ਜਿਉ ਜਿਉ ਭਗਤਿ ਕਬੀਰ ਕੀ ਤਿਉ ਤਿਉ ਰਾਮ ਨਿਵਾਸ ॥੧੪੧॥
ji-o ji-o bhagat kabeer kee ti-o ti-o raam nivaas. ||141||
The more Kabeer worships Him, the more the Lord abides within his mind. ||141||
More they progress in God’s devotion, more they become close to God (and He) comes and resides (in their hearts). ||141||
ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਅਜੇਹੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਅਕਲ ਨੂੰ ਕੌਣ ਫਿਟਕਾਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?) ॥੧੪੧॥
جِءُجِءُبھگتِکبیِرکیِتِءُتِءُرامنِۄاس॥੧੪੧॥
کبیر اس کی جتنی ہی عبادت کرتا ہے ، رب اتنا ہی اس کے دماغ میں رہتا ہے۔
ਕਬੀਰ ਗਹਗਚਿ ਪਰਿਓ ਕੁਟੰਬ ਕੈ ਕਾਂਠੈ ਰਹਿ ਗਇਓ ਰਾਮੁ ॥
kabeer gahgach pari-o kutamb kai kaaNthai reh ga-i-o raam.
Kabeer, the mortal has fallen into the grip of family life, and the Lord has been set aside.
O’ Kabir, (one) who gets (too much stuck) in the mire of family (affairs, that) one’s devotion to God gets put aside.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਟੱਬਰ ਦੇ ਗਾੜ੍ਹ ਵਿਚ ਹੀ ਫਸਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰਮਾਤਮਾ (ਦਾ ਭਜਨ ਉਸ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਤੋਂ) ਲਾਂਭੇ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
کبیِرگہگچِپرِئوکُٹنّبکےَکاںٹھےَرہِگئِئورامُ॥
گیہہ گچ۔ مخمور ومحصور ۔ کٹنب۔ پریوار۔ کانٹھے ۔ کنارے ۔
اے کبیر جو آدمی اپنے پریوار یا ٹنب کے کاروبار مین دھنسا رہتا ہے
ਆਇ ਪਰੇ ਧਰਮ ਰਾਇ ਕੇ ਬੀਚਹਿ ਧੂਮਾ ਧਾਮ ॥੧੪੨॥
aa-ay paray Dharam raa-ay kay beecheh Dhoomaa Dhaam. ||142||
The messengers of the Righteous Judge of Dharma descend upon the mortal, in the midst of all his pomp and ceremony. ||142||
(Then one day) in the middle of (family) hustle bustle (demons sent by) the judge of righteousness descend upon (and one is hit by a fatal stroke or accident and all one’s future plans are ended). ||142||
ਇਸ ਰੌਲੇ-ਗੌਲੇ ਵਿਚ ਹੀ ਫਸੇ ਹੋਏ ਦੇ ਪਾਸ ਧਰਮਰਾਜ ਦੇ ਭੇਜੇ ਹੋਏ ਦੂਤ ਆ ਅੱਪੜਦੇ ਹਨ (‘ਰਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ, ਜਰਾ ਪਹੂੰਚਿਓ ਆਇ’) ॥੧੪੨॥
آءِپرےدھرمراءِکےبیِچہِدھوُمادھام॥੧੪੨॥
دھرم رائے ۔ الہٰی منصف و منظم بیچیہہ۔ درمیان دہوم ۔ دھام۔ رونق۔
تو خدا اسکے دل سے دور ہو جاتا ہے اسی گھمسان میں الہٰی منصف کے ملا زم آجاتے ہیں۔
ਕਬੀਰ ਸਾਕਤ ਤੇ ਸੂਕਰ ਭਲਾ ਰਾਖੈ ਆਛਾ ਗਾਉ ॥
kabeer saakattay sookar bhalaa raakhai aachhaa gaa-o.
Kabeer, even a pig is better than the faithless cynic; at least the pig keeps the village clean.
O’ Kabir, a swine is better than a worshipper of power (because by eating its trash, the swine) keeps the village clean,
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਕੁਟੰਬ ਦੇ ਗਹਗਚ ਵਿਚ ਪੈ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ) ਸਾਕਤ ਨਾਲੋਂ ਤਾਂ ਸੂਰ ਹੀ ਚੰਗਾ ਜਾਣੋ (ਪਿੰਡ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਗੰਦ ਖਾ ਕੇ) ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
کبیِرساکتتےسوُکربھلاراکھےَآچھاگاءُ॥
ساکت۔ مادہ پرست۔ منکر و منافق۔ سوکر۔ سور۔ اچھا ۔ صاف۔
اے کبیر۔ منکر و منافق ساکت سے تو سور اچھا جو گندگی کو صاف
ਉਹੁ ਸਾਕਤੁ ਬਪੁਰਾ ਮਰਿ ਗਇਆ ਕੋਇ ਨ ਲੈਹੈ ਨਾਉ ॥੧੪੩॥
uho saakat bapuraa mar ga-i-aa ko-ay na laihai naa-o. ||143||
When the wretched, faithless cynic dies, no one even mentions his name. ||143||
but the wretched worshipper of power (is so filthy that he or she always spreads evils wherever he or she lives, therefore) when a worshipper of power dies nobody wants to even mention his or her Name. ||143||
ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੰਦ-ਭਾਗੀ ਸਾਕਤ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਚੇਤਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ (ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਜਿਊਂਦਿਆਂ ਕਿਤਨਾ ਹੀ ਵੱਡਾ ਬਣ ਬਣ ਬਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ) ॥੧੪੩॥
اُہُساکتُبپُرامرِگئِیاکوءِنلیَہےَناءُ॥੧੪੩॥
بپرا۔ بیچارہ۔
جب بدبخت ، بے وفا مذاق فوت ہوجاتا ہے تو ، کوئی بھی اس کے نام کا ذکر تک نہیں کرتا ہے۔
ਕਬੀਰ ਕਉਡੀ ਕਉਡੀ ਜੋਰਿ ਕੈ ਜੋਰੇ ਲਾਖ ਕਰੋਰਿ ॥
kabeer ka-udee ka-udee jor kai joray laakh karor.
Kabeer, the mortal gathers wealth, shell by shell, accumulating thousands and millions.
O’ Kabir, one might amass millions by toiling hard for each penny.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟ ਕੇ ਨਿਰੀ ਮਾਇਆ ਜੋੜਨ ਦਾ ਭੀ ਕੀਹ ਲਾਭ?) ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਤਰਲਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਲੱਖਾਂ ਕ੍ਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਭੀ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਲਏ ਹੋਣ,
کبیِرکئُڈیِکئُڈیِجورِکےَجورےلاکھکرورِ॥
کبیر ، بشر دولت ، شیل کے ذریعہ ڈھیر جمع کرتا ہے ، ہزاروں اور لاکھوں کو جمع کرتا ہے۔
ਚਲਤੀ ਬਾਰ ਨ ਕਛੁ ਮਿਲਿਓ ਲਈ ਲੰਗੋਟੀ ਤੋਰਿ ॥੧੪੪॥
chaltee baar na kachh mili-o la-ee langotee tor. ||144||
But when the time of his departure comes, he takes nothing at all with him. He is even stripped of his loin-cloth. ||144||
But when one departs (from this world), one doesn’t get anything to take with him or her, even one’s loin cloth is torn down (to ensure that no valuable thing goes with him or her). ||144||
(ਤੇ ਇਸ ਜੋੜੇ ਹੋਏ ਧਨ ਦਾ ਇਤਨਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਦਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਵਾਂਸਲੀ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਲੱਕ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀ ਫਿਰਦਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਭੀ) ਮਰਨ ਵੇਲੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, (ਉਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧੀ) ਉਸ ਦੀ ਵਾਂਸਲੀ ਭੀ ਤੋੜ ਕੇ ਲਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ॥੧੪੪॥
چلتیِبارنکچھُمِلِئولئیِلنّگوٹیِتورِ॥੧੪੪॥
لیکن جب اس کے جانے کا وقت آتا ہے ، تو وہ اپنے ساتھ کچھ بھی نہیں لیتا ہے۔ یہاں تک کہ اس نے اپنا کمر کا کپڑا بھی چھین لیا ہے۔
ਕਬੀਰ ਬੈਸਨੋ ਹੂਆ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਮਾਲਾ ਮੇਲੀਂ ਚਾਰਿ ॥
kabeer baisno hoo-aa ta ki-aa bha-i-aa maalaa mayleeN chaar.
Kabeer, what good is it to become a devotee of Vishnu, and wear four malas?
O’ Kabir, how does it matter if one becomes a Vaishnu (devotee of God), and wears a beautiful rosary around one’s neck.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਛੱਡ ਕੇ ਨਿਰਾ ਧਨ ਕਮਾਣ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਉਮਰ ਅਜਾਈਂ ਗਵਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਧਨ ਇਥੇ ਹੀ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਿਰ ਭੇਖ ਨੂੰ ਹੀ ਭਗਤੀ-ਮਾਰਗ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਭੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਖੱਟ ਰਹੇ) ਜੇ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਤਿਲਕ ਚੱਕ੍ਰ ਲਾ ਕੇ ਅਤੇ ਚਾਰ ਮਾਲਾ ਪਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੈਸ਼ਨਵ ਭਗਤ ਅਖਵਾ ਲਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਭੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਖੱਟਿਆ।
کبیِربیَسنوہوُیاتکِیابھئِیامالامیلیِںچارِ॥
کبیر ، یہ کتنا اچھا ہے کہ وشنو کا بھکت بن جائے ، اور چار مالا پہنوں
ਬਾਹਰਿ ਕੰਚਨੁ ਬਾਰਹਾ ਭੀਤਰਿ ਭਰੀ ਭੰਗਾਰ ॥੧੪੫॥
baahar kanchan baarhaa bheetar bharee bhangaar. ||145||
On the outside, he may look like pure gold, but on the inside, he is stuffed with dust. ||145||
(But if one has not purified oneself from within, one is like that ornament) which may appear like pure gold from outside, but from inside is filled with false material. ||145||
(ਇਸ ਧਾਰਮਿਕ ਭੇਖ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਬਾਹਰੋਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਸ਼ੁੱਧ ਸੋਨਾ ਦਿਸੇ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਖੋਟ ਹੀ ਖੋਟ ਹੈ ॥੧੪੫॥
باہرِکنّچنُبارہابھیِترِبھریِبھنّگار॥੧੪੫॥
باہر سے ، وہ خالص سونے کی طرح نظر آسکتا ہے ، لیکن اندر سے اسے خاک بھرا ہوا ہے۔
ਕਬੀਰ ਰੋੜਾ ਹੋਇ ਰਹੁ ਬਾਟ ਕਾ ਤਜਿ ਮਨ ਕਾ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
kabeer rorhaa ho-ay rahu baat kaa taj man kaa abhimaan.
Kabeer, let yourself be a pebble on the path; abandon your egotistical pride.
O’ Kabir, (if you want to become a true devotee of God, then) shedding your ego and pride become (humble like) a piece of gravel on the road.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜੇ ‘ਜਾ ਕੇ ਸੰਗ ਤੇ ਬੀਛੁਰਾ, ਤਾ ਹੀ ਕੇ ਸੰਗਿ’ ਮਿਲਣ ਦੀ ਤਾਂਘ ਹੈ, ਤਾਂ) ਅਹੰਕਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਪਏ ਹੋਏ ਰੋੜੇ ਵਰਗਾ ਹੋ ਜਾਹ (ਤੇ ਹਰੇਕ ਰਾਹੀ ਦੇ ਠੇਡੇ ਸਹਾਰ)!
کبیِرروڑاہوءِرہُباٹکاتجِمنکاابھِمانُ॥
کبیر ، اپنے آپ کو راستے میں کنکر بننے دو۔ اپنا مغرور فخر ترک کرو۔
ਐਸਾ ਕੋਈ ਦਾਸੁ ਹੋਇ ਤਾਹਿ ਮਿਲੈ ਭਗਵਾਨੁ ॥੧੪੬॥
aisaa ko-ee daas ho-ay taahi milai bhagvaan. ||146||
Such a humble slave shall meet the Lord God. ||146||
Because when some one becomes such a servant only then God meets that person. ||146||
ਜੇਹੜਾ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਅਜੇਹਾ ਸੇਵਕ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ॥੧੪੬॥
ایَساکوئیِداسُہوءِتاہِمِلےَبھگۄانُ॥੧੪੬॥
ایسا عاجز غلام خداوند خدا سے ملاقات کرے گا۔
ਕਬੀਰ ਰੋੜਾ ਹੂਆ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਪੰਥੀ ਕਉ ਦੁਖੁ ਦੇਇ ॥
kabeer rorhaa hoo-aa ta ki-aa bha-i-aa panthee ka-o dukhday-ay.
Kabeer, what good would it be, to be a pebble? It would only hurt the traveller on the path.
O’ Kabir, what does it matter if you become (humble like) gravel, which hurts the feet of the passers by.
ਪਰ ਹੇ ਕਬੀਰ! ਰੋੜਾ ਬਣਿਆਂ ਭੀ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ (ਰੋੜਾ ਠੇਡੇ ਤਾਂ ਸਹਾਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਨੰਗੀਂ ਪੈਰੀਂ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ) ਰਾਹੀਆਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਚੁੱਭਦਾ ਭੀ ਹੈ (ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ)।
کبیِرروڑاہوُیاتکِیابھئِیاپنّتھیِکءُدُکھُدےءِ॥
بھئیا ۔ ہوا۔ پنتھی۔ راہگیر۔
اے کبیر روڈ ہوگیا تو کیا ہوا راہگیر کو دیتا ہے عذاب
ਐਸਾ ਤੇਰਾ ਦਾਸੁ ਹੈ ਜਿਉ ਧਰਨੀ ਮਹਿ ਖੇਹ ॥੧੪੭॥
aisaa tayraa daas hai ji-o Dharnee meh khayh. ||147||
Your slave, O Lord, is like the dust of the earth. ||147||
(O’ God), Your devotee should be as (humble as) dust on earth. (A devotee of God should be so humble that even if others speak harshly to him or her, the devotee doesn’t utter any harsh words. ||147||
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੇਰਾ ਭਗਤ ਤਾਂ ਅਜੇਹਾ (ਨਰਮ-ਦਿਲ) ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਰਾਹ ਦੀ ਬਾਰੀਕ ਧੂੜ ॥੧੪੭॥
ایَساتیراداسُہےَجِءُدھرنیِمہِکھیہ॥੧੪੭॥
داس۔ خدمتگار ۔ دھرنی زمین۔ کھیہہ۔ دہول۔
اے خدا تیرا خادم اتنا اور ایسا ہونا چاہے جیسی زمین میں دہول ہوتی ہے ۔
ਕਬੀਰ ਖੇਹ ਹੂਈ ਤਉ ਕਿਆ ਭਇਆ ਜਉ ਉਡਿ ਲਾਗੈ ਅੰਗ ॥
kabeer khayh hoo-ee ta-o ki-aa bha-i-aa ja-o ud laagai ang.
Kabeer, what then, if one could become dust? It is blown up by the wind, and sticks to the body.
O’ Kabir, how does it matter if one becomes humble like dust, which blows up and sticks to the bodies of passers-by.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਖੇਹ (ਵਾਂਗ) ਬਣਿਆਂ ਭੀ ਅਜੇ ਕਸਰ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖੇਹ (ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ) ਉੱਡ ਕੇ (ਰਾਹੀਆਂ ਦੇ) ਅੰਗਾਂ ਉਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
کبیِرکھیہہوُئیِتءُکِیابھئِیاجءُاُڈِلاگےَانّگ॥
اے کبیر اگر دہول ہوگیا تو بھی کیا ہوا اُڑ اُڑ کر راہگیروں پر پڑتی ہے
ਹਰਿ ਜਨੁ ਐਸਾ ਚਾਹੀਐ ਜਿਉ ਪਾਨੀ ਸਰਬੰਗ ॥੧੪੮॥
har jan aisaa chaahee-ai ji-o paanee sarbang. ||148||
The humble servant of the Lord should be like water, which cleans everything. ||148||
(I say that) the devotee of God should be humble like water, which treats all equally (Instead of trying to find faults of others a true devotee of God should love all). ||148||
ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਭਗਤ ਅਜੇਹਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਹਰੇਕ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਨਾਲ ਸਮਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ॥੧੪੮॥
ہرِجنُایَساچاہیِئےَجِءُپانیِسربنّگ॥੧੪੮॥
خدمتگار خدا ایسا ہونا چاہیئے جیسے پانی جو سب سے ملاپ رکھتا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਪਾਨੀ ਹੂਆ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਸੀਰਾ ਤਾਤਾ ਹੋਇ ॥
kabeer paanee hoo-aa ta ki-aa bha-i-aa seeraa taataa ho-ay.
Kabeer, what then, if one could become water? It becomes cold, then hot.
O’ Kabir, how does it matter if one becomes humble like water, which easily becomes cold and hot.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਸਭ ਨਾਲ ਮੇਲ ਰੱਖਿਆਂ (ਭੀ) ਅਜੇ ਪੂਰਨਤਾ ਨਸੀਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਪਾਣੀ ਕਦੇ ਠੰਢਾ ਤੇ ਕਦੇ ਤੱਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,
کبیِرپانیِہوُیاتکِیابھئِیاسیِراتاتاہوءِ॥
سیرا ۔ ٹھنڈا۔ خنک۔ تاتا۔ گرم۔
اے کبیر اگر خادم خدا پانی کی مانند ہوجائے تو کیا ہوا ی کبھی خنک اور کبھی گرم ہو جاتا ہے
ਹਰਿ ਜਨੁ ਐਸਾ ਚਾਹੀਐ ਜੈਸਾ ਹਰਿ ਹੀ ਹੋਇ ॥੧੪੯॥
har jan aisaa chaahee-ai jaisaa har hee ho-ay. ||149||
The humble servant of the Lord should be just like the Lord. ||149||
A true devotee of God should be such that he is like God (Himself and like water doesn’t become some time cool and composed and some times hot and abusive). ||149||
ਭਗਤ ਅਜੇਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ (ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਵਰਤਦਾ ਹੋਇਆ ਆਪਣੇ ਸੁਭਾਵ ਨੂੰ ਇਤਨਾ ਅਡੋਲ ਰੱਖੇ) ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿਚ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਾਹ ਰਹਿ ਜਾਏ ॥੧੪੯॥
ہرِجنُایَساچاہیِئےَجیَساہرِہیِہوءِ॥੧੪੯॥
ہر ہی ہوئے ۔ جیسا خدا ہے ۔
عاشق الہٰی محبوب و خادم خدا ایسا ہونا چاہیئے جیسا خود خدا۔
ਊਚ ਭਵਨ ਕਨਕਾਮਨੀ ਸਿਖਰਿ ਧਜਾ ਫਹਰਾਇ ॥
ooch bhavan kankaamnee sikhar Dhajaa fehraa-ay.
The banners wave above the lofty mansions, filled with gold and beautiful women.
The place where one gets to eat only a small loaf of bread obtained by begging, but there one sings praises of God in the company of saints,
ਉੱਚੇ ਮਹਲ-ਮਾੜੀਆਂ ਹੋਣ, ਬੜਾ ਧਨ-ਪਦਾਰਥ ਹੋਵੇ, ਸੁੰਦਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਹੋਵੇ, ਮਹਲ ਦੀ ਚੋਟੀ ਉਤੇ ਝੰਡਾ ਝੂਲਦਾ ਹੋਵੇ,
اوُچبھۄنکنکامنیِسِکھرِدھجاپھہراءِ॥
بھون۔ مکان۔ کگک کامنی۔ سونا اور عورت ۔ سکھر۔ اونچا ۔ دھجا۔ جھنڈا۔ نشان۔
اونچے محلات ہوں سونا اور خوبصورت بیوی ہو اور محلات کے اوپر جھندا لہراتا ہے
ਤਾ ਤੇ ਭਲੀ ਮਧੂਕਰੀ ਸੰਤਸੰਗਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੧੫੦॥
taa tay bhalee maDhookree satsang gun gaa-ay. ||150||
But better than these is dry bread, if one sings the Glorious Praises of the Lord in the Society of the Saints. ||150||
that place is better than lofty mansions (where there are tons of) gold, beautiful women, and a flag flies on the top (of the palace, but there is no meditation of God’s Name). ||150||
(ਪਰ ਜੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਸੁੰਞ ਹੋਵੇ)-ਇਸ ਸਾਰੇ ਰਾਜ-ਭਾਗ ਨਾਲੋਂ ਮੰਗ ਕੇ ਲਿਆਂਦੀ ਭਿੱਛਿਆ ਚੰਗੀ ਹੈ ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ ॥੧੫੦॥
تاتےبھلیِمدھوُکریِسنّتسنّگِگُنگاءِ॥੧੫੦॥
ٹھرہائے ۔ لہرائے ۔ مدھو کری ۔ کریات یا بھیک مانگ کر حاصل ہ کی ہوئی روٹی ۔ سنت سنگ۔ سادہو کی صحبت اور قربت میں۔ گن گائے ۔ حمدوثناہ۔
اس سے بہتر ہے بھیک مانگ لائی ہوئی روٹی کا ٹکڑا اگر صحبت و قربت محبوبان الہٰی میں حمدوثناہ ہو خدا کی
ਕਬੀਰ ਪਾਟਨ ਤੇ ਊਜਰੁ ਭਲਾ ਰਾਮ ਭਗਤ ਜਿਹ ਠਾਇ ॥
kabeer paatan tay oojar bhalaa raam bhagat jih thaa-ay.
Kabeer, the wilderness is better than a city, if the Lord’s devotees live there.
O, Kabir, better than the town is the wilderness where stay the devotees of God.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਲੋਂ ਉਹ ਉੱਜੜਿਆ ਹੋਇਆ ਥਾਂ ਚੰਗਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਭਗਤ (ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਂਦੇ) ਹੋਣ।
کبیِرپاٹنتےاوُجرُبھلارامبھگتجِہٹھاءِ॥
پاٹن ۔ شہر۔ اوجر۔ ویرانہ ۔ سنسان ۔ ۔ رام بھگت۔ عاشق و خادم خدا۔
اے شہر سے سنسان اور ویرانہ ہے اچھا جہان محبوبان الہٰی بستے ہیں ۔
ਰਾਮ ਸਨੇਹੀ ਬਾਹਰਾ ਜਮ ਪੁਰੁ ਮੇਰੇ ਭਾਂਇ ॥੧੫੧॥
raam sanayhee baahraa jam pur mayray bhaaN-ay. ||151||
Without my Beloved Lord, it is like the City of Death for me. ||151||
For me that place is like the city of death, where there is no love for God. ||151||
ਜੇਹੜਾ ਥਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁੰਞਾ ਹੋਵੇ, ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਉਹ ਨਰਕ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ॥੧੫੧॥
رامسنیہیِباہراجمپُرُمیرےبھاںءِ॥੧੫੧॥
رام سنیہی باہر۔ محبوبان الہٰی۔ باہر۔ بگیر۔ رام بھگت جیہہ ٹھائے ۔ جہاں خدا کے محبوب بستے ہین۔ جم ہر میرے بھائے ۔ حمدوتستان میری سمجھ ۔
جہاں نہیں محبوبان خدا بد روحوں کا شہر میرے لئے ۔
ਕਬੀਰ ਗੰਗ ਜਮੁਨ ਕੇ ਅੰਤਰੇ ਸਹਜ ਸੁੰਨ ਕੇ ਘਾਟ ॥
kabeer gang jamun kay antray sahj sunn kay ghaat.
Kabeer, between the Ganges and Jamunaa Rivers, on the shore of Celestial Silence,
like the junction of Ganges and Yamuna. (This is such a unique state of divine bliss)
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਮੈਂ ‘ਜਪਿਆ ਪਰਵਿਦਗਾਰ’, ਰੋੜੇ ਆਦਿਕ ਵਾਂਗ ਮੈਂ ਅਭਿਮਾਨ ਤਜਿਆ ਤੇ ‘ਜੈਸਾ ਹਰਿ ਹੀ ਹੋਇ’ ਵਾਲੀ ਮੇਰੀ ਅਵਸਥਾ ਬਣੀ, ਤਾਂ) ਮੈਂ ਕਬੀਰ ਦੇ ਮਨ ਨੇ ਉਸ ਪੱਤਣ ਤੇ ਟਿਕਾਣਾ ਕੀਤਾ ਜਿਥੇ ਸਹਜ ਅਵਸਥਾ ਮਾਇਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਫੁਰਨਿਆਂ ਵਲੋਂ ਸੁੰਞ ਹੈ, ਜਿਥੇ, ਮਾਨੋ, ਗੰਗਾ ਜਮੁਨਾ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਹੈ (ਵੱਖ ਵੱਖ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵੇਗ ਘਟ ਕੇ ਹੁਣ ਗੰਭੀਰਤਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੈ)।
کبیِرگنّگجمُنکےانّترےسہجسُنّنکےگھاٹ॥
گنگجمن کے انترے ۔ اڑا اور ہنگالاانترے ۔ درمیان۔ سہج ۔ سکون۔
کیبر کے دل میں مکمل سکون ہوا جہاں دنیاوی خیالات ساکن ہیں جیسے گنگا اور جمنا کے درمیان جہاں سکون ہے اور سنسان ہے اور کنارہ ہے جسمانی طور پر اڑا اور پنگھلا دو شریانیں جو ذہن کی طرف جاتی ہیں ان کے درمیان سکھمنا میں سانس جاتے ہیں تو روحانی سکون ملتا ہے ۔
ਤਹਾ ਕਬੀਰੈ ਮਟੁ ਕੀਆ ਖੋਜਤ ਮੁਨਿ ਜਨ ਬਾਟ ॥੧੫੨॥
tahaa kabeerai mat kee-aa khojat mun jan baat. ||152||
there, Kabeer has made his home. The silent sages and the humble servants of the Lord search for the way to get there. ||152||
(O’ my friends, the mind of Kabir has come to rest in a place where there is a state of peace, and poise, which many sages and devotees try to seek. ||152||
ਮੈਂ ਕਬੀਰ ਦਾ ਮਨ ਉਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਟਿਕ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਅੱਪੜਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ੀ ਲੋਕ ਭਾਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ॥੧੫੨॥
تہاکبیِرےَمٹُکیِیاکھوجتمُنِجنباٹ॥੧੫੨॥
سن۔ جہاں نہ ونیاوی نہ
لہذا وہاں کبیر نے اپنا مقام بنائیا ماراد کبیر کو ذہنی سکون حاصل ہے اور لوگ جہاں تربینی گنگا جمنا اور سر ستی کے سنگم پر زیار ت اور غسل کے لئے جاتے ہیں حقیقتاً وہ تربیتنی انسان کے اندر ہے ۔ مراد کبیر جی نے اُس جگہ اپنا ٹھکانہ بنالیا جہاں دنیاوی نعمتوں کے خیال پیدا نہیں ہوتے جہاں مکمل سکون اور سکوت طاری ہے ۔
ਕਬੀਰ ਜੈਸੀ ਉਪਜੀ ਪੇਡ ਤੇ ਜਉ ਤੈਸੀ ਨਿਬਹੈ ਓੜਿ ॥
kabeer jaisee upjee payd tay ja-o taisee nibhai orh.
Kabeer, if the mortal continues to love the Lord in the end, as he pledged in the beginning,
O’ Kabir, if till the end I remain (nice and compassionate) like the newly sprouted tree branch,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਕੋਮਲਤਾ ਨਵੇਂ ਉੱਗੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੇ ਅਜੇਹੀ ਕੋਮਲਤਾ (ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਸਦਾ ਲਈ ਟਿਕੀ ਰਹੇ (‘ਊਚ ਭਵਨ ਕਨਕਾਮਨੀ’ ਤੇ ‘ਸਿਖਰਿ ਧਜਾ’ ਉਸ ਕੋਮਲਤਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਨ ਕਰ ਸਕਣ, ਮਨੁੱਖ ‘ਸਹਜ ਸੁੰਨ ਕੇ ਘਾਟ’ ਉੱਤੇ ਸਦਾ ਆਸਨ ਲਾਈ ਰੱਖੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਤਨਾ ਉੱਚਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ),
کبیِرجیَسیِاُپجیِپیڈتےجءُتیَسیِنِبہےَاوڑِ॥
ایجی ۔ پیدا ہوئی۔ پیڈ۔ پودا۔ تیسی ۔ ویسی ۔ اوڑ۔ اخر۔
اے کبیر جیسیانکساری اور پاکیزگی نیئے اُگتے پودے میں ہوتی ہے ایسی عاجزی اور پاکیزگی انسان کے دلمیں ہمیشہ کے لئے بسی رہے اور انسان کو ایسا روحانی وذہنی سکون رہے
ਹੀਰਾ ਕਿਸ ਕਾ ਬਾਪੁਰਾ ਪੁਜਹਿ ਨ ਰਤਨ ਕਰੋੜਿ ॥੧੫੩॥
heeraa kis kaa baapuraa pujeh na ratan karorh. ||153||
no poor diamond, not even millions of jewels, can equal him. ||153||
I say what to speak of a mere diamond, even millions of jewels won’t equal (my) worth. ||153||
ਇਕ ਹੀਰਾ ਕੀਹ? ਕਰੋੜਾਂ ਰਤਨ ਭੀ ਉਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ ॥੧੫੩॥
ہیِراکِسکاباپُراپُجہِنرتنکروڑِ॥੧੫੩॥
باپر۔ بیچارا۔ پجیہہ۔ برابر۔ رتن کروڑ۔ کروڑوں ہیرے ۔
زندگی میں ایک ہیرا تو کیا کروڑون ہیرے بھی اُسکی قدروقیمت کی برابری نہیں کر سکتے ۔
ਕਬੀਰਾ ਏਕੁ ਅਚੰਭਉ ਦੇਖਿਓ ਹੀਰਾ ਹਾਟ ਬਿਕਾਇ ॥
kabeeraa ayk achambha-o daykhi-o heeraa haat bikaa-ay.
Kabeer, I saw a strange and wonderful thing. A jewel was being sold in a store.
O’ Kabir, I have seen one astonishing thing that a diamond is being sold at a shop.
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਜਗਤ ਵਿਚ) ਮੈਂ ਇਕ ਅਚਰਜ (ਮੂਰਖਤਾ ਦਾ) ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ਹੀਰਾ ਹੱਟੀ ਹੱਟੀ ਤੇ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ,
کبیِراایکُاچنّبھءُدیکھِئوہیِراہاٹبِکاءِ॥
اچنبھو۔ حیران کرنے والی ۔ پیرا ہاٹھ بکائے ۔ قیمتی ہیرا ہاٹ مطلب معمولی دکان پر بکتا۔
اے کبیر ایک حیران کرنے والا ماجرا سنا کر ایک قیمتی ہیرا معمولی دکان پر فروخت ہو رہا تھا ۔
ਬਨਜਨਹਾਰੇ ਬਾਹਰਾ ਕਉਡੀ ਬਦਲੈ ਜਾਇ ॥੧੫੪॥
banjanhaaray baahraa ka-udee badlai jaa-ay. ||154||
Because there was no buyer, it was going in exchange for a shell. ||154||
But without a customer it is being exchanged for a shell. (In other words this human birth is more precious than a jewel, but is being wasted for worthless worldly pleasures). ||154||
ਚੂੰਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਕਦਰ-ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਕਉਡੀਆਂ ਦੇ ਭਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ (ਅਜਾਈਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ) ॥੧੫੪॥
بنجنہارےباہراکئُڈیِبدلےَجاءِ॥੧੫੪॥
بنجنہارے ۔ سوداگر کے بگیر ۔ کوڈی ۔ بلا قدروقیمت۔
بغیر قدردان سوداگر کے کوڑیون کے بدلے جا رہا تھا ۔ مراد انسانی زندگی نا یاب ہے قسمت سے ملتی ہے جو ایک قیمتی ہیرے کی ماندن ہے جسکی قیمت ادانہیں کی جاسکتی انسان کو زندگی الہٰی نام ست سچ حق و حقیقت کی خریداری کیلئے آئیا ہے مگر دنیاوی نعمتوں میں مصروف ہوکر اصل مقصد کوبھول گیا ہے زندگی بیفائدہ گذر رہی ہے ۔
ਕਬੀਰਾ ਜਹਾ ਗਿਆਨੁ ਤਹ ਧਰਮੁ ਹੈ ਜਹਾ ਝੂਠੁ ਤਹ ਪਾਪੁ ॥
kabeeraa jahaa gi-aan tah Dharam hai jahaa jhoothtah paap.
Kabeer, where there is spiritual wisdom, there is righteousness and Dharma. Where there is falsehood, there is sin.
O’ Kabir, where there is (divine) knowledge, there is righteousness, but where there is falsehood, there is sin.
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜਨਮ-ਮਨੋਰਥ ਦੇ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਫ਼ਰਜ਼-ਸ਼ਿਨਾਸੀ ਸਿਰਫ਼ ਉਥੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਇਹ ਸਮਝ ਹੋਵੇ ਕਿ ਹੀਰਾ-ਜਨਮ ਕਾਹਦੇ ਲਈ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
کبیِراجہاگِیانُتہدھرمُہےَجہاجھوُٹھُتہپاپُ॥
گیان۔ علم ۔ سمجھ۔ دھرم۔ فرض شناسی ۔
اے کبیر جہاں علم اور سمجھ ہے وہی انسانیت اور فرض شناسی ہوگی جہاں کفر اور جھوٹ ہے وہان گناہوں کی بھرمار ۔
ਜਹਾ ਲੋਭੁ ਤਹ ਕਾਲੁ ਹੈ ਜਹਾ ਖਿਮਾ ਤਹ ਆਪਿ ॥੧੫੫॥
jahaa lobhtah kaal hai jahaa khimaa tah aap. ||155||
Where there is greed, there is death. Where there is forgiveness, there is God Himself. ||155||
Similarly when one becomes greedy, one is inviting one’s own death (just as due to its greed for a worm, a fish gets caught in the hook). But where there is compassion, (deem that) God Himself (is pervading there). ||155||
ਪਰ ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਝੂਠ ਅਤੇ ਲੋਭ (ਦਾ ਜ਼ੋਰ) ਹੋਵੇ, ਉਥੇ (ਧਰਮ ਦੇ ਥਾਂ) ਪਾਪ ਅਤੇ ਆਤਮਕ ਮੌਤ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ (ਉਹ ਜੀਵਨ ‘ਕਉਡੀ ਬਦਲੈ’ ਹੀ ਜਾਣਾ ਹੋਇਆ)। ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੈ ॥੧੫੫॥
جہالوبھُتہکالُہےَجہاکھِماتہآپِ॥੧੫੫॥
لوبھ ۔لالچ۔ کال ۔ موت۔ کھما۔ سکون ۔ سنجیدگی ۔معافی ۔
جہاں لالچوہاں روحانی واخلاقی موت اور جہاں سکون ہوگا جس کے دلمیں ذہنی وروحانی سکون ہوگاوہاں خدا خود ہوگا۔
ਕਬੀਰ ਮਾਇਆ ਤਜੀ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ ਜਉ ਮਾਨੁ ਤਜਿਆ ਨਹੀ ਜਾਇ ॥
kabeer maa-i-aa tajee ta ki-aa bha-i-aa ja-o maan taji-aa nahee jaa-ay.
Kabeer, what good is it to give up Maya, if the mortal does not give up his pride?
O’ Kabir, what is the big deal if one renounces worldly wealth, but one cannot renounce the ego (of one’s mind)?
ਹੇ ਕਬੀਰ! (‘ਊਚ ਭਵਨ ਕਨਕਾਮਨੀ’ ਆਦਿਕ) ਮਾਇਆ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਭੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੰਵਾਰਦਾ, ਜੇ ਅਹੰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਤਿਆਗਿਆ ਜਾਂਦਾ।
کبیِرمائِیاتجیِتکِیابھئِیاجءُمانُتجِیانہیِجاءِ॥
تجی ۔ چھوڑی ۔ کیا بھییا۔ کیا ہوا۔ مان ۔ وقار۔ غرور۔
اے کبیر دنیاوی دولت تو چھوڑ دینا اتنا عظمت والانہیں چھوڑا جاسکتا مگر وقار یا غرور نہیں چھوٹتا سبھ کو کھا جاتا ہے ۔
ਮਾਨ ਮੁਨੀ ਮੁਨਿਵਰ ਗਲੇ ਮਾਨੁ ਸਭੈ ਕਉ ਖਾਇ ॥੧੫੬॥
maan munee munivar galay maan sabhai ka-o khaa-ay. ||156||
Even the silent sages and seers are destroyed by pride; pride eats up everything. ||156||
Because ego ruins all and even great saints and sages have been ruined by their ego. ||156||
ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਨੀ (ਤਿਆਗ ਦੇ) ਇਸ ਮਾਣ-ਅਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਗਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, (ਇਹ ਮਾਣ ਕਿਸੇ ਦਾ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ) ਮਾਣ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਜੋ ਭੀ ਪ੍ਰਾਣੀ ਅਹੰਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ॥੧੫੬॥
مانمُنیِمُنِۄرگلےمانُسبھےَکءُکھاءِ॥੧੫੬॥
منی منیور۔ رشی۔ منی ۔ ولی اللہ ۔ شیخ۔ گلے ۔مٹے
اس غرور نے اُن رشیوں ولی اللہ شیخوں کو مٹی میں ملا دیا اور سبھ کو کھاجاتا ہے ۔ روحانی واخلاقی طور پر برباد کر دیتا ہے ۔
ਕਬੀਰ ਸਾਚਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੈ ਮਿਲਿਆ ਸਬਦੁ ਜੁ ਬਾਹਿਆ ਏਕੁ ॥
kabeer saachaa satgur mai mili-aa sabad jo baahi-aa ayk.
Kabeer, the True Guru has met me; He aimed the Arrow of the Shabad at me.
O’ Kabir, when I met the true Guru, he (recited such an appealing divine word that I lost all my ego and realized how empty has been my life so far, I felt as if he has) aimed such (a sharp) arrow of his holy word upon me
ਹੇ ਕਬੀਰ! (ਹੀਰਾ ਜਨਮ ਬਚਾਣ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਤਿਆਗਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਾਹ ਪਈ) ਮੈਨੂੰ ਪੂਰਾ ਗੁਰੂ ਮਿਲ ਪਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਾਇਆ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਤੀਰ ਵਾਂਗ ਲੱਗਾ,
کبیِرساچاستِگُرُمےَمِلِیاسبدُجُباہِیاایکُ॥
ساچا ستگر ۔ سچا اُستادومرشد۔ میں ملیا۔ مجھے ملا۔ سبد باہیا ۔ ایک نصیحتکی ۔
اے کبیر میری ملاقات سچے مرشد سے ہوئی اُس نے مجھے ایک سبق و نصیحت و واعظ کی
ਲਾਗਤ ਹੀ ਭੁਇ ਮਿਲਿ ਗਇਆ ਪਰਿਆ ਕਲੇਜੇ ਛੇਕੁ ॥੧੫੭॥
laagat hee bhu-ay mil ga-i-aa pari-aa kalayjay chhayk. ||157||
As soon as it struck me, I fell to the ground with a hole in my heart. ||157||
that as soon as it struck me it made a hole in my heart and I fell to the ground (unconscious). ||157||
ਮੇਰਾ ਹਿਰਦਾ ਗੁਰੂ-ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਤਾ ਗਿਆ, ਤੇ ਮੇਰਾ ਅਹੰਕਾਰ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਮਿਲ ਗਿਆ ॥੧੫੭॥
لاگتہیِبھُءِمِلِگئِیاپرِیاکلیجےچھیکُ॥੧੫੭॥
لاگت ہی ۔ اُسکے سبق سنتے ہی۔ بھوئے ۔ مل گیا۔ شرمسار ہوا۔ پریا کلیجے چھیک۔ دل چھلنی ہوا۔
جسکا مرے ذہن پر ایسا اثر ہوا کہ میں شرمسار ہوا میرے دلمیں عاجزی و انکساری نے گھر کیا اور میرا دل چھلنی ہوگیا مراد میں اُس سے متاثر ہوا۔
ਕਬੀਰ ਸਾਚਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਿਆ ਕਰੈ ਜਉ ਸਿਖਾ ਮਹਿ ਚੂਕ ॥
kabeer saachaa satgur ki-aa karai ja-o sikhaa meh chook.
Kabeer, what can the True Guru do, when His Sikhs are at fault?
O’ Kabir, what can the true Guru do, if there is defect in the disciples.
ਪਰ ਹੇ ਕਬੀਰ! ਜੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਉਕਾਈ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਭੀ ਕੁਝ ਸੰਵਾਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ (ਇਸ ਹੀਰੇ-ਜਨਮ ਨੂੰ ‘ਕਉਡੀ ਬਦਲੈ’ ਜਾਂਦੇ ਨੂੰ ਬਚਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ),
کبیِرساچاستِگُرُکِیاکرےَجءُسِکھامہِچوُک॥
چوک۔ کمی ۔ بھول۔
اے کبیر سچے مرشد کے بس کی کیا با ہے جب مریدوں میں ہی گمراہی ہو
ਅੰਧੇ ਏਕ ਨ ਲਾਗਈ ਜਿਉ ਬਾਂਸੁ ਬਜਾਈਐ ਫੂਕ ॥੧੫੮॥
anDhay ayk na laag-ee ji-o baaNs bajaa-ee-ai fook. ||158||
The blind do not take in any of His Teachings; it is as useless as blowing into bamboo. ||158||
The thing is that not even one advice (of the true Guru seems pleasing and) worth acting upon to a blind egoistic person. (Giving advice to such a worshipper of power is like) blowing air into a bamboo (which enters it at one end and passes through the other). ||158||
ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਅਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਰਹੇ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਕੋਈ ਭੀ ਗੱਲ ਉਸ ਨੂੰ ਪੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ। ਜਿਵੇਂ ਫੂਕ ਮਾਰਿਆਂ ਬਾਂਸ (ਦੀ ਬੰਸਰੀ) ਵੱਜਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ (ਪਰ ਫੂਕ ਇਕ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਦੂਜੇ ਸਿਰੇ ਰਾਹ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ ਅਹੰਕਾਰੀ ਦੇ ਇਕ ਕੰਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਕੰਨ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਅਸਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੀ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੁੰਚ-ਗਿਆਨੀ ਉਹ ਭਾਵੇਂ ਬਣ ਜਾਏ।) ॥੧੫੮॥
انّدھےایکنلاگئیِجِءُباںسُبجائیِئےَپھوُک॥੧੫੮॥
جب بے عقل پر سبق اور نصیحت اثر انداز نہ ہو جیسے تھوتھے بانس میں پھونک مارنے پر ایک سرے مارنے پر دوسرے سرے سے باہر نکل جاتی ہے ۔
ਕਬੀਰਹੈ ਗੈ ਬਾਹਨ ਸਘਨ ਘਨ ਛਤ੍ਰਪਤੀ ਕੀ ਨਾਰਿ ॥
kabeer hai gai baahan saghan ghan chhatarpatee kee naar.
Kabeer, the wife of the king has all sorts of horses, elephants and carriages.
O’ Kabir, even the wife of a sovereign king who might have many horses, elephants, and other rides,
ਹੇ ਕਬੀਰ! ਉਸ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਉਸ ਛਤਰ-ਪਤੀ ਰਾਜੇ ਦੀ ਰਾਣੀ ਭੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਜਿਸ ਦੇ ਪਾਸ ਸਵਾਰੀ ਲਈ ਬੇਅੰਤ ਘੋੜੇ ਹਾਥੀ ਹੋਣ,
کبیِرہےَگےَباہنسگھنگھنچھت٘رپتیِکیِنارِ॥
ہے ۔ گھوڑے ۔ گے ۔ گھوڑے ۔ باہن۔ رتھ گاڑی وغیرہ۔ سگھن۔ بہت ۔ گھن۔ بہت۔ چھترپتی ۔ اُس بادشاہ جسکے سر پر چھتر جھولتا ہے ۔ نار۔ بیوی ۔
اُس بادشاہ کی بیوی مہارانی جس کے پر چھتر جھولتاہو جسکے پاس بہت سے گھوڑے ہاتھی رتھ بیل گاڑیاں اور بہت سا آرام و آسائش کا سامان ہو