ਆਪ ਡੁਬੇ ਚਹੁ ਬੇਦ ਮਹਿ ਚੇਲੇ ਦੀਏ ਬਹਾਇ ॥੧੦੪॥
aap dubay chahu bayd meh chaylay dee-ay bahaa-ay. ||104||
He himself is drowning in the four Vedas; he drowns his disciples as well. ||104||
(Such false saints not only) drown themselves in the (false rituals of) four Vedas but also get their followers washed away (and spiritually destroyed) in such false beliefs. ||104||
ਇਹ ਲੋਕ ਆਪ ਭੀ ਚਹੁੰਆਂ ਵੇਦਾਂ (ਦੇ ਕਰਮ-ਕਾਂਡ) ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ (ਦੇਹ-ਅੱਧਿਆਸ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿਚ) ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜੋ ਜੋ ਬੰਦੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਇਹਨਾਂ ਉਸੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਰੋੜ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ॥੧੦੪॥
آپڈُبےچہُبیدمہِچیلےدیِۓبہاءِ॥੧੦੪॥
چوہ وید۔ چارویدوں ۔ ڈوبے ۔ مشتفرق۔ ۔ چیلےمرید بہائے ۔ رڑادیئے ۔
وہ خود چاروں ویدوں میں غرق ہے۔ وہ اپنے شاگردوں کو بھی غرق کرتا ہے۔
ਕਬੀਰ ਜੇਤੇ ਪਾਪ ਕੀਏ ਰਾਖੇ ਤਲੈ ਦੁਰਾਇ ॥
kabeer jaytay paap kee-ay raakhay talai duraa-ay.
Kabeer, whatever sins the mortal has committed, he tries to keep hidden under cover.
O’ Kabir, (one may) hide all the sins committed (by one from other people),
(ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਯਾਦ ਭੁਲਾਇਆਂ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰਕ ਮੋਹ ਦੇ ਵਹਿਣ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਹੇ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਤਿਲਕ, ਮਾਲਾ, ਪੂਜਾ, ਧੋਤੀ ਆਦਿਕ ਧਰਮ-ਭੇਖ ਨਾਲ ਲੋਕ ਸ਼ਾਇਦ ਪਤੀਜ ਜਾਣ ਕਿ ਇਹ ਭਗਤ ਹਨ; ਪਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਕੇ) ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੋ ਜੋ ਪਾਪ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪਾਪ) ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਲੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,
کبیِرجیتےپاپکیِۓراکھےتلےَدُراءِ॥
پاپ۔ گناہگاریاں۔ تلے ۔ نیچے ۔ درائے ۔ چھپا کر ۔
اے کبیر انسان نے جتنے گناہ کرتا ہے اُسے چھپاتا ہے
ਪਰਗਟ ਭਏ ਨਿਦਾਨ ਸਭ ਜਬ ਪੂਛੇ ਧਰਮ ਰਾਇ ॥੧੦੫॥
pargat bha-ay nidaan sabh jab poochhay Dharam raa-ay. ||105||
But in the end, they shall all be revealed, when the Righteous Judge of Dharma investigates. ||105||
-but ultimately these become manifest when the judge of righteousness asks (one to render the account of one’s deeds in life). ||105||
ਫਿਰ ਭੀ ਜਦੋਂ ਧਰਮਰਾਜ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ ਉਹ ਪਾਪ ਆਖ਼ਰ ਸਾਰੇ ਉੱਘੜ ਆਉਂਦੇ ਹਨ (ਭਾਵ, ਵੇਦ ਆਦਿਕਾਂ ਦਾ ਕਰਮ-ਕਾਂਡ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ, ਬਾਹਰਲੇ ਧਰਮ-ਭੇਖ ਨਾਲ ਲੋਕ ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਪਤੀਜ ਜਾਣ, ਪਰ ਅੰਦਰਲੇ ਪਾਪ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਲੁਕੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ) ॥੧੦੫॥
پرگٹبھۓنِدانسبھجبپوُچھےدھرمراءِ॥੧੦੫॥
پرگٹ۔ ظاہر۔ ندان ۔ آخر۔ دھرم رائے ۔ الہٰی منصف ۔
مگر جب الہٰی منصف پوچھتا ہے تو ظاہر ہو جاتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਹਰਿ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਕੈ ਪਾਲਿਓ ਬਹੁਤੁ ਕੁਟੰਬੁ ॥
kabeer har kaa simran chhaad kai paali-o bahut kutamb.
Kabeer, you have given up meditating on the Lord, and you have raised a large family.
O’ Kabir, forsaking worship of God, one may rear a large family.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਛੱਡਣ ਦਾ ਹੀ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਿਰਾ ਟੱਬਰ ਹੀ ਪਾਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ,
کبیِرہرِکاسِمرنُچھاڈِکےَپالِئوبہُتُکُٹنّبُ॥
سمرن ۔ یادوریاض ۔ کٹنب۔ قبیلہ ۔ خاندان۔
اے کبیر الہٰی یادوریاض چھوڑ کر کنبہ پروری کی
ਧੰਧਾ ਕਰਤਾ ਰਹਿ ਗਇਆ ਭਾਈ ਰਹਿਆ ਨ ਬੰਧੁ ॥੧੦੬॥
DhanDhaa kartaa reh ga-i-aa bhaa-ee rahi-aa na banDh. ||106||
You continue to involve yourself in worldly affairs, but none of your brothers and relatives remain. ||106||
One may die doing worldly deeds (for the sake of one’s family), but in the end neither one’s brother nor (any other) relative remains (to help one). ||106||
(ਟੱਬਰ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ) ਜਗਤ ਦੇ ਧੰਧੇ ਕਰਦਾ (ਤੇ, ਜਿੰਦ ਦੇ ਸਾਥੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਵਿਛੜਿਆ ਰਹਿ ਕੇ) ਆਖ਼ਰ ਆਤਮਕ ਮੌਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਇਸ ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਤੋਂ) ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਬਚਾਣ-ਜੋਗਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ॥੧੦੬॥
دھنّدھاکرتارہِگئِیابھائیِرہِیانبنّدھُ॥੧੦੬॥
دھندا۔ کام۔کاج۔ کاربار ۔ وہ گیا۔ کمزو ر ہوگیا۔ بندھ ۔ رشتے دار۔
اور کاروبار کرتے کرتے کمزور اور دبلا ہو گیا اب نہ بھائی رہا ہے نہ کوئی رشتہ دار
ਕਬੀਰ ਹਰਿ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਕੈ ਰਾਤਿ ਜਗਾਵਨ ਜਾਇ ॥
kabeer har kaa simran chhaad kai raat jagaavan jaa-ay.
Kabeer, those who give up meditation on the Lord, and get up at night to wake the spirits of the dead,
O’ Kabir, (the woman) who forsaking meditation on God goes in the night to light lamps (in the cremation grounds),
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਵਾਂਜੀ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਹੀ, (ਕੋਈ ਔਤਰੀ ਜਾਹਲ ਜ਼ਨਾਨੀ) ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਸਾਣ ਜਗਾਣ ਲਈ (ਮਸਾਣ-ਭੂਮੀ ਵਿਚ) ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
کبیِرہرِکاسِمرنُچھاڈِکےَراتِجگاۄنجاءِ॥
ہرکاسمرن ۔ الہٰی یاد۔ رات جگاون جائے ۔ گاؤں میں جہالت کی انتہا ہے
اے کبیر الہٰی یادوریاض عبادت و بندگی جاہل عورت رات مسان جگانے کے لئے شمشان جاتی ہے
ਸਰਪਨਿ ਹੋਇ ਕੈ ਅਉਤਰੈ ਜਾਏ ਅਪੁਨੇ ਖਾਇ ॥੧੦੭॥
sarpan ho-ay kai a-utarai jaa-ay apunay khaa-ay. ||107||
shall be reincarnated as snakes, and eat their own offspring. ||107||
-is born again as a (female) snake and eats her own off-springs. ||107||
(ਪਰ ਮੰਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਸੁਖ ਕਿੱਥੇ? ਅਜੇਹੀ ਤ੍ਰੀਮਤ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਹੱਥੋਂ ਗਵਾਣ ਪਿਛੋਂ) ਸੱਪਣੀ ਬਣ ਕੇ ਜੰਮਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਬੱਚੇ ਖਾਂਦੀ ਹੈ ॥੧੦੭॥
سرپنِہوءِکےَائُترےَجاۓاپُنےکھاءِ॥੧੦੭॥
سر پن ہوئے اور تیرے جو جائے اپنے کھائے ۔ جو اپنے بچوں کو کھا جاتی ہے ۔
ایسی عورت ایک سانپنی کی مانند ہے جو انسانیت ختم کرکے سانپنی کی زندگی گذارتی ہے جو اپنے ہی بچوں کو کھاتی ہے ۔
ਕਬੀਰ ਹਰਿ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਕੈ ਅਹੋਈ ਰਾਖੈ ਨਾਰਿ ॥
kabeer har kaa simran chhaad kai aho-ee raakhai naar.
Kabeer, the woman who gives up meditation on the Lord, and observes the ritual fast of Ahoi,
O’ Kabir, forsaking the worship of God, the woman who observes a fast to please Ahoee (the goddess of small pox),
ਹੇ ਕਬੀਰ! (“ਰਾਮੁ ਨ ਛੋਡੀਐ, ਤਨੁ ਧਨੁ ਜਾਇ ਤ ਜਾਉ” ਨਹੀਂ ਤਾਂ) ਰਾਮ-ਨਾਮ ਛੱਡਣ ਦਾ ਹੀ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ (ਮੂਰਖ) ਇਸਤ੍ਰੀ ਸੀਤਲਾ ਦੀ ਵਰਤ ਰੱਖਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ।
کبیِرہرِکاسِمرنُچھاڈِکےَاہوئیِراکھےَنارِ॥
اہوئی ۔ درت۔ روضہ۔
اے کبیر خدا کی یادوریاض چھوڑ کو عورت سیتلا کا ورت راکھتی
ਗਦਹੀ ਹੋਇ ਕੈ ਅਉਤਰੈ ਭਾਰੁ ਸਹੈ ਮਨ ਚਾਰਿ ॥੧੦੮॥
gadhee ho-ay kai a-utarai bhaar sahai man chaar. ||108||
shall be reincarnated as a donkey, to carry heavy burdens. ||108||
-is re-born as a donkey and has to daily bear very heavy load (on her back). ||108||
(ਤੇ, ਜੇ ਭਲਾ ਸੀਤਲਾ ਉਸ ਨਾਲ ਬੜਾ ਹੀ ਪਿਆਰ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਰ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਵਾਰੀ ਖੋਤੀ ਬਣਾ ਲਏਗੀ) ਸੋ, ਉਹ ਮੂਰਖ ਇਸਤ੍ਰੀ ਖੋਤੀ ਦੀ ਜੂਨੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ (ਹੋਰ ਖੋਤੇ ਖੋਤੀਆਂ ਵਾਂਗ ਛੱਟਾ ਆਦਿਕ ਦਾ) ਚਾਰ ਮਣ ਭਾਰ ਢੋਂਦੀ ਹੈ ॥੧੦੮॥
گدہیِہوءِکےَائُترےَبھارُسہےَمنچارِ॥੧੦੮॥
گدہی ۔ گدھی ۔ اؤ ترے ۔ جنم لیتی ہے ۔
جس سے گدھی کی سی زندگی گذارنی پڑتی ہے اور چار من وزن اُٹھانا پڑتا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਚਤੁਰਾਈ ਅਤਿ ਘਨੀ ਹਰਿ ਜਪਿ ਹਿਰਦੈ ਮਾਹਿ ॥
kabeer chaturaa-ee atghanee har jap hirdai maahi.
Kabeer, it is the most clever wisdom, to chant and meditate on the Lord in the heart.
O’ Kabir, this is the utmost wisdom that you should meditate on God in your heart.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ-ਵਹਿਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ) ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਿਆਣਪ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਹੀ ਯਾਦ ਕਰ।
کبیِرچتُرائیِاتِگھنیِہرِجپِہِردےَماہِ॥
چترائی ۔ دانشمندی ۔ ت گھنی ۔ نہایت زیادہ ۔ ہرجپ۔ خدا کو یاد رکھ ۔ ہروے ماہے ۔ دلمیں بسا۔
اے کبیر نہایت زیادہ دانشمندی یہی ہے کہ الہٰی نام دلمیں بساؤ۔
ਸੂਰੀ ਊਪਰਿ ਖੇਲਨਾ ਗਿਰੈ ਤ ਠਾਹਰ ਨਾਹਿ ॥੧੦੯॥
sooree oopar khaylnaa girai ta thaahar naahi. ||109||
It is like playing on a pig; if you fall off, you will find no place of rest. ||109||
(However it is not an easy thing. You have to gladly forsake your self-conceit, false beliefs, ritual worships, and worldly attachments. It is like) playing on the cross (because if you lose faith and) fall from it then there is no refuge. ||109||
(ਪਰ) ਇਹ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ; (ਜਾਤਿ-ਅਭਿਮਾਨ, ਨਿੰਦਾ, ਕੁਸੰਗ; ਚਸਕੇ, ਵਰਤ ਆਦਿਕ ਭਰਮ ਛੱਡਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ; ਸੋ,) ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਸੂਲੀ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਸਮਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਸੂਲੀ ਤੋਂ ਡਿਗਿਆਂ ਹੀ (ਭਾਵ, ਸਿਮਰਨ ਦੀ ਇਹ ਅੱਤ ਔਖੀ ਕਾਰ ਛੱਡਿਆਂ ਭੀ) ਨਹੀਂ ਬਣ ਆਉਂਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ (ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਸਹਿਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ) ਹੋਰ ਕੋਈ ਆਸਰਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ॥੧੦੯॥
سوُریِاوُپرِکھیلناگِرےَتٹھاہرناہِ॥੧੦੯॥
سوری اوپر کھیلنا ۔ نہایت دشوار ہی نہیں خطرناک بھی ہے ۔ گرے تو ٹھاہرنا ہے ۔ اگر گرجائے تو کہیں ٹھکانہ نہیں۔
گو یہ ناہیت مشکل اور خطر نکا ہے مگر تاہم اس سے گر کر ٹھکانہ بھی کہیں نہیں۔
ਕਬੀਰ ਸੋੁਈ ਮੁਖੁ ਧੰਨਿ ਹੈ ਜਾ ਮੁਖਿ ਕਹੀਐ ਰਾਮੁ ॥
kabeer so-ee mukhDhan hai jaa mukh kahee-ai raam.
Kabeer, blessed is that mouth, which utters the Lord’s Name.
O’ Kabir, blessed is that tongue, with which we utter God’s Name.
(ਇਸ ਵਾਸਤੇ) ਹੇ ਕਬੀਰ! ਉਹੀ ਮੂੰਹ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਰਾਮ ਦਾ ਨਾਮ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
کبیِرسد਼ئیِمُکھُدھنّنِہےَجامُکھِکہیِئےَرامُ॥
سوئی۔ وہی۔ دھن۔ خوشی ۔ قسمت ۔ قابل ستائش۔ جامکھ ۔ جس منہ سے یا زبان سے ۔
وہ منہ خوش قسمت ہے جس زبان سے الہٰی نام کہتے ہیں۔
ਦੇਹੀ ਕਿਸ ਕੀ ਬਾਪੁਰੀ ਪਵਿਤ੍ਰੁ ਹੋਇਗੋ ਗ੍ਰਾਮੁ ॥੧੧੦॥
dayhee kis kee baapuree pavitar ho-igo garaam. ||110||
It purifies the body, and the whole village as well. ||110||
(Because when one meditates on God’s Name, one inspires many others to do the same, therefore) what to speak of the poor body the entire village becomes immaculate. ||110||
ਉਸ ਸਰੀਰ ਵਿਚਾਰੇ ਦੀ ਕੀਹ ਗੱਲ ਹੈ? (ਉਸ ਸਰੀਰ ਦਾ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਇਕ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਨਿਰਾ ਉਹ ਸਰੀਰ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਰਿਹਾ,) ਉਹ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਹੀ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਮਨੁੱਖ ਨਾਮ ਸਿਮਰਦਾ ਹੈ ॥੧੧੦॥
دیہیِکِسکیِباپُریِپۄِت٘رُہوئِگوگ٘رامُ॥੧੧੦॥
دیہی ۔ جسم۔ باپری۔ بیچاری۔ پوتر۔پاک ۔ گرام۔ گاؤں۔
وہ ساراگاؤں ہی پاک ہو جاتا ہے ۔ جس گاوں میں نام خدا کا لیتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਸੋਈ ਕੁਲ ਭਲੀ ਜਾ ਕੁਲ ਹਰਿ ਕੋ ਦਾਸੁ ॥
kabeer so-ee kul bhalee jaa kul har ko daas.
Kabeer, that family is good, in which the Lord’s slave is born.
O’ Kabir, blessed is that family in which is born a servant of God (who meditates on God’s Name).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਿਸ ਕੁਲ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਭਗਤ ਪਰਗਟ ਹੋ ਪਏ, ਉਹੀ ਕੁਲ ਸੁਲੱਖਣੀ ਹੈ।
کبیِرسوئیِکُلبھلیِجاکُلہرِکوداسُ॥
کل۔ خاندان۔ بھلی ۔ اچھی ۔ نیکی ہے ۔ ہر کوداس۔ جس مینہے خدمتگار کدا۔
جس خاندان میں اے کبیر ہو خادم خدا وہ ہے اچھا خاندان نیک خاندان
ਜਿਹ ਕੁਲ ਦਾਸੁ ਨ ਊਪਜੈ ਸੋ ਕੁਲ ਢਾਕੁ ਪਲਾਸੁ ॥੧੧੧॥
jih kul daas na oopjai so kul dhaak palaas. ||111||
But that family in which the Lord’s slave is not born is as useless as weeds. ||111||
The family, in which no such devotee ever takes birth, that family is (useless like) weeds and bushes. ||111||
ਜਿਸ ਕੁਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੰਦਾ ਨਹੀਂ ਪਰਗਟਦਾ, ਉਹ ਕੁਲ ਢਾਕ ਪਲਾਹ (ਆਦਿਕ ਨਿਕੰਮੇ ਰੁੱਖਾਂ ਵਰਗੀ ਅਫਲ ਜਾਣੋ) ॥੧੧੧॥
جِہکُلداسُناوُپجےَسوکُلڈھاکُپلاسُ॥੧੧੧॥
اپجے ۔ پیدا ۔ڈھاک۔ بلاس۔ فصول بیفائدہ۔ درختون جسی ۔
جس میں نہ ہو کوئی خادم خدا وہ ہے فضول درختوں چھاڑیون جیسا خاندان ۔
ਕਬੀਰ ਹੈ ਗਇ ਬਾਹਨ ਸਘਨ ਘਨ ਲਾਖ ਧਜਾ ਫਹਰਾਹਿ ॥
kabeer hai ga-ay baahan saghan ghan laakhDhajaa fahraahi.
Kabeer, some have lots of horses, elephants and carriages, and thousands of banners waving.
O’ Kabir, (one may have) the comforts of many horses, elephants, chariots, and millions of flags flying on one’s mansion,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੇ ਸਵਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਅੰਤ ਘੋੜੇ ਤੇ ਹਾਥੀ ਹੋਣ, ਜੇ (ਮਹੱਲਾਂ ਉਤੇ) ਲੱਖਾਂ ਝੰਡੇ ਝੂਲਦੇ ਹੋਣ (ਇਤਨਾ ਤੇਜ-ਪ੍ਰਤਾਪ ਭੀ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਖੁੰਝੇ ਰਹਿ ਕੇ ਇਹ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ)।
کبیِرہےَگءِباہنسگھنگھنلاکھدھجاپھہراہِ॥
ہے۔ گھوڑے ۔ گیئے ۔ہاتھی ۔ باہن۔ سواریاں۔ سگھن۔ بہت زیادہ ۔ گھن ۔بیشمار ۔ دھجا۔ جھنڈے ۔ پھہرااہ ۔ ۔ جھولیں لہرائیں۔
اے کبیر اگر سواری کے لئے بیشمار گھوڑے ہاتھی اور جھنڈے لہراتے ہوں
ਇਆ ਸੁਖ ਤੇ ਭਿਖ੍ਯ੍ਯਾ ਭਲੀ ਜਉ ਹਰਿ ਸਿਮਰਤ ਦਿਨ ਜਾਹਿ ॥੧੧੨॥
i-aa sukhtay bhikh-yaa bhalee ja-o har simratdin jaahi. ||112||
But begging is better than these comforts, if one spends his days meditating in remembrance on the Lord. ||112||
-but still better than all these comforts is the (life) of begging in which one’s days pass meditating on God. ||112||
ਜੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਿਆਂ (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ) ਦਿਨ ਗੁਜ਼ਰਨ ਤਾਂ ਉਸ (ਸਿਮਰਨ-ਹੀਣ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਦੇ) ਸੁਖ ਨਾਲੋਂ ਉਹ ਟੁੱਕਰ ਚੰਗਾ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕੇ ਮੰਗਤੇ ਫ਼ਕੀਰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ॥੧੧੨॥
اِیاسُکھتےبھِکھ٘ز٘زابھلیِجءُہرِسِمرتدِنجاہِ॥੧੧੨॥
ایا۔ اس۔ بھکھیا۔ بھیک۔جؤ۔جب ۔ ر سمرت۔ الہٰی یادوریاض ۔ دن جاہے ۔ دن گذارے ۔
مگر اس آرام و آسائش سے بھیک اچھی ہے اگر الہٰی یاد میں زندگی گذارے ۔
ਕਬੀਰ ਸਭੁ ਜਗੁ ਹਉ ਫਿਰਿਓ ਮਾਂਦਲੁ ਕੰਧ ਚਢਾਇ ॥
kabeer sabh jag ha-o firi-o maaNdal kanDh chadhaa-ay.
Kabeer, I have wandered all over the world, carrying the drum on my shoulder.
O’ Kabir, I have wandered through the entire world carrying a drum on my shoulder,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਢੋਲ ਮੋਢਿਆਂ ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਮੈਂ (ਵਜਾਂਦਾ ਫਿਰਿਆ ਹਾਂ ਤੇ) ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਗਾਹਿਆ ਹੈ (ਮੈਂ ਪੁੱਛਦਾ ਫਿਰਿਆ ਹਾਂ ਕਿ ਦੱਸੋ, ਭਾਈ! ਇਸ ਰਾਜ-ਭਾਗ, ਮਹਲ-ਮਾੜੀਆਂ, ਸਾਕ-ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਤੋੜ ਨਿਭਣ ਵਾਲਾ ਸਾਥੀ ਭੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਹਾਮੀ ਨਹੀਂ ਭਰੀ)
کبیِرسبھُجگُہءُپھِرِئوماںدلُکنّدھچڈھاءِ॥
ماندل ۔ ڈھولگی ۔کندھ ۔ کندھے پر۔ چڑھائے ۔ رکھ کر ۔
اے کبیر بہ آواز دہلکندے پر ڈہول اُٹھا
ਕੋਈ ਕਾਹੂ ਕੋ ਨਹੀ ਸਭ ਦੇਖੀ ਠੋਕਿ ਬਜਾਇ ॥੧੧੩॥
ko-ee kaahoo ko nahee sabhdaykhee thok bajaa-ay. ||113||
No one belongs to anyone else; I have looked and carefully studied it. ||113||
-and asked with the beat of the drum (to determine if anyone can truly call someone as one’s own, but I have) concluded that no one belongs to anyone. ||113||
(ਸੋ) ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਮੈਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਖ ਕੇ ਵੇਖ ਲਈ ਹੈ ਕੋਈ ਭੀ ਕਿਸੇ ਦਾ (ਤੋੜ ਨਿਭਣ ਵਾਲਾ ਸਾਥੀ) ਨਹੀਂ ਹੈ (ਅਸਲ ਸਾਥੀ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ, ਇਸ ਵਾਸਤੇ ‘ਰਾਮੁ ਨ ਛੋਡੀਐ, ਤਨੁ ਧਨੁ ਜਾਇ ਤ ਜਾਉ’) ॥੧੧੩॥
کوئیِکاہوُکونہیِسبھدیکھیِٹھوکِبجاءِ॥੧੧੩॥
کاہو۔ کسے ۔ ٹھوکبجائے ۔ آزما کر۔
سارے عالم میں گھوما اور آزمائش کوئی کسی کا نہیں۔
ਮਾਰਗਿ ਮੋਤੀ ਬੀਥਰੇ ਅੰਧਾ ਨਿਕਸਿਓ ਆਇ ॥
maarag motee beethray anDhaa niksi-o aa-ay.
The pearls are scattered on the road; the blind man comes along.
O’ Kabir, (even if) on the path are scattered pearls still a blind person would step over these (without caring to pick the same).
(ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਣ, ਮਾਨੋ) ਮੋਤੀ (ਹਨ ਜੋ ਇਨਸਾਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਦੇ) ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਖਿੱਲਰੇ ਹੋਏ ਹਨ (ਭਾਵ, ਇਹ ਮੋਤੀ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਕੋਈ ਧਨ-ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਖਰਚਣਾ ਪੈਂਦਾ; ਪਰ ਇਥੇ ਗਿਆਨ-ਹੀਣ) ਅੰਨ੍ਹਾ ਮਨੁੱਖ ਆ ਅੱਪੜਿਆ ਹੈ।
مارگِموتیِبیِتھرےانّدھانِکسِئوآءِ॥
مارگ۔ راستے ۔ بیتھرے ۔ بکھرےہوئے ہیں۔ اندھا نکسئو ۔ اندھا نکلیاآئے ۔ بے علم آگیا ۔
زندگی کی راہوں میں بے شمار اوصاف موتیوں کی مانند بکھرے پڑے ہیں۔ مراد جس کے لئےکسی سرمائے کی ضرورت نہیں مگر غافل بے علم انسان جو علم کی نورانی آنکھوں سے اندھا ہے پہنچ گیا ہے
ਜੋਤਿ ਬਿਨਾ ਜਗਦੀਸ ਕੀ ਜਗਤੁ ਉਲੰਘੇ ਜਾਇ ॥੧੧੪॥
jot binaa jagdees kee jagat ulanghay jaa-ay. ||114||
Without the Light of the Lord of the Universe, the world just passes them by. ||114||
Similarly without the light of (divine wisdom granted by God, the world is not benefitting from it, as if) it is passing by (these pearls of God’s Name). ||114||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ੀ ਹੋਈ (ਗਿਆਨ ਦੀ) ਜੋਤਿ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਗਤ ਇਹਨਾਂ ਮੋਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਲਤਾੜਦਾ ਤੁਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ (ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ, ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਮੇਹਰ ਕਰੇ ਤਾਂ ਇਹ ਜੀਵ ਗੁਣ ਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ) ॥੧੧੪॥
جوتِبِناجگدیِسکیِجگتُاُلنّگھےجاءِ॥੧੧੪॥
جوت بناجگدیس کی ۔ الہٰی نور کے بگیر۔ جگت۔ علام ۔ النگھے ۔ لتاڑرہا ہے ۔
مگر الہٰی نور علم کے بغیر اُسے لتاڑ کر جارہا ہے ۔
ਬੂਡਾ ਬੰਸੁ ਕਬੀਰ ਕਾ ਉਪਜਿਓ ਪੂਤੁ ਕਮਾਲੁ ॥
boodaa bans kabeer kaa upji-o poot kamaal.
My family is drowned, O Kabeer, since the birth of my son Kamaal.
Drowned is the lineage of Kabir, in which is born the son (like) Kamaal,
(‘ਹੈ ਗਇ ਬਾਹਨ ਸਘਨ ਘਨ’ ਅਤੇ ‘ਲਾਖ ਧਜਾ’ ਵਿਚੋਂ ‘ਕੋਈ ਕਾਹੂ ਕੋ ਨਹੀਂ’-ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਂ ਡਿੱਠੀ ‘ਡਿੱਠੀ ਟੋਕਿ ਬਜਾਇ’, ਫਿਰ ਭੀ) ਜੇ ਮੇਰਾ ਮੂਰਖ ਮਨ (ਨੀਵੀਂ) ਅਵਸਥਾ ਤੇ ਆ ਅੱਪੜਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਬੀਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹੀ ਟੱਬਰ (ਅੱਖਾਂ, ਕੰਨ, ਨੱਕ ਆਦਿਕ ਸਾਰੇ ਹੀ ਇੰਦ੍ਰਿਆਂ ਦਾ ਟੋਲਾ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ) ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਜਾਣੋ,
بوُڈابنّسُکبیِرکااُپجِئوپوُتُکمالُ॥
بوڈا۔ ڈوبا۔ بنس ۔ خاندان۔ اُچجؤ۔ پیدا ہوا۔ پوت۔ مٹا۔
میرا دل اتنی گری حآلت میں آئیا کہ
ਹਰਿ ਕਾ ਸਿਮਰਨੁ ਛਾਡਿ ਕੈ ਘਰਿ ਲੇ ਆਯਾ ਮਾਲੁ ॥੧੧੫॥
har kaa simran chhaad kai ghar lay aa-yaa maal. ||115||
He has given up meditating on the Lord, in order to bring home wealth. ||115||
-who forsaking meditation on God has brought home worldly wealth. ||115||
ਕਿਉਂਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਛੱਡ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮੋਹ ਵਸਾ ਲਿਆ ਹੈ ॥੧੧੫॥
ہرِکاسِمرنُچھاڈِکےَگھرِلےآزامالُ॥੧੧੫॥
ہرکا سمرن۔چھاڑ کے ۔ الہٰی عبادت چھوڑ کر۔۔ مال ۔د ولت۔
الہٰی عبادت وریاضت چھوڑ کر دلمیں دنیاوی دولت کی محبت گھر کر گئی تو میں نے سارے کنبے مراد اعضآئے جسمانی کو لالچ میں محصور یکھا۔
ਕਬੀਰ ਸਾਧੂ ਕਉ ਮਿਲਨੇ ਜਾਈਐ ਸਾਥਿ ਨ ਲੀਜੈ ਕੋਇ ॥
kabeer saaDhoo ka-o milnay jaa-ee-ai saath na leejai ko-ay.
Kabeer, go out to meet the holy man; do not take anyone else with you.
O’ Kabir, when we go to meet the saint (Guru), we shouldn’t take along with us (our self-conceit, worldly problems or those who are not interested in spiritual matters,
ਹੇ ਕਬੀਰ! (‘ਰਾਮੁ ਨ ਛੋਡੀਐ, ਤਨੁ ਧਨੁ ਜਾਇ ਤ ਜਾਉ’; ਪਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸਾਧ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਆਪ ‘ਸਾਧੂ’ ਹਨ; ਸੋ, ‘ਸਾਧੂ’ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ; ਪਰ) ਜੇ ਕਿਸੇ ਸਾਧੂ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਜਾਈਏ, ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੈ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ (ਕੋਈ ਸਾਥ ਉਡੀਕਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ, ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਕੋਈ ਆਸਰੇ ਨਹੀਂ ਢੂੰਡਣੇ ਚਾਹੀਦੇ, ਮਤਾਂ ਕੋਈ ਮਮਤਾ-ਬੱਧਾ ਸਾਥੀ ਢਿੱਲ-ਮੱਠ ਹੀ ਕਰਾ ਦੇਵੇ)।
کبیِرسادھوُکءُمِلنےجائیِئےَساتھِنلیِجےَکوءِ॥
سادہؤ۔ جس نے اپنے من کو راہ راست پر لگائا من کو درست بنالیا۔ گورمکھ ۔ ساتھ نہ لیجے کوئے ۔
جب کسی خادم خدا ج نے طرز زندگی کو راہ راست پر ڈال لیا ہے ۔
ਪਾਛੈ ਪਾਉ ਨ ਦੀਜੀਐ ਆਗੈ ਹੋਇ ਸੁ ਹੋਇ ॥੧੧੬॥
paachhai paa-o na deejee-ai aagai ho-ay so ho-ay. ||116||
Do not turn back – keep on going. Whatever will be, will be. ||116||
-and once we proceed on this journey), we shouldn’t step back and let happen whatever happens next. ||116||
ਕਿਸੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਾ ਦੀਦਾਰ ਕਰਨ ਗਿਆਂ ਕਦੇ ਪੈਰ ਪਿਛਾਂਹ ਨਾਹ ਰੱਖੀਏ, (ਕਦੇ ਆਲਸ ਨਾਹ ਕਰੀਏ); ਸਗੋਂ ਉਧਰ ਜਾਂਦਿਆਂ ਜੇ ਕੋਈ ਔਖਿਆਈ ਭੀ ਆਵੇ ਤਾਂ ਪਈ ਆਵੇ ॥੧੧੬॥
پاچھےَپاءُندیِجیِئےَآگےَہوءِسُہوءِ॥੧੧੬॥
کسی دوسرے آدمی اور خوآہش یا مقصد رکھ کر نہ جاؤ۔ پاچھے پاؤں نہ دیجیئے ۔ ہچکچاہٹ محسوس نہ کرؤ۔
خدا رسیدہ ہو گیا ہے ملنے جاییئے تو ملاپ کے قصد کے علاوہ کوئی دوسرا مقصد اور خواہش نہ کرؤ۔ اسکےعلاوہ جو ہوئے سوہنے دو۔
ਕਬੀਰ ਜਗੁ ਬਾਧਿਓ ਜਿਹ ਜੇਵਰੀ ਤਿਹ ਮਤ ਬੰਧਹੁ ਕਬੀਰ ॥
kabeer jag baaDhi-o jih jayvree tih mat banDhhu kabeer.
Kabeer, do not bind yourself with that chain, which binds the whole world.
O’ Kabir, the world is bound with the chain (of worldly attachment), but you shouldn’t allow yourself to be bound (similarly).
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਮਾਇਆ-ਮੋਹ ਦੀ ਜਿਸ ਰੱਸੀ ਨਾਲ ਜਗਤ (ਦਾ ਹਰੇਕ ਜੀਵ) ਬੱਝਾ ਪਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਰੱਸੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੱਝਣ ਨਾ ਦੇਈਂ।
کبیِرجگُبادھِئوجِہجیۄریِتِہمتبنّدھہُکبیِر॥
جگ بادھئو ۔ عالم بندھاہوا ہے ۔ جیہہ جیوری ۔ جس رسی کے ساتھ ۔ تیہہ مت ۔بندھو ۔ اُسے نہ باندھو ۔
اے کبیر جس ملکیتی رسی سے سارا عالم بندھا ہوا ہے اُس سے کبیر کو نہ باندھنا
ਜੈਹਹਿ ਆਟਾ ਲੋਨ ਜਿਉ ਸੋਨ ਸਮਾਨਿ ਸਰੀਰੁ ॥੧੧੭॥
jaiheh aataa lon ji-o son samaan sareer. ||117||
As the salt is lost in the flour, so shall your golden body be lost. ||117||
Otherwise just as salt is so easily lost in flour similarly your gold like (precious) body would be lost (in vain). ||117||
ਇਹ ਸੋਨੇ ਵਰਗਾ (ਕੀਮਤੀ) ਮਨੁੱਖਾ ਸਰੀਰ (ਮਿਲਿਆ) ਹੈ (ਜੇ ਤੂੰ ਮੋਹ ਦੀ ਰੱਸੀ ਵਿਚ ਬੱਝ ਕੇ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਪਰੇ ਰਹਿ ਕੇ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਛੱਡ ਬੈਠਾ, ਤਾਂ) ਸਸਤੇ ਭਾ ਅਜਾਈਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਹਿਂਗਾ ॥੧੧੭॥
جیَہہِآٹالونجِءُسونسمانِسریِرُ॥੧੧੭॥
جیہے ۔ جیسے ۔ آٹا۔لون ۔نمک۔ سون سمان ۔ سونے جیسا۔ سریر۔ جسم۔
اے انسان تجھے سونے جیسا جسم خدا نے دیا ہے اسے آٹے لون کے بھاؤ نہ سمجھنا ۔
ਕਬੀਰ ਹੰਸੁ ਉਡਿਓ ਤਨੁ ਗਾਡਿਓ ਸੋਝਾਈ ਸੈਨਾਹ ॥
kabeer hans udi-o tan gaadi-o sojhaa-ee sainaah.
Kabeer, the soul-swan is flying away, and the body is being buried, and still he makes gestures.
O’ Kabir, (even when one is on last breaths and knows that as soon as one’s) soul flies out one’s body would be buried (under ground, one’s) eyes are making gestures (trying to tell one’s relatives about one’s hidden wealth).
(ਇਹ ਮਮਤਾ ਦੀ ਜੇਵੜੀ ਕੋਈ ਸਾਧਾਰਨ ਜਿਹਾ ਜਕੜ-ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ) ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਕੇ ਮਾਇਆ-ਮੋਹ ਦੀ ਰੱਸੀ ਵਿਚ ਬੱਝੇ ਹੋਇਆਂ ਦਾ ਹਾਲ ਜੇ ਤੂੰ ਸਮਝਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੇਖ ਕਿ ਮੌਤ ਸਿਰ ਉਤੇ ਆ ਅੱਪੜਦੀ ਹੈ) ਜੀਵਾਤਮਾ (ਸਰੀਰ ਵਿਚੋਂ) ਨਿਕਲਣ ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਰੀਰ (ਆਤਮਾ ਦੇ ਵਿਛੁੜਨ ਤੇ) ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਮੋਹ ਦੀ ਜੇਵੜੀ ਨਾਲ ਬੱਝਾ ਹੋਇਆ ਜੀਵ ਸੈਣਤਾਂ ਨਾਲ ਹੀ (ਪਿਛਲੇ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ) ਸਮਝਾਂਦਾ ਹੈ,
کبیِرہنّسُاُڈِئوتنُگاڈِئوسوجھائیِسیَناہ॥
ہنس۔ روح۔ اُڈیؤ۔ پرواز ۔ تن گاڈئو ۔ دن ۔ سوجھائی سناہ ۔ اشاروںسے سمجھاتا ہے ۔
اے کبیر روح پرواز کرنیوالی ہے جس پرواز کرنیوالاہے تاہم اشارے کرتا ہے
ਅਜਹੂ ਜੀਉ ਨ ਛੋਡਈ ਰੰਕਾਈ ਨੈਨਾਹ ॥੧੧੮॥
ajhoo jee-o na chhod-ee rankaa-ee nainaah. ||118||
Even then, the mortal does not give up the cruel look in his eyes. ||118||
Even now one’s mind doesn’t let go the bankruptcy of one’s intentions. ||118||
(ਉਸ ਵੇਲੇ ਭੀ ਪ੍ਰਭੂ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ), ਅਜੇ ਭੀ ਜੀਵ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕੰਗਾਲਤਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ ॥੧੧੮॥
اجہوُجیِءُنچھوڈئیِرنّکائیِنیَناہ॥੧੧੮॥
جیؤ ۔ دل ۔ رنکائی۔ کمینگی ۔ نیناہ۔ آنکھوں کی ۔
ابھی دل نہیں چھوڑ اور آنکھون میں کمینگی ہے
ਕਬੀਰ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਉ ਤੁਝ ਕਉ ਸ੍ਰਵਨ ਸੁਨਉ ਤੁਅ ਨਾਉ ॥
kabeer nain nihaara-o tujh ka-o sarvan sun-o tu-a naa-o.
Kabeer: with my eyes, I see You, Lord; with my ears, I hear Your Name.
(O’ God, Kabir prays that instead of thinking about worldly wealth, I may always) see You with my eyes, listen to Your Name with my ears,
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਤੇ ਆਖ- ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੈਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ਕੇ ਜਿਸ ਮੋਹ-ਜੇਵੜੀ ਨਾਲ ਜਗਤ ਬੱਝਾ ਪਿਆ ਹੈ ਤੇ ਮਰਨ ਦੇ ਵੇਲੇ ਤਕ ਭੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕੰਗਾਲਤਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ; ਮੇਹਰ ਕਰ, ਉਸ ਜੇਵੜੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ) ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ (ਹਰ ਪਾਸੇ) ਤੇਰਾ ਹੀ ਦੀਦਾਰ ਕਰਦਾ ਰਹਾਂ, ਤੇਰਾ ਹੀ ਨਾਮ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ ਸੁਣਦਾ ਰਹਾਂ,
کبیِرنیَننِہارءُتُجھکءُس٘رۄنسُنءُتُءناءُ॥
نین بہارؤ۔ آنکھوں سے دیکھوں ۔ سرون ۔ کانوں ۔ سنؤلتو ناء۔ تیرا نام سنوں۔
اے کبیر آنکھون سے کروں دیدار خدا کا کانوں سے سنوں تیرا نام تیرا زبان سے
ਬੈਨ ਉਚਰਉ ਤੁਅ ਨਾਮ ਜੀ ਚਰਨ ਕਮਲ ਰਿਦ ਠਾਉ ॥੧੧੯॥
bain uchara-o tu-a naam jee charan kamal ridthaa-o. ||119||
With my tongue I chant Your Name; I enshrine Your Lotus Feet within my heart. ||119||
-utter Your Name with my tongue, and place Your lotus feet in my heart. ||119||
(ਜੀਭ ਨਾਲ) ਬਚਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਹੀ ਉਚਾਰਦਾ ਰਹਾਂ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਸੋਹਣੇ ਚਰਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਥਾਂ ਦੇਈ ਰੱਖਾਂ ॥੧੧੯॥
بیَناُچرءُتُءنامجیِچرنکملرِدٹھاءُ॥੧੧੯॥
چرن کمل۔ پاک۔ ردٹھاؤ۔ دلمیں ٹکاؤن۔ بساؤ۔ بین ۔ بانی ۔ کلام ۔ اُچرؤ۔ گیوں۔ بیان کرؤ۔
تیرا کلام کہوں اور پائے پاک بساؤں دل اپنے میں
ਕਬੀਰ ਸੁਰਗ ਨਰਕ ਤੇ ਮੈ ਰਹਿਓ ਸਤਿਗੁਰ ਕੇ ਪਰਸਾਦਿ ॥
kabeer surag narak tay mai rahi-o satgur kay parsaad.
Kabeer, I have been spared from heaven and hell, by the Grace of the True Guru.
O’ Kabir, by the grace of true Guru, (I am free from the thoughts) of heaven and hell.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਆਪਣੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮੈਂ ਸੁਰਗ (ਦੀ ਲਾਲਸਾ) ਅਤੇ ਨਰਕ (ਦੇ ਡਰ) ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ ਹਾਂ।
کبیِرسُرگنرکتےمےَرہِئوستِگُرکےپرسادِ॥
سرنگ ۔ بہشت ۔ جنت۔ نرک۔ دوزخ۔ رہیؤ۔ بچ گیاہون ۔ سگتر ۔ سچے استاد یا مرشد ۔ پرساد۔ کر پا ۔ رحمت ۔ مہربانی ۔
اے کبیر ۔ جنت و دوزخ کے لالچ سے بچ گیا ہون سچے مرشد کی رحمت سے
ਚਰਨ ਕਮਲ ਕੀ ਮਉਜ ਮਹਿ ਰਹਉ ਅੰਤਿ ਅਰੁ ਆਦਿ ॥੧੨੦॥
charan kamal kee ma-uj meh raha-o ant ar aad. ||120||
From beginning to end, I abide in the joy of the Lord’s Lotus Feet. ||120||
(Now my only wish is that) from the beginning to end, I may keep enjoying the bliss of (God’s) lotus feet (His loving devotion). ||120||
ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਸੋਹਣੇ ਚਰਨਾਂ (ਦੀ ਯਾਦ) ਦੇ ਹੁਲਾਰੇ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ॥੧੨੦॥
چرنکملکیِمئُجمہِرہءُانّتِارُآدِ॥੧੨੦॥
چرن کمل۔ پائے پاک۔ موج۔ خوشی کی لہر۔ انت ارآد۔ آکر و آغآز۔
اور اول و آخر پاک کی لہرون کا گرویدو فریفتہ ہوں۔
ਕਬੀਰ ਚਰਨ ਕਮਲ ਕੀ ਮਉਜ ਕੋ ਕਹਿ ਕੈਸੇ ਉਨਮਾਨ ॥
kabeer charan kamal kee ma-uj ko kahi kaisay unmaan.
Kabeer, how can I even describe the extent of the joy of the Lord’s Lotus Feet?
O’ Kabir, how can any one estimate the ecstasy one enjoys, when one is enjoying the touch of God’s lotus feet (the bliss of God’s love).
(ਪਰ), ਹੇ ਕਬੀਰ! ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸੋਹਣੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਟਿਕੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੁਲਾਰੇ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਕੋਈ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ?
کبیِرچرنکملکیِمئُجکوکہِکیَسےاُنمان॥
چرن کمل کی مؤج ۔ پائے پاک کی لہرؤں ۔ اُتمان ۔ انازہ۔
اے کیبر پائے پاک کی لہروں اور خوشیؤںکیسے اندازہ ہو سکتا ہے ۔
ਕਹਿਬੇ ਕਉ ਸੋਭਾ ਨਹੀ ਦੇਖਾ ਹੀ ਪਰਵਾਨੁ ॥੧੨੧॥
kahibay ka-o sobhaa nahee daykhaa hee parvaan. ||121||
I cannot describe its sublime glory; it has to be seen to be appreciated. ||121||
It doesn’t look good for any one to describe it, only when one personally experiences it, one understands (that joy). ||121||
(ਜੀਭ ਨਾਲ) ਉਸ ਮੌਜ ਦਾ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਫਬਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਉਹ ਕੇਡਾ ਕੁ ਹੁਲਾਰਾ ਹੈ? ਇਹ ਤਾਂ ਉਹ ਹੁਲਾਰਾ ਲਿਆਂ ਹੀ ਤਸੱਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ॥੧੨੧॥
کہِبےکءُسوبھانہیِدیکھاہیِپرۄانُ॥੧੨੧॥
کہے کؤ۔ کہنے سے ۔ سوبھا ۔ شہرت ۔ دیکھا۔ دیدار۔ پروان۔ قبول منظور ۔
کہنے سے شہرت نہیں ہے کہ کتنی بڑی لہریں اور خوشنودی ہے ۔ دیدار سے پتہ چلتا ہے اور قبول ہوتا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਦੇਖਿ ਕੈ ਕਿਹ ਕਹਉ ਕਹੇ ਨ ਕੋ ਪਤੀਆਇ ॥
kabeer daykh kai kih kaha-o kahay na ko patee-aa-ay.
Kabeer, how can I describe what I have seen? No one will believe my words.
O’ Kabir, (even after) seeing Him what can I say (about Him)? No one would believe, what I say.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਦੀਦਾਰ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਦੱਸ ਭੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਤੇ ਦੱਸਿਆਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਭੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ (ਕਿਉਂਕਿ ਜਗਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੈ ਐਸੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਕੇ ਆਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਇਸ ਵਰਗਾ ਹੈ),
کبیِردیکھِکےَکِہکہءُکہےنکوپتیِیاءِ॥
کہہ ۔ کی مراد بتائیا جا سکتا ہے ۔ کہو۔ کہیں۔ پتیائے ۔ تسلی ہوتی ہے ۔
اے کبیر۔ دیدار کرکے کچھ بتا نہیں سکتا نہ اس سے کسی کی تسلی و تشفی ہوتی ہے ۔
ਹਰਿ ਜੈਸਾ ਤੈਸਾ ਉਹੀਰਹਉ ਹਰਖਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੧੨੨॥
har jaisaa taisaa uhee raha-o harakh gun gaa-ay. ||122||
The Lord is just as He is. I dwell in delight, singing His Glorious Praises. ||122||
(I cannot compare Him with any one in this world). Only God Himself is like Him. So I happily keep singing His praises. ||122||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪਣੇ ਵਰਗਾ ਆਪ ਹੀ ਹੈ; (ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ) ਉਸ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾ ਗਾ ਕੇ ਮੈਂ ਮੌਜ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ॥੧੨੨॥
ہرِجیَساتیَسااُہیِرہءُہرکھِگُنگاءِ॥੧੨੨॥
ہر جیسا۔ جیسا خدا ہے ۔ تیسا ۔ وی ۔ ویسا ۔ اوہی ۔ ویسا وہی ہے ۔ ہرکھ ۔ خوشی ۔ گن گائے ۔ حمدوثناہ کرے ۔
جیسا خدا ہے ویسا ہی ہے بس اتنا ہے کہ اُسکی حمدوثناہ سے خوشی حاصل ہوتی ہے ۔