاتی ہے وہ آرام محسوس کرتا ہے اور ذہنی و روحانی سکون پاتا ہے خدا کی یادوریاض سے قلب ذہن اور دل پاک ہوجاتا ہے
ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਮੀਠੀ ਲਾਗੀ ॥
gur kee sayvaa meethee laagee.
One who loves to follow the Guru’s teachings,
ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੀ (ਦੱਸੀ) ਸੇਵਾ ਪਿਆਰੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ,
گُرکیِسیۄامیِٹھیِلاگیِ॥
جس کی وجہ سے خدمت مرشد اُسے پیاری لگتی ہے
ਅਨਦਿਨੁ ਸੂਖ ਸਹਜ ਸਮਾਧੀ ॥
an-din sookh sahj samaaDhee.
he always remains in the trance of spiritual peace and poise.
ਉਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਆਮਤਕ ਅਡੋਲਤਾ ਵਾਲੀ ਸਮਾਧੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
اندِنُسوُکھسہجسمادھیِ॥
سوکھ سہج سمادھی ۔ آرام و آسائش اور ذہنی سکون ۔
جنہیں سچے مرشد نے خدا سے ملاپ کرائیا ناطہ و رشتہ بنادیا انہوں نے آرام دیہہ زندگی گذاری ۔
ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਰਤਿਆ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਆ ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵ ਪਿਆਰੀ ਹੇ ॥੧੧॥
har har karti-aa man nirmal ho-aa gur kee sayv pi-aaree hay. ||11||
He loves to follow the Guru’s teachings and his mind becomes immaculate by reciting God’s Name. ||11||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਜਪਦਿਆਂ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਵਿਚ ਪਏ ਰਹਿਣਾ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ॥੧੧॥
ہرِہرِکرتِیامنُنِرملُہویاگُرکیِسیۄپِیاریِہے
نرمل۔ پاک۔ گرکی سیو۔ خدمت مرشد
وہ گرو کی تعلیمات پر عمل کرنا پسند کرتا ہے اور خدا کا نام پڑھ کر اس کا دماغ تقویت پا جاتا ہے
ਸੇ ਜਨ ਸੁਖੀਏ ਸਤਿਗੁਰਿ ਸਚੇ ਲਾਏ ॥
say jan sukhee-ay satgur sachay laa-ay.
They alone are at peace whom the true Guru has attached to the eternal God’s loving remembrance.
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨੇ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ, ਉਹ ਸੁਖੀ ਜੀਵਨ ਬਿਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ,
سےجنسُکھیِۓستِگُرِسچےلاۓ॥
سچے لائے ۔ خدا سے ملائے ۔۔
وہ تنہا ہی سکون رکھتے ہیں جن کو سچے گرو نے دائمی خدا کی محبت کے ساتھ منسلک کیا ہے
ਆਪੇ ਭਾਣੇ ਆਪਿ ਮਿਲਾਏ ॥
aapay bhaanay aap milaa-ay.
In His own will, God has united such persons with Himself.
ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਆਪਣੇ ਭਾਣੇ ਅੰਦਰ (ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖ) ਆਪਣੇਵਿਚ ਜੋੜ ਲਏ।
آپےبھانھےآپِمِلاۓ॥
بھانے ۔ چاہے ۔
اپنی رضا سے انہیں اپنا محبوب بنائیا۔
ਸਤਿਗੁਰਿ ਰਾਖੇ ਸੇ ਜਨ ਉਬਰੇ ਹੋਰ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਖੁਆਰੀ ਹੇ ॥੧੨॥
satgur raakhay say jan ubray hor maa-i-aa moh khu-aaree hay. ||12||
Those whom the true Guru has saved, have risen above the worldly enticements, and all others have been ruined in the love for materialism. ||12||
ਗੁਰੂ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ) ਬਚ ਗਏ, ਹੋਰ ਲੁਕਾਈ ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੀ ਖ਼ੁਆਰੀ (ਸਾਰੀ ਉਮਰ) ਝੱਲਦੀ ਰਹੀ ॥੧੨॥
ستِگُرِراکھےسےجناُبرےہورمائِیاموہکھُیاریِہے॥
اُبھرے ۔ بچے ۔ خوآری ۔ ذلیل
جنکا محافظ سچا مرشد ہوا وہی بچے باقی دنیاوی دولت کی محبت میں زلیل و خوآر ہوئے