ਬੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ਉਠਾਈ ਪੋਟਲੀ ਕਿਥੈ ਵੰਞਾ ਘਤਿ ॥੨॥
baneh uthaa-ee potlee kithai vanjaa ghat. ||2||
I am so accustomed to walking in the ways of the world. I have tied and picked up the bundle; where can I go to throw it away? ||2||
because I am still living like (other) people of the world. Still I am carrying the load (of worldly involvements) and I’ don’t know, where could I go to throw it off (and walk away from my worldly responsibilities and follow the spiritual path)? ||2||
(‘ਦੁਨੀਆ’ ਵਾਲੀ) ਨਿੱਕੀ ਜਹੀ ਗੰਢ (ਮੈਂ ਭੀ) ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੁੱਟ ਕੇ ਕਿਥੇ ਜਾਵਾਂ? (ਭਾਵ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮੋਹ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਕੋਈ ਸੌਖਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ) ॥੨॥
بنّن٘ہ٘ہِاُٹھائیِپوٹلیِکِتھےَۄنّجنْاگھتِ॥੨॥
پوٹلی ۔ چھوٹی گھڑی۔ کنبہ پروری کی ذمہ داری۔ کتھے ونجاگھت ۔ اسے چھوڑ کر کہاں جاؤ۔
مین کنبہ پروری کی چھوٹی سی ذمہ داری سنبھال رکھی ہے اسے چھوڑ کر ترک کرکے کہاں جاوں۔
ਕਿਝੁ ਨ ਬੁਝੈ ਕਿਝੁ ਨ ਸੁਝੈ ਦੁਨੀਆ ਗੁਝੀ ਭਾਹਿ ॥
kijh na bujhai kijh na sujhai dunee-aa gujhee bhaahi.
I know nothing; I understand nothing. The world is a smouldering fire.
The world is (like a) smoldering fire and I cannot think or find a way (to save my self from it).
ਦੁਨੀਆ (ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਮੋਹ ਅਸਲ ਵਿਚ) ਲੁਕਵੀਂ ਅੱਗ ਹੈ (ਜੋ ਅੰਦਰ ਹੀ ਅੰਦਰ ਮਨ ਵਿਚ ਧੁਖਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਵਿਚ ਪਏ ਹੋਏ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਹੀ ਰਸਤੇ ਦੀ) ਕੁਝ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।
کِجھُنبُجھےَکِجھُنسُجھےَدُنیِیاگُجھیِبھاہِ॥
کجھ۔ کچھ بھی۔نہ سجھے ۔ سمجھ نہیں آتی۔ دنیا ۔ علام۔ گجھی۔ پوشیدہ ۔ بھاہے ۔ آگ۔
نہ سمجھ آتی ہے نہ سوجھ آتی دنیا پوشیدہ آگ میں ہے جل رہی
ਸਾਂਈਂ ਮੇਰੈ ਚੰਗਾ ਕੀਤਾ ਨਾਹੀ ਤ ਹੰ ਭੀ ਦਝਾਂ ਆਹਿ ॥੩॥
saa-eeN mayrai changa keetaa naahee ta haNbhee dajhaaN aahi. ||3||
My Lord did well to warn me about it; otherwise, I would have been burnt as well. ||3||
But God did a great favor to me and He pulled me out of it. Otherwise I too would have been burnt. (In other words, God showed me the way to remain detached, even while living in the family, otherwise I too would have been spiritually ruined). ||3||
ਮੇਰੇ ਸਾਂਈ ਨੇ (ਮੇਰੇ ਉਤੇ) ਮੇਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ (ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾ ਲਿਆ ਹੈ) ਨਹੀਂ ਤਾਂ (ਬਾਕੀ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ) ਮੈਂ ਭੀ (ਇਸ ਵਿਚ) ਸੜ ਜਾਂਦਾ (ਭਾਵ, ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਮੇਹਰ ਕਰ ਕੇ ਬਚਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਵੱਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ‘ਪੋਟਲੀ’ ਸਿਰੋਂ ਲਾਹ ਕੇ ਸੁੱਟ ਦੇਈਏ) ॥੩॥
ساںئیِںمیرےَچنّگاکیِتاناہیِتہنّبھیِدجھاںآہِ॥੩॥
ہنمی ۔ مین بھی۔ وجھاں آہے ۔ اسمین جلتا ۔
میرے آقا خدا نے اچھا کیا ورنہ میں بھی اس آگ میں جلتا ۔
ਫਰੀਦਾ ਜੇ ਜਾਣਾ ਤਿਲ ਥੋੜੜੇ ਸੰਮਲਿ ਬੁਕੁ ਭਰੀ ॥
fareedaa jay jaanaa til thorh-rhay sammal buk bharee.
Fareed, if I had known that I had so few sesame seeds, I would have been more careful with them in my hands.
O’ Farid, if I know that the sesame seeds (of my life breaths) are too few, I should be careful in my handfuls (and spending my life breaths).
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਵੇ ਕਿ (ਇਸ ਸਰੀਰ-ਰੂਪ ਭਾਂਡੇ ਵਿਚ) ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ (ਸੁਆਸ ਰੂਪ) ਤਿਲ ਹਨ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ (ਇਹਨਾਂ ਦਾ) ਬੁੱਕ ਭਰਾਂ (ਭਾਵ, ਬੇ-ਪਰਵਾਹੀ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੁਆਸ ਨਾ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਜਾਵਾਂ)।
پھریِداجےجانھاتِلتھوڑڑےسنّملِبُکُبھریِ॥
تل تھوڑے ۔ زندگی تھوڑی ہے ۔ عمر کم ہے ۔ سانس کم نہیں۔ سمل۔ سنبھل کر ۔ باہوش۔
اے فریدا اگر سمجھتے ہو عرض حیات تھوڑا ہے تو سوچ سمجھ کر زندگی بتاؤ۔
ਜੇ ਜਾਣਾ ਸਹੁ ਨੰਢੜਾ ਤਾਂ ਥੋੜਾ ਮਾਣੁ ਕਰੀ ॥੪॥
jay jaanaa saho nandh-rhaa taaN thorhaa maan karee. ||4||
If I had known that my Husband Lord was so young and innocent, I would not have been so arrogant. ||4||
Also if I know that my Groom is young (and of innocent of nature) I should pride (on myself) little less. ||4||
ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਆ ਜਾਏ ਕਿ (ਮੇਰਾ) ਪਤੀ (-ਪ੍ਰਭੂ) ਬਾਲ-ਸੁਭਾਵ ਵਾਲਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਭੋਲੇ ਸੁਭਾਵ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ) ਤਾਂ ਮੈਂ ਭੀ (ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਾਲੀ ‘ਪੋਟਲੀ’ ਦਾ) ਮਾਣ ਛੱਡ ਦਿਆਂ ॥੪॥
جےجانھاسہُننّڈھڑاتاںتھوڑامانھُکریِ॥੪॥
سوہ۔ خصم۔ مالک ۔ نڈھڑا۔ چھوتا ۔کم عمر
اگر یہ سمجھ آجائے کہ الہٰی عادات کم سن بچے کی مانند ہے تو چاہیئے وقار اور غرو ر چھوڑ دو۔
ਜੇ ਜਾਣਾ ਲੜੁ ਛਿਜਣਾ ਪੀਡੀ ਪਾਈਂ ਗੰਢਿ ॥
jay jaanaa larhchhijnaa peedee paa-eeN gandh.
If I had known that my robe would come loose, I would have tied a tighter knot.
(O God), if I knew that (the knot with your) robe could get loosed, I would have put a tighter knot.
(ਹੇ ਪਤੀ-ਪ੍ਰਭੂ!) ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਹੋਵੇ ਕਿ (ਇਸ ‘ਪੋਟਲੀ’ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੇਰਾ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ) ਪੱਲਾ ਛਿੱਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ, ਤੇਰੇ ਨਾਲੋਂ ਵਿੱਥ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ) ਤਾਂ ਮੈਂ (ਤੇਰੇ ਪੱਲੇ ਨਾਲ ਹੀ) ਪੱਕੀ ਗੰਢ ਪਾਵਾਂ।
جےجانھالڑُچھِجنھاپیِڈیِپائیِںگنّڈھِ॥
لڑ۔ دامن۔ پد۔ چھجنا۔ چھٹ جانا ہے ۔ پیڈی۔ پکی ۔تکڑی ۔ مضبوط ۔
اگر مجھے یہ سمجھ آجاتی کہ تیرا دامن چھوٹ جائیگا تو میں پختہ تعلقات بناتا
ਤੈ ਜੇਵਡੁ ਮੈ ਨਾਹਿ ਕੋ ਸਭੁ ਜਗੁ ਡਿਠਾ ਹੰਢਿ ॥੫॥
tai jayvad mai naahi ko sabh jag dithaa handh. ||5||
I have found none as great as You, Lord; I have looked and searched throughout the world. ||5||
(O’ Master), I have roamed around the entire world (and have found no other companion more reliable) than You. ||5||
(ਹੇ ਸਾਂਈਂ!) ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਫਿਰ ਕੇ ਵੇਖ ਲਿਆ ਹੈ, ਤੇਰੇ ਵਰਗਾ (ਸਾਥੀ) ਮੈਨੂੰ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਲੱਭਾ ॥੫॥
تےَجیۄڈُمےَناہِکوسبھُجگُڈِٹھاہنّڈھِ॥੫॥
جیؤ ۔ تیرے جتنا بڑا۔ ہنڈھ ۔ پھر کے ۔
سارا عالم گھوم کر دیکھ لیا ہے ۔ تیرے جتنا عظیم دنیا میں کوئی نہیں۔
ਫਰੀਦਾ ਜੇ ਤੂ ਅਕਲਿ ਲਤੀਫੁ ਕਾਲੇ ਲਿਖੁ ਨ ਲੇਖ ॥
fareedaa jay too akal lateef kaalay likh na laykh.
Fareed, if you have a keen understanding, then do not write black marks against anyone else.
O’ Farid, if you think yourself wise, then don’t write black essays (say disparaging words about others).
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਜੇ ਤੂੰ ਬਰੀਕ ਅਕਲ ਵਾਲਾ (ਸਮਝਦਾਰ) ਹੈਂ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਮੰਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਪਛਚੋਲ ਨਾ ਕਰ;
پھریِداجےتوُاکلِلتیِپھُکالےلِکھُنلیکھ॥
باریک بین۔ دور انیش۔ کالے ۔ برے۔ لکھ نہ لیکھ ۔ بیری تحریر نہ کر۔
فرید ، اگر آپ کو گہری سمجھ ہے تو ، کسی اور کے خلاف کالے نشان نہ لکھیں۔
ਆਪਨੜੇ ਗਿਰੀਵਾਨ ਮਹਿ ਸਿਰੁ ਨੀਵਾਂ ਕਰਿ ਦੇਖੁ ॥੬॥
aapnarhay gireevaan meh sir neeNvaaN kar daykh. ||6||
Look underneath your own collar instead. ||6||
Instead bend your head and look beneath your own collar (examine your own self to see your own faults). ||6||
ਆਪਣੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿਚ ਮੂੰਹ ਪਾ ਕੇ ਵੇਖ (ਕਿ ਤੇਰੇ ਆਪਣੇ ਕਰਮ ਕੈਸੇ ਹਨ) ॥੬॥
آپنڑےگِریِۄانمہِسِرُنیِۄاںکرِدیکھُ॥੬॥
آپنڈے ۔ پانے ۔ غریبان ۔جھولی دامن۔
اس کے بجائے اپنے گریبان میں جھانکو۔
ਫਰੀਦਾ ਜੋ ਤੈ ਮਾਰਨਿ ਮੁਕੀਆਂ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਨ ਮਾਰੇ ਘੁੰਮਿ ॥
fareedaa jo tai maaran mukee-aaNtinHaa na maaray ghumm.
Fareed, do not turn around and strike those who strike you with their fists.
O’ Farid, they who beat you with fists, don’t turn around and hit them back.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਜੋ (ਮਨੁੱਖ) ਤੈਨੂੰ ਮੁੱਕੀਆਂ ਮਾਰਨ (ਭਾਵ, ਕੋਈ ਦੁੱਖ ਦੇਣ) ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤੂੰ ਪਰਤ ਕੇ ਨਾ ਮਾਰੀਂ (ਭਾਵ, ਬਦਲਾ ਨਾ ਲਈਂ, ਸਗੋਂ)
پھریِداجوتےَمارنِمُکیِیاتِن٘ہ٘ہانمارےگھُنّمِ॥
فرید ، مڑ پھیر نہ کرو اور ان لوگوں پر حملہ کرو جو آپ کو مٹھیوں سے مارتے ہیں۔
ਆਪਨੜੈ ਘਰਿ ਜਾਈਐ ਪੈਰ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਦੇ ਚੁੰਮਿ ॥੭॥
aapnarhai ghar jaa-ee-ai pair tinHaa day chumm. ||7||
Kiss their feet, and return to your own home. ||7||
Instead personally go to their houses, and kiss their feet. (In other words become extremely humble and instead of taking revenge from those who harm you go and thank them for reminding you about your faults). ||7||
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਚੁੰਮ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ (ਸ਼ਾਂਤ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ) ਟਿਕੇ ਰਹੀਦਾ ਹੈ ॥੭॥
آپنڑےَگھرِجائیِئےَپیَرتِن٘ہ٘ہادےچُنّمِ॥੭॥
ان کے پیروں کو چومیں ، اور اپنے ہی گھر چلے جائیں۔
ਫਰੀਦਾ ਜਾਂ ਤਉ ਖਟਣ ਵੇਲ ਤਾਂ ਤੂ ਰਤਾ ਦੁਨੀ ਸਿਉ ॥
fareedaa jaaNta-o khatan vayl taaNtoo rataa dunee si-o.
Fareed, when there was time for you to earn good karma, you were in love with the world instead.
O’ Farid, when you have the time to earn the wealth (of God’s Name), you remain involved with the world.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਜਦੋਂ ਤੇਰਾ (ਅਸਲ ਖੱਟੀ) ਖੱਟਣ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ ਤਦੋਂ ਤੂੰ ਦੁਨੀਆ (ਦੀ ‘ਪੋਟਲੀ’) ਨਾਲ ਮਸਤ ਰਿਹਾ।
پھریِداجاںتءُکھٹنھۄیلتاںتوُرتادُنیِسِءُ॥
ٹوکھٹن ویل۔ فائدہ اُٹھانے کا وقت۔ تاں تورتا ۔ تب دنیا مین محو ومجذوب ۔
اے فرید جب تیرا حقیقت اکھٹی کرنیکا موقع تھا تب دنیاوی دولت کی محبت اور اسکے اکھٹا کرنےمیں مصروف رہا
ਮਰਗ ਸਵਾਈ ਨੀਹਿ ਜਾਂ ਭਰਿਆ ਤਾਂ ਲਦਿਆ ॥੮॥
marag savaa-ee neehi jaaNbhari-aa taaN ladi-aa. ||8||
Now, death has a strong foothold; when the load is full, it is taken away. ||8||
(Don’t you realize) that as you become older the foundation of your death becomes stronger (and your death becomes more and more certain). Your body is like a cart which when loaded is driven off. ||8||
(ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਮੌਤ ਦੀ ਨੀਂਹ ਪੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ, (ਭਾਵ, ਮੌਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦਾ ਗਿਆ) ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਸੁਆਸ ਪੂਰੇ ਹੋ ਗਏ, ਤਾਂ ਇਥੋਂ ਕੂਚ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ॥੮॥
مرگسۄائیِنیِہِجاںبھرِیاتاںلدِیا॥੮॥
مرگ۔ موت۔ سوائی۔ زیادہ ہوئی۔ نینہ بنیاد۔ بھریا۔ سانس پورے ہوئے ۔ لدیا رحلت ہوئی۔ اس دنیا سے کوچ کرناپڑا۔
اسوقت تیری موت کی بنیاد پکتی ہوتی گئی مراد موت کا وقت نزدیک آگا گیا اور سانسوں کی گنتی پوری ہوگئی تو کوچ کرنا پڑا۔
ਦੇਖੁ ਫਰੀਦਾ ਜੁ ਥੀਆ ਦਾੜੀ ਹੋਈ ਭੂਰ ॥
daykh fareedaa jo thee-aa daarhee ho-ee bhoor.
See, Fareed, what has happened: your beard has become grey.
O’ Farid, look at your beard, which has grown grey.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਵੇਖ ਜੋ ਕੁਝ (ਹੁਣ ਤਕ) ਹੋ ਚੁਕਿਆ ਹੈ (ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ) ਦਾੜ੍ਹੀ ਚਿੱਟੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ,
دیکھُپھریِداجُتھیِیاداڑیِہوئیِبھوُر॥
تھیا ۔ ہوآ۔ بھور۔ سفید۔
اے فرید جو اب تک ہوچکا ہےکہ داڑھی سفید ہو گئیی ہے
ਅਗਹੁ ਨੇੜਾ ਆਇਆ ਪਿਛਾ ਰਹਿਆ ਦੂਰਿ ॥੯॥
agahu nayrhaa aa-i-aa pichhaa rahi-aa door. ||9||
That which is coming is near, and the past is left far behind. ||9||
Your next stage (of death) is coming near, and your past (childhood) is now left far behind. ||9||
ਮੌਤ ਵਾਲੇ ਪਾਸਿਓਂ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤੇ ਪਿਛਲਾ ਪਾਸਾ (ਜਦੋਂ ਜੰਮਿਆਂ ਸੈਂ) ਦੂਰ (ਪਿਛਾਂਹ) ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, (ਸੋ ਹੁਣ ਅੰਞਾਣਾਂ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਨਾਹ ਕਰ, ਤੇ ਅਗਾਂਹ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਕਮਾਈ ਕਰ) ॥੯॥
اگہُنیڑاآئِیاپِچھارہِیادوُرِ॥੯॥
اگہوعاقبت۔
پیدائش سے اب تک کی زندگی زیادہ گذرچکی ہے اور عاقبت اور موت نزدیک آگئی ہے۔
ਦੇਖੁ ਫਰੀਦਾ ਜਿ ਥੀਆ ਸਕਰ ਹੋਈ ਵਿਸੁ ॥
daykh fareedaa je thee-aa sakar ho-ee vis.
See, Fareed, what has happened: sugar has become poison.
O’ Farid, look what has happened to you. Even sugar (the alluring enchantments of the world) has become (like) poison for you.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਵੇਖ, (ਹੁਣ ਤਕ) ਜੋ ਹੋਇਆ ਹੈ (ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ‘ਦਾੜ੍ਹੀ ਭੂਰ’ ਹੋ ਜਾਣ ਕਰਕੇ) ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮਿੱਠੇ ਪਦਾਰਥ (ਭੀ) ਦੁਖਦਾਈ ਲੱਗਦੇ ਹਨ (ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਸਰੀਰਕ ਇੰਦ੍ਰੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪੈ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭੋਗਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੋਗ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ)।
دیکھُپھریِداجِتھیِیاسکرہوئیِۄِسُ॥
تھیا۔ ہوا۔ شکر۔میٹھا۔دس۔ زہر۔
اے فرید اب تک جو ہوچکا ہے دنیاوی نعمتوں سے دل اُچاٹ ہو چکا ہے اور میٹھی اشیا زہر معلوم ہوتی ہیں۔
ਸਾਂਈ ਬਾਝਹੁ ਆਪਣੇ ਵੇਦਣ ਕਹੀਐ ਕਿਸੁ ॥੧੦॥
saaN-ee baajhahu aapnay vaydan kahee-ai kis. ||10||
Without my Lord, who can I tell of my sorrow? ||10||
Now except for God, no body can share your pain (or listen to your cries for help). ||10||
ਇਹ ਦੁੱਖੜਾ ਆਪਣੇ ਸਾਈਂ ਬਾਝੋਂ ਹੋਰ ਕਿਸ ਨੂੰ ਆਖੀਏ? (ਭਾਵ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦਾ) ॥੧੦॥
ساںئیِباجھہُآپنھےۄیدنھکہیِئےَکِسُ॥੧੦॥
سائیں باجھں۔ اپنے مالک یا خدا کے بغیر ۔ ویدن۔ پیڑا ۔ درد۔
یہ درد کسے کہیں بغیر خدا اور آقا کے ۔
ਫਰੀਦਾ ਅਖੀ ਦੇਖਿ ਪਤੀਣੀਆਂ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਰੀਣੇ ਕੰਨ ॥
fareedaa akhee daykh pateenee-aaN sun sun reenay kann.
Fareed, my eyes have become weak, and my ears have become hard of hearing.
O’ Farid, seeing the (worldly plays), your eyes have become weak and listening (to slander of others, your) ears have become deaf.
ਹੇ ਫਰੀਦ! (‘ਸੱਕਰ’ ਦੇ ‘ਵਿਸੁ’ ਹੋ ਜਾਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ) ਅੱਖਾਂ (ਜਗਤ ਦੇ ਰੰਗ-ਤਮਾਸ਼ੇ) ਵੇਖ ਕੇ (ਹੁਣ) ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ (ਜਗਤ ਦੇ ਰੰਗ-ਤਮਾਸ਼ੇ ਤਾਂ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਪਰ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਹੁਣ ਵੇਖਣ ਦੀ ਸੱਤਿਆ ਨਹੀਂ ਰਹੀ), ਕੰਨ (ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਰਾਗ-ਰੰਗ) ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ (ਹੁਣ) ਬੋਲੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
پھریِدااکھیِدیکھِپتیِنھیِیاسُنھِسُنھِریِنھےکنّن॥
پتینھییا ۔ کمزور۔ رہنے ۔ بوے ۔
اے فیرد۔ آنکھیں دنیاوی نظارے دیکھ دیکھ کرمزور ہوگئے ہیں اور کان دنیاوی کہانیان اور خوشیوں اور غمیوں کے گانے سن سن کر بوے ہوگئے
ਸਾਖ ਪਕੰਦੀ ਆਈਆ ਹੋਰ ਕਰੇਂਦੀ ਵੰਨ ॥੧੧॥
saakh pakandee aa-ee-aa hor karayNdee vann. ||11||
The body’s crop has become ripe and turned color. ||11||
(Similarly the rest of your body is showing signs of weakness, just as) an old branch of a tree assumes a different (pale) hue. ||11||
(ਨਿਰਾ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਕੰਨ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਾਰਾ) ਸਰੀਰ ਹੀ ਬਿਰਧ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਹੋਰ ਹੀ ਰੰਗ ਵਟਾ ਲਿਆ ਹੈ (ਹੁਣ ਭੋਗ ਭੋਗਣ ਜੋਗਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਤੇ ਇਸ ਹਹੁਕੇ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ) ॥੧੧॥
ساکھپکنّدیِآئیِیاہورکریݩدیِۄنّن॥੧੧॥
سکاھ ۔ سارا جسم۔ پکندی ۔ پک گئی۔ بورھی ہوگئی ون۔ ونگی ۔ رنگ بدل گیا۔
۔ غرض یہ کہ سارا جسم ہی دبلا اور کمزور ہوگیا ۔ اور رنگ بدل گیا ہے۔
ਫਰੀਦਾ ਕਾਲੀ ਜਿਨੀ ਨ ਰਾਵਿਆ ਧਉਲੀ ਰਾਵੈ ਕੋਇ ॥
fareedaa kaaleeN jinee na raavi-aa Dha-ulee raavai ko-ay.
Fareed, those who did not enjoy their Spouse when their hair was black – hardly any of them enjoy Him when their hair turns grey.
O’ Farid, they who haven’t meditated on God (when they were young and) had black hair, (because) it is a rare one, who meditates when he (or she is old and) has grey hair.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਕਾਲੇ ਕੇਸਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਤੀ-ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਧਉਲੇ ਆਇਆਂ (ਭਾਵ, ਬਿਰਧ ਉਮਰੇ) ਰੱਬ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
پھریِداکالیِجِنیِنراۄِیادھئُلیِراۄےَکوءِ॥
رادیا۔ ایمان لائیا۔ عشق و محبت کی ۔ کالی ۔ نوجوانی میں۔ دہولی ۔ برھاپے مین ۔
اے فریدا جب بال کالے تھے مراد نوجوانی کے عالم میں نہ خدمت ومحبت کی اب جب بوڑھا کمزور اوربے حس ہو گیا تو کون عبادت وریاضت کریگا۔
ਕਰਿ ਸਾਂਈ ਸਿਉ ਪਿਰਹੜੀ ਰੰਗੁ ਨਵੇਲਾ ਹੋਇ ॥੧੨॥
kar saaN-ee si-o pirharhee rang navaylaa ho-ay. ||12||
So be in love with the Lord, so that your color may ever be new. ||12||
(Therefore, O’ man, you) imbue yourself with the love of God (right now), so that your love remains ever fresh ||12||
(ਹੇ ਫਰੀਦ!) ਤੂੰ ਸਾਂਈਂ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰ, (ਇਹ) ਪਿਆਰ (ਨਿੱਤ) ਨਵਾਂ ਰਹੇਗਾ (ਦੁਨੀਆ ਦੀ ‘ਪੋਟਲੀ’ ਵਾਲਾ ਪਿਆਰ ਤਾਂ ਸਰੀਰ-‘ਸਾਖ’ ਪੱਕਣ ਤੇ ਟੁੱਟ ਜਾਇਗਾ) ॥੧੨॥
کرِساںئیِسِءُپِرہڑیِرنّگُنۄیلاہوءِ॥੧੨॥
پر بیڑی ۔ پیار ۔ محبت۔ رنگنویلا۔ نیا پیار۔
اے انسان خدا سے محبت کرنے سے رنگ اور حالات پیدا ہوجائینگے۔
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Third Mehl:
مਃ੩॥
ਫਰੀਦਾ ਕਾਲੀ ਧਉਲੀ ਸਾਹਿਬੁ ਸਦਾ ਹੈ ਜੇ ਕੋ ਚਿਤਿ ਕਰੇ ॥
fareedaa kaalee Dha-ulee saahib sadaa hai jay ko chit karay.
Fareed, whether one’s hair is black or grey, our Lord and Master is always here if one remembers Him.
O’ Farid, whether one (is young or old, one’s) hair are black or grey, God can always be obtained if one (sincerely) remembers Him in one’s mind.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਜੇ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਬੰਦਗੀ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਜੁਆਨੀ ਵਿਚ ਭੀ ਤੇ ਬੁਢੇਪੇ ਵਿਚ ਭੀ ਮਾਲਿਕ (ਮਿਲ ਸਕਦਾ) ਹੈ।
پھریِداکالیِدھئُلیِساہِبُسداہےَجےکوچِتِکرے॥
کالی دہولی۔ خوآہ کوئی عمر ہو۔ چت کرے ۔ دل لگائے ۔
اے فریدا اگر کوئی کدمت و عبادت و بندگی کرے کوئی خدا کیجوانی ہو یا بڑھاپا خوآہش کوئیکرے ۔ ملاپ الہٰی ہوسکتا ہے ۔
ਆਪਣਾ ਲਾਇਆ ਪਿਰਮੁ ਨ ਲਗਈ ਜੇ ਲੋਚੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
aapnaa laa-i-aa piram na lag-ee jay lochai sabh ko-ay.
This loving devotion to the Lord does not come by one’s own efforts, even though all may long for it.
(However) if everyone wishes, love (for God) cannot be acquired by one’s own efforts.
ਪਰ ਬੇਸ਼ਕ ਕੋਈ ਤਾਂਘ ਕਰ ਕੇ ਵੇਖ ਲਏ, ‘ਇਹ ਪਿਆਰ’ ਆਪਣਾ ਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ।
آپنھالائِیاپِرمُنلگئیِجےلوچےَسبھُکوءِ॥
پرم ۔ پیار۔ لوجے ۔ چاہے ۔
مگر اے انسانوں اپنا پیارلگائےنہیں لگتا خوآہ کوئی کتنی خوآہش کیو ں نہ کرے ۔
ਏਹੁ ਪਿਰਮੁ ਪਿਆਲਾ ਖਸਮ ਕਾ ਜੈ ਭਾਵੈ ਤੈ ਦੇਇ ॥੧੩॥
ayhu piram pi-aalaa khasam kaa jai bhaavai tai day-ay. ||13||
This cup of loving devotion belongs to our Lord and Master; He gives it to whomever He likes. ||13||
This cup of (divine) love is in the hands of God, He give it to whomsoever He pleases. ||13||
ਇਹ ਪਿਆਰ-ਰੂਪ ਪਿਆਲਾ ਤਾਂ ਮਾਲਿਕ ਦਾ (ਆਪਣਾ) ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ॥੧੩॥
ایہُپِرمُپِیالاکھسمکاجےَبھاۄےَتےَدےءِ॥੧੩॥
یہ محبت کا پیالہ ہے خدا کا جسے چاہتا ہے دیتا ہے
ਫਰੀਦਾ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਲੋਇਣ ਜਗੁ ਮੋਹਿਆ ਸੇ ਲੋਇਣ ਮੈ ਡਿਠੁ ॥
fareedaa jinH lo-in jag mohi-aa say lo-in mai dith.
Fareed, those eyes which have enticed the world – I have seen those eyes.
O’ Farid, I have seen (the reality of) those eyes, which have captivated this world.
ਹੇ ਫਰੀਦ! (ਇਸ ਦਿੱਸਦੀ ਗੁਲਜ਼ਾਰ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ, ‘ਗੁਝੀ ਭਾਹਿ’ ਵਿਚ ਮਸਤ ਜੀਵ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸੁੱਝਦਾ-ਬੁੱਝਦਾ ਨਹੀਂ। ਪਿਆ ਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮਾਣ ਕਾਹਦਾ?) ਜਿਹੜੀਆਂ (ਸੋਹਣੀਆਂ) ਅੱਖਾਂ ਨੇ ਜਗਤ ਨੂੰ ਮੋਹ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਅੱਖਾਂ ਮੈਂ ਭੀ ਵੇਖੀਆਂ,
پھریِداجِن٘ہ٘ہلوئِنھجگُموہِیاسےلوئِنھمےَڈِٹھُ॥
لوئن۔ آنکھوںنےجگ۔ علام۔ ڈتھ ۔ دیکھے ۔ پنکھی۔ پرندے ۔
فرید ، وہ آنکھیں جنہوں نے دنیا کو راغب کیا۔ میں نے وہ آنکھیں دیکھی ہیں۔
ਕਜਲ ਰੇਖ ਨ ਸਹਦਿਆ ਸੇ ਪੰਖੀ ਸੂਇ ਬਹਿਠੁ ॥੧੪॥
kajal raykh na sehdi-aa say pankhee soo-ay bahith. ||14||
Once, they could not endure even a bit of mascara; now, the birds hatch their young in them! ||14||
(Those eyes), which could not tolerate the streak of eye pigment, in them were sitting baby birds. ||14||
(ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਇਤਨੀਆਂ ਨਾਜ਼ਕ ਸਨ ਕਿ) ਕੱਜਲ ਦੀ ਧਾਰ ਨਹੀਂ ਸਹਾਰ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ, ਫਿਰ ਉਹ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਆਹਲਣਾ ਬਣੀਆਂ (ਭਾਵ, ਅਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਰੀਰਕ ਸੁੰਦਰਤਾ ਆਖ਼ਰ ਨਿੱਤ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੇ ਮਾਣ ਕੂੜਾ ਹੈ) ॥੧੪॥
کجلریکھنسہدِیاسےپنّکھیِسوُءِبہِٹھُ॥੧੪॥
کمل ریکھ۔کاجل کی دھار ۔ سہدیا۔ برداشت ۔ پنکھی ۔ پردے ۔ سوئے ۔ بہٹھ۔ پیدا ہو بیٹھے ۔
جو آنکھیں کاجل کی دھار برداشت نہ کرتی تھیں۔ ان آنکھون میں پرندوں نے اپنے بچوں کے لئے گھونسلے بنائے ہوئے ہیں۔
ਫਰੀਦਾ ਕੂਕੇਦਿਆ ਚਾਂਗੇਦਿਆ ਮਤੀ ਦੇਦਿਆ ਨਿਤ ॥
fareedaa kookaydi-aa chaaNgaydi-aa matee daydi-aa nit.
Fareed, they shouted and yelled, and constantly gave good advice.
O’ Farid, they whom the devil has spoiled, (in spite of) loudly proclaiming and advising every day,
ਹੇ ਫਰੀਦ! (ਭਾਵੇਂ ਕਿਤਨਾ ਹੀ) ਪੁਕਾਰ ਪੁਕਾਰ ਕੇ ਆਖੀਏ (ਕਿਤਨਾ ਹੀ) ਨਿੱਤ ਮੱਤਾਂ ਦੇਈਏ;
پھریِداکوُکیدِیاچاںگیدِیامتیِدیدِیانِت॥
کوکیدیا چامگیدیا۔ مراد بلند آواز نصیحت کرنے کے باوجود ۔ متی دیدیاں ۔ سمجھانے کے باوجود
اے فرید کتنا ہی پکار پکار کہو سمجھاؤ۔
ਜੋ ਸੈਤਾਨਿ ਵੰਞਾਇਆ ਸੇ ਕਿਤ ਫੇਰਹਿ ਚਿਤ ॥੧੫॥
jo saitaan vanjaa-i-aa say kit fayreh chit. ||15||
But those whom the devil has spoiled – how can they turn their consciousness towards God? ||15||
they don’t turn their minds away (from their evil ways). ||15||
ਪਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ (ਮਨ-) ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੇ ਵਿਗਾੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਵੇਂ (‘ਦੁਨੀ’ ਵਲੋਂ) ਚਿੱਤ ਫੇਰ ਸਕਦੇ ਹਨ? ॥੧੫॥
جوسیَتانِۄنّجنْائِیاسےکِتپھیرہِچِت॥੧੫॥
جوجسکو شیطان ابلیس اسلام میں ایک فرشتہ جسے بدی فرشتہ مانا جاتا ہے ۔ ونجھائیا ۔ بہکائیا۔ بدی کی طرف راغب کر لیا ہے ۔ کت۔ گب۔ پھریہہ چت ۔ دل بدلائیگا۔
مگر جنکا دل ابلیس نے بگاڑ دیا وہ کسے بدل سکتا ہے ۔
ਫਰੀਦਾ ਥੀਉ ਪਵਾਹੀ ਦਭੁ ॥
fareedaa thee-o pavaahee dabh.
Fareed, become the grass on the path,
O’ Farid, become (humble like) that straw on the pathway,
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਤੂੰ ਪਹੇ ਦੀ ਦੱਭ (ਵਰਗਾ) ਬਣ ਜਾ,
پھریِداتھیِءُپۄاہیِدبھُ॥
تھیؤ۔ ہوجا۔ دبھ۔ گھاس۔
اے فرید راستے کی گھاس ہو جا ۔
ਜੇ ਸਾਂਈ ਲੋੜਹਿ ਸਭੁ ॥
jay saaN-ee lorheh sabh.
if you long for the Lord of all.
if you want to see God every where,
ਜੇ ਤੂੰ ਮਾਲਕ (-ਪ੍ਰਭੂ) ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਂ ਭਾਲਦਾ ਹੈਂ (ਭਾਵ, ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈਂ)।
جےساںئیِلوڑہِسبھُ॥
سائیں۔ مالک عالم ۔ بے لوڑیہہ۔ اگر ضرورت محسوس کرتا ہے ۔ سبھ ۔ ہر جگہ ہر دل ۔
اگر آپ سب کے رب کی خواہش رکھتے ہیں۔
ਇਕੁ ਛਿਜਹਿ ਬਿਆ ਲਤਾੜੀਅਹਿ ॥
ik chhijeh bi-aa lataarhee-ah.
One will cut you down, and another will trample you underfoot;
which is first cut and then crushed under the feet.
(ਦੱਭ ਦੇ) ਇਕ ਬੂਟੇ ਨੂੰ (ਲੋਕ) ਤੋੜਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਬੂਟੇ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ) ਲਤਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
اِکُچھِجہِبِیالتاڑیِئہِ॥
اک چھیہہ۔ ایک کاٹا جاتا ہے ۔ لتا ڑ ئینے ۔ پاؤں کے نیچے روند ۔ جاتا ہے ۔
جو ایک کاٹا جاتا ہے اور دوسرا پاؤں تلے روند ا جاتا ہے
ਤਾਂ ਸਾਈ ਦੈ ਦਰਿ ਵਾੜੀਅਹਿ ॥੧੬॥
taaN saa-ee dai dar vaarhee-ah. ||16||
then, you shall enter the Court of the Lord. ||16||
It is only then that we would be allowed to enter God’s court. ||16||
(ਜੇ ਤੂੰ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਸੁਭਾਉ ਬਣਾ ਲਏਂ) ਤਾਂ ਤੂੰ ਮਾਲਕ ਦੇ ਦਰ ਤੇ ਕਬੂਲ ਹੋਵੇਂਗਾ ॥੧੬॥
تاںسائیِدےَدرِۄاڑیِئہِ॥੧੬॥
سائیں دے در۔ مالک کے دروازے پر ۔ داڑیہہ۔ منظور و قبولہوگا۔
تب خدا کے در پر منظور ہوتا ہے ۔
ਫਰੀਦਾ ਖਾਕੁ ਨ ਨਿੰਦੀਐ ਖਾਕੂ ਜੇਡੁ ਨ ਕੋਇ ॥
fareedaa khaak na nindee-ai khaakoo jayd na ko-ay.
Fareed, do not slander the dust; noting is as great as dust.
O’ Farid, we shouldn’t disparage the dust. Nothing equals dust.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ ਆਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
پھریِداکھاکُننِنّدیِئےَکھاکوُجیڈُنکوءِ॥
خاک۔مٹی ۔ نندئے ۔ بدگوئی ککرؤ۔ جیڈ۔ جتنا۔
فرید غبار کی غیبت نہ کرو۔ کوئی چیز خاک کی طرح عظیم نہیں ہے۔
ਜੀਵਦਿਆ ਪੈਰਾ ਤਲੈ ਮੁਇਆ ਉਪਰਿ ਹੋਇ ॥੧੭॥
jeevdi-aa pairaa talai mu-i-aa upar ho-ay. ||17||
When we are alive, it is under our feet, and when we are dead, it is above us. ||17||
See, while one is alive, the dust is under one’s feet, but when one dies (and is buried, this dust) is over that person. ||17||
(ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, (ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ) ਮਰਿਆਂ ਉਸ ਦੇ ਉੱਤੇ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, (ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਗ਼ਰੀਬੀ-ਸੁਭਾਵ’ ਦੀ ਰੀਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ, ‘ਗ਼ਰੀਬੀ-ਸੁਭਾਵ’ ਵਾਲਾ ਬੰਦਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਭਾਵੇਂ ਸਭ ਦੀ ਵਧੀਕੀ ਸਹਾਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਮਨ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਕਰਕੇ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ) ॥੧੭॥
جیِۄدِیاپیَراتلےَمُئِیااُپرِہوءِ॥੧੭॥
چیودیا۔ ووران حیات۔ پیرا تلے ۔ پاؤں کے نیچے ۔
جب ہم زندہ ہیں ، تو وہ ہمارے پیروں تلے ہوتا ہے ، اور جب ہم مر جاتے ہیں تو وہ ہمارے اوپر ہوتا ہے۔
ਫਰੀਦਾ ਜਾ ਲਬੁ ਤਾ ਨੇਹੁ ਕਿਆ ਲਬੁ ਤ ਕੂੜਾ ਨੇਹੁ ॥
fareedaa jaa lab taa nayhu ki-aa lab ta koorhaa nayhu.
Fareed, when there is greed, what love can there be? When there is greed, love is false.
O’ Farid, if there is greed (in our heart for some worldly thing, then) it cannot be (true) love (for God. Any love) motivated by greed is false love.
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਜੇ (ਰੱਬ ਦੀ ਬੰਦਗੀ ਕਰਦਿਆਂ ਇਵਜ਼ਾਨੇ ਵਜੋਂ ਕੋਈ ਦੁਨੀਆ ਦਾ) ਲਾਲਚ ਹੈ, ਤਾਂ (ਰੱਬ ਨਾਲ) ਅਸਲ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। (ਜਦ ਤਕ) ਲਾਲਚ ਹੈ, ਤਦ ਤਕ ਪਿਆਰ ਝੂਠਾ ਹੈ।
پھریِداجالبُتانیہُکِیالبُتکوُڑانیہُ॥
فرید ، جب لالچ ہے ، تو وہاں محبت کیا ہوسکتی ہے؟ جب لالچ ہوتا ہے تو محبت باطل ہوتی ہے۔
ਕਿਚਰੁ ਝਤਿ ਲਘਾਈਐ ਛਪਰਿ ਤੁਟੈ ਮੇਹੁ ॥੧੮॥
kichar jhat laghaa-ee-ai chhapar tutai mayhu. ||18||
How long can one remain in a thatched hut which leaks when it rains? ||18||
Just as during rains one cannot pass too much time under a broken thatched hut (similarly the love motivated by greed cannot last long). ||18||
ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਛੱਪਰ ਉਤੇ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਿਆਂ ਕਦ ਤਾਂਈ ਸਮਾ ਨਿਕਲ ਸਕੇਗਾ? (ਭਾਵ, ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਵਾਲੀ ਗ਼ਰਜ਼ ਪੂਰੀ ਨਾ ਹੋਈ, ਪਿਆਰ ਟੁੱਟ ਜਾਏਗਾ) ॥੧੮॥
کِچرُجھتِلگھائیِئےَچھپرِتُٹےَمیہُ॥੧੮॥
جب بارش ہوتی ہے تو کوئی کٹے ہوئے جھونپڑے میں کب تک رہ سکتا ہے؟
ਫਰੀਦਾ ਜੰਗਲੁ ਜੰਗਲੁ ਕਿਆ ਭਵਹਿ ਵਣਿ ਕੰਡਾ ਮੋੜੇਹਿ ॥
fareedaa jangal jangal ki-aa bhaveh van kandaa morhayhi.
Fareed, why do you wander from jungle to jungle, crashing through the thorny trees?
O Farid, why do you wander around in jungles and trample the forest thorns (under your feet)?
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਹਰੇਕ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਗਾਹਣ ਦਾ ਕੀਹ ਲਾਭ ਹੈ? ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਕੰਡੇ ਕਿਉਂ ਲਤਾੜਦਾ ਫਿਰਦਾ ਹੈਂ?
پھریِداجنّگلُجنّگلُکِیابھۄہِۄنھِکنّڈاموڑیہِ॥
فرید ، تم کانٹے دار درختوں سے ٹکرا کر ، جنگل سے جنگل کی طرف کیوں گھوم رہے ہو؟
ਵਸੀ ਰਬੁ ਹਿਆਲੀਐ ਜੰਗਲੁ ਕਿਆ ਢੂਢੇਹਿ ॥੧੯॥
vasee rab hi-aalee-ai jangal ki-aa dhoodhayhi. ||19||
The Lord abides in the heart; why are you looking for Him in the jungle? ||19||
God is abiding in your heart itself; why are you looking for Him in the forests? ||19||
ਰੱਬ (ਤਾਂ ਤੇਰੇ) ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ, ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਭਾਲਣ ਦਾ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ? ॥੧੯॥
ۄسیِربُہِیالیِئےَجنّگلُکِیاڈھوُڈھیہِ॥੧੯॥
رب دل میں رہتا ہے۔ تم اسے جنگل میں کیوں ڈھونڈ رہے ہو؟
ਫਰੀਦਾ ਇਨੀ ਨਿਕੀ ਜੰਘੀਐ ਥਲ ਡੂੰਗਰ ਭਵਿਓਮ੍ਹ੍ਹਿ ॥
fareedaa inee nikee janghee-ai thal doongar bhavi-omiH.
Fareed, with these small legs, I crossed deserts and mountains.
O’ Farid, with these tiny legs of yours, you traversed many difficult mountainous paths (during your youth),
ਹੇ ਫਰੀਦ! ਇਹਨਾਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨਾਲ (ਜਵਾਨੀ ਵੇਲੇ) ਮੈਂ ਥਲ ਤੇ ਪਹਾੜ ਗਾਹ ਆਉਂਦਾ ਰਿਹਾ,
پھریِدااِنیِنِکیِجنّگھیِئےَتھلڈوُنّگربھۄِئوم٘ہ٘ہِ॥
فرید ، ان چھوٹی ٹانگوں سے ، میں نے صحراؤں اور پہاڑوں کو عبور کیا۔
ਅਜੁ ਫਰੀਦੈ ਕੂਜੜਾ ਸੈ ਕੋਹਾਂ ਥੀਓਮਿ ॥੨੦॥
aj fareedai koojrhaa sai kohaaN thee-om. ||20||
But today, Fareed, my water jug seems hundreds of miles away. ||20||
but today (in old age) even your begging bowl seems too far. (Similarly, while young you can undergo all the difficulties in your search for God, but during old age it might become difficult to even sit in His meditation). ||20||
ਪਰ ਅੱਜ (ਬੁਢੇਪੇ ਵਿਚ) ਮੈਨੂੰ ਫਰੀਦ ਨੂੰ (ਇਹ ਰਤਾ ਪਰੇ ਪਿਆ) ਲੋਟਾ ਸੈ ਕੋਹਾਂ ਤੇ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ (ਸੋ, ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਵੇਲਾ ਭੀ ਜੁਆਨੀ ਹੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਕੰਮ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ) ॥੨੦॥
اجُپھریِدےَکوُجڑاسےَکوہاںتھیِئومِ॥੨੦॥
لیکن آج ، فرید ، میرا پانی کا گھٹا سیکڑوں میل دور لگتا ہے۔
ਫਰੀਦਾ ਰਾਤੀ ਵਡੀਆਂਧੁਖਿ ਧੁਖਿ ਉਠਨਿ ਪਾਸ ॥
fareedaa raatee vadee-aaNDhukhDhukh uthan paas.
Fareed, the nights are long, and my sides are aching in pain.
O’ Farid, during the long (winter) nights, while tossing and turning again and again, one’s body’s parts start to ache.
ਹੇ ਫਰੀਦ! (ਸਿਆਲ ਦੀਆਂ) ਲੰਮੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਵਿਚ (ਸਉਂ ਸਉਂ ਕੇ) ਪਾਸੇ ਧੁਖ ਉੱਠਦੇ ਹਨ (ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਾਈ ਆਸ ਤੱਕਦਿਆਂ ਸਮਾ ਮੁੱਕਦਾ ਨਹੀਂ, ਪਰਾਏ ਦਰ ਤੇ ਬੈਠਿਆਂ ਅੱਕ ਜਾਈਦਾ ਹੈ)।
پھریِداراتیِۄڈیِیادھُکھِدھُکھِاُٹھنِپاس॥
پاس۔ پاسے ۔
اے فرید لمبی راتوں میں پسلیان درد کرنے لگتی ہیں ۔