ਐਸੇ ਮਰਨੇ ਜੋ ਮਰੈ ਬਹੁਰਿ ਨ ਮਰਨਾ ਹੋਇ ॥੨੯॥
aisay marnay jo marai bahur na marnaa ho-ay. ||29||
Let those who die, die such a death, that they shall never have to die again. ||29||
The one who dies in the way (described above, in association with saints, or meditating on God), doesn’t go through (the rounds of birth and) death again. ||29||
(ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰ ਕੇ) ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਜਿਊਂਦਾ ਹੀ ਮਰਦਾ ਹੈ (‘ਦੁਨੀਆ’ ਵਲੋਂ ਮੋਹ ਤੋੜਦਾ ਹੈ) ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਰ ਇਹ ਸਹਿਮ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ॥੨੯॥
ایَسےمرنےجومرےَبہُرِنمرناہوءِ॥੨੯॥
بہور۔ دوبارہ۔
جس سے بار بار روحانی وآخلاقی موت نہیں مرنا ہوتا۔
ਕਬੀਰ ਮਾਨਸ ਜਨਮੁ ਦੁਲੰਭੁ ਹੈ ਹੋਇ ਨ ਬਾਰੈ ਬਾਰ ॥
kabeer maanas janam dulambh hai ho-ay na baarai baar.
Kabeer, it is so difficult to obtain this human body; it does not just come over and over again.
O’ Kabir, the birth as human being is very difficult to obtain. It doesn’t happen again and again.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, (ਤੇ, ਜੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਵਿਸਾਰ ਕੇ ਨਿਰਾ ‘ਦੁਨੀਆ’ ਵਿਚ ਲੱਗ ਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਹੱਥੋਂ ਗਿਆ) ਤਾਂ ਮੁੜ ਮੁੜ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ;
کبیِرمانسجنمُدُلنّبھُہےَہوءِنبارےَبار॥
درلبھ ۔ نایاب۔ بارئے بار۔ دوبارہ حاصل نہیں ہوتی۔
ا ے کبیر انسانی زندگی نایاب ہے دوبار حاصل نہیں ہوتی
ਜਿਉ ਬਨ ਫਲ ਪਾਕੇ ਭੁਇ ਗਿਰਹਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਲਾਗਹਿ ਡਾਰ ॥੩੦॥
ji-o ban fal paakay bhu-ay gireh bahur na laageh daar. ||30||
It is like the ripe fruit on the tree; when it falls to the ground, it cannot be re-attached to the branch. ||30||
Just as the fruits growing in forest ripen and fall to the ground don’t get attached to (the tree again, and putrefy in the ground itself, similarly the human life if gone waste once doesn’t get a second chance (and is ruined forever). ||30||
ਜਿਵੇਂ ਜੰਗਲ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਫਲ (ਜਦੋਂ) ਜ਼ਮੀਨ ਉਤੇ ਡਿੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੁੜ ਡਾਲੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ ॥੩੦॥
جِءُبنپھلپاکےبھُءِگِرہِبہُرِنلاگہِڈار॥੩੦॥
پھل پاکے ۔ پھل پک کر۔ بہور۔ دوبارہ۔
جیسے پھل پکنے پر جب زمین پر گر جاتا ہے دوبارہ شاخ سے نہیں لگتا۔
ਕਬੀਰਾ ਤੁਹੀ ਕਬੀਰੁ ਤੂ ਤੇਰੋ ਨਾਉ ਕਬੀਰੁ ॥
kabeeraa tuhee kabeer too tayro naa-o kabeer.
Kabeer, you are Kabeer; your name means great.
O’ Kabir, you yourself are (God) the greatest, even your name is Kabir (the great.
(ਇਸ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਦਾ ਅਸਲ ਮਨੋਰਥ ‘ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ’ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾਏ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਜਾਏ ਜਾਣ; ਸੋ) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਸਦਾ ਇਉਂ ਆਖ-ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ!) ਤੂੰ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈਂ, ਤੇਰਾ ਹੀ ਨਾਮ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ।
کبیِراتُہیِکبیِرُتوُتیروناءُکبیِرُ॥
تو ہی ۔ صر ف تو۔ کبیر ۔ بلندہستی۔
اے کبیر تو ہی وڈا ہے تیرا نام بھی وڈا ہے
ਰਾਮ ਰਤਨੁ ਤਬ ਪਾਈਐ ਜਉ ਪਹਿਲੇ ਤਜਹਿ ਸਰੀਰੁ ॥੩੧॥
raam ratan tab paa-ee-ai ja-o pahilay tajeh sareer. ||31||
O Lord, You are Kabeer. The Jewel of the Lord is obtained, when the mortal first gives up his body. ||31||
But know that) we obtain the jewel of God’s (knowledge), when we first shed (the attachment of our) body. ||31||
(ਪਰ ਇਸ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੇ ਕਬੀਰ!) ਜੇ ਤੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮੋਹ ਭੀ ਤਿਆਗੇਂ, ਤਦੋਂ ਹੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ-ਰੂਪ ਰਤਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ॥੩੧॥
رامرتنُتبپائیِئےَجءُپہِلےتجہِسریِرُ॥੩੧॥
رام رتن۔ قیمتی خدا۔ تب پایئے ۔ وصل و دیدار۔ پہلے ۔ تجیہہ ۔ سر پر۔ پہلے جسمانی محبت ترک کرے ۔
مگر خدا کا وصل دیدار تب ہی حاصل ہوتا ہے جب جسمانی غرور مٹاوے ۔
ਕਬੀਰ ਝੰਖੁ ਨ ਝੰਖੀਐ ਤੁਮਰੋ ਕਹਿਓ ਨ ਹੋਇ ॥
kabeer jhankh na jhankhee-ai tumro kahi-o na ho-ay.
Kabeer, do not struggle in stubborn pride; nothing happens just because you say so.
O’ Kabir, don’t keep complaining or making vain efforts (for the sake of fulfilling your worldly desires); what you say (or desire) won’t happen.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (‘ਸਰੀਰ ਤਜਣ’ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ‘ਦੁਨੀਆ’ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ) ਗਿਲੇ-ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੀਏ, (‘ਦੁਨੀਆ’ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ) ਜੋ ਕੁਝ ਤੂੰ ਆਖਦਾ ਹੈਂ ਉਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ,
کبیِرجھنّکھُنجھنّکھیِئےَتُمروکہِئونہوءِ॥
جھنکھ ۔ بڑبڑاہت ۔ بکواس۔ فضول باتیں۔
اے کبیر خدا سے گلےشکوے نہ کر کیونکہ تیرے کہنے سے کچھ نہ ہوگا۔
ਕਰਮ ਕਰੀਮ ਜੁ ਕਰਿ ਰਹੇ ਮੇਟਿ ਨ ਸਾਕੈ ਕੋਇ ॥੩੨॥
karam kareem jo kar rahay mayt na saakai ko-ay. ||32||
No one can erase the actions of the Merciful Lord. ||32||
Because whatever blessings the merciful God is bestowing on you no one can erase (or alter those). ||32||
(ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਹ ਭੀ ਯਕੀਨ ਰੱਖ ਕਿ) ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭੂ ਜੀ ਜੋ ਬਖ਼ਸ਼ਸ਼ਾਂ (ਜੀਵਾਂ ਉਤੇ) ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ (ਹੋਰ ਜੀਵ) ਵਧਾ-ਘਟਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ॥੩੨॥
کرمکریِمجُکرِرہےمیٹِنساکےَکوءِ॥੩੨॥
کرم۔ بخشش۔ کریم۔ بخشش کرنے والا۔
بخشش کرنے والا بخشنہار جو کرتا ہے اُسے مٹانے کی کسی کی مجال نہیں۔
ਕਬੀਰ ਕਸਉਟੀ ਰਾਮ ਕੀ ਝੂਠਾ ਟਿਕੈ ਨ ਕੋਇ ॥
kabeer kasa-utee raam kee jhoothaa tikai na ko-ay.
Kabeer, no one who is false can withstand the Touchstone of the Lord.
O’ Kabir, no false person can withstand the touch-stone (the test of acceptance in) God’s court).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੋ ਮਨੁੱਖ ‘ਦੁਨੀਆ’ ਨਾਲ ਮੋਹ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ਉਹ ਉਸ ਕਸੌਟੀ ਉਤੇ ਖਰਾ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਿਸ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਸੱਚੀ ਪ੍ਰੀਤ ਪਰਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
کبیِرکسئُٹیِرامکیِجھوُٹھاٹِکےَنکوءِ॥
کسوٹی ۔ طرز ملاحظہ۔ امتحان۔ وہ طریقہ جسکے ذریعے حقیقت اور نقل ۔ سچ و کفر کا پتہ چلتا ہے ۔
اے کبیر الہٰی امتحان میں کافر امتحان پاس نہیں کر سکتاہے
ਰਾਮ ਕਸਉਟੀ ਸੋ ਸਹੈ ਜੋ ਮਰਿ ਜੀਵਾ ਹੋਇ ॥੩੩॥
raam kasa-utee so sahai jo mar jeevaa ho-ay. ||33||
He alone can pass the test of the Lord’s Touchstone, who remains dead while yet alive. ||33||
Only that person withstands the God’s touch-stone who (so completely sheds the self-conceit, as if he or she) is dead while alive. ||33||
ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਪਰਖ ਵਿਚ ਉਹੀ ਮਨੁੱਖ ਪੂਰਾ ਉਤਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ‘ਦੁਨੀਆ’ ਦੇ ਮੋਹ ਵਲੋਂ ਮਰ ਕੇ ‘ਦੀਨ’ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਜੀਊ ਪਿਆ ਹੈ ॥੩੩॥
رامکسئُٹیِسوسہےَجومرِجیِۄاہوءِ॥੩੩॥
سہے ۔ برداشت کرتا ہے ۔ جوجیوا۔ جسنےدنیاوی زندگی کے طریقے کار کو چھوڑ کر حق پرستی اور حقیقت کو اپنالیا۔
الہٰی امتحان وہی پاس کرتا ہےجس نے دوران حیات ہی نفسیاتی خواہشات ترک رک دیں اور ان پر عبور حاصل کر لیا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਊਜਲ ਪਹਿਰਹਿ ਕਾਪਰੇ ਪਾਨ ਸੁਪਾਰੀ ਖਾਹਿ ॥
kabeer oojal pahirahi kaapray paan supaaree khaahi.
Kabeer, some wear gaudy robes, and chew betel leaves and betel nuts.
O’ Kabir, they who (remain obsessed with) wearing shiny clothes and chewing betel leaves and nuts (to show themselves off),
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਨਿਰੀ ‘ਦੁਨੀਆ’ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਬੰਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਸ਼ੂਕਾ-ਸ਼ਾਕੀ ਵਾਸਤੇ) ਵਧੀਆ ਕੱਪੜੇ ਪਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪਾਨ ਸੁਪਾਰੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ;
کبیِراوُجلپہِرہِکاپرےپانسُپاریِکھاہِ॥
اُجل۔ صاتھ ستھرے ۔
اے کبیر۔ جو محض شان و شوکت کے لئے صاف ستھرے اعلے قسم کے کپڑے پہنتے ہیں اور بڑھایا اعلٰے قسم کے کھانے کھاتے ہیں
ਏਕਸ ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਬਾਧੇ ਜਮ ਪੁਰਿ ਜਾਂਹਿ ॥੩੪॥
aykas har kay naam bin baaDhay jam pur jaaNhi. ||34||
Without the Name of the One Lord, they are bound and gagged and taken to the City of Death. ||34||
without meditating on the Name of one (God) they would be bound and driven to city of death. ||34||
ਪਰ (ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਜਾਈ ਰੱਖਣ ਦੇ ਮੋਹ ਨਾਲ) ਬੱਝੇ ਹੋਏ ਉਹ ਬੰਦੇ ਮੌਤ ਆਦਿਕ ਦੇ ਸਹਿਮ ਵਿਚ ਟਿਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਵਾਂਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ (‘ਦੀਨ’ ਵਿਸਾਰ ਕੇ ‘ਦੁਨੀ’ ਦਾ ਮੋਹ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਦੁਖਦਾਈ ਹੈ) ॥੩੪॥
ایکسہرِکےنامبِنُبادھےجمپُرِجاںہِ॥੩੪॥
واحد خدا کے نام کے بغیر مراد ست سچ حق و حقیقت کے اپنائے بغیر روحانی واخلاقی موت مرتے ہیں اور سزائیں پاتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਬੇੜਾ ਜਰਜਰਾ ਫੂਟੇ ਛੇਂਕ ਹਜਾਰ ॥
kabeer bayrhaa jarjaraa footay chhayNk hajaar.
Kabeer, the boat is old, and it has thousands of holes.
O’ Kabir (this body of ours is like a) very old and worn out boat with thousands of holes (which could sink it any time).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪੁਰਾਣਾ ਜਹਾਜ਼ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹੀ ਛੇਕ ਫੁੱਟ ਪਏ ਹੋਣ,
کبیِربیڑاجرجراپھوُٹےچھیݩکہجار॥
بیڑا۔ کشتی ۔ مرار ۔ جر جرا۔ پرانا شکستہ ۔ چھینک ۔ سوراخ۔ مراد کمزوریاں یا کمیاں۔
کبیر ، کشتی پرانی ہے ، اور اس میں ہزاروں سوراخ ہیں۔
ਹਰੂਏ ਹਰੂਏ ਤਿਰਿ ਗਏ ਡੂਬੇ ਜਿਨ ਸਿਰ ਭਾਰ ॥੩੫॥
haroo-ay haroo-ay tir ga-ay doobay jin sir bhaar. ||35||
Those who are light get across, while those who carry the weight of their sins on their heads are drowned. ||35||
The passenger (souls), who are light (or free from the load of sins on their heads) swim across, but they on whose head is the load (of sins) get drowned (in the worldly) ocean. ||35||
(ਉਹ ਆਖ਼ਰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰਾਂ ਵਿਚੋਂ) ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਬੰਦੇ ਤਰ ਕੇ ਪਾਰ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਭਾਰ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ; ਪਰ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਉਤੇ ਭਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ (ਭਾਰ ਹੇਠ ਦੱਬ ਕੇ) ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ॥੩੫॥
ہروُۓہروُۓتِرِگۓڈوُبےجِنسِربھار॥੩੫॥
ہروئے ۔ ہلکے ۔ مراد پاک۔ جن سربھار۔ جن کی زندگی داغدار ہے ۔ گناہگار۔
جو لوگ ہلکے ہیں وہ سر پار ہوجاتے ہیں ، جبکہ وہ جو اپنے گناہوں کا وزن اپنے سر پر رکھتے ہیں وہ ڈوب جاتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਹਾਡ ਜਰੇ ਜਿਉ ਲਾਕਰੀ ਕੇਸ ਜਰੇ ਜਿਉ ਘਾਸੁ ॥
kabeer haad jaray ji-o laakree kays jaray ji-o ghaas.
Kabeer, the bones burn like wood, and the hair burns like straw.
O’ Kabir, (when one dies, and is burnt for cremation, one’s) bones burn like wood, and one’s hair burns like grass.
(‘ਦੀਨ’ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ਕੇ ਨਿਰੀ ‘ਦੁਨੀਆ’ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਦੌੜ-ਭੱਜ ਕਰਦਿਆਂ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਇਤਨਾ ਫਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵੇਲੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਸਹਿਮਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਭੀ, ਇਹ ਸਰੀਰ ਸਦਾ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ, ਮੌਤ ਆ ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਦੋਂ) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚਿਖਾ ਤੇ ਪਾਇਆਂ) ਹੱਡ ਲੱਕੜਾਂ ਵਾਂਗ ਸੜਦੇ ਹਨ, ਕੇਸ ਘਾਹ ਵਾਂਗ ਸੜਦੇ ਹਨ।
کبیِرہاڈجرےجِءُلاکریِکیسجرےجِءُگھاسُ॥
ہاڈ۔ ہڈیا ں۔ جرے ۔ جلتے ہیں۔ لاکر ی ۔ لکڑی۔ کس ۔ بال۔
اے کبیر موت کے بعد انسان کی ہڈیاں لکڑی کی مانند اور کس یا بال گھاس کی طرح جلتے ہیں
ਇਹੁ ਜਗੁ ਜਰਤਾ ਦੇਖਿ ਕੈ ਭਇਓ ਕਬੀਰੁ ਉਦਾਸੁ ॥੩੬॥
ih jag jartaa daykh kai bha-i-o kabeer udaas. ||36||
Seeing the world burning like this, Kabeer has become sad. ||36||
Seeing this (entire world) burning like this, Kabir has become detached (from any kind of love or attachment for the body). ||36||
ਇਸ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਸੜਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ (ਭਾਵ, ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਕਿ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਇਸ ਸਰੀਰ ਨਾਲੋਂ ਵਿਛੋੜਾ ਆਖ਼ਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ਮੈਂ ਕਬੀਰ ਇਸ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ ਉਪਰਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ (ਮੈਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮੋਹ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ) ॥੩੬॥
اِہُجگُجرتادیکھِکےَبھئِئوکبیِرُاُداسُ॥੩੬॥
اداس۔ پریشان۔ غمگین ۔
اس طرح سے عالم کو جلتا دیکھ کر مجھے پریشنای ہوئی ۔
ਕਬੀਰ ਗਰਬੁ ਨ ਕੀਜੀਐ ਚਾਮ ਲਪੇਟੇ ਹਾਡ ॥
kabeer garab na keejee-ai chaam lapaytay haad.
Kabeer, do not be so proud of your bones wrapped up in skin.
O’ Kabir, we shouldn’t be proud (of this body which is nothing but a package of) bones wrapped in flesh.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਇਸ ਸਰੀਰ ਦੀ ਜੁਆਨੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਆਦਿਕ ਦਾ) ਮਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ (ਆਖ਼ਰ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ) ਹੱਡੀਆਂ (ਦੀ ਮੁੱਠ) ਜੋ ਚੰਮ ਨਾਲ ਲਪੇਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
کبیِرگربُنکیِجیِئےَچاملپیٹےہاڈ॥
گربھ ۔ غرور ۔ گھمنڈ۔ بیور۔ گھوڑے ۔
اے کبیر اس انسانی جسم کا غرور نہ کر یہ محض چمڑے میں بسٹی وہئی ہڈیاں ہیں جو گھوڑے کی سواری کرتے تھے
ਹੈਵਰ ਊਪਰਿ ਛਤ੍ਰ ਤਰ ਤੇ ਫੁਨਿ ਧਰਨੀ ਗਾਡ ॥੩੭॥
haivar oopar chhatar tar tay fun Dharnee gaad. ||37||
Those who were on their horses and under their canopies, were eventually buried under the ground. ||37||
(Because even those bodies), which ride (costly cars or) horses with canopies over their heads (like Muslim kings, even they are) ultimately buried under ground. ||37||
(ਇਸ ਸਰੀਰ ਦਾ ਅਹੰਕਾਰ ਕਰਦੇ) ਉਹ ਬੰਦੇ ਭੀ (ਅੰਤ ਨੂੰ) ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਜਾ ਰਲੇ ਜੋ ਵਧੀਆ ਘੋੜਿਆਂ ਉੱਤੇ (ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ) ਤੇ ਜੋ (ਝੁਲਦੇ) ਛਤਰਾਂ ਹੇਠ ਬੈਠਦੇ ਸਨ ॥੩੭॥
ہیَۄراوُپرِچھت٘رترتےپھُنِدھرنیِگاڈ॥੩੭॥
چھتر۔ سایہ ۔ دھرتی ۔ زمین۔ گاڈ۔ دفن ہوئے ۔
سر پر چھتر جھولتے تھے آخر زمین میں دفن ہوئے ۔
ਕਬੀਰ ਗਰਬੁ ਨ ਕੀਜੀਐ ਊਚਾ ਦੇਖਿ ਅਵਾਸੁ ॥
kabeer garab na keejee-ai oochaa daykh avaas.
Kabeer, do not be so proud of your tall mansions.
O’ Kabir, we should not feel proud seeing our lofty mansion.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਆਪਣਾ ਉੱਚਾ ਮਹਲ ਵੇਖ ਕੇ (ਭੀ) ਅਹੰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ (ਇਹ ਭੀ ਚਾਰ ਦਿਨ ਦੀ ਹੀ ਖੇਡ ਹੈ;
کبیِرگربُنکیِجیِئےَاوُچادیکھِاۄاسُ॥
گربھ۔ غرور۔ اونچا دیکھ ۔ اداس۔ اونچے بلند محلات۔
اے کبیر اونچے محلات دیکھ کر غرور نہ کر۔
ਆਜੁ ਕਾਲ੍ਹ੍ਹਿ ਭੁਇ ਲੇਟਣਾ ਊਪਰਿ ਜਾਮੈ ਘਾਸੁ ॥੩੮॥
aaj kaaliHbhu-ay laytnaa oopar jaamai ghaas. ||38||
Today or tomorrow, you shall lie beneath the ground, and the grass shall grow above you. ||38||
Because today or tomorrow we have to lie on the ground and grass would grow over us. (Because sooner or later when we die we would be buried underground and over our tomb grass would grow). ||38||
ਮੌਤ ਆਉਣ ਤੇ ਇਸ ਮਹਲ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਅੱਜ ਭਲਕ ਹੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਰਲ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਸਾਡੇ (ਸਰੀਰ) ਉਤੇ ਘਾਹ ਉੱਗ ਪਏਗਾ ॥੩੮॥
آجُکال٘ہ٘ہِبھُءِلیٹنھااوُپرِجامےَگھاسُ॥੩੮॥
دیر بدیر زمین میں دفنائے جاو گے اور اوپر گھاس آگے گا۔
ਕਬੀਰ ਗਰਬੁ ਨ ਕੀਜੀਐ ਰੰਕੁ ਨ ਹਸੀਐ ਕੋਇ ॥
kabeer garab na keejee-ai rank na hasee-ai ko-ay.
Kabeer, do not be so proud, and do not laugh at the poor.
O’ Kabir, we should never feel proud and shouldn’t laugh at a poor person.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜੇ ਤੂੰ ਧਨਵਾਨ ਹੈਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਧਨ-ਪਦਾਰਥ ਦਾ ਭੀ) ਮਾਣ ਨਾਹ ਕਰੀਂ, ਨਾਹ ਕਿਸੇ ਕੰਗਾਲ ਨੂੰ (ਵੇਖ ਕੇ) ਠੱਠਾ-ਮਖ਼ੌਲ ਕਰੀਂ।
کبیِرگربُنکیِجیِئےَرنّکُنہسیِئےَکوءِ॥
رنگ ۔ کنگال۔ غریب۔ بلا۔ سرمایہ۔ ہسیئے ۔ خوش ہوئے ۔
اے کبیر غرور نہ کر اور کسی نادار کا مذاق نہ اُڑا کیونکہ ابھی تیری زندگی جاری ہے نامعلوم کل کو کیا ہوگا۔
ਅਜਹੁ ਸੁ ਨਾਉ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਮਹਿ ਕਿਆ ਜਾਨਉ ਕਿਆ ਹੋਇ ॥੩੯॥
ajahu so naa-o samundar meh ki-aa jaan-o ki-aa ho-ay. ||39||
Your boat is still out at sea; who knows what will happen? ||39||
(Because we still have to spend the rest of our life, as if) our boat is still in the ocean, how do we know what could happen (to us and we might become poor ourselves)? ||39||
(ਤੇਰੀ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ-) ਬੇੜੀ ਅਜੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਹੈ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਹ ਹੋ ਜਾਏ (ਇਹ ਧਨ-ਪਦਾਰਥ ਹੱਥੋਂ ਜਾਂਦਿਆਂ ਚਿਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ) ॥੩੯॥
اجہُسُناءُسمُنّد٘رمہِکِیاجانءُکِیاہوءِ॥੩੯॥
اجہو۔ ابھی ۔ ناو۔ کشتی ۔ سمندریہہ۔ سمند رمیں۔ مراد جاری ہے ۔ کیا جانور کیا ہوئے۔ کیا سمجھیں کیا ہوگا۔
مراد بھنور اور طوفان مراد کب کوئی آفت آجائے ۔
ਕਬੀਰ ਗਰਬੁ ਨ ਕੀਜੀਐ ਦੇਹੀ ਦੇਖਿ ਸੁਰੰਗ ॥
kabeer garab na keejee-ai dayhee daykh surang.
Kabeer, do not be so proud, looking at your beautiful body.
O’ Kabir, don’t pride yourself on seeing your handsome body.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਇਸ ਸੋਹਣੇ ਰੰਗ ਵਾਲੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੀ ਅਹੰਕਾਰ ਨਾਹ ਕਰੀਏ;
کبیِرگربُنکیِجیِئےَدیہیِدیکھِسُرنّگ॥
سرنگ۔ خوب صورت۔
اے کبیر جسمانی خوبصورتی کا غرور نہ کر
ਆਜੁ ਕਾਲ੍ਹ੍ਹਿ ਤਜਿ ਜਾਹੁਗੇ ਜਿਉ ਕਾਂਚੁਰੀ ਭੁਯੰਗ ॥੪੦॥
aaj kaaliHtaj jaahugay ji-o kaaNchuree bhuyang. ||40||
Today or tomorrow, you will have to leave it behind, like the snake shedding its skin. ||40||
In a day or so, forsaking (this body, you would) depart from here like a snake shedding its skin). ||40||
ਇਹ ਸਰੀਰ ਭੀ ਥੋਹੜੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਛੱਡ ਜਾਉਗੇ ਜਿਵੇਂ ਸੱਪ ਕੁੰਜ ਲਾਹ ਦੇਂਦਾ ਹੈ (ਜਿੰਦ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਭੀ ਪੱਕਾ ਸਦਾ-ਨਿਭਵਾਂ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਹੈ) ॥੪੦॥
آجُکال٘ہ٘ہِتجِجاہُگےجِءُکاںچُریِبھُزنّگ॥੪੦॥
آج ۔کال۔ دیر بدیر۔ تج ۔ چھوڑ ۔ کانچری۔ کنج۔ بھویننگ۔ سانپ۔
یہ جسم بھی چھوڑنا پڑیگا جیسے سانپ کنج چھوڑتا ہے ۔ (40)
ਕਬੀਰ ਲੂਟਨਾ ਹੈ ਤ ਲੂਟਿ ਲੈ ਰਾਮ ਨਾਮ ਹੈ ਲੂਟਿ ॥
kabeer lootnaa hai ta loot lai raam naam hai loot.
Kabeer, if you must rob and plunder, then plunder the plunder of the Lord’s Name.
O’ Kabir, if you want to loot, then loot the wealth of God’s Name, (If you don’t avail of this opportunity now, then)
ਹੇ ਕਬੀਰ! (‘ਦੁਨੀਆ’ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਕੀਹ ਭਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈਂ? ਵੇਖ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਦਬਾ-ਦਬ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਨਾਮ-ਧਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰ।
کبیِرلوُٹناہےَتلوُٹِلےَرامنامہےَلوُٹِ॥
لوٹنا ہے تولوٹ لے ۔ اے انسان اگر لوت ہی کرنی ہے تو الہٰی نام ست سچ و حقیقت کو لوڈ ۔
اے کبیر اے انسان اگر تو نے ڈاکہ زنی کرنی ہے تو الہٰی نام ست سچ حق و حقیقت کو لوٹ ۔
ਫਿਰਿ ਪਾਛੈ ਪਛੁਤਾਹੁਗੇ ਪ੍ਰਾਨ ਜਾਹਿੰਗੇ ਛੂਟਿ ॥੪੧॥
fir paachhai pachhutaahugay paraan jaahingay chhoot. ||41||
Otherwise, in the world hereafter, you will regret and repent, when the breath of life leaves the body. ||41||
afterwards you would repent when your breaths come to an end. ||41||
ਜਦੋਂ ਜਿੰਦ (ਸਰੀਰ ਵਿਚੋਂ) ਨਿਕਲ ਗਈ, ਸਮਾਂ ਵਿਹਾ ਜਾਣ ਤੇ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ ॥੪੧॥
پھِرِپاچھےَپچھُتاہُگےپ٘رانجاہِنّگےچھوُٹِ॥੪੧॥
پران زندگی۔
جب روح پرواز کر گئی تو یہ موقع نصیب نہ ہوگا پچھتانا پڑیگا۔ (41)
ਕਬੀਰ ਐਸਾ ਕੋਈ ਨ ਜਨਮਿਓ ਅਪਨੈ ਘਰਿ ਲਾਵੈ ਆਗਿ ॥
kabeer aisaa ko-ee na janmi-o apnai ghar laavai aag.
Kabeer, there is no one born, who burns his own home,
O’ Kabir, no such person is born who can set fire to his own house (burn his ego),
(ਪਰ ਨਾਮ ਧਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਅਪਣੱਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰੇ, ਤੇ) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜਗਤ ਵਿਚ) ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰਕ ਮੋਹ ਨੂੰ ਸਾੜਦਾ ਹੈ,
کبیِرایَساکوئیِنجنمِئواپنےَگھرِلاۄےَآگِ॥
جنمؤ۔ پیدا ہوآ۔ اپنے گھر کو لاوے آگ ۔ جو خؤدی خویشتا مٹادے ۔
اے کبیر دنیا میں ایسا کوئی پیدانہیں ہوا جو اپنے گھر کو خود ہی آگ لگائے مراد اپنی خودی اور خوئشتا جلائے
ਪਾਂਚਉ ਲਰਿਕਾ ਜਾਰਿ ਕੈ ਰਹੈ ਰਾਮ ਲਿਵ ਲਾਗਿ ॥੪੨॥
paaNcha-o larikaa jaar kai rahai raam liv laag. ||42||
and burning his five sons, remains lovingly attuned to the Lord. ||42||
and after burning all his five sons (the impulses of lust, anger, greed, attachment, and ego) remains attuned to the meditation on God. ||42||
ਤੇ, ਕਾਮਾਦਿਕ ਮਾਇਆ ਦੇ ਪੰਜਾਂ ਹੀ ਪੁੱਤ੍ਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ (ਦੀ ਯਾਦ) ਵਿਚ ਸੁਰਤ ਜੋੜੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ॥੪੨॥
پاںچءُلرِکاجارِکےَرہےَراملِۄلاگِ॥੪੨॥
پانچوں لرکا۔ پانچوں لڑکے ۔ مراد پانچوں روحانی اخلاقی بدیاں اور برائیاں احساسات بد۔ جارکے ۔ جلاکے ۔ رہے رام لو لاگ۔ الہٰی محبت و قربت اور عشق محبت خداسے کرے۔
اور پانچوں لڑکوں سے مراد پانچ احساسات بد جو انسان کو روحانی اخلاقی طور پر تباہ و برباد کرتے ہیں جو انسانی کی روحانی واخلاقی موت کا سبب یا کارن بنتے ہیں کو جلا کر خدا کی محبت و قربت اختیار کرؤ ۔ اور محبت بناؤ۔
ਕੋ ਹੈ ਲਰਿਕਾ ਬੇਚਈ ਲਰਿਕੀ ਬੇਚੈ ਕੋਇ ॥
ko hai larikaa baych-ee larikee baychai ko-ay.
Kabeer, how rare are those who sell their son and sell their daughter
It is only a very rare one who for the sake (of God’s Name) sells off (discards one’s) son (the mind), and also disposes off one’s daughter (one’s intellect).
ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ (ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ) ਵਣਜ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ (ਨਾਮ ਧਨ ਖ਼ਰੀਦਣ ਲਈ ਕਾਮਾਦਿਕ ਮਾਇਆ ਦੇ ਪੰਜ) ਪੁੱਤ੍ਰ ਅਤੇ (ਆਸ਼ਾ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਈਰਖਾ ਆਦਿਕ) ਧੀਆਂ ਵੱਟੇ ਵਿਚ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
کوہےَلرِکابیچئیِلرِکیِبیچےَکوءِ॥
اے کبیر کوئی لڑکا بیچتا ہے اور کوئی لڑکی بیچتا ہے کیا ایسا کوئی ہے
ਸਾਝਾ ਕਰੈ ਕਬੀਰ ਸਿਉ ਹਰਿ ਸੰਗਿ ਬਨਜੁ ਕਰੇਇ ॥੪੩॥
saajhaa karai kabeer si-o har sang banaj karay-i. ||43||
and, entering into partnership with Kabeer, deal with the Lord. ||43||
Kabir says, If some one partners with him, only then (he or she) can trade with God (for His Name).||43||
ਕਬੀਰ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇਹਾ ਮਨੁੱਖ (ਇਸ ਵਪਾਰ ਵਿਚ) ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਭੀ ਸਤ-ਸੰਗ ਦੀ ਸਾਂਝ ਬਣਾਏ ॥੪੩॥
ساجھاکرےَکبیِرسِءُہرِسنّگِبنجُکرےءِ॥੪੩॥
جو کیبر سے رشتہ یا تعلقات بنائے اور خدا سے بیوپار یا خرید و فروخت بنائے ۔ مراد جو کوئی اپنا دل بھینٹ کر لگا میں اسکے عوض الہٰی تعلیم دونگا۔ اس طرح سے جو میرے ساتھ شراکت بنائیگا وہ صدیوی محوومجذوب مشمول الہٰی ہپائیگا۔
ਕਬੀਰ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਮਤ ਸਹਸਾ ਰਹਿ ਜਾਇ ॥
kabeer ih chaytaavnee mat sahsaa reh jaa-ay.
Kabeer, let me remind you of this. Do not be skeptical or cynical.
O’ Kabir, lest there remains this doubt (in your mind), I remind you that whatever enjoyments, you have enjoyed so far,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਚੇਤਾ ਕਰਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਮਤਾਂ ਫਿਰ ਗੁਮਰ ਰਹਿ ਜਾਏ;
کبیِراِہچیتاۄنیِمتسہسارہِجاءِ॥
چتاونی ۔ ۔ یاد دہانی ۔ مت ایسا نہ ہو۔ سہسا۔ حسرت۔ خوآہش ۔ آرزو۔ وہم وگمان ۔
اے کبیر تجھے یاد کراتا ہوں کہ کہیں تو اس گمراہی میں رہے کہ جو کچھ تو نے صرف کیا ہے یا سکون و عشرت پائی ہے
ਪਾਛੈ ਭੋਗ ਜੁ ਭੋਗਵੇ ਤਿਨ ਕੋ ਗੁੜੁ ਲੈ ਖਾਹਿ ॥੪੪॥
paachhai bhog jo bhogvay tin ko gurh lai khaahi. ||44||
Those pleasures which you enjoyed so much in the past – now you must eat their fruits. ||44||
these would be of such little value to you, that you may be able to buy (obtain only) a little bit of sweet (or happiness from these) in the end. ||44||
ਜੋ ਭੋਗ ਹੁਣ ਤਾਈਂ ਤੂੰ ਭੋਗੇ ਹਨ (ਮਤਾਂ ਸਮਝੇਂ ਕਿ ਤੂੰ ਬੜੀਆਂ ਮੌਜਾਂ ਮਾਣ ਲਈਆਂ ਹਨ, ਅਸਲ ਵਿਚ) ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਾਂਇਆਂ ਇਤਨੀ ਕੁ ਹੀ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਹੱਟੀ ਤੋਂ ਸੌਦਾ ਲੈ ਕੇ ਝੂੰਗੇ ਵਜੋਂ) ਰਤਾ ਕੁ ਗੁੜ ਲੈ ਕੇ ਖਾ ਲਏਂ ॥੪੪॥
پاچھےَبھوگجُبھوگۄےتِنکوگُڑُلےَکھاہِ॥੪੪॥
پاچھے ۔ ماضی ۔گذرے وقت کے اندر۔ بھوگ۔ جو کچھ صرف کیا ہے ۔ تن ۔ انکا۔ گڑ۔ میٹھا بطور صلہ ۔
حقیقتاًاسکی قدرومنزلتاتنی ہے ہے یسے سودا خریدنے کے بعد بطور عطیہ گڑ کی ایک چھوتی سی ڈلی منہ میٹا کر نے کے لئے دیجائے
ਕਬੀਰ ਮੈ ਜਾਨਿਓ ਪੜਿਬੋ ਭਲੋ ਪੜਿਬੇ ਸਿਉ ਭਲ ਜੋਗੁ ॥
kabeer mai jaani-o parhibo bhalo parhibay si-o bhal jog.
Kabeer, at first, I thought learning was good; then I thought Yoga was better.
O’ Kabir, (first) I thought that it is a good thing to study (Vedas), and even better than studying is Yoga.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਇਥੇ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿਚ ਉੱਚੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਦ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਆਦਿਕ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ) ਮੈਂ ਸਮਝਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿੱਦਿਆ ਪੜ੍ਹਨੀ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ (ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਿਰੇ ਵਾਦ ਵਿਵਾਦ ਵੇਖ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇਹੀ ਵਿੱਦਿਆ) ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲੋਂ ਪ੍ਰਭੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਜੁੜਨਾ (ਮਨੁੱਖ ਲਈ) ਭਲਾ ਹੈ।
کبیِرمےَجانِئوپڑِبوبھلوپڑِبےسِءُبھلجوگُ॥
پڑ بوھلو۔ پڑھنا تعلیم حاصل کرنا اچھا ہے ۔ پڑبے سیؤبھل ۔ جوگ پڑھنے سےا چھا الہٰی ملاپ۔
اے کبیر ۔ میں نے سمجھا تھا کہ تعلیم حاصل کرنا اچھا اور نیک کام ہے مگر پڑھنے سے بھی اچھا الہٰی ملاپ ہے ۔
ਭਗਤਿ ਨ ਛਾਡਉ ਰਾਮ ਕੀ ਭਾਵੈ ਨਿੰਦਉ ਲੋਗੁ ॥੪੫॥
bhagat na chhaada-o raam kee bhaavai ninda-o log. ||45||
I shall never abandon devotional worship of the Lord, even though people may slander me. ||45||
(But I have concluded that) I am not going to abandon devotion to God, even if people slander (me for that). ||45||
(ਸੋ, ਇਸ ਗੱਲੋਂ) ਜਗਤ ਬੇ-ਸ਼ੱਕ ਮੈਨੂੰ ਮਾੜਾ ਪਿਆ ਆਖੇ ਮੈਂ (ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਵੱਟੇ ਭੀ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡਾਂਗਾ ॥੪੫॥
بھگتِنچھاڈءُرامکیِبھاۄےَنِنّدءُلوگُ॥੪੫॥
بھگت۔ الہٰی عشق۔ عبادت وریاضت ۔ نندیؤ۔ بدگوئی۔
لوگ خوآہ میری بدگوئی کریں اور مجھے برا کہیں تاہمبھی میں الہٰی عشق عبادت وریاضت نہیں چھوڑونگا۔
ਕਬੀਰ ਲੋਗੁ ਕਿ ਨਿੰਦੈ ਬਪੁੜਾ ਜਿਹ ਮਨਿ ਨਾਹੀ ਗਿਆਨੁ ॥
kabeer log ke nindai bapurhaa jih man naahee gi-aan.
Kabeer, how can the wretched people slander me? They have no wisdom or intelligence.
O’ Kabir, how can those poor people slander me, who have no knowledge (of the merits of God’s worship, their criticism has no value.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ (ਇਹ) ਸੂਝ ਨਹੀਂ ਹੈ (ਕਿ ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਿਤਨੀ ਵਡ-ਮੁੱਲੀ ਦਾਤ ਹੈ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਜੇ ਮੇਰੀ ਇਸ ਚੋਣ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾੜਾ ਆਖੇ) ਤਾਂ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਇਹ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਹੈ।
کبیِرلوگُکِنِنّدےَبپُڑاجِہمنِناہیِگِیانُ॥
نندے ۔ بدگوئی کرتے ہیں۔ گیان۔ علم سمجھ۔
اے کبیر لوگ اس لئے بدگوئی کرتے کہ انہیں نیک و بد کی تمیز کرنے کی توفیق نہیں۔
ਰਾਮ ਕਬੀਰਾ ਰਵਿ ਰਹੇ ਅਵਰ ਤਜੇ ਸਭ ਕਾਮ ॥੪੬॥
raam kabeeraa rav rahay avar tajay sabh kaam. ||46||
Kabeer continues to dwell upon the Lord’s Name; I have abandoned all other affairs. ||46||
Therefore, without caring about the prattle of such ignorant people), Kabir is meditating on God and has renounced all other deeds. ||46||
ਸੋ, ਕਬੀਰ (ਅਜੇਹੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਦੰਦ-ਕਥਾ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਤੇ) ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ (ਕੰਮਾਂ ਦੇ) ਮੋਹ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥੪੬॥
رامکبیِرارۄِرہےاۄرتجےسبھکام॥੪੬॥
رام کبیر رورہے رام اور کیبر یکسو ہوگئے ۔ مراد آپس محوومجذو ب ہوگئے ۔ علیحدگی مٹ گئی ۔ تجے ۔ چھوڑ دیئے ۔
سارے دنیاوی کام چھوڑ کر خدا اور کبیر اسطرح سے گھل مل گئے ہیں محوو مجذوب ہوگئے ہیں کہ انکی علیحدگی ختم ہوکر یکسو ہو گئے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਪਰਦੇਸੀ ਕੈ ਘਾਘਰੈ ਚਹੁ ਦਿਸਿ ਲਾਗੀ ਆਗਿ ॥
kabeer pardaysee kai ghaaghrai chahu dis laagee aag.
Kabeer, the robe of the stranger-soul has caught fire on all four sides.
O’ Kabir, when the gown of the stranger catches fire, the jacket also gets burnt and is reduced to coal but the thread is not touched by heat at all.
ਇਸ ਪਰਦੇਸੀ ਜੀਵ ਦੇ ਗਿਆਨ-ਇੰਦ੍ਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਵਲੋਂ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ,
کبیِرپردیسیِکےَگھاگھرےَچہُدِسِلاگیِآگِ॥
کبیر ، اجنبی روح کا لباس ، چاروں اطراف سے آگ لگ چکا ہے۔
ਖਿੰਥਾ ਜਲਿ ਕੋਇਲਾ ਭਈ ਤਾਗੇ ਆਂਚ ਨ ਲਾਗ ॥੪੭॥
khinthaa jal ko-ilaa bha-ee taagay aaNch na laag. ||47||
The cloth of the body has been burnt and reduced to charcoal, but the fire did not touch the thread of the soul. ||47||
(Thus even though the entire body is reduced to ashes, the essence or the soul is not touched at all, because it is immortal). ||47||
(ਜੋ ਪਰਦੇਸੀ ਜੋਗੀ ਬੇ-ਪਰਵਾਹ ਹੋ ਕੇ ਇਸ ਅੱਗ ਦਾ ਨਿੱਘ ਮਾਣਦਾ ਰਿਹਾ, ਉਸ ਦੀ) ਸਰੀਰ-ਗੋਦੜੀ (ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿਚ) ਸੜ ਕੇ ਕੋਲੇ ਹੋ ਗਈ, (ਪਰ ਜਿਸ ਪਰਦੇਸੀ ਜੋਗੀ ਨੇ ਇਸ ਗੋਦੜੀ ਦੇ ਧਾਗੇ ਦਾ, ਇਸ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਵੱਸਦੀ ਜਿੰਦ ਦਾ, ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਵਿਕਾਰ-ਅਗਨੀ ਦੇ ਨਿੱਘ ਦਾ ਸੁਆਦ ਮਾਣਨ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਕੀਤੀ ਰੱਖਿਆ, ਉਸ ਦੀ) ਆਤਮਾ ਨੂੰ (ਇਹਨਾਂ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਦਾ) ਸੇਕ ਭੀ ਨਾਹ ਲੱਗਾ (ਭਾਵ, ਉਹ ਇਸ ਬਲਦੀ ਅੱਗ ਵਿਚੋਂ ਬਚ ਗਿਆ) ॥੪੭॥
کھِنّتھاجلِکوئِلابھئیِتاگےآچنلاگ॥੪੭॥
جسم کا کپڑا جل گیا ہے اور اسے چارکول تک کم کردیا گیا ہے ، لیکن اس آگ نے روح کے دھاگے کو چھو نہیں لیا۔
ਕਬੀਰ ਖਿੰਥਾ ਜਲਿ ਕੋਇਲਾ ਭਈ ਖਾਪਰੁ ਫੂਟ ਮਫੂਟ ॥
kabeer khinthaa jal ko-ilaa bha-ee khaapar foot mafoot.
Kabeer, the cloth has been burnt and reduced to charcoal, and the begging bowl is shattered into pieces.
O’ Kabir, (when upon death, one is put on fire), one’s patched coat (the body) is burnt down to coal, and one’s begging bowl (the mind) gets utterly shattered.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਜਿਸ ਬਦ-ਨਸੀਬ ਜੀਵ-ਜੋਗੀ ਦੀ) ਸਰੀਰ-ਗੋਦੜੀ ਸੜ ਕੇ ਕੋਲਾ ਹੋ ਗਈ ਤੇ (ਜਿਸ ਦਾ) ਮਨ-ਖੱਪਰ ਦਰ ਦਰ ਤੋਂ ਵਾਸਨਾਂ ਦੀ ਭਿੱਛਿਆ ਹੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ,
کبیِرکھِنّتھاجلِکوئِلابھئیِکھاپرُپھوُٹمپھوُٹ॥
کبیر ، کپڑا جلایا گیا ہے اور اسے چارکول تک کم کردیا گیا ہے ، اور بھیک مانگنے والے پیالے کو ٹکڑوں میں بکھر کر رکھ دیا گیا ہے۔
ਜੋਗੀਬਪੁੜਾ ਖੇਲਿਓ ਆਸਨਿ ਰਹੀ ਬਿਭੂਤਿ ॥੪੮॥
jogee bapurhaa khayli-o aasan rahee bibhoot. ||48||
The poor Yogi has played out his game; only ashes remain on his seat. ||48||
The poor yogi (the soul) has played out (its game of life and now) at its seat remain its ashes only. ||48||
(ਉਹ) ਮੰਦ-ਭਾਗੀ ਜੀਵ-ਜੋਗੀ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਦੀ ਖੇਡ ਉਜਾੜ ਕੇ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਪੱਲੇ ਖੇਹ-ਖ਼ੁਆਰੀ ਹੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ॥੪੮॥
جوگیِبپُڑاکھیلِئوآسنِرہیِبِبھوُتِ॥੪੮॥
غریب یوگی نے اپنا کھیل کھیلا ہے۔ اس کی نشست پر صرف راکھ باقی ہے۔